Τράπεζες: Η μεγάλη ανατροπή – Δείτε τι αποφάσισαν τελικά

Τράπεζες: Και ξαφνικά από εκεί που οι τράπεζες δεν συζητούσαν τη χορήγηση νέων δανείων ξαφνικά φαίνεται πως ετοιμάζουν… κωλοτούμπα! Διαβάστε στο xristika.gr όλες τις εξελίξεις…

Την επόμενη εβδομάδα θα συνεδριάσει, εκτός απροόπτου, για πρώτη φορά η ομάδα εργασίας που συστάθηκε με σκοπό την καταγραφή των διαθέσιμων προγραμμάτων – εργαλείων χρηματοδότησης και στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα πιστοδοτικά κριτήρια αλλά και την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Όπως είναι γνωστό, η ομάδα εργασίας είναι υπό τον συντονισμό του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και του Μιχάλη Αργυρού, προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, και σε αυτήν μετέχουν εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων (ΚΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ κ.ά.), των τραπεζών και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και του Ταμείου Ανάκαμψης.

Αυτή η πρώτη συνάντηση έχει… αναγνωριστικό, διερευνητικό χαρακτήρα ώστε να γίνει προτεραιοποίηση των θεμάτων.

Ένα από τα ζητήματα που βρίσκεται ήδη ψηλά στην ατζέντα είναι πώς μπορούν να γίνουν πιο ευέλικτα τα τραπεζικά κριτήρια για κάποιες επιχειρήσεις και να διασφαλίζεται ταυτόχρονα ότι θα μπορούν να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.

Τράπεζες: Ο ρόλος του SSM

Η εύρεση κοινής συνισταμένης στο θέμα της… ευελιξίας πάντως δεν είναι εύκολη υπόθεση, με δεδομένο ότι συχνά-πυκνά ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, o SSM, χτυπάει «καμπανάκι».

Καλεί τις τράπεζες του ευρωσυστήματος να χορηγήσουν δάνεια και να στηρίξουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ώστε να ξεπεράσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, ταυτόχρονα όμως ζητάει να εφαρμοστούν ισχυρές πρακτικές πιστωτικού κινδύνου, ώστε να έχουν συνεχώς σαφή εικόνα της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη με προβολές και στο μέλλον.

Επίσης, ο SSM συστήνει στις τράπεζες να μην παρασυρθούν από δεδομένα επικάλυψης που προκύπτουν λόγω επιδοτήσεων.

Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, το έλλειμμα ρευστότητας των επιχειρήσεων έχει καλυφθεί σε σημαντικό βαθμό από τις επιστρεπτέες προκαταβολές που έχουν λάβει εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις.

Συνεπώς, πραγματική εικόνα των αναγκών ρευστότητας θα έχουμε όταν θα ξεκαθαρίσει, για τον μεγαλύτερο όγκο των επιχειρήσεων, σε ποιο ποσοστό η επιστρεπτέα προκαταβολή θα είναι τελικά επιστρεπτέα. Υπενθυμίζεται ότι από 1/1/2022 θα ξεκινήσει η αποπληρωμή σε 60 δόσεις της Επιστρεπτέας.

Σε ό,τι αφορά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν ως κεφάλαια κίνησης, αλλά αποτελούν ευκαιρία μετασχηματισμού μικρών επιχειρήσεων ώστε να γίνουν επιλέξιμες για τραπεζικό δανεισμό.

Μιλώντας σε εκδήλωση του ΣΕΒ με θέμα «Χρηματοδότηση επιχειρήσεων και έξοδος από την πανδημία», ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης αναφέρθηκε στην ειδοποιό διαφορά μεταξύ των νέων κονδυλίων του RRF και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων του παρελθόντος. Όπως είπε, αυτά δεν έχουν επιδοματικό χαρακτήρα, δεν στοχεύουν στην υποστήριξη απαρχαιωμένων μοντέλων χρηματοοικονομικής λειτουργίας και διοίκησης, αλλά αποσκοπούν στη δραστική αλλαγή της δομής της οικονομίας με στόχο την εξωστρέφεια, την καινοτομία, την πράσινη μετάβαση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

Σε ό,τι αφορά τη διάχυση των πόρων του RRF στο σύνολο της οικονομίας, το ζητούμενο, σύμφωνα με τον Β. Ψάλτη, είναι η βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

«Ως Alpha Bank, απευθυνόμαστε στο σύνολο των Ελλήνων επιχειρηματιών που φιλοδοξούν να αξιοποιήσουν την τεράστια αυτή ευκαιρία, προκειμένου να αναπτύξουν σύγχρονα μοντέλα εταιρικής διακυβέρνησης, να ακολουθήσουν νέες μεθόδους προετοιμασίας επενδυτικών σχεδίων και να αναζητήσουν επιχειρηματικές συνεργασίες με άλλες οικονομικές μονάδες για την αξιοποίηση οικονομιών κλίμακος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο CEO της Αlpha Bank.

