Τα χειρότερα… έρχονται: Δραματικές εξελίξεις από Σεπτέμβριο

Τρόφιμα: Η ενεργειακή κρίση… αδειάζει το πιάτο μας. «Τα χειρότερα έρχονται» για παραγωγούς τροφίμων και καταναλωτές. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

ενεργειακή κρίση είναι εδώ, προκαλώντας αναταράξεις στον τομέα των τροφίμων, με τους παραγωγούς να προβλέπουν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά και να εκπέμπουν σήμα κινδύνου εν όψει του χειμώνα.

Οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες σε συνδυασμό με τους φουσκωμένους λογαριασμούς ενέργειας στις επιχειρήσεις επιβαρύνουν περαιτέρω το πορτοφόλι των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Στο τεράστιο εργοστάσιο της Brioche Pasquier, περίπου μια ώρα μακριά από το Λονδίνο, η κατασκευή των προϊόντων για κάθε ταψί που βγαίνει από τους μεγάλους φούρνους που λειτουργούν με φυσικό αέριο κοστίζει πλέον 50% περισσότερο.

Από το βούτυρο μέχρι τα αυγά και τη ζάχαρη, στις περισσότερες από τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί ο Γάλλος αρτοποιός για την παρασκευή κρουασάν, μπριός και σοκολάτας έχουν αυξηθεί σε τιμές.

Παράλληλα, η εταιρεία αντιμετωπίζει τώρα και τους αυξανόμενους λογαριασμούς ενέργειας.

Είναι διπλό κακό για τους παραγωγούς τροφίμων, με συνέπεια να πληρώνουν το μάρμαρο οι καταναλωτές που παλεύουν με μια κρίση κόστους ζωής.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί σε περισσότερο από 13% φέτος, το ένα τρίτο των βρετανικών νοικοκυριών πρόκειται να δαπανήσει περισσότερο από το 10% των εισοδημάτων σε ενέργεια και τώρα το αυξανόμενο κόστος στα τρόφιμα αυξάνει την επισιτιστική φτώχεια.

«Είναι το φαινόμενο ντόμινο που συνέβη με τις αυξήσεις στην ενέργεια , δήλωσε ο Ryan Peters, διευθύνων σύμβουλος της Brioche Pasquier UK Ltd., ο οποίος διευθύνει το εργοστάσιο στο Milton Keynes. «Πρέπει να αυξήσουμε λίγο τις τιμές μας στους λιανοπωλητές και δυστυχώς αυτό μετακυλίεται στους καταναλωτές».

Τρόφιμα: Τα χειρότερα είναι μπροστά

Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν ρεκόρ νωρίτερα φέτος, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άφησε μέρος του κόσμου χωρίς βασικά προϊόντα, όπως το σιτάρι και τα φυτικά έλαια.

Και ενώ το παγκόσμιο κόστος έχει αρχίσει να μειώνεται, οι καταναλωτές είναι απίθανο να πάρουν ανάσα.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι κατασκευαστές τροφίμων στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τώρα υψηλές τιμές ενέργειας, με το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την ηλεκτρική ενέργεια να εμπορεύονται σε πολλαπλάσια από τα κανονικά επίπεδα.

Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη, καθώς πλησιάζουν οι παγωμένες μέρες του χειμώνα, ενισχύοντας τη ζήτηση για ενέργεια για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

«Είτε πρόκειται για ψήσιμο καφέ είτε για παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα, οι εταιρείες μέχρι στιγμής μιλούν μόνο για την αύξηση των πρώτων υλών», δήλωσε ο Kona Haque, επικεφαλής της έρευνας για το εμπόριο ED&F Man.

«Νομίζω ότι τα χειρότερα έρχονται ακόμη καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται. Αυτός ο χειμώνας θα αλλάξει το παιχνίδι και το κόστος επεξεργασίας πιθανότατα θα αυξηθεί».

Τρόφιμα: Οι εταιρείες

Η Suedzucker AG, ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης τεύτλων στην Ευρώπη, δήλωσε νωρίτερα αυτό το έτος ότι μια «σημαντική αύξηση» στο κόστος των πρώτων υλών, της ενέργειας και της συσκευασίας αντιστάθμισε τα αυξημένα έσοδα το πρώτο τρίμηνο.

