Παγκόσμια ανησυχία για αυτό που έρχεται: Συναγερμός – Τελειώνουν τα αποθέματα

Ρύζι: Το Ελ Νίνιο απειλεί τα παγκόσμια αποθέματα ρυζιού. Αυξημένες μέχρι και 2.500% οι εξαγωγές ρυζιού του Βιετνάμ. Συστάσεις για προσοχή σε περίπτωση δημιουργίας ακραίων καιρικών συνθηκών οι οποίες θα επηρεάσουν τη φετινή παραγωγή. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Ο κόσμος έχει «γεμίσει» με ρύζι και τα παγκόσμια αποθέματα βρίσκονται κοντά σε υψηλό ρεκόρ. Η έλευση του φαινομένου Ελ Νίνιο, όμως, το οποίο ανατρέπει τις καιρικές συνθήκες, ενδέχεται να αλλάξει τα δεδομένα.

Το καιρικό φαινόμενο συνήθως προκαλεί ξηρασία και ζέστη στην Ασία, η οποία παράγει και καταναλώνει το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ρυζιού. Η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας Ταϊλάνδη έχει ήδη ζητήσει από τους γεωργούς να μειώσουν τη σπορά τους λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων.

Ιστορικά, η απόδοση των καλλιεργειών ρυζιού ήταν χαμηλότερη κατά τη διάρκεια του Ελ Νίνιο. Την προηγούμενη εβδομάδα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την επίσημη έναρξη του φαινομένου, το οποίο ενδέχεται να αποδειχθεί αυξημένης δυναμικής. Σημειωτέον πως, σύμφωνα με το Bloomberg, όσο πιο δυναμικό είναι το φαινόμενο, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα πως θα επηρεαστεί η προσφορά ρυζιού.

«Αυτό το οποίο θα συμβεί φέτος είναι πως η αγορά θα ωφελήσει τους πωλητές», τόνισε ο επίτιμος πρόεδρος της Thai Rice Exporter’s Association, Τσουκιάτ Οφασγουόνγκσε, προσθέτοντας πως «το μόνο σίγουρο είναι πως η προσφορά θα επηρεαστεί αισθητά».

Οι εισαγωγείς έχουν αρχίσει να ανησυχούν, αυξάνοντας τις εισαγωγές τους τους τελευταίους μήνες. Το Βιετνάμ, η τρίτη στην κατάταξη χώρα-εξαγωγέας ρυζιού εξήγαγε 40% περισσότερο ρύζι στις Φιλιππίνες το πρώτο τετράμηνο του 2023 σε σχέση με πέρυσι. Οι εξαγωγές στην Κίνα κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 70% και προς την Ινδονησία κατά 2.500% σύμφωνα με τις αρχές της χώρας.

Παρόμοια είναι και η κατάσταση στην Ταϊλάνδη, όπου οι εξαγωγές ρυζιού έχουν αυξηθεί 18%.

Στη μεγαλύτερη παραγωγό του κόσμου, Ινδία, η σοδειά ρυζιού θα εξαρτηθεί κυρίως από τον νοτιοδυτικό μουσώνα. Αν και η βροχόπτωση στην περιοχή αναμένεται να είναι ομαλή φέτος, κάτι το οποίο θα στηρίξει την παραγωγή, ο Ελ Νίνιο ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα, κάτι το οποίο θα οδηγήσει σε μείωση της σοδειάς και αύξηση των τιμών των τροφίμων.

Σύμφωνα με την πρόβλεψη του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, η συνολική παραγωγή θα κυμανθεί στα 512,5 εκατομμύρια τόνους, με την αυξημένη ζήτηση να είναι υπεύθυνη για την αναμενόμενη μείωση των αποθεμάτων.

«Δεν υπάρχει έλλειψη ρυζιού αυτή τη στιγμή», τόνισε ο ιδρυτής και CEO της εταιρείες ερευνών The Rice Trader, Τζέρεμι Ζουίνγκερ, προσθέτοντας πως «υπάρχεουν υπερπροσφορά και τεράστια αποθέματα αν και η φετινή σοδειά ενδέχεται να επηρεαστεί από τον Ελ Νίνιο. Είναι σημαντικό για τις χώρες να έχουν στρατηγικά αποθέματα τροφίμων. Το Βιετνάμ θα πρέπει να προσέξει πόσο εξάγει».

Ρύζι: Το «σημάδι» που δείχνει ότι έρχεται πείνα

Μείωση της τάξης του 50% των εξαγώγιμων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία προβλέπουν για φέτος οι αναλυτές. Η τιμή του λιπάσματος και της ενέργειας «αγκάθι» για τους αγρότες.  Ολική αναδιάρθρωση της παγκόσμιος εφοδιαστικής αλυσίδας των τροφίμων προβλέπουν οι ειδικοί. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί μία παγκόσμια ανακατάταξη της αγοράς σιτηρών στην οποία βασίζονται δισεκατομμύρια άτομα ανά τον κόσμο.

