Ψυχοσάββατο 2023: Η πρώτη ημερομηνία αφιερωμένη στις ψυχές όσων έχουν φύγει. Πότε είναι το πρώτο, η ημερομηνία του δεύτερου.
Δύο Σάββατα αφιερωμένα σε όσους εγκατέλειψαν τα επίγεια αφιερώνει κάθε χρόνο η ορθόδοξη Εκκλησία. Το πρώτο Ψυχοσάββατο είναι 18 Φεβρουαρίου 2023 και εορτάζεται πριν από την Κυριακή της Απόκρεω.
Όπως συνηθίζεται σύμφωνα με την παράδοση, οι οικογένειες εκείνων που έφυγαν από τη ζωή, τελούν μνημόσυνα και ετοιμάζουν κόλλυβα τα οποία πηγαίνουν την Κυριακή στην λειτουργία. Γίνονται επίσης τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, αλλά και ελεημοσύνες στους φτωχούς συνανθρώπους.
Ποιο είναι το νόημα του Ψυχοσάββατου;
Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Ποια είναι τα ανεπίσημα Ψυχοσάββατα
Εκτός από τα επίσημα Ψυχοσάββατα, κατά περιοχές υπάρχουν κι άλλα Σάββατα που αφιερώνονται στη μνήμη των νεκρών, όπως για παράδειγμα το Σάββατο πριν τη γιορτή του Αγ. Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, στην Αθήνα έχουν ακόμη δύο ψυχοσάββατα. Το Σάββατο της Τυρινής και το Σάββατο της πρώτης εβδομάδος των Νηστειών, που είναι γνωστό και σαν Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων.
Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου» και μνημονεύει:
Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.
Τα έθιμα του Ψυχοσάββατου
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις, θυσίες και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν την συγνώμη των Θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών (Ιλιάδα Ι 497). Υπήρχαν μάλιστα και ιερείς αγύρτες που επισκέπτονταν τις οικίες των πλουσίων, ισχυριζόμενοι πως είχαν από τους θεούς την εξουσία να συγχωρούν τις αμαρτίες «ζώντων και νεκρών» με κατάλληλες γι΄ αυτές ιεροτελεστίες και θυσίες (Πλάτων «Πολιτείαι» Β’ 364).
Οι αρχαίοι Έλληνες τελούσαν μνημόσυνο την 3η, την 9η και την 30ή από της ημέρας θανάτου, καλούμενο το τελευταίο «τριακάς» όπου γινόταν και νεκρόδειπνο, καθώς και κατ’ έτος κατά την επέτειο των γενεθλίων του αποθανόντος. Στο Άργος το πρώτο μνημόσυνο γινόταν υπέρ του νεκρού προς τιμή όμως του Απόλλωνα, το δε της 30ης προς τιμή του Ερμή. Γενικά σε όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο τελούνταν μνημόσυνα καλούμενα «Νεκύσια» με προσφορές οίνου, ελαίου, αρωμάτων και με θυσία κόκορα ή κότας, χρώματος όμως κατά κανόνα μαύρου.
Από τους Βυζαντινούς χρόνους η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία τηρεί κατά παράδοση τέλεση μνημοσύνων υπέρ αναπαύσεως των νεκρών κατά τη 3η ημέρα από του θανάτου (που σχετίζεται με την Ανάσταση), την 9η, την 40η (που σχετίζεται με την Ανάληψη), στη συμπλήρωση 3 μηνών, 6 μηνών και έτους. Μετά τη συμπλήρωση έτους τελούνται μνημόσυνα υπέρ όλων των νεκρών της οικογένειας, Βασιλέων και λαϊκών κατά τον εσπερινό της Παρασκευής των Απόκρεων ενώ την Παρασκευή της Τυροφάγου μόνο για τους κληρικούς, καθώς επίσης (και για όλους) το Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων (α’ Σάββατο Νηστειών), το Σάββατο του Λαζάρου ως και στον εσπερινό της Παρασκευής της προηγουμένης του Ψυχοσαββάτου της Πεντηκοστής. Η Εκκλησία της Ελλάδος καθόρισε επιπλέον τη Γ’ Κυριακή των Νηστειών (ή Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως) ετήσιο μνημόσυνο των «υπέρ πίστεως και Πατρίδος αγωνισαμένων και πεσόντων…».