Η Allied Bakeries, κατασκευαστής του ψωμιού Kingsmill και Allinson, δήλωσε τον Ιούνιο ότι το υψηλότερο κόστος εισροών συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά τα περιθώρια κέρδους, παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις ήταν μπροστά το τρίτο τρίμηνο.

Οι εταιρείες που μετατρέπουν τη σόγια, την ελαιοκράμβη και τους ηλιόσπορους σε μαγειρικά έλαια επιβραδύνουν την παραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη και μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες περιοχές με χαμηλότερες τιμές ενέργειας.

Η επεξεργασία ελαιούχων σπόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2019, σύμφωνα με στοιχεία από τον βιομηχανικό όμιλο Fediol.

Τρόφιμα: Κρατική ενίσχυση

Οι προοπτικές είναι τόσο δυσοίωνες που οι κυβερνήσεις άρχισαν να παρεμβαίνουν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα ένα πακέτο βοήθειας 110 εκατομμυρίων ευρώ (112 εκατομμυρίων δολαρίων) για τη στήριξη εταιρειών στον αγροτικό τομέα που έχουν πληγεί από την αύξηση της ενέργειας, των λιπασμάτων και άλλων πρώτων υλών, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Άλλες χώρες μπορεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.

«Ο αγροτικός τομέας έχει πληγεί πολύ από την αύξηση της τιμής της ενέργειας και των άλλων δαπανών εισροών που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις σχετικές κυρώσεις», δήλωσε η Επίτροπος Αντιμονοπωλιακών Υποθέσεων της ΕΕ Margrethe Vestager.

«Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή έγκαιρα, συντονισμένα και αποτελεσματικά».

Τρόφιμα: Κίνδυνος για κλείσιμο εργοστασίων

Τα ενεργοβόρα εργοστάσια τροφίμων σε όλη την Ευρώπη ίσως αναγκαστούν να κλείσουν εάν αυξηθούν τον χειμώνα οι ελλείψεις φυσικού αερίου.

Η Γερμανία έχει ήδη θεσπίσει το δεύτερο μέρος από ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης τριών σταδίων και το τρίτο βήμα θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπές λειτουργίας σε όλες τις βιομηχανίες.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τη μείωση ή τον περιορισμό των προμηθειών στα εργοστάσια.

Τέτοια κάκιστα σενάρια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερο κόστος των προϊόντων.

Τρόφιμα: Τι αποθέματα έχουμε στην Ελλάδα

: Αν και οι αρμόδιες Αρχές στη χώρα μας διαβεβαιώνουν ότι δεν τίθεται κανένα θέμα ελλείψεων στα ράφια από το φθινόπωρο και μετά, οι διεθνείς εξελίξεις προκαλούν τρόμο και στην Ελλάδα. Τι αποθέματα όμως υπάρχουν σε τρόφιμα; Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.

Καθησυχαστικά για την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας και την επάρκεια των αποθεμάτων σε τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα εμφανίζονται στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, διαβεβαιώνοντας ότι δεν τίθεται κανένα θέμα ελλείψεων στα ράφια από το φθινόπωρο και μετά.

Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία από την Τράπεζα Αποθεμάτων Αγροτικών Προϊόντων που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, καταγράφεται μείωση των αποθεμάτων σιταριού και των προϊόντων του κατά 6 εκατ. κιλά και ηλιελαίου κατά 1 εκατ. κιλά σε διάστημα δύο μηνών, για τα οποία ισχύει και πλαφόν για την αγορά περιορισμένων τεμαχίων στα σούπερ μάρκετ, τόσο η κυβέρνηση όσο και στελέχη του κλάδου σημειώνουν ότι υπάρχουν εναλλακτικές αγορές που μπορούν να καλύψουν το κενό.

Την ίδια ώρα, τρομακτική είναι η πρόβλεψη σχετικά με την πορεία των τιμών σημειώνοντας ότι το πληθωριστικό ράλι θα συνεχιστεί μέχρι τα τέλη του 2023, με τις αυξήσεις να αγγίζουν μεσοσταθμικά το 15% σε σχέση με την προ Covid περίοδο, το 2019.

«Η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα επισιτιστικής επάρκειας. Ούτε έχει δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες της Ε.Ε. Ειδικά στη χώρα μας, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους Ελληνες εισαγωγείς, έχει ανοίξει διαύλους για αναπλήρωση από άλλες χώρες -της Ε.Ε. αλλά και τρίτες χώρες- των ποσοτήτων που κάναμε εισαγωγή σε μαλακό σιτάρι και αραβόσιτο από τις εμπόλεμες χώρες», δηλώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς.

