Σεισμός τώρα: Με τον εγκέλαδο να χτυπά την Ελλάδα συνεχώς, με μικρές ή και μεγαλύτερες δονήσεις, ας θυμηθούμε τι πρέπει να κάνουμε και κυρίως τι δεν πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση ισχυρού σεισμού. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Mπορεί οι σεισμολόγοι να έχουν, κατά διαστήματα, από μικρές έως και μεγάλες διαφωνίες μεταξύ τους αλλά, όλοι τους συμφωνούν σε ένα πράγμα:
Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για έναν σεισμό είναι να προετοιμαζόμαστε για αυτόν!
Με δεδομένο πως ζούμε σε μια εξαιρετικά σεισμογενή χώρα, είναι περίπου σίγουρο πως κάποια στιγμή στη ζωή μας θα βιώσουμε έναν μεγάλο σεισμό, οπότε η προετοιμασία (ακόμα και ψυχολογική) είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό.
Και επειδή από χθες τα Ρίχτερ έχουν «στήσει», πάλι, χορό γύρω μας είναι καλό θα θυμηθούμε τις αναλυτικότατες οδηγίες που έχει εκδώσει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας γιατί καλό είναι σε τέτοιες στιγμές να θυμόμαστε τι πρέπει να κάνουμε και τι δεν πρέπει να κάνουμε.
Σεισμός τώρα: Προετοιμαστείτε
Μέσα στο σπίτι
Στερεώστε γερά στους τοίχους τα ράφια και τις βιβλιοθήκες. Απομακρύνετε από τις πόρτες τα ψηλά έπιπλα που μπορούν να ανατραπούν και να εμποδίσουν την έξοδο.
Βιδώστε καλά στους τοίχους το θερμοσίφωνα και τις δεξαμενές καυσίμων και νερού.
Τοποθετείστε τα βαριά αντικείμενα στα χαμηλότερα ράφια.
Απομακρύνετε τα βαριά αντικείμενα πάνω από κρεβάτια και καναπέδες.
Στερεώστε καλά τα φωτιστικά σώματα και τους ανεμιστήρες οροφής.
Προσδιορίστε καλά προφυλαγμένους χώρους σε κάθε δωμάτιο του σπιτού: κάτω από ανθεκτικά γραφεία ή τραπέζια, μακριά από γυάλινες επιφάνειες και βιβλιοθήκες, μακριά από εξωτερικούς τοίχους.
Ελέγξτε τη σωστή λειτουργία του δικτύου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου.
Ενημερώστε τα μέλη της οικογένειας για το πώς κλείνουν οι γενικοί διακόπτες ηλεκτρικού, νερού και φυσικού αερίου και για τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης (112, 199, 166, 100 κ.λπ.)
Προμηθευτείτε φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, φακό και βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών.
Έξω από το σπίτι:
Επιλέξτε ένα ασφαλή χώρο συνάντησης μετά το σεισμό ο οποίος να βρίσκεται:
-μακριά από κτίρια και δέντρα
-μακριά από τηλεφωνικά και ηλεκτρικά καλώδια.
Σεισμό τώρα: Όταν δονούνταιι τα πάντα τι κάνουμε;
Αν είστε μέσα στο σπίτι
Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.
Καλυφθείτε κάτω από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο (τραπέζι, γραφείο, θρανίο), γονατίστε και κρατήστε με τα χέρια σας το πόδι του.
Αν δεν υπάρχει ανθεκτικό έπιπλο, γονατίστε στο μέσον του δωματίου, μειώνοντας όσο γίνεται το ύψος σας και προστατέψτε με τα χέρια το κεφάλι και τον αυχένα σας. Απομακρυνθείτε από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες (παράθυρα, γυάλινα χωρίσματα) ή έπιπλα και αντικείμενα που μπορεί να σας τραυματίσουν.
Μην προσπαθήσετε να απομακρυνθείτε από το σπίτι.
Μην βγείτε στο μπαλκόνι.
Αν είστε σε ψηλό κτίριο
Απομακρυνθείτε από τζάμια και εξωτερικούς τοίχους.