Η φετινή σοδειά της Ουκρανίας, ενδέχεται, πια, να μειωθεί κατά 50% σε σχέση με τα προπολεμικά επίπεδα.

Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία αποτελούσαν δύο από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες παραγωγούς εμπορευμάτων όπως σιτάρι και κριθάρι πριν το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022.

Η βίαια σύγκρουση αυτή, όμως, οδήγησε τα αμερικανικά futures σίτου και καλαμποκιού σε υψηλό δεκαετίας και δημιούργησε μεταβλητότητα στις αγορές. Οι τιμές σταθεροποιήθηκαν το 2023, καταγράφοντας μείωσης της τάξης του 13% σε ετήσιο επίπεδο.

Σύμφωνα με τον συνιδρυτή και επικεφαλής της εταιρείας αναλύσεων Episode 3, Άντριου Γουάιτλο, «οι εμπορικές ροές πάντα αλλάζουν και μεταβάλλονται.

Πριν από 20 χρόνια η Ρωσία δεν ήταν σημαντική εξαγωγέας σιτηρών. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία έχουν μεταβληθεί σε σημαντικούς παίκτες της παγκόσμιας αγοράς γεωργικών προϊόντων».

Ρύζι: Σοδειά και εξαγωγές

Αν και οι περσινές ουκρανικές εξαγωγές ανέκαμψαν μετά από την επίτευξη της Συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας, οι φετινές αντίστοιχες ποσότητες εξαγώγιμων σιτηρών ενδέχεται να μειωθούν σημαντικά.

Σύμφωνα με το CNBC, το Σύμφωνο μεταξύ των δύο εμπόλεμων χωρών για το οποίο διαμεσολάβησε τόσο ο ΟΗΕ όσο και η Τουρκία για την αποφυγή πρόκλησης διεθνούς επισιτιστικής κρίσης, επεκτάθηκε για περίοδο 60 ημερών τον περασμένο Μάρτιο και ενδέχεται να λήξει αμετάκλητα στα μέσα Μαΐου, με το Κρεμλίνο να τονίζει πως ενδέχεται να μην υποστηρίξει περαιτέρω επέκτασή του.

Μόλις σήμερα ο αντιπρόεδρος του πανίσχυρου Συμβουλίου Ασφαλείας και εκ των στενότερων συνεργατών του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, απείλησε και πάλι με κατάρρευση της συμφωνίας για τις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών, αυτή τη φορά σε απάντηση της πρότασης που φημολογείται ότι θα συζητήσει το G7, κατά την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του, περί σχεδόν καθολικής απαγόρευσης των δυτικών εξαγωγών προς τη Ρωσία.

Ο Γουάιτλο χαρακτήρισε την περσινή ουκρανική σοδειά ως «ικανοποιητική», ενώ η αντίστοιχη στη Ρωσία ήταν «φανταστική». Παρ’ όλα αυτά, τόνισε πως η φετινή σοδειά στην εμπόλεμη ζώνη ενδέχεται να μειωθεί κατά 20% δεδομένης της μειωμένης σποράς.

«Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, χρηματοδότησης, λιπασμάτων και η μειωμένη τιμή των σιτηρών έχουν περιορίσει τα κίνητρα για τους Ουκρανούς αγρότες.

Παρατηρούμε περιορισμένο αριθμό εκταρίων τα οποία συμπεριλαμβάνουν σιτηρά, κάτι το οποίο πρόκειται σύντομα να επηρεάσει τις βασικές αρχές της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά», επεσήμανε.

Τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ υποδεικνύουν πως το 20%-30% των σπαρτών δεν πρόκειται να θεριστούν φέτος λόγω έλλειψης καυσίμων.

Ο αναλυτής της Citi Research, Άκας Ντόσι, από την πλευρά του, τόνισε πως η φετινή σοδειά ουκρανικών σιτηρών ενδέχεται να μειωθεί στο 50% των προπολεμικών επιπέδων στους 21-22 εκατομμύρια τόνους.

Παρόμοια μειωμένες θα αποδειχθούν και οι εξαγωγές καλαμποκιού και σίτου στους 27-30 εκατομμύρια τόνους, καταγράφοντας πτώση της τάξης των 15-18 εκατομμυρίων τόνων από την περίοδο 2021-2022.

Αυτή τη στιγμή, υπάρχει υπερπλεόνασμα ουκρανικών σιτηρών στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, κάτι το οποίο έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις χωρών όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία και η Σλοβακία.

Οι μειωμένες τιμές των αγροτικών προϊόντων έχουν οδηγήσει σε απεργιακές κινητοποιήσεις και πορείες Πολωνών αγροτών αλλά και στην παραίτηση του Υπουργού Γεωργίας της χώρας, Χένρικ Κόβαλτσικ.