Αντίστοιχα, και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ «Μασούτης» και πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, Γιάννης Μασούτης, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ελλείψεων ακόμα και μετά το καλοκαίρι. «Τα σούπερ μάρκετ έχουν αποθέματα για 2-3 μήνες ακόμα και οι βιομηχανίες για 3-4 μήνες επιπλέον και συνεχώς στοκάρουν», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Προς επίρρωση των παραπάνω, ο «Ε.Τ.» της Κυριακής δημοσιοποιεί τα συνολικά αποθέματα, όπως προκύπτουν από την Τράπεζα Αποθεμάτων, που τηρείται από τις αρχές Μαΐου προκειμένου η κυβέρνηση να παρακολουθεί στενά την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας.

Από τις 5 Μαΐου μέχρι και τις 28 Ιουνίου, δηλαδή σε διάστημα σχεδόν 2 μηνών, στους βασικούς τομείς, όπως τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές, τα δημητριακά, αλλά και τα φυτικά έλαια, παρατηρείται σταθερότητα και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και αύξηση στα τελικά αποθέματα.

Τρόφιμα: Στοιχεία αποθεμάτων

Αναλυτικά, τα αποθέματα αζωτούχων λιπασμάτων παραμένουν περίπου στα ίδια επίπεδα με 128.681.166 κιλά τον Μάιο και 121.305.822 τον Ιούνιο.

Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζουν και τα σύνθετα, δύο ή περισσότερων στοιχείων, με καταγεγραμμένα 208.753.427 κιλά και 198.763.125 αντιστοίχως.

Οσον αφορά στα οργανικά-οργανοανόργανα (νέου τύπου) και φωσφορικά λιπάσματα, εκεί παρουσιάζεται αύξηση στα τελικά αποθέματα από 21.764.544 κιλά σε 22.011.405 στην πρώτη κατηγορία και από 34.113 λίτρα σε 48.291 στη δεύτερη.

Το ίδιο μεσοδιάστημα σχετικά με τον υψηλής σπουδαιότητας τομέα των ζωοτροφών διακρίνεται ότι στην κατηγορία του αραβόσιτου και τα προϊόντα αυτού υπάρχει μια μικρή μεταβολή από 260.374.977 εκατ. κιλά σε 214.987.642.

Αντίστοιχη εικόνα καταγράφεται και στο σιτάρι και τα προϊόντα του με 68.087.377 κιλά πριν από 2 μήνες και 62.110.179 τώρα.

Επιπλέον, οι σύνθετες ζωοτροφές που περιέχουν φυτική πρώτη ύλη σε ποσοστό άνω του 50% του συνολικού μίγματος παραμένουν σταθερές με 61.782.551 κιλά και 61.198.570 αντίστοιχα.

Σημαντικές κατηγορίες, όπως το κριθάρι και τα προϊόντα αυτού, καθώς επίσης και η σόγια, παρουσιάζουν αύξηση στα τρέχοντα συνολικά αποθέματά τους από 36.998.056 εκατ. κιλά καταγεγραμμένα στην πρώτη κατηγορία και 96.118.902 στη δεύτερη τον Μάιο σε 47.103.580 και 120.460.811 στα τέλη Ιουνίου.

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στον τομέα των δημητριακών, όπου εκεί τα αποθέματα σε προϊόντα όπως η σίκαλη, το σιτάρι και το σμιγάδι παραμένουν περίπου στα ίδια επίπεδα από 1.224.350 εκατ. κιλά σε 1.184.985 και από 385.029.409 κιλά σε 382.982.753 αντιστοίχως.

Ωστόσο, ιδιαίτερη αύξηση έχει καταγραφεί στη βρόμη και το κριθάρι, με τα συνολικά αποθέματα να ανέρχονται από τα 790.895 κιλά σε 1.015.582 κιλά για το πρώτο και από 20.091.744 κιλά σε 38.154.698 για το δεύτερο.

Παράλληλα, στον τομέα των φυτικών ελαίων, με κυρίαρχη κατηγορία το ηλιέλαιο, σημειώνεται σταθερή καταγραφή χωρίς ιδιαίτερες μεταβολές από 27.114.211 κιλά στις 5 Μαΐου στα 26.150.403 κιλά στις 28 Ιουνίου.