Αν είστε σε χώρο ψυχαγωγίας, εμπορικό κέντρο ή μεγάλο κατάστημα:
Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.
Μείνετε στο χώρο μέχρι να τελειώσει η δόνηση.
Μην παρασυρθείτε από το πανικόβλητο πλήθος που κινείται άτακτα προς τις εξόδους γιατί κινδυνεύετε να ποδοπατηθείτε.
Αν βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο
Απομακρυνθείτε από χώρους που βρίσκονται κάτω από κτίρια, τηλεφωνικά ή ηλεκτρικά καλώδια.
Αν έχετε μαζί σας τσάντα ή χαρτοφύλακα, καλύψτε το κεφάλι σας με αυτά.
Αν βρίσκεστε μέσα στο αυτοκίνητο
Καταφύγετε σε ανοιχτό χώρο και σταματήστε με προσοχή το αυτοκίνητο ώστε να μην εμποδίζει την κυκλοφορία.
Αποφύγετε να περάσετε από σήραγγες, γέφυρες ή υπέργειες διαβάσεις.
Σεισμός τώρα: Τι κάνουμε μετά τον σεισμό
Αν είστε μέσα στο σπίτι
Προετοιμαστείτε για τυχόν μετασεισμούς.
Ελέγξτε προσεκτικά τον εαυτό σας και τους γύρω σας για πιθανούς τραυματισμούς.
Αν υπάρχουν βαριά τραυματισμένοι μην τους μετακινείτε.
Εκκενώστε το κτίριο από το κλιμακοστάσιο (μην χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα), αφού πρώτα κλείσετε τους διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού.
Καταφύγετε σε ανοιχτό και ασφαλή χώρο.
Ακολουθείστε τις οδηγίες των αρχών και μην δίνετε σημασία σε φημολογίες.
Μην χρησιμοποιείτε άσκοπα το αυτοκίνητό σας ώστε να μην γίνετε εμπόδιο στο έργο των συνεργείων διάσωσης.
Xρησιμοποιείστε το σταθερό ή κινητό τηλέφωνό σας σε εξαιρετικές περιπτώσεις, γιατί προκαλείται υπερφόρτωση των τηλεφωνικών δικτύων.
Αποφύγετε να μπείτε στο σπίτι σας αν βλέπετε βλάβες, κομμένα καλώδια, διαρροή υγραερίου ή φυσικού αερίου.
Σεισμός τώρα: Τα άγνωστα ρήγματα της Αττικής – Πόσο πολύ κινδυνεύουμε τελικά;
Τα πρόσφατα έντονα σεισμικά γεγονότα στη Νότια Εύβοια δεν προκάλεσαν μόνο πανικό στους κατοίκους της περιοχής, και όχι μόνο.
Πυροδότησαν αφενός άλλον έναν κωμικοτραγικό, εντελώς περιττό κύκλο διαμάχης εντός της κοινότητας των Ελλήνων σεισμολόγων – και δη στην πλέον ακατάλληλη συγκυρία.
Διότι, ενώ το κοινό απαιτεί έγκυρη και ψύχραιμη ενημέρωση, οι κορυφαίοι ειδικοί στη χώρα ανταλλάσσουν δημοσίως βαρύτατες προσβολές και καταρρακώνουν οι ίδιοι το επιστημονικό κύρος τους.
Αφετέρου οι προ ημερών σεισμοί στην Εύβοια αφύπνισαν σενάρια αγωνίας για έναν νέο, πολύ μεγάλο σεισμό με επίκεντρο μια περιοχή που τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια έχει ταυτιστεί με τον απόλυτο εφιάλτη του Εγκέλαδου – στην ελληνική εκδοχή του: τις Αλκυονίδες νήσους, το σύμπλεγμα νησίδων στο ανατολικό τμήμα του Κορινθιακού κόλπου.
Στις Αλκυονίδες αναφέρθηκαν τις προηγούμενες ημέρες δύο διαπρεπείς ειδικοί, ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Ακης Τσελέντης και ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) Ευθύμιος Λέκκας.
