Τεράστια λάμψη στον ουρανό: Μια εντυπωσιακή λάμψη αναστάτωσε το βράδυ της Τρίτης (18/08/2020) σχεδόν τη μισή Ελλάδα!
Τι ήταν όμως;
Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μετέωρο το οποίο έκανε την εμφάνισή του στον ουρανό και κυριολεκτικά μετέτρεψε τη νύχτα σε μέρα για μερικά δευτερόλεπτα χαρίζοντας ένα θέαμα σπάνιας ομορφιάς.
Το φαινόμενο ήταν ορατό σε Αττική, Λιβαδειά, Χαλκίδα, Βοιωτία, Λακωνία, Μαγνησία, Φωκίδα, Χίο, Άνδρο, Ευρυτανία και πολλές ακόμα περιοχές.
Μετέωρο ονομάζεται στην αστρονομία κάθε φωτεινό φαινόμενο που εμφανίζεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης ως αποτέλεσμα της εισόδου σε αυτή κάποιου μετεωροειδούς, δηλαδή κάποιου βραχώδους σώματος που μπορεί να έχει μέγεθος από λίγα χιλιοστά έως αρκετά μέτρα.
Η κίνηση του μετεωροειδούς με μεγάλη ταχύτητα και η τριβή της επιφάνειάς του με τα μόρια της ατμόσφαιρας έχει ως αποτέλεσμα τον έντονο ιονισμό των μορίων του αέρα και, συνήθως, την συνεπακόλουθη εκπομπή φωτεινής ακτινοβολίας.
Τα μετέωρα, σύμφωνα με τη Wikipedia, διακρίνονται σε:
Διάττοντες: Κατηγορία μετεώρων πολύ μικρών διαστάσεων (περίπου όσο ένας κόκκος άμμου). Παρατηρούνται συχνότερα από όλα τα μετέωρα.
Βολίδες: Αρκετά σπάνιες. Διαρκούν περισσότερο, φωτίζουν αρκετά έντονα και συνήθως συνοδεύονται από έκρηξη.
Όταν το μετεωροειδές δεν εξαερωθεί πλήρως στην ατμόσφαιρα ή δεν εκραγεί, φτάνει στο έδαφος και αν είναι αρκετά μεγάλο σε μέγεθος δημιουργεί κρατήρα.
Το τμήμα του μετεωροειδούς που καταλήγει στο έδαφος ονομάζεται μετεωρίτης.
Εμφανίζονται κυρίως σε ύψος 120 km και, τα μικρότερα από αυτά, εξαφανίζονται αφού διανύσουν 60-80 km.
Κινούνται με ταχύτητες μερικών δεκάδων χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο.
Οι λαμπρότεροι διάττοντες και οι βολίδες συνοδεύονται από μια φωτεινή ουρά η οποία διατηρείται μερικά λεπτά μετά την εξαέρωση του μετεώρου.
Οι ουρές αυτές δεν είναι πάντα ευθύγραμμες και συχνά παρουσιάζουν κυματισμούς ή και καμπές.
Αρκετά εκατομμύρια μετεωροειδών εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης κάθε εικοσιτετράωρο.
Ο αριθμός αυτός δεν είναι σταθερός αλλά σε μερικές περιόδους το φαινόμενο παρουσιάζεται αρκετά έντονο, οπότε λέμε ότι έχουμε βροχή διαττόντων.
Δεν είναι δυνατός ο υπολογισμός της μάζας που προσθέτουν στον πλανήτη μας αλλά γενικά θεωρείται ελάχιστη σε σχέση με τη μάζα του πλανήτη.
Δείτε το βίντεο:
Ο μετεωρίτης είναι ένα μικρό ουράνιο σώμα ή θραύσμα του που έχει πέσει στη Γη, χωρίς να διαλυθεί πλήρως στην ατμόσφαιρα.
Κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα ονομάζεται μετέωρο, θερμαίνεται λόγω τριβής και αναφλέγεται, αφήνοντας πίσω μια λαμπρή γραμμή φωτός.
Μόνο τα φωτεινότερα μετέωρα, που είναι γνωστά ως βολίδες, δίνουν μετεωρίτες, ενώ τα μικρότερα, γνωστά και ως «πεφταστέρια» ή διάττοντες αστέρες, διαλύονται τελείως εξαιτίας της τριβής με τη γήινη ατμόσφαιρα.