Μας τα παίρνουν ακόμα και αν δεν χρωστάμε ευρώ!

Μπορεί να έχετε δηλώσει ως ακατάσχετο τον τραπεζικό σας λογαριασμό, να μην οφείλετε πουθενά και ξαφνικά να δείτε να σας δεσμεύουν καταθέσεις έναντι οφειλών προς το δημόσιο ή την τράπεζα! Τι μπορεί να έχει συμβεί;

Ο συγκεκριμένος τραπεζικός λογαριασμός να είναι κοινός με κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας σας που έχει ανοιχτά χρέη και δεν φρόντισε να τον δηλώσει και αυτός ως ακατάσχετο.

Αυτό το μικρό παραθυράκι είναι αρκετό για να χαθούν σημαντικά ποσοστά από μισθούς, συντάξεις και λοιπά ασφαλιστικά βοηθήματα λόγω των κατασχέσεων που γίνονται έναντι οφειλών προς την εφορία ακόμα και σε ακατάσχετους λογαριασμούς!

Η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει στο Δημόσιο να κατάσχει από κοινούς λογαριασμούς τα διαθέσιμα υπόλοιπα που αντιστοιχούν στα ποσοστά κυριότητας που έχουν οι οφειλέτες του Δημοσίου στους συγκεκριμένους λογαριασμούς, έστω κι αν οι έτεροι συνδικαιούχοι-μη οφειλέτες του Δημοσίου έχουν δηλώσει τους λογαριασμούς αυτούς ως «ακατάσχετους».

Μόνο εφόσον και οι οφειλέτες του Δημοσίου συνδικαιούχοι έχουν δηλώσει κι αυτοί τους ίδιους λογαριασμούς ως «ακατάσχετους» γλιτώνουν και οι μη οφειλέτες τις κατασχέσεις.

Ο νόμος διασφαλίζει:

  • το ακατάσχετο για ατομικό λογαριασμό: δεν κατάσχονται ποσά σε λογαριασμούς που το υπόλοιπό τους είναι μικρότερο των 1.000 ευρώ, όταν πρόκειται για χρέη προς το δημόσιο (εφορία κτλ) ή δεν κατάσχονται ποσά σε λογαριασμούς που το υπόλοιπό τους είναι μικρότερο των 1.500 ευρώ για χρέη προς ιδιώτες (χρέη προς τράπεζες κτλ)
  • το ακατάσχετο για κοινό λογαριασμό (εφόσον έχει δηλωθεί από όλους τους δικαιούχους ως ακατάσχετος): δεν κατάσχονται ποσά σε λογαριασμούς που το συνολικό υπόλοιπό τους είναι μικρότερο των 2.000 ευρώ, για όλες τις περιπτώσεις, δηλαδή όταν πρόκειται για χρέη είτε προς το Δημόσιο είτε προς ιδιώτες και στις δύο περιπτώσεις (Για παράδειγμα όταν ένα ζευγάρι συνταξιούχων έχει ένα βιβλιάριο κατάθεσης, με υπόλοιπο 2.400 ευρώ, το ακατάσχετο είναι 1.000Χ2= 2.000 ευρώ.)

Εάν για παράδειγμα υπάρχουν δύο συνδικαιούχοι σε έναν τραπεζικό λογαριασμό και ο ένας είναι οφειλέτης του Δημοσίου αλλά δεν έχει δηλώσει τον λογαριασμό αυτό ως «ακατάσχετο», ενώ ο άλλος συνδικαιούχος δεν είναι οφειλέτης αλλά έχει δηλώσει ως «ακατάσχετο» τον συγκεκριμένο λογαριασμό, τότε η εφορία μπορεί να κατάσχει μέρος ή ολόκληρο το ποσό που αντιστοιχεί στο 50% του διαθέσιμου υπολοίπου του συγκεκριμένου λογαριασμού, καθώς θα θεωρήσει κατά τεκμήριο ότι αυτό ανήκει στον συνδικαιούχο οφειλέτη.

Έτσι λοιπόν αν το συνολικό διαθέσιμο υπόλοιπο του λογαριασμού είναι π.χ. 1.000 ευρώ και προέρχεται εξ ολοκλήρου από μισθούς ή συντάξεις του μη οφειλέτη συνδικαιούχου, η κατάσχεση έναντι του χρέους του οφειλέτη συνδικαιούχου μπορεί να γίνει επί του ποσού των 500 ευρώ (επί του 50% του διαθέσιμου υπολοίπου), έστω κι αν το ποσό αυτό είναι εισόδημα του μη οφειλέτη, διότι η προστασία από την κατάσχεση ισχύει μόνο για το άλλο 50%!

