Σπίτι: Ποια Εκάλη και ποια Κηφισιά; Οι τιμές στο κέντρο της Αθήνας είναι πλέον ίδιες με τα βόρεια προάστια. Μην κάνεις επομένως το λάθος και πας σε υποβαθμισμένη περιοχή, μπορείς με τα ίδια λεφτά να πας σε πρωτοκλασάτη. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Έτος σταθερής ανόδου στις τιμές πώλησης και ενοικίασης ακινήτων ήταν το 2022, με το τελευταίο τρίμηνο να καταγράφεται 8% και 5% μέσος όρος αύξησης, αντίστοιχα.
Η ετήσια άνοδος μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης σε σχέση με το 2021 κυμάνθηκε στο +7,2% με τις μεγαλύτερες μεταβολές να παρατηρούνται σε Μετς με 22%, Ιλίσια με 21% και Γουδί με 20%, ενώ ακολουθεί η Βουλιαγμένη με 19%.
Αντίστοιχα οι τιμές των ενοικίων εκτοξεύτηκαν στα λεγόμενα ακριβά προάστια, με «πρωταθλήτρια» τη Βάρκιζα με 23%, τη Φιλοθέη με 21%, αλλά και σε λαϊκές περιοχές όπως ο Υμηττός με 18% και η Πειραϊκή (+14%), όπως αποτυπώθηκε στο δείκτη τιμών του Spitogatos.
Στην εικόνα της κτηματαγοράς επέδρασσαν σημαντικά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και επιπλέον παράγοντες – προκλήσεις.
Η αύξηση στις τιμές των οικοδομικών υλικών, που φανερά επηρεάζουν τις τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών, η αύξηση του ρυθμού χορήγησης των στεγαστικών δανείων, αλλά και η αύξηση των επιτοκίων λόγω πληθωρισμού, συνέβαλλαν σημαντικά στην υψηλότερη ζήτηση ακινήτων προς πώληση και συνεπώς στις αυξανόμενες μέσες ζητούμενες τιμές τους.
«Το real estate φαίνεται να αποτελεί μια επένδυση με πιο σταθερές αποδόσεις, σε ένα περιβάλλον όπου ο πληθωρισμός αυξάνεται και δικαιολογεί, σε ένα μεγάλο βαθμό, τις σταθερά αυξανόμενες τιμές πώλησης ακινήτων που είδαμε μέσα στο 2022», δηλώνει ο Δημήτρης Μελαχροινός, CEO του Spitogatos.
Σπίτι: Πού παρουσιάστηκαν οι μεγαλύτερες αυξήσεις μέσα στο 2022;
Για το 2022 σε όλη την επικράτεια, η ετήσια αύξηση σε μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης σε σχέση με το 2021 κυμάνθηκε στο +7,2% με τις μεγαλύτερες μεταβολές να παρατηρούνται στο λεκανοπέδιο Αττικής και συγκεκριμένα στα Βόρεια και Νότια προάστια της Αττικής, στο Κέντρο της Αθήνας και τα Προάστια Πειραιά.
Διαχρονικά, οι περιοχές των νοτίων προαστίων συγκεντρώνουν τόσο ιδιωτικό όσο και επενδυτικό ενδιαφέρον. Βέβαια, η ανάπτυξη των περιοχών αυτών στο πλαίσιο των έργων της Αθηναϊκής Ριβιέρας, φαίνεται ότι τους έδωσε ακόμα μεγαλύτερη ώθηση. Ενδεικτικά, ένα διαμέρισμα στη Βουλιαγμένη για το 2022 είχε μέση τιμή αγοράς 5.933€/τ.μ., αύξηση της τάξης του 19% σε σχέση με το 2021.
Αντίστοιχα, στο κέντρο της Αθήνας, οι περιοχές του Ιστορικού Κέντρου και το Κολωνάκι βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τις υψηλότερες τιμές. Παράλληλα, οι αστικές παρεμβάσεις στο κέντρο της Αθήνας, στο πλαίσιο των έργων του Μεγάλου Περιπάτου, αλλά και τα επερχόμενα έργα ανάπλασης και επέκτασης των σταθμών του μετρό στις γύρω περιοχές, συνέβαλαν σε ακόμα μεγαλύτερη άνοδο στις μέσες ζητούμενες τιμές ακινήτων. Ενδεικτικά, σε σχέση με το 2021, σημειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση στις τιμές πώλησης ακινήτων σε Μετς (+22%), Ιλίσια (+21%) και Γουδί (+20%).