Αμφότεροι κάνουν λόγο για μια περιοδικότητα, για έναν κύκλο περίπου 40 ετών, ο οποίος ενδέχεται να ολοκληρωθεί με έναν νέο, πολύ ισχυρό -και πιθανώς καταστροφικό- σεισμό, αντίστοιχο με εκείνον του 1981.
Με απλά λόγια, οι κύριοι Τσελέντης και Λέκκας εκτιμούν ότι ήρθε το «πλήρωμα του χρόνου» για το ρήγμα των Αλκυονίδων, εφόσον έχουν περάσει 40 χρόνια από την τελευταία φορά που έδωσε μεγάλο σεισμό και επομένως τον «οφείλει».
Σχετικά με αυτή τη μελανή και ανησυχητική προοπτική, το «ΘΕΜΑ» αποτάθηκε στον γεωλόγο-σεισμολόγο δρα Αθανάσιο Γκανά, διευθυντή Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Σε ό,τι αφορά τις Αλκυονίδες, ο κ. Γκανάς επισήμανε τα εξής:
«Με βάση τα γεωλογικά δεδομένα, η περίοδος επανάληψης του ρήγματος είναι τα 300 χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει ένας σεισμός μεγέθους ακόμη και 6 Ρίχτερ, αφού δεν γνωρίζουμε το σεισμικό ιστορικό όλων των ρηγμάτων στην περιοχή των Αλκυονίδων».
Οπως εξηγεί ο κ. Γκανάς, το 1981 είχαμε τρεις μεγάλους σεισμούς: ο πρώτος ήταν ο μεγαλύτερος και έγινε στις 24 Φεβρουαρίου με μέγεθος 6,7 Ρίχτερ.
Την αμέσως επόμενη μέρα ακολούθησε ένας μετασεισμός μεγέθους 6,4 Ρίχτερ και ακόμη ένας έγινε στις 4 Μαρτίου, με μέγεθος 6,3 Ρίχτερ.
Η δε μετασεισμική ακολουθία συνεχίστηκε έως και τον Σεπτέμβριο του 1981.
Ο δρ Γκανάς προσθέτει επιπλέον ότι «ο φόβος που προκαλείται για τις Αλκυονίδες οφείλεται στον μεγάλο σεισμό των 6,7 Ρίχτερ, αλλά το ρήγμα που έδωσε αυτό τον σεισμό θα χρειαστεί εκατοντάδες χρόνια για να ξαναδώσει επεισόδιο τέτοιου είδους – σύμφωνα, τουλάχιστον, με τα δεδομένα τα οποία διαθέτουμε.
Επίσης, σήμερα που μιλάμε, με βάση αυτά που ξέρω εγώ, τη διεθνή βιβλιογραφία και την εικόνα που έχω για την περιοχή, δεν προκύπτει ότι επέρχεται μεγάλος σεισμός, παρόλο που έχουν περάσει 40 χρόνια.
Το μήκος του ρήγματος που έδωσε τα 6,7 Ρίχτερ είναι 17 χιλιόμετρα και είναι από τα μεγαλύτερα.
Ωστόσο, υπάρχουν άλλα ρήγματα μέσα στις Αλκυονίδες που μπορούν να δώσουν σεισμούς και για τα οποία αγνοούμε το ιστορικό τους.
Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να πούμε ότι το μέγεθος στο οποίο είναι δυνατόν να φτάσει ένας σεισμός εξαιτίας αυτών των ρηγμάτων είναι κοντά στα 6 Ρίχτερ.
Γενικώς, η συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να δώσει από 5,5 έως και 6,7 Ρίχτερ.
Αλλά τα ρήγματα στα οποία αναφέρομαι είναι πάνω από 10 σε αριθμό».
Η Νότια Εύβοια δεν ήταν καταγεγραμμένη στα μητρώα των επιστημόνων ως εξόχως σεισμογενής περιοχή.
Η περίπτωση αυτή δεν είναι η μοναδική στον ελλαδικό χώρο. Σεισμολόγοι και γεωλόγοι συμφωνούν πως η χώρα μας έχει πάρα πολλά άγνωστα, μη ταυτοποιημένα ρήγματα, τόσο υποθαλάσσια όσο και χερσαία.
