Κουνούπια: Ο μόνιμος καλοκαιρινός μπελάς φέτος θα αργήσει να κάνει την εμφάνισή του και φυσικά αναφερόμαστε στα κουνούπια! Δείτε στο xristika.gr το λόγο…
Χαμηλά επίπεδα όχλησης από τα κουνούπια προβλέπονται ως τα μέσα Ιουνίου στην Κεντρική Μακεδονία, λόγω του ψυχρού Μαρτίου που προηγήθηκε και – σύμφωνα με τα κλιματικά δεδομένα που έχει επεξεργαστεί ο Τομέας Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – ήταν ο πιο ψυχρός της τελευταίας δεκαετίας.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας Ελένη Κατράγκου επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι τα δεδομένα αυτά, που προέρχονται από τη βάση δεδομένων του Eυρωπαϊκού Κέντρου Πρόγνωσης Καιρού (ECMWF) και τα δεδομένα επανάλυσης ERA5, αποκαλύπτουν ότι ο περασμένος Μάρτιος ήταν όχι μόνον ο ψυχρότερος των τελευταίων δέκα χρόνων αλλά και κατά 2,24 βαθμούς Κελσίου ψυχρότερος από τον κλιματικό μέσο όρο της Κεντρικής Μακεδονίας για το διάστημα αναφοράς 1981-2010.
Το γεγονός αυτό, όπως εκτιμά από την πλευρά του ο πρόεδρος της εταιρείας Οικοανάπτυξη Α.Ε. Σπύρος Μουρελάτος, «είχε ως αποτέλεσμα το πολύ χαμηλό επίπεδο εκκολάψεων κουνουπιών αυτή την περίοδο και συνεπώς πολύ χαμηλά επίπεδα όχλησης». Ο ίδιος αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι τον Απρίλιο, οι τιμές της θερμοκρασίας και τα επίπεδα των βροχοπτώσεων διαμορφώθηκαν σε κανονικές, γενικά, τιμές, ωστόσο οι χαμηλές θερμοκρασίες του Μαρτίου επιτρέπουν την πρόβλεψη για χαμηλούς πληθυσμούς προνυμφών και ακμαίων κουνουπιών αλλά και χαμηλά επίπεδα όχλησης από αυτά ως τα μέσα Ιουνίου.
Διευκρινίζει, ωστόσο, ότι τα δεδομένα αυτά δεν επαρκούν για να υπάρξει μια ασφαλής πρόβλεψη των επιπέδων όχλησης από τα κουνούπια σε όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, καθώς, όπως επισημαίνει, θα αρκούσε ακόμη και μία μόνο εβδομάδα βροχοπτώσεων για να ανατρέψει πλήρως την εικόνα αυτή στη συνέχεια.
Σε ό,τι αφορά τον ιό του Δυτικού Νείλου, τα πρώτα δεδομένα για την κυκλοφορία του στην Κεντρική Μακεδονία αναμένονται στα τέλη Ιουνίου.
Κουνούπια: Επεκτείνονται οι ψεκασμοί
Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών σε όλη την Κεντρική Μακεδονία, στο πλαίσιο τριετούς σύμβασης της Περιφέρειας. Η αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μελίνα Δερμεντζοπούλου τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «οι εργασίες του επίγειου έργου της καταπολέμησης των κουνουπιών στην περιφέρεια ξεκίνησαν στις αρχές Απριλίου από τις κρίσιμες περιαστικές εστίες καθώς και τις αστικές εστίες των πρωτευουσών των επτά περιφερειακών ενοτήτων. Παράλληλα, την προηγούμενη εβδομάδα ψεκασμοί έγιναν και στους υπόλοιπους οικισμούς και σε εστίες όπου μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένη συγκέντρωση κουνουπιών, όπως πάρκα, κοιμητήρια, νοσοκομεία και φρεάτια μεγάλων πόλεων. Στα τέλη του μήνα θα γίνουν ψεκασμοί σε βόθρους, ενώ ξεκινάει και η επιδημιολογική παρακολούθηση σε συνεργασία με το ΑΠΘ».
Η κ. Δερμεντζοπούλου επισημαίνει, ακόμη, ότι τη διαδικασία παρακολουθεί επιστημονική επιτροπή, διαβεβαιώνει ότι η Περιφέρεια κάνει κάθε προσπάθεια στο πεδίο αρμοδιότητάς της και υπογραμμίζει ότι καλλιεργείται η συνεργασία με τους Δήμους, οι οποίοι οφείλουν να υλοποιούν τα δικά τους προγράμματα για να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα.