Υψηλές τιμές καταγράφηκαν και στο κέντρο του Πειραιά και τα Προάστια του. Ενδεικτικά, στο Κέντρο-Λιμάνι του Πειραιά παρατηρήθηκε αύξηση +10% στις τιμές πώλησης ακινήτων σε σχέση με το 2021. Πολύ σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής έπαιξε η έναρξη λειτουργίας των νέων σταθμών του μετρό τον Οκτώβριο του 2022.
Στη Θεσσαλονίκη «πρωταθλητές» αναδεικνύονται οι Σαράντα Εκκλησίες, ο Άγιος Παύλος και η Τούμπα, με αυξήσεις της μέσης τιμής πώλησης ακινήτων σε σχέση με το 2021 κατά +39%, +24% και +20% αντίστοιχα.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα, μεγαλύτερες αυξήσεις σε τιμές πώλησης ακινήτων σε σχέση με το 2021 εντοπίστηκαν στην Πρέβεζα, τις Σποράδες, την Χαλκιδική, τα Τρίκαλα, τη Λάρισα, τα Χανιά, την Κόρινθο και τις Κυκλάδες.
Σπίτι: Οι εντυπωσιακές αυξήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους
Το 2022 σε όλη την επικράτεια, η αύξηση σε μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης σε σχέση με το 2021 κυμάνθηκε στο +6,7%, με τις υψηλότερες μεταβολές να εντοπίζονται σε Βάρη-Βάρκιζα (+23%), Φιλοθέη (+21%), Υμηττό (+18%), Κηφισιά (+15%), Πειραϊκή (+14%), Κολωνάκι (+13%), Αγία Παρασκευή (+12%) και Παγκράτι (+11).
Οι ανέκαθεν δημοφιλείς περιοχές της Αττικής σημείωσαν ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές ενοικίασης, κάτι που υποδηλώνει μάλλον πως οι περιοχές με υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον διατηρούν τη μεγάλη τους ισχύ.
Είναι επίσης αδιαμφισβήτητο ότι η επικείμενη επέκταση του δικτύου του μετρό με τη Γραμμή 4 έχει ήδη επηρεάσει περιοχές γύρω από τους νέους σταθμούς.
Ενδεικτικά, σε Κυψέλη, Γαλάτσι, Ιλίσια και Εξάρχεια παρουσιάστηκε άνοδος κατά μέσο όρο +8,5% στις τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων σε σχέση με το 2021.
Κατά τη διάρκεια του έτους, μεγάλη άνοδο στις τιμές ενοικίασης παρουσίασαν περιοχές στα Ανατολικά Προάστια της Αττικής. Ενδεικτικά, σε Γλυκά Νερά, Γέρακα και Λούτσα παρουσιάστηκαν αυξήσεις στις τιμές ενοικίασης της τάξεως του +20%, +15% και +8% αντίστοιχα.
Η εύκολη πρόσβαση προς τη θάλασσα σε δημοφιλείς παραλίες του λεκανοπεδίου, η πολεοδομική «άνεση» αυτών των περιοχών και η εύκολη πρόσβαση προς το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», δίνουν στα ανατολικά προάστια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλα προάστια της Αθήνας και τα καθιστούν, όπως φαίνεται, ιδιαίτερα ελκυστικά.
Στην τάση αυτή για απομάκρυνση του πληθυσμού προς τα Ανατολικά του νομού ενδεχομένως συνδράμει ότι πλέον υπάρχουν περισσότερες διαθέσιμες επιλογές ακινήτων διαφόρων τύπων (διαμερισμάτων με 2 ή 3 υπνοδωμάτια, studios, μεζονετών κ.α.), καθώς και οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές ενοικίασης αντίστοιχων κατοικιών στα Βόρεια και τα Νότια Προάστια της Αττικής αλλά και στις περιοχές γύρω από το Κέντρο της Αθήνας.
Σύμφωνα με τον κ. Μελαχροινό, «Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, η τάση της ζήτησης παραμένει ανοδική, ενώ η πορεία του real estate στην Ελλάδα είναι πιο δυναμική σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που παρουσιάζεται ύφεση, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία.
Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετές προκλήσεις για το real estate το νέο έτος, όπως η εξέλιξη του πληθωρισμού, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και τα προγράμματα για ενίσχυση απόκτησης πρώτης κατοικίας, σε μια χρονιά εκλογών. Το 2023 θα είναι μια ενδιαφέρουσα χρονιά.»
Σπίτι: Έτσι θα πάρεις έως 200.000 ευρώ στεγαστικό δάνειο
Ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για την στεγαστική πολιτική, μέσω του οποίου μπορείτε να πάρετε στεγαστικό δάνειο. Οι δυο βασικές «δράσεις», μέτρα που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο είναι το πρόγραμμα «Σπίτι μου» και η «Κοινωνική Αντιπαροχή».
Πολλάκις έχουμε επισημάνει ότι συγκεκριμένος νόμος (πλέον), δεν περιλαμβάνει άμεσα μέτρα που στοχεύουν στην αναχαίτηση του κόστους στέγασης, ούτε διευρυμένες πολιτικές που θα μπορούσαν να «καλύψουν» την πραγματική ανάγκη του σήμερα, αλλά και των αναγκών που θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια.
Αντιθέτως, μεγάλο μέρος των σημαντικών μέτρων που συμπεριλαμβάνονται στο κατατεθέν νομοσχέδιο, απαιτούν χρόνο υλοποίησης που σήμερα σύμφωνα με τα δεδομένα που καταγράφονται στην αγορά δεν υπάρχει.
Παράλληλα, ο «κόφτης» στην ηλικία των 39 ετών, λειτουργεί περιοριστικά σε μια μεγάλη ομάδα συνανθρώπων μας μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν αποκτήσει τέκνα και δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα αγοράς κατοικίας υπό τις συνθήκες της ελεύθερης αγοράς.
Επιπλέον, περιοριστικά λειτουργεί και για τους άγαμους ή/και συνανθρώπους μας που σκέφτονται να κάνουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους και έχουν την «ατυχία» να είναι είτε 39 ετών εν έτει 2022, οπότε, όταν το πρόγραμμα «Σπίτι μου» ξεκινήσει εντός του τριμήνου του 2023, θα βρίσκονται εκτός της επιλέξιμης ηλικιακής ομάδας.
Πολιτικές που ενδεχομένως να αποδυναμώσουν την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος.
Σπίτι: Κοινωνική Αντιπαροχή
Το πρόγραμμα της Κοινωνικής Αντιπαροχής ορίζεται ως:
«Σύμπραξη φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, με ιδιώτες αναδόχους, κατά την οποία ο ανάδοχος ανεγείρει με δικές του δαπάνες κτίριο επί αδόμητου ακινήτου του φορέα και το αντάλλαγμά του συνίσταται στην εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα του ακινήτου με την παράλληλη υποχρέωσή του να εκμισθώνει μέρος αυτού σε δικαιούχους έναντι προκαθορισμένου μισθώματος.
Μετά το πέρας του χρόνου εκμετάλλευσης ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδώσει το ακίνητο στον ιδιοκτήτη φορέα».
Αφορά την αξιοποίηση αδρανών ακινήτων του Δημοσίου, τα οποία θα διατεθούν ως σύγχρονες κατοικίες με μικρό ρυθμισμένο μίσθωμα σε 2.500 δικαιούχους 18 έως 39ετών .
Ουσιαστικά, το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» στοχεύει στην ανέγερση νέων κατοικιών σε δομημένα ή/και μη δομημένα αδρανή ακίνητα του Δημοσίου. Άρα, δεν αποτελεί ένα πρόγραμμα άμεσης διάθεσης κατοικιών, ένα πρόγραμμα που μπορεί το επόμενο 12μηνο να «στεγάσει» δικαιούχους.
Διότι, απαιτείται χρόνος 24 – 36 μηνών για την ανέγερση κατοικιών (λοιπών διαδικασιών του Δημοσίου), εγείροντας τα παρακάτω βασικά ερωτήματα:
- Σε ποιες περιοχές βρίσκονται τα αδρανή ακίνητα του Δημοσίου που θα αξιοποιηθούν στο πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή»;
- Οι περιοχές που βρίσκονται τα αδρανή ακίνητα, είναι περιοχές εντός του αστικού ιστού ή/θα δούμε περιπτώσεις όπως το Ολυμπιακό χωριό.