Μάλιστα, ραγδαία άνοδος διαπιστώνεται στις υπόλοιπες κατηγορίες, όπως το φοινικέλαιο από τα 6.727.980 κιλά σε 15.110.702, το αραβοσιτέλαιο από 2.460.721 σε 2.885.346 και το σογιέλαιο από 10.933.969 σε 13.983.866.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι στα προαναφερθέντα νούμερα δεν έχει ακόμη προστεθεί και η φετινή παραγωγή, γεγονός που αναμένεται να αναδείξει περαιτέρω θετικά αποτελέσματα στη συνολική εικόνα των τρεχόντων συνολικών αποθεμάτων της χώρας.

Τρόφιμα: Τρεις άξονες

Οπως εξηγεί ο κ. Γεωργαντάς, η κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κινείται σε τρεις άξονες:

«Πρώτον, διευκολύνουμε τις εισαγωγές από άλλες χώρες προϊόντων που έχουμε ανάγκη και δεν υπάρχει επαρκής εγχώρια παραγωγή. Δεύτερον, προσφέρουμε κίνητρα στους αγρότες μας για να αυξήσουμε την παραγωγή μας.

Προχωρούμε στην ένταξη του μαλακού σίτου και του αραβοσίτου στις συνδεδεμένες ενισχύσεις και δίνουμε τη δυνατότητα να καλλιεργηθούν εκτάσεις που έχουν μπει σε καθεστώς αγρανάπαυσης χωρίς οι αγρότες να απολέσουν τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου προγράμματος.

Και, τρίτον, στηρίζουμε τους παραγωγούς μας απέναντι στο αδιαμφισβήτητα αυξημένο κόστος παραγωγής, με στοχευμένα μέτρα, άνω των 220 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους (πέραν των μέτρων που αφορούν στον γενικό πληθυσμό).

Μάλιστα, στο αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται πρόσθετη χρηματοδότηση, περίπου 100 εκατ. ευρώ, από ευρωπαϊκούς πόρους», τονίζει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.

Τρόφιμα: Μείωση τιμών μετά το επόμενο καλοκαίρι

Πάντως, παρά το γεγονός ότι όλα τα μέλη της εφοδιαστικής αλυσίδας υπογραμμίζουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος ελλείψεων στην αγορά, η εξομάλυνση των τιμών… αργεί ακόμα πολύ.

Οπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Retail Analyst, Κωνσταντίνος Μαχαίρας, οι τιμές στα ράφια θα συνεχίσουν να αυξάνονται τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2023 και θα αρχίσουν να εξομαλύνονται από τα τέλη του ίδιου έτους.

«Οι βιομηχανίες αγοράζουν αυτό το διάστημα πρώτες ύλες σε πολύ υψηλές τιμές και θα αρχίσουν να πωλούν τα προϊόντα στα σούπερ μάρκετ σε 6-7 μήνες σε αντίστοιχα υψηλές τιμές. Επομένως, είναι λογικό και τα σούπερ μάρκετ να τα διαθέτουν στον τελικό καταναλωτή πιο ακριβά», επισημαίνει.

Εξηγεί, δε, ότι αυτήν τη στιγμή οι ανατιμήσεις στο ράφι αγγίζουν το 11% σε σχέση με το 2019 και ο αριθμός αυτός αναμένεται να ανέλθει στο 15% τη νέα χρονιά.

Ερωτηθείς πώς αποτυπώνεται αυτό στο καλάθι, ο κ. Μαχαίρας τονίζει ότι η αξία του δεν έχει αλλάξει, αλλά καταγράφεται μια μείωση της τάξεως του 5% σε όγκο.

«Ο καταναλωτής εξακολουθεί να ψωνίζει τα απαραίτητα, αλλά σε μικρότερες ποσότητες.

Για παράδειγμα, εκεί που αγόραζε 1 κιλό φέτα πλέον παίρνει 750 γραμμάρια.

Παράλληλα, αλλάζει τις καταναλωτικές του συνήθειες επιλέγοντας προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, που είναι φθηνότερα, αντί για επώνυμα, ενώ, αντί για μοσχάρι, αγοράζει κοτόπουλο», καταλήγει.