Ο «πόλεμος» ξεκινά – Τα σούπερ μάρκετ κλέβουν το τζίρο των εμπορικών

Σούπερ μάρκετ: Την ώρα που η ακρίβεια… καλπάζει, τα σούπερ μάρκετ βγαίνουν νικητές στην άτυπη μάχη με τα εμπορικά καταστήματα, των οποίων κλέβουν τον τζίρο!

Από τα στοιχεία της Nielsen για την πορεία των πωλήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων τους θερινούς μήνες, επιβεβαιώνεται η τάση η οποία καταγράφεται από την έξαρση του covid και μετά, για την μετατόπιση της κατανάλωσης από τα εμπορικά στα σούπερ μάρκετ.

Την ώρα που οι περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις σύμφωνα με έρευνα της ΕΣΕΕ “είδε” τις πωλήσεις του την περίοδο των θερινών εκπτώσεων να παρουσιάζουν μείωση, οι πωλήσεις προϊόντων bazaar εντός των σούπερ μάρκετ ενισχύθηκαν κατά 15,9%.

Η ποσοστιαία αύξηση των πωλήσεων της κατηγορίας Bazaar, -σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται προϊόντα ένδυσης, ηλεκτρικές συσκευές, βιβλία, εργαλεία, είδη κήπου, είδη αυτοκινήτου, οικιακός εξοπλισμός κλπ.- ήταν και η μεγαλύτερη που εμφάνισε το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, σύμφωνα με τη Nielsen.

Συνολικά το “ταμείο” των σούπερ μάρκετ πέτυχε το Καλοκαίρι ανάπτυξη 5,7%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ τα FMCGs, δηλαδή οι ταχυκίνητες κατηγορίες προϊόντων, παρουσίασαν αύξηση 5,2%.

Όσον αφορά στις επιμέρους μεγάλες κατηγορίες των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, τα τρόφιμα και ποτά αναπτύχθηκαν με 6,2%, τα φρέσκα και επί ζυγίω προϊόντα σημείωσαν αύξηση 4,7% και τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης 5,1%.

Οι κατηγορίες που σχετίζονται με την φροντίδα του νοικοκυριού σημείωσαν αρκετά πιο συγκρατημένη τάση, οριακά θετική στο +0,6%, γεγονός που οφείλεται εν μέρει και στον εξορθολογισμό, που έγινε στην συχνότητα και την ένταση της χρήσης των προϊόντων καθαρισμού, σημειώνει η Nielsen στην ανάλυσή της.

Σε ποιες όμως γεωγραφικές περιοχές σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση του τζίρου;

Οι πιο θετικές τάσεις σημειώθηκαν σε περιοχές εκτός των αστικών κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας/Θράκης (+11,4%), στη Κρήτη (+11,3%), ενώ το ποσοστό ανάπτυξης για την Πελοπόννησο έφτασε το +7,7%. Στην Αθήνα οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά 3% και 5,9% στη Θεσσαλονίκη.

Από την επιμέρους ανάλυση προκύπτει επίσης πως το καλοκαίρι εξακολούθησαν ορισμένες κατηγορίες αλκοολούχων ποτών να παρουσιάζουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως η βότκα με 24,1% και το ρούμι με 27,5%, ενώ στον τομέα της προσωπικής υγιεινής οι κατηγορίες των καλλυντικών, των αποτριχωτικών, καθώς και των αντιηλιακών ήταν αυτές που παρουσίασαν τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και ειδικά για τις δύο τελευταίες σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι υψηλότερες θερμοκρασίες.

Στον αντίποδα, και για ευνόητους λόγους, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συρρίκνωση του τζίρου για την κατηγορία των αντισηπτικών χεριών, κατά -38,4%.

Όσον αφορά στην φροντίδα περιποίησης του νοικοκυριού, οι Έλληνες καταναλωτές περιόρισαν την δαπάνη τους για τα καθαριστικά σπιτιού, τα οποία έκαναν βουτιά στις πωλήσεις τους, σε αξία, κατά -12,7%.

Σούπερ μάρκετ: Τι δείχνουν τα στοιχεία για την ακρίβεια

Προς το παρόν, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις εμφανίζονται σε βασικά τρόφιμα, όπως είναι τα έλαια, τα κρέατα, τα ψάρια, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα τυριά, οι μαργαρίνες.

Ενδεικτικά οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις σε σχέση με πέρυσι, όπως εμφανίζονται στην τελευταία έρευνα για το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή το μήνα Ιούλιο, έγιναν: φυσικό αέριο 72,32%, πετρέλαιο κίνησης 20,25%, βενζίνη 16,8%, άλλα βρώσιμα έλαια 16,32%, αρνί και κατσίκι 13,21%, νωπά λαχανικά 8%, νωπά ψάρια 6,58%, νωπά φρούτα 5,19%, φρέσκα θαλασσινά 4,39%, τυριά 3,54%, μαργαρίνη και άλλα φυτικά λίπη 3%, ελαιόλαδο 2,61%, πίτσες και πίτες 2,08%, ζυμαρικά 1,83%, παιδικές τροφές 1,73%, κατεψυγμένα ψάρια 1,73%, αλεύρι 1,69%, πατάτες 1,21%.

