Τράπεζες: Ούτε στο… Casa de Papel δεν θα μπορούσαν να είχαν σκεφτεί το σχέδιο που σκέφτηκαν οι ελληνικές τράπεζες για να αυξήσουν τα κέρδη τους από το επιτόκιο των καταθέσεών μας!
Οι περικοπές στα επιτόκια καταθέσεων είναι η νέα… μόδα, στο πλαίσιο της στρατηγικής τους για μείωση του κόστους άντλησης ρευστότητας από τους πελάτες τους.
Πρόκειται για μία στρατηγική που πέραν της επιδιωκόμενης αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους, συνδέεται άμεσα και με την ασύμφορη διατήρηση υπερβάλλουσας ρευστότητας, στο σημερινό περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων στην Ευρωζώνη.
Η διαδικασία αποκλιμάκωσης των σχετικών εξόδων επιταχύνθηκε ραγδαία μετά την εφαρμογή των capital controls το 2015, καθώς έδωσε τη δυνατότητα στους ελληνικούς ομίλους να κουρέψουν τις αποδόσεις που προσφέρουν χωρίς τον κίνδυνο εκροών.
Έκτοτε έχει κυλήσει αρκετό νερό στα αυλάκι και η αγορά των καταθέσεων, που μέχρι πριν λίγα χρόνια αποτελούσαν ένα αξιόπιστο εργαλείο δημιουργίας εισοδήματος, έχει αλλάξει ριζικά.
Σταδιακά οι τράπεζες κατάφεραν να μειώσουν τις αποδόσεις πολύ κοντά στο 0%, ενώ σε προϊόντα ειδικών κατηγοριών, όπως πχ. σε όσα απευθύνονται σε επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν καταβάλλονται τόκοι, αλλά εφαρμόζονται προμήθειες για την τήρησή τους και την παροχή βασικών υπηρεσιών, όπως πχ. χρεωστική κάρτα ή μπλοκ επιταγών.
Το 2021 εισήλθαμε κατά τα φαινόμενα στον τελευταίο κύκλο περικοπών. Τελικός στόχος είναι σε όλους τους λογαριασμούς πρώτης ζήτησης, τρεχούμενους και Ταμιευτηρίου, τα επιτόκια να πέσουν στο 0%, έως ότου αντιστραφούν οι τάσεις στην ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική.
Από την αρχή του έτους και οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι έχουν προχωρήσει σε μειώσεις στα επιτόκια των προθεσμιακών λογαριασμών, με την οροφή τους πλέον να μην ξεπερνά το 0,07%.
Δηλαδή σε 12 μήνες μία κατάθεση 100.000 ευρώ αποφέρει στην καλύτερη περίπτωση τόκους ύψους 60 ευρώ!
Χειρότερη είναι η κατάσταση σε Ταμιευτήριο και τρεχούμενους λογαριασμούς, όπου τα επιτόκια βρίσκονται στις περισσότερες περιπτώσεις λίγο πάνω από το 0% (0,01%), ενώ σταδιακά τα προϊόντα αυτά γίνονται άτοκα.
Τράπεζες: Τα επόμενα βήματα
Πριν λίγες ημέρες η Alpha Bank έκανε γνωστό ότι από την 1η Ιουλίου 2021 για ποσά έως 30.000 ευρώ στα προγράμματα ανοιχτής ζήτησης το επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 0%.
Περικοπές που θα εφαρμοστούν στις 8 Ιουλίου έχει προαναγγείλει και η Τράπεζα Πειραιώς.
Θα επηρεάσουν τους λογαριασμούς μισθοδοσίας και τα απλά προγράμματα αποταμίευσης. Οι σχετικές μειώσεις φτάνουν σε ορισμένα προϊόντα ακόμη και τις 20 μονάδες βάσεις.
Ανάλογες κινήσεις ετοιμάζουν και οι λοιποί μεγάλοι όμιλοι, εκμηδενίζοντας ουσιαστικά τα καταθετικά επιτόκια.
Σημειώνεται πάντως παρά τις μειώσεις, τα υπόλοιπα των καταθέσεων συνεχίζουν να αυξάνονται συνολικά, καθώς η εμπιστοσύνη έχει αποκατασταθεί και οι τραπεζικοί λογαριασμοί χρησιμοποιούνται πλέον για «παρκάρισμα» αποταμιεύσεων.
Στην κατηγορία των προθεσμιακών καταθέσεων πάντως καταγράφεται συνεχής μείωση των υπολοίπων, τα οποία από το υψηλό τους τον Αύγουστο του 2019 έχουν υποχωρήσει κατά 10 δισ. ευρώ περίπου ή 20%.
Με την εφαρμογή αυτής της πολιτικής, οι τράπεζες στρέφουν τους πελάτες τους σε εναλλακτικές μορφές επένδυσης / αποταμίευσης, με κίνητρο την επίτευξη μίας ικανοποιητικής απόδοσης.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τραπεζικοί σύμβουλοι κάνουν συνεχείς επαφές με τους καταθέτες για να τους παρουσιάσουν τρίτες λύσεις, προσαρμοσμένες στο επενδυτικό τους προφίλ, για την ανάληψη ενός ανεκτού ρίσκου που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο όφελος.
Τράπεζες: Οι επιλογές των καταθετών
- Μακροχρόνια αποταμιευτικά/συνταξιοδοτικά προγράμματα εφάπαξ ή τακτικών καταβολών, που μπορεί να είναι συνδυασμένα και με ασφάλιση ζωής (unit linked).