Ο διάδοχός του, Ρόμπερτ Τέλους, ανακοίνωσε πρόσφατα την εφαρμογή εμπάργκο στην εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών προς τη χώρα. Σε παρόμοιες κινήσεις έχουν προχωρήσει τόσο η Ουγγαρία όσο και η Σλοβακία.

Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο ο Ντόσι υποστηρίζει πως οι ελλείψεις ουκρανικών σιτηρών θα μπορούν να αντισταθμιστούν από τρίτες χώρες.

Τα κράτη της Βόρειας και Νότιας Αμερικής θα μπορέσουν να εξάγουν μεγαλύτερο όγκο σιτηρών προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής, ενώ η Αυστραλία θα μπορούσε να αυξήσει τις εξαγωγές της προς τις χώρες της ανατολικής Ασίας.

Όσο για τον Γουάιτλο, υπογράμμισε πως η αγορά ενδέχεται να απομακρυνθεί και από τη Ρωσία: «Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μία εξαιρετική ευκαιρία να εξάγουν τα σιτηρά τους και να υπερκαλύψουν την απώλεια της προσφοράς της Ουκρανίας και της Ρωσίας».

Ρύζι: Τιμές και κλιματική αλλαγή

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει αυξητικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων. Ο πληθωρισμός στο 80% των αναπτυσσόμενων οικονομιών, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, κυμαίνεται άνω του 5%.

Σύμφωνα, όμως, με έρευνα της ομάδας αναλυτών του Πίτερ Αλεξάντερ του Edinburgh University, ο σημαντικότερος παράγοντας της αύξησης των τιμών αυτών δεν είναι οι ελλείψεις των ουκρανικών εξαγωγών, αλλά το αυξημένο κόστος της ενέργειας και των λιπασμάτων.

Η έρευνα υποδεικνύει πως εάν οι υψηλές τιμές των λιπασμάτων συνεχιστούν και φέτος, περίπου ένα εκατομμύριο επιπλέον άτομα ενδέχεται να χάσουν τη ζωή τους σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής λόγω της επισιτιστικής κρίσης η οποία θα δημιουργηθεί.

Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, η εικόνα είναι ακόμα πιο περίπλοκη. Η κλιματική αλλαγή και οι ακραίες καιρικές συνθήκες ήδη πλήττουν την παγκόσμια τροφική αλυσίδα.

Ο Αλεξάντερ τονίζει πως «οι τελικές επιπτώσεις του προβλήματος αυτού δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες.

Η ξηρασία, η ζέστη, οι πλημμύρες και όλα τα παρεμφερή καιρικά φαινόμενα τα οποία επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα παραγωγής γεωργικών προϊόντων, όμως, θα έχουν σημαντικές και μόνιμες συνέπειες».

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μία «τέλεια καταιγίδα» κρίσεων σε πολλά σημεία του πλανήτη η οποία θα προκαλέσει γενικευμένη έλλειψη βασικών αγαθών και θα οδηγήσει σε σωρεία επισιτιστικών, οικονομικών, κοινωνικών και υγειονομικών κρίσεων.

Ο τρόπος αποφυγής ή αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών παραμένει άγνωστος.

Παρ’ όλα αυτά, ο Αλεξάντερ τονίζει πως η άνοδος των τιμών των τροφίμων μπορεί να μην αποτελεί τόσο αρνητικό φαινόμενο: «Αντί να χρειάζεται να στηρίζουμε τις τεχνητά χαμηλές τιμές των τροφίμων οι οποίες δεν εκπροσωπούν το πραγματικό κόστος παραγωγής τους, θα μπορούσαμε να προωθήσουμε τα υγιέστερα και κλιματικά βιώσιμα προϊόντα.

Χρειαζόμαστε ένα πιο δίκαιο τρόπο διαμοίρασης των τροφίμων, κάτι το οποίο ενδέχεται να αλλάξει ριζικά τις διατροφικές συνήθειες των Δυτικών οι οποίοι καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες κρέατος σε σχέση με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες».

Ένας άλλος τρόπος αντιστάθμισης του προβλήματος θα ήταν και η επαναπροσέγγιση του ζητήματος της χρήσης σιτηρών για βιοκαύσιμα. Σύμφωνα με το World Resources Institute, η μείωση της χρήσης σίτου για την παραγωγή αιθανόλης στις ΗΠΑ και την Ευρώπη κατά 50% θα αντισταθμίσει τις απώλειες ουκρανικών σιτηρών.

«Έχουμε ακόμα υπερβολικά υψηλές ποσότητες σιτηρών οι οποίες χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καυσίμων και όχι για βρώση ανά τον πλανήτη», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο Γουάιτλο.