Τον κύκλο των αυξήσεων δεν δίστασαν μάλιστα να ανοίξουν οι πολυεθνικές εταιρείες, μιλώντας ανοικτά για εντεινόμενες πληθωριστικές πιέσεις.

Η Coca Cola έχει προχωρήσει ήδη σε ανατιμήσεις, το ίδιο και η Nestle η οποία εκτιμά ότι ως το τέλος της χρονιάς οι μεσοσταθμικές αυξήσεις που θα έχει επιβάλει στα προϊόντα της θα φθάνουν το 4%. Απ’ τις τελευταίες ενδιάμεσες οικονομικές εκθέσεις τους δείχνουν ότι την ίδια προσέγγιση θα ακολουθήσουν Unilever και Reckitt Benckiser διεθνώς προκειμένου να διοχετεύσουν μέρος του αυξημένου κόστους που αντιμετωπίζουν στους καταναλωτές.

Πρόσφατα τόσο η Pepsico όσο και η Heineken προειδοποιούσαν πως η μεγαλύτερη πίεση που θα δεχθούν απ’ την άνοδο των πρώτων υλών θα είναι μέσα στους επόμενους μήνες, γεγονός που αφήνει ανοικτό το παράθυρο νέων προσαρμογών στους τιμοκαταλόγους τους στο τέλος της χρονιάς. Επίσης μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις κατά τους επόμενους μήνες βλέπουν η Danone και η General Mills.

Το κύμα των ανατιμήσεων θα επηρεάσει και τον οικιακό εξοπλισμό και τα έπιπλα και τις λευκές συσκευές και τα είδη τεχνολογίας και την ένδυση και υπόδηση.

Σούπερ μάρκετ: Παγκόσμιο φαινόμενο το ράλι!

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με μετρήσεις του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών αυξήσεις παρατηρήθηκαν και σε άλλα είδη όπως η φέτα, το γιαούρτι, τα αυγά. Ωστόσο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το συνολικό ποσοστό αύξησης στον οικογενειακό προϋπολογισμό συγκρατήθηκε στο 0,7%, καθώς εξισορροπήθηκε από προϊόντα σε προσφορά.

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, Κωνσταντίνος Μαχαίρας, στον enikos.gr «οι ανατιμήσεις αφορούν σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς ανεβαίνουν οι πρώτες ύλες». Σύμφωνα με τον ίδιο, έχουμε «μεσοσταθμικές αυξήσεις 5%-6% εφέτος και το λιανεμπόριο έως τώρα έχει απορροφήσει ένα 4% και στην τελική τιμή του προϊόντος έχει… περάσει ένα 2%. Με το που άνοιξαν έξω οι αγορές, ήρθαν και οι ανατιμήσεις. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και όχι ελληνικό».

Ο Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος του ΙΝΚΑ, βλέπει ωστόσο πιο μόνιμα χαρακτηριστικά στις ανατιμήσεις, οι οποίες όπως είπε ξεκίνησαν από τον Ιανουάριο.

Όπως είπε σε συνέντευξή του στο OPEN το μπαράζ ανατιμήσεων παρατηρείται σχεδόν σε όλα τα προϊόντα από τα μακαρόνια και όσπρια μέχρι το λάδι και το ρύζι. Μάλιστα, επεσήμανε ότι οι ανατιμήσεις είναι μεγάλες εάν αναλογιστεί κανείς δεν υπάρχει καμιά αύξηση στις αποδοχές των εργαζομένων και στις συντάξεις.

Στο ερώτημα εάν συνδέονται οι ανατιμήσεις με το κύμα της πανδημίας ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ σημείωσε ότι δεν υπάρχει καμιά συσχέτιση της πανδημίας με τις αυξήσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και στα προϊόντα που φτάνουν στα ράφια του σούπερ μάρκετ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΝΚΑ, «αυτό που επικαλούνται για παράδειγμα οι πωλητές λαϊκών αγορών ότι πήγαιναν κάθε 15 ημέρες και ότι μειώθηκαν οι πάγκοι, γι’ αυτό και αυξήθηκαν οι τιμές, δεν ισχύει για τα σούπερ μάρκετ, καθώς αυτά δεν έκλεισαν καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας.

Όταν θέλουμε να δικαιολογήσουμε τις αυξημένες τιμές προϊόντων, βρίσκουμε δικαιολογίες. Θεωρούμε λοιπόν ως ΙΝΚΑ ότι πολλές επιχειρήσεις βρίσκουν δικαιολογίες για να αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων. Η αύξηση των τιμών πρώτων υλών επηρεάζει τις τελικές τιμές αλλά δεν δικαιολογούνται τέτοιου είδους αυξήσεις.