- Ποια αδρανή ακίνητα του Δημοσίου θα αξιοποιηθούν ; Γνωρίζουμε ;
Πριν λίγες ημέρες, σύμφωνα με δημοσίευμα, το Υπερταμείο ξεκινά την καταγραφή της αξίας των ακινήτων του χαρτοφυλακίου του Δημοσίου με τη βοήθεια επαγγελματιών του ιδιωτικού τομέα. Ο σύμβουλος αυτός θα διενεργήσει αρχικά χαρτογράφηση, ενδελεχή αξιολόγηση και εκτίμηση πεντακοσίων τίτλων ακίνητης περιουσίας της ΕΤΑΔ εντός τριών μηνών.
Στόχος είναι αφενός η αποτίμηση των περίπου 70.000 δικαιωμάτων επί ακινήτων που ελέγχονται από την Ελληνική Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και αφετέρου η επιλογή μοντέλου ανά κατηγορία και γεωγραφική περιοχή για την αξιοποίησή τους. Είτε αυτή αφορά πώληση είτε μακροχρόνια παραχώρηση, είτε ακόμα και εκχώρηση για κοινωφελείς σκοπούς ή χρήση από το Δημόσιο.
Άρα, σήμερα εν έτει 2022, ο 39χρονος, ο 38χρονος, ο 37χρονος μπορεί και ο 36χρονος που διαβάζει το παραπάνω μέτρο, ενδεχόμενος, να μην εμπίπτει στους δικαιούχους του προγράμματος. Διότι, όταν θα υλοποιηθεί το μέτρο, θα βρίσκεται εκτός της ηλικιακής ομάδας.
Σπίτι: «Σπίτι Μου»
«Σπίτι Μου»: Αγορά κατοικίας αξίας έως 200.000€ με δάνειο έως 150.000 ευρώ:
Το δάνειο που χορηγείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου» κατευθύνεται στην αγορά πρώτης κύριας κατοικίας των δικαιούχων (10.000 δικαιούχοι) , αξίας μέχρι 200.000€ (το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των εκατό πενήντα χιλιάδων 150.000 €), όπως αυτή προσδιορίζεται στο συμβόλαιο αγορά, ενώ στις αρχικές εξαγγελίες αφορούσε ακίνητα αξίας έως 150.000€.
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει να υλοποιείται εντός του 1ου τριμήνου-τετραμήνου του νέους έτους.
Το κυβερνητικό επιτελείο, αύξησε την αξία του ακινήτου διότι η διαθεσιμότητα ακινήτων άνω των 75 τ.μ. με 2 Υ/Δ κατάλληλα για οικογένεια στην Αττική ήταν πολύ μικρή (Βόρεια, Νότια και Ανατολικά Προάστια σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα) και αφορούσε κυρίως παλαιά ακίνητα – μη ανακαινισμένα στο κέντρο της Αθήνας, του Πειραιά και των Δυτικών Προαστίων όπως είχαμε αναδείξει με έρευνά μας.
Σε αντίθεση με τις πόλεις της επαρχίας – κυρίως σε περιοχές που δεν καταγράφουν έντονη τουριστική δυναμική, καταγράφεται μεγαλύτερη διαθεσιμότητα ακινήτων κατασκευής μετά το 1990-1995.
Αλλά, και πάλι εγείρονται τα παρακάτω ερωτήματα:
- Αγορά κατοικίας έως 200.000 ευρώ:
– Μπορεί η αύξηση της αξίας του ακινήτου στις 200.000€, να διευρύνει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος ως προς την διαθεσιμότητα ακινήτων, αλλά, ο εν δυνάμει δικαιούχος θα πρέπει να διαθέτει ο ίδιος – ιδία συμμετοχή το ποσό της τάξεως των 50.000€.
– Πόσοι νέοι με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια ( Άγαμος: από 10.000€ έως 16.000€, Έγγαμος: έως 24.000€ , Ανά παιδί συν 3.000€) που θέτει το πρόγραμμα διαθέτουν 50.000€ ως αποταμίευση ώστε να διατεθούν ως ιδία συμμετοχή στην αγορά κατοικίας; - Κατοικία με ζητούμενη τιμή πώλησης 150.000€:
Αν πρόκειται για κατοικία αξίας – ζητούμενης τιμής πώλησης 150.000€, ο δικαιούχος σύμφωνα με τα κριτήρια του προγράμματος, θα πρέπει να διαθέτει την ιδία συμμετοχή της τάξεως των 15.000€.