Την ίδια στιγμή, η αντιπεριφερειάρχης γνωστοποιεί ότι τέθηκε σε λειτουργία πριν λίγες μέρες, για τη φετινή σεζόν, η εφαρμογή Mosquito Vision για κινητά τηλέφωνα, μέσω της οποίας οι πολίτες της Κεντρικής Μακεδονίας μπορούν δωρεάν να ενημερώνονται για την πρόγνωση της όχλησης κουνουπιών σε συγκεκριμένες περιοχές. Το κοινό μπορεί, επίσης, να επικοινωνεί τηλεφωνικά με την γραμμή 800 11 244 24 για σχετικές αναφορές και παράπονα.
Από την πλευρά του, ο κ. Μουρελάτος σημειώνει ότι στην εφαρμογή έχουν προστεθεί φέτος δύο ακόμη λειτουργίες, η επικοινωνία με τους χρήστες για την υπόδειξη δυνάμει εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών, μέσω της αποστολής φωτογραφιών και η αξιολόγηση των επιπέδων όχλησης ανά περιοχή.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «ψηφιακή εφαρμογή πρόβλεψης όχλησης από τα κουνούπια Mosquito Vision», που εντάσσεται στην στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3) και έχει εταίρους την Οικοανάπτυξη ΑΕ και τον Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του ΑΠΘ, προβλέπεται η τεχνολογική αναβάθμιση της εφαρμογής και η λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για χρήση από την Περιφέρεια και τους διαπιστευμένους φορείς.
Εγκαθίστανται δέκα ακόμη μετεωρολογικοί σταθμοί για την καταγραφή υδρομετεωρολογικών δεδομένων όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, τα επίπεδα βροχής και ο άνεμος. Για τους σταθμούς αυτούς θα γίνει προσπάθεια διασύνδεσής τους με τους υπόλοιπους 30 που λειτουργούν με ευθύνη της Περιφέρειας, του ΑΠΘ και άλλων φορέων, με σκοπό την ενίσχυση της ορθότητας και της ασφάλειας των προβλέψεων.
Κουνούπια: Επτά λόγοι που τσιμπούν εσάς και όχι τον διπλανό σας
Σε κάθε παρέα των καλοκαιρινών διακοπών υπάρχουν τα άτομα που ταλαιπωρούνται από τα συνεχή τσιμπήματα των κουνουπιών και υπάρχουν κι αυτά που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει φαγούρα από το τσίμπημα αυτού του «δαιμόνιου» εντόμου.
Τι είναι, λοιπόν, αυτό που καθιστά έναν άνθρωπο τόσο… ακαταμάχητο στα κουνούπια;
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιατρικής Εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, Jonathan Day, δύο είναι οι πιο ισχυροί παράγοντες που προσελκύουν τα κουνούπια: η όραση και η μυρωδιά. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτοί. Στη συνέχεια ακολουθούν οι πιθανοί λόγοι που μπορεί κάποιος να είναι… «πειρασμός» για τα κουνούπια.
1. Τα ρούχα
Όπως προαναφέραμε, τα κουνούπια συνήθως χρησιμοποιούν τα μάτια τους για να στοχεύσουν το επόμενο θύμα καθώς συνιστούν ιδιαιτέρως «οπτικά» έντομα, ειδικά αργά το απόγευμα. Και στοχεύουν πιο εύκολα όσους φορούν σκούρα (μπλε, μαύρο) και κόκκινα ρούχα.
2. Ο τύπος αίματος
Για τα κουνούπια, όλα έχουν να κάνουν με το αίμα. Τα ενήλικα κουνούπια επιβιώνουν μέσω του νέκταρ για την τροφή τους, τα θηλυκά όμως βασίζονται στην πρωτεΐνη του ανθρώπινου αίματος για την παραγωγή των αυγών τους. Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, ότι κάποιες ομάδες αίματος είναι πιο ελκυστικές από άλλες. Έρευνες έχουν βρει ότι οι άνθρωποι με ομάδα αίματος Ο είναι δύο φορές πιο ελκυστικοί για τα κουνούπια από αυτούς με ομάδα αίματος Α, ενώ όσοι έχουν ομάδα αίματος Β βρίσκονται κάπου στη μέση. Επίσης, το 85% των ανθρώπων παράγουν μια έκκριση που σηματοδοτεί την ομάδα αίματός τους, με τα κουνούπια να προσελκύονται σε αυτούς περισσότερο, ανεξάρτητα από την ομάδα αίματος.