- Επενδυτικά καλάθια αμοιβαίων κεφαλαίων, τα οποία λειτουργούν με τακτικές καταβολές, χαμηλότερες ακόμη και από τα 50 ευρώ.
- Αμοιβαία κεφάλαια ή fund of funds.
- Προγράμματα προθεσμιακών καταθέσεων με υψηλότερα επιτόκια από αυτά της αγοράς, συνδυασμένα με αμοιβαία κεφάλαια.
Τράπεζες: Ποιες δίνουν εύκολα δάνειο
Μπορεί η πανδημία να έχει… γονατίσει την οικονομία, ωστόσο ο τραπεζικός κλάδος συνεχίζει να «ανθίζει», δίνοντας δάνεια. Δείτε στο xristika.gr ποιες τράπεζες δίνουν ευκολότερα αλλά και ποια δάνεια είναι αυτά με την μεγαλύτερη ζήτηση.
Την αναντιστοιχία μεταξύ των καταναλωτικών αναγκών και των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών από τις τράπεζες διαπιστώνει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η Ευρωπαϊκή Τραπεζική (ΕΒΑ), στην έκθεσή της “Καταναλωτικές Τάσεις 2020/2021” που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα και διαβιβάστηκε στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών και στις αρμόδιες εθνικές εποπτικές αρχές, όπως αναφέρει το capital.gr.
Η ΕΒΑ ζήτησε στοιχεία από τις εθνικές καταναλωτικές οργανώσεις, τις εθνικές εποπτικές αρχές και, στη συνέχεια, σύγκρινε τα παράπονα και τις ανάγκες των καταναλωτών, σε σχέση με τις υφιστάμενες διαδικασίες και υπηρεσίες των τραπεζών, τόσο σε εθνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Από την έκθεση προκύπτει σαφής προειδοποίηση για αύξηση των κινδύνων για καταναλωτές και τράπεζες από τις αποκλίσεις αυτές, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται σε δύο βασικούς παράγοντες:
- Πρώτον, οι τράπεζες δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς συστήματα προειδοποίησης και μέτρησης επερχόμενων κινδύνων και αλλαγής καταναλωτικών συμπεριφορών, παρά τα τεράστια άλματα προς την ψηφιοποίηση και τον εν εξελίξει ψηφιακό μετασχηματισμό.
- Δεύτερον, οι τράπεζες αργούν να προσαρμοστούν διότι σε ένα βαθμό προτιμούν να λειτουργούν με σιγουριά, χωρίς, όμως, να λαμβάνουν υπόψη ότι αυτή η στάση μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για τις ίδιες στο άμεσο μέλλον.
Τράπεζες: Τα… δημοφιλέστερα δάνεια
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που προκύπτει από τη μελέτη της ΕΒΑ και ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για τις ελληνικές τράπεζες σχετίζεται με τα δάνεια. Οι τράπεζες προτιμούν να χορηγούν δάνεια με εξασφαλίσεις, δηλαδή στεγαστικά και επιχειρηματικά.
Όμως, από στοιχεία που ανέλυσε η ΕΒΑ προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό υπερχρεωμένων νοικοκυριών προέρχεται από στεγαστικά δάνεια και όχι από καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις.
Μάλιστα, τα δάνεια με εξασφαλίσεις αποτελούν τον υψηλότερο όγκο δανείων σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο και, επομένως, ενέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο στους ισολογισμούς τους.
Σε ό,τι αφορά στα καταναλωτικά δάνεια και, κυρίως, εκείνα που αφορούν στην αγορά αυτοκινήτων, οι τράπεζες προσπαθούν να τα προσφέρουν μέσω εμπορικών συνεργατών και άλλων μη παραδοσιακών τραπεζικών ιδρυμάτων.
Έτσι, μετακυλίεται αφενός ο κίνδυνος από το τραπεζικό ίδρυμα στον καταναλωτή και σε χρηματοοικονομικές και εμπορικές μονάδες που δεν είναι άμεσα εποπτευόμενα ή δεν εμπίπτουν στους αυστηρούς εποπτικούς κανόνες των εθνικών αρχών και της ΕΚΤ.
Από την πλευρά τους, τράπεζες και εθνικές αρχές ανταγωνισμού απαντούν ότι η τάση πλέον των καταναλωτών είναι η ζήτηση για online και άμεσες χρηματοδοτήσεις για τρέχουσες ανάγκες είτε μέσω της τράπεζας είτε μέσω των εμπόρων.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός των τραπεζών, με τον οποίο θα ενισχυθούν οι ψηφιακές πωλήσεις όλων των προϊόντων (καταθέσεις, δάνεια, ασφάλεια) αλλά και η διασύνδεση των εμπόρων με το τραπεζικό σύστημα μέσω τεχνολογιών API.
Επιπλέον, στα δάνεια, η ΕΒΑ διαπίστωσε ότι υπάρχει ζήτηση για δάνεια σε ξένο νόμισμα, αλλά οι τράπεζες δεν εμφανίζονται τόσο πρόθυμες να ικανοποιήσουν τη ζήτηση αυτή προκειμένου να αποφύγουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο (για τις ίδιες και για τον πελάτη που τελικά ο κίνδυνος του πελάτη θα επιστρέψει στην τράπεζα).