– Ας υποθέσουμε ότι τη διαθέτει ή/και εξασφαλίζει την ιδία συμμετοχή από το οικογενειακό του περιβάλλον, τα διαθέσιμα ακίνητα κατάλληλα για οικογένεια στην Αττική με ζητούμενη τιμή πώλησης έως 150.000€ είναι κυρίως παλαιά – μη ανακαινισμένα στο κέντρο της Αθήνας, στο Πειραιά και στα Δυτικά Προάστια, ο δικαιούχος θα μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα ανακαίνισης;
– Αν ενταχθεί σε πρόγραμμα ανακαίνισης, τι ποσοστό θα αφορά η κρατική ενίσχυση; Θα απαιτείται επιπλέον τραπεζικός δανεισμός; - Τραπεζικά Κριτήρια / Εκτίμηση Ακινήτου από την Τράπεζα:
Η Τράπεζα για την δανειοδότηση, θα αποστείλει δικό της εκτιμητή για να εκτιμήσει την αξία του ακινήτου.
– Αν η αξία του ακινήτου που θα προκύψει μετά την αυτοψία του εκτιμητή της Τράπεζας έχει απόκλιση με την ζητούμενη τιμή πώλησης τότε τι θα ισχύει ;
– Δηλαδή, αν η τιμή αγοράς του ακινήτου είναι 150.000€ αλλά ο εκτιμητής το αξιολογήσει στα 130.000€ τότε το 90% που θα χορηγηθεί σαν δάνειο θα ανέρχεται στα 117.000€ και ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλλει κεφάλαιο ύψους 33.000 €; - Τραπεζικά Κριτήρια / Εργασία:
Ακόμη, δεν έχουμε ενημερωθεί από τα Τραπεζικά Ιδρύματα ποια είναι τα κριτήρια για τους δανειολήπτες πέρα των εισοδηματικών που ορίζονται από το πρόγραμμα.
– Θα απαιτηθεί μόνιμη εργασία από τους δικαιούχους;
– Φορολογικές δηλώσεις 3ετών; - Επιτόκιο Δανεισμού:
Το επιτόκιο θα είναι πολύ χαμηλό, γύρω στο 1% καθώς θα αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των εμπορικών επιτοκίων, με αποτέλεσμα σε χαμηλά επίπεδα να διαμορφώνεται και η μηνιαία δόση.
– Τα στεγαστικά επιτόκια αυξάνονται και οι αναλυτές αναφέρουν ότι εντός του 1ου τετράμηνού του νέους έτους μπορεί να αγγίξουν ακόμη και το 6%, υπάρχει «μέριμνα» ώστε να μην αυξηθούν τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια του άνωθεν προγράμματος;
– Σε περίπτωση μη «μέριμνας», μήπως ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθούμε σε νέο κύκλο κόκκινων δανείων με δικαιούχους νέους ανθρώπους; - Πόσοι νέοι διαθέτουν μόνιμη εργασία (εκτός Δημοσίου φορέα) για να «δεσμευτούν» σε δανεισμό διάρκειας 30ετών;
- Εφόσον το πρόγραμμα θα ξεκινήσει εντός του πρώτου τριμήνου του 2023, ο 39χρονος εν έτει 2022, βρίσκεται εκτός του προγράμματος;
Σπίτι: Τα εισοδηματικά κριτήρια
Τα εισοδηματικά κριτήρια που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για το εν λόγω πρόγραμμα είναι αυτά του επιδόματος θέρμανσης και αναμένεται να καθοριστούν ως εξής:
- Άγαμος με ετήσιο εισόδημα από 10.000€ έως 16.000€
- Έγγαμος με ετήσιο εισόδημα έως 24.000€
- Έγγαμος με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα έως 27.000€
- Έγγαμος με 2 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 30.000€
- Έγγαμος με 3 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 33.000€
Σύμφωνα με τα παραπάνω, κατανοούμε ότι οι νέοι (0-3 έτη προϋπηρεσίας) που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό (713 ευρώ μεικτά και 611 καθαρά), ακόμη και μετά τις αυξήσεις, βρίσκονται εκτός του προγράμματος «Σπίτι» μου. Διότι, ακόμη και αν αμείβονται με δεκατέσσερις μισθούς, το μεικτό ετήσιο εισόδημα είναι 9.982€, ενώ το καθαρό 8.554€.