Μετεωρίτες με διάμετρο μικρότερη του 1 έως 2 χιλιοστών του μέτρου, περίπου, ή μάζας μικρότερης του 10−4 γραμμαρίου, ονομάζονται μικρομετεωρίτες.
Κατ’ επέκταση, εξωγήινοι μετεωρίτες αποκαλούνται μικρά ουράνια σώματα ή θραύσματά τους που έχουν πέσει πάνω σε πολύ μεγαλύτερα ουράνια σώματα.
Τέτοιοι μετεωρίτες έχουν βρεθεί πάνω στη Σελήνη και στον Άρη.
Μέχρι σήμερα έχουν υπάρξει περίπου 1.412 πτώσεις μετεώρων παγκοσμίως που έγιναν αντιληπτές και έδωσαν από ένα τουλάχιστον θραύσμα που ανακαλύφθηκε και φυλάσσεται.
Ο συνολικός αριθμός επιβεβαιωμένων μετεωριτών ανέρχεται το σε περισσότερους από 59.200.
Τα πολύ μεγάλα μετέωρα επιβραδύνονται ελάχιστα και για αυτό δημιουργούν κρατήρες. Τα πετρώδη, φυσικά, μετεωροειδή, με διάμετρο μέχρι 10 μέτρα, εκρήγνυνται στη διάρκεια της πτώσης τους μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα πριν φτάσουν στην επιφάνεια της Γης.
Αρκετές φορές κατά το απώτερο παρελθόν, ιδιαίτερα μεγάλοι μετεωρίτες έχουν φτάσει στην επιφάνεια της Γης και έχουν προκαλέσει μεγάλες εκρήξεις.
Ο μεγαλύτερος κρατήρας από ένα τέτοιο γεγονός είναι στο Βρέντεφορτ, στη Νότια Αφρική, με διάμετρο σχεδόν 300 χιλιομέτρων, που πιθανολογείται ότι δημιουργήθηκε κατά την πρόσκρουση μετεωρίτη διαμέτρου 10 χιλιομέτρων.
Από πρόσκρουση αντίστοιχου μετεωρίτη κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού θεωρείται πως εξαφανίστηκαν και οι δεινόσαυροι.
Στους ιστορικούς χρόνους ελάχιστα τέτοια συμβάντα πρόσκρουσης είναι καταγεγραμμένα. Ένα πιθανό τέτοιο γεγονός συνέβη το 1908 στην περιοχή Τουνγκούσκα της Σιβηρίας, αν και δεν είναι εντελώς σίγουρο αν ήταν απλό πολύ μεγάλο μετέωρο («υπερβολίδα») ή κομήτης. Μία παρόμοια έκρηξη παρατηρήθηκε πάνω από τον Καναδά στις αρχές του 2000, όπου ένα μετέωρο διαλύθηκε αφήνοντας πίσω του ένα σύννεφο σκόνης, το οποίο ήταν ορατό επί αρκετές ώρες. Τα κομμάτια, όμως, των σιδηρούχων μετεωριτών, πολλές φορές φτάνουν μέχρι τη Γη.
Για να επιβιώσει ένα μετέωρο από την τριβή με την ατμόσφαιρα της Γης και να δώσει μετεωρίτη, θα πρέπει να είναι σχετικά μεγάλων διαστάσεων. Πρακτικώς, η γήινη ατμόσφαιρα προστατεύει τον πλανήτη από τις πτώσεις αντικειμένων διαμέτρου έως και 10-20 μέτρων και έτσι τα περιστατικά προσκρούσεων είναι σχετικά σπάνια.
Γενικά οι μετεωρίτες διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα της ποσοστιαίας περιεκτικότητας σε μεταλλικό σίδηρο (όχι σε ενώσεις του), οι:
- Λιθομετεωρίτες, αποτελούμενοι κυρίως από πυριτικά ορυκτά
- Λιθοσιδηρομετεωρίτες ή σιδηρολιθομετεωρίτες, και
- Σιδηρομετεωρίτες (ποσοστό σιδήρου μεγαλύτερο του 70%)
Οι πρώτοι διακρίνονται επιμέρους σε χονδρίτες και αχονδρίτες.