3. Αέρια
Τα κουνούπια διαισθάνονται το διοξείδιο του άνθρακα από 48 μέτρα μακριά. Έτσι, όσο περισσότερο εκπνέει κάποιος, τόσο πιο ελκυστικός γίνεται. Οι πιο μεγαλόσωμοι άνθρωποι εκπνέουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης, επειδή οι άνθρωποι εκπνέουν από το στόμα και τη μύτη, τα κουνούπια ελκύονται περισσότερο από το κεφάλι, γι’αυτό και τα ακούμε να βουίζουν γύρω από τα αυτιά μας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
4. Θερμότητα και ιδρώτας
Φαίνεται πως τα κουνούπια έχουν καλή όσφρηση και για άλλες μυρωδιές εκτός του διοξειδίου του άνθρακα και μπορούν να εντοπίσουν τα «θύματά τους» μέσω του γαλακτικού οξέος, του ουρικού οξέος, της αμμωνίας και άλλων ενώσεων που εκκρίνονται με τον ιδρώτα. Προτιμούν, επίσης, τους ανθρώπους που είναι πιο θερμοί. Για παράδειγμα, μια έντονη προπόνηση αυξάνει τη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος και θερμότητας στο σώμα, ενώ γενετικοί παράγοντες «επηρεάζουν την ποσότητα του ουρικού οξέος και άλλων ουσιών που εκκρίνονται φυσιολογικά, καθιστώντας κάποιους ανθρώπους πιο ευάλωτους στον εντοπισμό από τα κουνούπια», σημειώνουν οι ειδικοί.
5. Ζωντανό δέρμα
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο τύπος και η ποσότητα των βακτηρίων που υπάρχουν στο δέρμα ενός ανθρώπου μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο στην προσέλκυση των κουνουπιών. Το δέρμα μας έχει το δικό του μικροβίωμα, το οποίο δημιουργεί κι ένα ξεχωριστό άρωμα. Σε μία μελέτη, ομάδα ανδρών χωρίστηκε σε αυτούς που προσέλκυσαν πολύ τα κουνούπια και σε όσους λιγότερο. Οι πρώτοι, λοιπόν, είχαν περισσότερα από ορισμένα βακτήρια στο δέρμα τους αλλά λιγότερα από τους δεύτερους. Ο παράγοντας των βακτηρίων θα μπορούσε, επίσης, να εξηγήσει γιατί κάποια κουνούπια «επιτίθενται» στους αστραγάλους και τα πόδια, περιοχές που αποτελούν εστίες συσσώρευσης βακτηρίων.
6. Εγκυμοσύνη
Μπορεί οι εγκυμονούσες να ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων που δε θέλουν σε καμία περίπτωση να τις τσιμπήσει κουνούπι, η αλήθεια όμως είναι ότι κάποια είδη των εντόμων αυτών προσελκύονται ιδιαίτερα από τις γυναίκες που κυοφορούν. Μία μελέτη στην Αφρική διαπίστωσε ότι οι έγκυες είναι δύο φορές πιο ελκυστικές για τα κουνούπια που φέρουν το παράσιτο της ελονοσίας, με τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Συγκεκριμένα, βρήκαν ότι οι γυναίκες στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης τους εξέπνεαν 21% μεγαλύτερο όγκο αέρα, αλλά και ότι η κοιλιά των εγκύων ήταν πιο ζεστή, προσθέτοντας και το στοιχείο της θερμότητας στην εξίσωση της προσέλκυσης των κουνουπιών.
7. Μπύρα
Τα κουνούπια έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στη μπύρα. Σε μια μελέτη οι ερευνητές βρήκαν ότι τα κουνούπια που «τριγύριζαν» τους συμμετέχοντες μετά την κατανάλωση μπύρας ήταν πολλά περισσότερα από πριν. Οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι αυτό οφείλεται στην αυξημένη περιεκτικότητα του ιδρώτα σε αιθανόλη και στην υψηλότερη θερμοκρασία του δέρματος λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ, χωρίς, όμως, να μπορούν να βρουν τον ακριβή συσχετισμό.