Όσον αφορά τα χρέη προς τις τράπεζες, τα λεγόμενα «κόκκινα δάνεια», ή οφειλές από κάρτες κλπ η κείμενη νομοθεσία προβλέπει ότι η τράπεζα δικαιούται να δεσμεύσει ποσά από έναν τέτοιο λογαριασμό έναντι απαίτησης που τυχόν έχει κατά ενός εκ των συνδικαιούχων.

Δηλαδή σε περίπτωση που διατηρείτε με άλλο άτομο κοινό λογαριασμό σε τράπεζα και ο συνδικαιούχος έχει οφειλές τότε η τράπεζα δικαιούται να πάρει όλα τα χρήματα που βρίσκονται στον λογαριασμό, χωρίς να εξετάζει σε ποιον «ανήκουν» πράγματι τα χρήματα αυτά.

Τράπεζες: Πώς μας κλέβουν όμως στις καταθέσεις!

Και αν οι τράπεζες αντί να μας διευκολύνουν, κάνουν τις ζωές μας πιο δύσκολες, δεν πτοούνται να επωφελούνται από τις καταθέσεις μας!

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,06%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,04%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο από επιχειρήσεις παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,01%.

Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά παρέμεινε επίσης σχεδόν αμετάβλητο στο 0,15%, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 19 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,95%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) μειώθηκε κατά 13 μονάδες βάσης στο 14,48%.

«Όχι, δεν χρειαζόμαστε άλλη ρευστότητα» είναι η απάντηση των τραπεζών σε όλους όσους παζαρεύουν τα επιτόκια τα οποία κινούνται πέριξ του 0%-0,02% ακόμη και για υψηλά ποσά καταθέσεων (άνω των 100.000 ευρώ).

Την ίδια στιγμή η ψαλίδα σε ότι αφορά τις χορηγήσεις παραμένει υψηλή αφού στις περισσότερες περιπτώσεις ξεπερνά το 4%.

Σε ανιούσα βρίσκονται και οι προμήθειες παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης για υποχώρησή τους.

Μόνον στις συνεταιριστικές τράπεζες και στην Optima Bank μπορεί κάποιος να αναζητήσει επιτόκιο που θα καταγράφεται σε πρώτο δεκαδικό ψηφίο υψηλότερα το μηδενός ήτοι 0,20% – 0,30% μολονότι και εκεί η ανάγκη για καταθέσεις δεν είναι μεγάλη.

Ωστόσο είναι η ενισχυμένη η ανάγκη χτισίματος ενός διευρυμένου και υγιούς πελατολογίου και στο πλαίσιο αυτό δίδονται κάποιες αποδόσεις.

Τα επιτόκια τείνουν να μηδενίσουν και εκτιμάται πως αυτό θα συμβεί το προσεχές χρονικό διάστημα πριν οι συστημικές τράπεζες αρχίσουν να σκέφτονται και να συζητούν ακόμη και τα αρνητικά επιτόκια.

Βέβαια η κουλτούρα της αποταμίευσης στη χώρα δεν αντέχει στην παρούσα φάση αρνητικά επιτόκια κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αντιδράσεις απέναντι στις τράπεζες ακόμη και σε αναλήψεις καταθέσεων και τοποθέτηση στο στρώμα των κεφαλαίων των αποταμιευτών.

Νωπές άλλωστε είναι ακόμη οι μνήμες από τα capital controls που οδήγησαν σε παρόμοιες ενέργειες.

Επομένως θεωρείται περίπου βέβαιο πως οι ελληνικές τράπεζες ακόμη και με κόστος θα αποφύγουν να επιβάλουν αρνητικά επιτόκια στην παρούσα τουλάχιστον φάση αν και κανένας δεν μπορεί να μιλήσει για αργότερα.

Άλλωστε οι αποταμιευτές με τις μεγαλύτερες αποταμιεύσεις είναι και μεγαλύτερης ηλικίας και επομένως δυσπροσάρμοστοι σε ό,τι αφορά τα αρνητικά επιτόκια.

Πάντως σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες δεν πλειοδοτούν σε αποδόσεις όπως συνέβαινε στο παρελθόν, διώχνουν με άνεση καταθέσεις.

Τα stress tests και οι αυξήσεις κεφαλαίου που σχεδιάζουν μικρότερες τράπεζες προκειμένου να ανταποκριθούν στα tests αυτά είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν κάποιες καταθέσεις στις τράπεζες αυτές αλλάζονται λίγο την ισορροπία του τραπεζικού χάρτη μιας και το 97% του τραπεζικού συστήματος βρίσκεται συγκεντρωμένο στα 4 συστημικά τραπεζικά ιδρύματα και στην 5η μικρότερη τράπεζα την AtticaBank, σύμφωνα με τα στοιχεία της τράπεζας της Ελλάδος.