Τα οποία, όπως είναι ευνόητο, είναι δυνατόν να δώσουν σεισμό κάποια στιγμή στην πορεία του χρόνου.
Οπως αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Λέκκας, τέτοιο ρήγμα ήταν αυτό της Πάρνηθας που έδωσε τον φονικό σεισμό των 5,9 Ρίχτερ:
«Εκτός από την Πάρνηθα, και ο διπλός σεισμός στον Τύρναβο τον Μάρτιο του 2021 με μεγέθη 6,3 και 6,2 Ρίχτερ έγινε από ένα άγνωστο έως τότε ρήγμα, το οποίο δεν είχε χαρτογραφηθεί. Αυτή τη στιγμή περιοχές που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι πάρα πολύ χαμηλής σεισμικότητας ενώ ενδέχεται να υπάρχουν εκεί άγνωστα ρήγματα είναι στο τμήμα των Κυκλάδων όπου βρίσκονται η Κύθνος, η Σέριφος και η Κέα. Βεβαίως, δεν θα πρέπει να λησμονούμε πως είχαμε αρκετές φορές πολύ ισχυρούς σεισμούς σε περιοχές για τις οποίες δεν είχαμε καταγεγραμμένα σεισμικά γεγονότα, όπως φέρ’ ειπείν στην περιοχή των Γρεβενών. Εκεί το 1995 είχαμε 6,6 Ρίχτερ. Παρομοίως, στην Αμοργό το 1956 συνέβη ο πλέον ισχυρός σεισμός των τελευταίων 120 ετών, με μέγεθος 7,7 Ρίχτερ. Επιπλέον, περιοχές του Νομού Ροδόπης είναι πολύ χαμηλής σεισμικότητας, αλλά χωρίς να αποκλείεται να υπήρξε κάποιος ισχυρός σεισμός από εκεί στους ιστορικούς χρόνους».
Από τη δική του πλευρά, ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος εξηγεί ότι η επιστημονική κοινότητα παίρνει στοιχεία για τη σεισμικότητα μιας περιοχής από την καταγραφή σεισμικών δεδομένων σε ένα εύρος χρόνου από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.
«Ωστόσο, οι οργανωμένες βάσεις δεδομένων ξεκινούν από τον 6ο αιώνα π.Χ.», τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος, εξηγώντας ότι «αναφέρονται όμως μερικοί από τους μεγάλους σεισμούς, όχι όλοι. Οσο ερχόμαστε προς τις ημέρες μας, η βάση δεδομένων γίνεται πιο πλήρης.
Το 1910 ξεκίνησε η ενόργανη καταγραφή σεισμών στην Ελλάδα, όπου από εκεί και μετά έχουμε πιο πλούσιες καταγραφές. Στην περίπτωση της Εύβοιας, ούτε από τα ενόργανα, ούτε από τα ιστορικά δεδομένα είχαμε καταγραφή ισχυρού σεισμού, γι’ αυτό και μιλάμε για άγνωστο ρήγμα».
Συναφώς, ο κ. Λέκκας παρατηρεί επίσης ότι πλέον συγκεντρώνονται όλα τα δεδομένα που έχουν οι επιστήμονες για κάθε ρήγμα, ώστε να υπάρξει ένας νέος σεισμοτεκτονικός χάρτης και με βάση αυτόν να αλλάξει ο αντισεισμικός κανονισμός:
«Ο σεισμοτεκτονικός χάρτης της χώρας καταρτίστηκε το 1983 και παρότι από τότε έχουν υπάρξει αρκετές επιστημονικές εργασίες χαρτογράφησης ρηγμάτων, για πρώτη φορά είμαστε τώρα σε θέση να συγκεντρώνουμε όλα τα διαθέσιμα δεδομένα και για κάθε ρήγμα. Στην ψηφιακή βάση δεδομένων θα προστίθενται κάθε φορά και τα λεγόμενα “άγνωστα ρήγματα”, όπως αυτό της Εύβοιας. Το έργο θα ολοκληρωθεί σε περίπου ενάμιση χρόνο και θα αποτελέσει τον οδηγό για την κατάρτιση ενός νέου αντισεισμικού κανονισμού στην Ελλάδα».