Παράλληλα ενώ μειώθηκε ο ΦΠΑ από το 24% στο 13% θα περιμέναμε και γενικότερη μείωση τιμών στα προϊόντα, ωστόσο αυτές δεν μειώθηκαν, παρέμειναν σταθερές ή ίσως και να αυξήθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις».

Την ίδια στιγμή ο πλανήτης βιώνει μία οξεία επισιτιστική κρίση. Συγκεκριμένα, σχεδόν 20 εκατ. επιπλέον άνθρωποι προστέθηκαν στους πληγέντες των επισιτιστικών κρίσεων στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, ενώ οι προοπτικές για το άμεσο μέλλον φαντάζουν εξίσου δυσοίωνες, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Δίκτυο Κατά των Επισιτιστικών Κρίσεων (GNAFC).

Σούπερ μάρκετ: Ποιο προϊόν αγόρασαν περισσότερο οι Έλληνες

Η πανδημία άνοιξε την όρεξη των καταναλωτών για τοπικά προϊόντα τα οποία αύξησαν τη δύναμη τους στο καλάθι κατά 6 μονάδες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Αυτό προκύπτει από στοιχεία της Nielsen σύμφωνα με τα οποία διαφαίνεται μια τάση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς όπου έχει δημιουργηθεί και το κίνημα των “locavore”, οι καταναλωτές να στρέφονται στα τοπικά προϊόντα.

Και όταν λέμε τοπικά προϊόντα, αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι προτιμούν τα ελληνικά προϊόντα γενικά και αόριστα.

Η επιλογή ενός τοπικού προϊόντος πηγαίνει σε επίπεδο περιοχής, δηλαδή προτιμούν Κρητικά, Ναξιώτικα, κ.λ.π. και ψάχνουν για μεγιστοποίηση της αξίας με την τιμή να παραμένει σημαντικός παράγοντας αλλά όχι ο μοναδικός.

Με απλά λόγια οι καταναλωτές αναζητούν φθηνότερες τιμές αλλά την ίδια ώρα εμφανίζονται διατεθειμένοι -όταν έχουν τη δυνατότητα- να πληρώσουν παραπάνω για κάτι που εγγυάται καλύτερη ποιότητα.

Αυτός ίσως να είναι ένας από τους βασικούς λόγους που καταγράφεται νέα υποχώρηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) και των προϊόντων που φέρουν το brand του σούπερ μάρκετ. Οι πωλήσεις τους μειώθηκαν κατά 15,4% ενώ μόνο το 37% των καταναλωτών δηλώνει ότι επιλέγει πάντα PL.

Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι οι καταναλωτές δεν είναι ευαίσθητοι στο θέμα των τιμών.

Αντιθέτως, σύμφωνα με τους αναλυτές της Nielsen, όσο αβέβαιο είναι το περιβάλλον -η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει κατά 14 μονάδες μέσα στο 2020- τόσο υψηλότερη είναι η ευαισθησία στη μεταβολή των τιμών.

Το 66% των καταναλωτών δηλώνει πως γνωρίζει σχεδόν όλες τις τιμές των προϊόντων που αγοράζει, το 56% από 51% το 2019, αγοράζει τα απαραίτητα έχοντας μειώσει τις πολυτέλειες, ενώ το 16% αυτών, δηλαδή 2 μονάδες περισσότερο από το 2019, αγοράζει μεγαλύτερες ποσότητες ή πολυσυσκευασίες για να επωφεληθεί από τις προσφορές.

Από την άλλη πλευρά πάντως το ποσοστό των καταναλωτών που μετακινείται σε φθηνότερες μάρκες υποχώρησε πέρυσι στο 23% από 27% που ήταν το 2019.

Η ουσία για τους προμηθευτές και τους παραγωγούς προϊόντων είναι πως για κάθε 1% αύξηση της τιμής των βασικών ειδών που πωλούν τα σούπερ μάρκετ καταγράφεται μείωση 2,5% στον όγκο πωλήσεων.

Ο συγκεκριμένος δείκτης, που δείχνει πόσο αρνητικά μεταβάλλεται ο όγκος από μια μεταβολή στην τιμή, ήταν στο 3,2 κατά την προ covid περίοδο δείχνοντας ότι η εγχώρια αγορά είναι οριακά πιο ανελαστική σε σχέση με πριν.

Πάντως η προωθητική ένταση -δηλαδή το σύνολο των πωλήσεων που έγινε υπό προώθηση- μειώθηκε στο πρώτο lockdown. Στη μετά lockdown περίοδο στα τρόφιμα οι προωθητικές ενέργειες αγγίζουν το 39%.

Δηλαδή 4 στα 10 προϊόντα πωλούνται υπό προώθηση ενώ στα ποτά, αναψυκτικά, αφεψήματα, κ.λ.π. η προωθητική ένταση έφθασε στο 80,2% δηλαδή -3,3 μονάδες.