Όλες οι αργίες του 2023
Συνολικά, εκτός Πάσχα και Χριστουγέννων, η νέα χρονιά δίνει 3 τριήμερα, ενώ η μέρα του Αγίου Πνεύματος δίνει και τέταρτο για όσους όμως λίγους δεν εργάζονται.
- Πρωτοχρονιά: Κυριακή 1 Ιανουαρίου
- Θεοφάνεια: Παρασκευή 6 Ιανουαρίου
- Καθαρά Δευτέρα: Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου
- Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Σάββατο 25 Μαρτίου
- Μεγάλη Παρασκευή: 14 Απριλίου
- Μεγάλο Σάββατο: 15 Απριλίου
- Κυριακή του Πάσχα: 16 Απριλίου
- Δευτέρα του Πάσχα: 17 Απριλίου
- Εργατική Πρωτομαγιά: Δευτέρα 1 Μαΐου
- Αγίου Πνεύματος 2023: Δευτέρα 5 Ιουνίου
- 15αύγουστος: Τρίτη 15 Αυγούστου
- 28η Οκτωβρίου: Σάββατο 28 Οκτωβρίου
- Χριστούγεννα: Δευτέρα 25 Δεκεμβρίου
- Σύναξη της Θεοτόκου: Τρίτη 26 Δεκεμβρίου
Ποια τριήμερα χάνουμε το 2023
Δύο είναι οι αργίες που πέφτουν Σάββατο είναι η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου.
Τα τριήμερα του 2023
Συνολικά θα έχουμε 4 τριήμερα το 2023 μαζί με την Καθαρά Δευτέρα.
Τα τριήμερα που υπάρχουν για το 2023, λόγω αργιών είναι:
- Τριήμερο 6-8 Ιανουαρίου (6/1/2023 Θεοφάνεια)
- Τριήμερο 25-27 Φεβρουαρίου (27/2/2023 Καθαρά Δευτέρα)
- Τριήμερο 3-5 Ιουνίου (5/6/2023 Αγίου Πνεύματος – Δευτέρα, αναλόγως της εργασίας σας-δεν θεωρείται δημόσια αργία)
- Τριήμερο 23-25 Δεκεμβρίου (25/12/2023 Χριστούγεννα)
Επιπλέον έχουμε 1 τετραήμερο:
Το Πάσχα από 14/4/2023 – 17/4/2023 (Μεγάλη Παρασκευή έως Δευτέρα του Πάσχα)
Υποχρεωτικές ημέρες αργίας
- 25 Μαρτίου (Εθνική Εορτή)
- Δευτέρα του Πάσχα
- 15 Αυγούστου, Κοίμηση της Θεοτόκου
- 28 Οκτωβρίου, (Εθνική Εορτή)
- 25 Δεκεμβρίου, Χριστούγεννα
Αργίες κατ’έθιμο
- 1 Ιανουαρίου, Πρωτοχρονιά
- 6 Ιανουαρίου, Θεοφάνεια
- Καθαρά Δευτέρα
- Μεγάλη Παρασκευή
- 1 Μαΐου, Πρωτομαγιά (βάσει του Α.Ν 380/68 μπορεί να καθορίζεται και σαν ημέρα υποχρεωτικής αργίας με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, αυτό γίνεται μέχρι και σήμερα.)
- Αγίου Πνεύματος
- 26 Δεκεμβρίου, Δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων
Είναι δυνατό να καθοριστούν και άλλες ημέρες αργίας, μέχρι πέντε το χρόνο, με απόφαση του υπουργείου Εργασίας. Η 17η Νοεμβρίου επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, αποτελεί αργία μόνο στους χώρους της παιδείας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια & τριτοβάθμια εκπαίδευση).
Όλες οι σχολικές αργίες
- Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2022 (Επέτειος του ΟΧΙ)
- Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022 (Επέτειος Πολυτεχνείου)
- Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2022 έως Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2023 (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια)
- Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023 (Γιορτή Τριών Ιεραρχών)
- Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2023 (Καθαρά Δευτέρα)
- Δευτέρα 10 Απριλίου 2023 έως Παρασκευή 23 Απριλίου 2023 (Πάσχα)
- Δευτέρα 1 Μαΐου 2023 (Πρωτομαγιά)
- Δευτέρα 5 Ιουνίου 2023 (Αγίου Πνεύματος)