Όλα τα παραπάνω προστίθενται στα ήδη απολεσθέντα εισοδήματα που καταγράφονται σε μια σειρά από έρευνες:
- Εurostat (2020): Tο 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.
- ΟΟΣΑ: Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), από το 2007 έως το πρώτο τρίμηνο του 2015 το διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά 27,5%, με τους καταναλωτές να χάνουν περισσότερο από το ένα τέταρτο του εισοδήματός τους.
- ΚΕΠΕ (2019): Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, ο μέσος μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει υποχωρήσει κατά 24,4% τη δεκαετία 2009-2019.
- ΕΛΣΤΑΤ (2022): Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2021 της ΕΛΣΤΑΤ, που σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες (ποσοστό 28,3%) αντιμετώπισε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2021, με το σχετικό ποσοστό να είναι αυξημένο κατά 0,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος
- ΓΣΕΒΕΕ (2022): Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά).
- ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (2022): 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση, όταν το Μ.Ο στην Ευρώπη είναι 9,2%, ενώ δεύτερη χώρα στην Ευρώπη είναι η Βουλγαρία με 17,4%.
- ΚΟΜΙΣΙΟΝ: Στο 10% ο πληθωρισμός το 2022 στη χώρα μας
- ΕΛΣΤΑΤ(2022) : Αύξηση του κόστους στέγασης κατά 35% σε σχέση με τον Μάιο του 2021,λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα.
- ΤτΕ (2022): Σημαντική αύξηση καταγράφεται στο κυμαινόμενο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων το οποίο σχεδόν διπλασιάστηκε από την αρχή του χρόνου (από 2,36% στο 4%)
- ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (2022): Το Β΄τρίμηνο του 2022, το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων ήταν 63,5%, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε και της Ευρωζώνης ήταν 39,8% και 41% αντίστοιχα.
Σπίτι: Ανάγκη για νέα μέτρα με διεύρυνση των δικαιούχων
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι, τη δεδομένη χρονική στιγμή οι οικονομικές προκλήσεις (κόστος ενέργειας, η αύξηση των ενοικίων, η αύξηση των βασικών αγαθών, πληθωρισμός, αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια), επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης.
Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.
Παράλληλα, το κυβερνητικό επιτελείο, απαιτείται να κατανοήσει ότι ο ηλικιακός «κόφτης», αποδυναμώνει την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος που δεν είναι άλλο από την πρόσβαση των συμπολιτών μας σε απόκτηση στέγης με προσιτό ενοίκιο ή/και προσιτό κόστος αγοράς.
Η αύξηση των ενοικίων σωρευτικά από το 2018 έως και σήμερα κυμαίνεται από 37,2% έως και 42,1% αν πρόκειται για κατοικίες κατάλληλες για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις των ζητούμενων μισθωμάτων καταγράφονται κυρίως σε ακίνητα μικρότερης επιφάνεια. Πρόσφατη έρευνα ανάφερε ότι το ζητούμενο μίσθωμα φοιτητικής κατοικίας αυξήθηκε κατά 53% στην Αθήνα κατά το διάστημα 2017-2022, ενώ στη Πάτρα που κατατάσσεται δεύτερη στη λίστα αυξήθηκαν κατά 49,2%.
Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία το σύνολο ενός καλού μισθού. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.
Σύμφωνα με την Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας μειώθηκε κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες το χρονικό διάστημα 2020 και 2021. Το 2020 το ποσοστό ιδιοκατοίκησης κυμάνθηκε στο 73,9% και το 2021 στο 73,3% από 75,4% το 2019. Η μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης, σε απόλυτα νούμερα, αντιστοιχεί περίπου σε 82.947 κατοικίες, γεγονός που θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια.
Οι οικονομικές προκλήσεις στη παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας βρίσκονται προ των πυλών και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης που το ηλικιακό όριο δεν θα αποτελεί βασικό κριτήριο ένταξης, πολιτικές με στόχο την αναχαίτηση του κόστους την επόμενη ημέρα και τη προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας, αλλά, παράλληλα και πολιτικές με υλοποίηση 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη ιδίων δεδομένων στο μέλλον, καθώς και μέτρα που θα «προστατεύουν» την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος.
Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.