«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»: Τα βασικά στοιχεία του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων. Θα αγγίξει το 70% το ποσοστό χρηματοδότησης. Όσα πρέπει να γνωρίζετε, στο xristika.gr.
«Γκάζι» στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας βάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας για μείωση των εκπομπών ρύπων και περιορισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Έτσι, τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται η προδημοσίευση του οδηγού όχι μόνο του νέου «Εξοικονομώ» -μέσω του οποίου επιδιώκεται η ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών– αλλά και του οδηγού για το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων, μέσω του οποίου θα περιγράφεται αναλυτικά όλη η διαδικασία.
Το «ΗΛΕΚΤΡΑ» έχει προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ (δημοσία δαπάνη), εκ των οποίων τα 367 εκατ. θα προέλθουν από δάνειο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Επιλέξιμοι φορείς (που θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής) είναι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου καθώς και συμπράξεις αυτών.
«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»: Επιλέξιμα κτίρια και παρεμβάσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες του «MR», επιλέξιμα είναι τα κτίρια Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας (κυρίως νοσοκομεία), Εκπαίδευσης (σχολεία) και άλλα κτίρια που κατατάσσονται στην υφιστάμενη κατάστασή τους σε κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Γ ή και χαμηλότερη.
Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις πρέπει να αφορούν αποκλειστικά εργασίες βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης (θερμομόνωση, κουφώματα, θέρμανση-ψύξη, Ζεστό Νερό Χρήσης, φωτισμός, αυτοματισμοί κλπ.). Κεντρικός στόχος είναι τα κτίρια που εντάσσονται στο «ΗΛΕΚΤΡΑ» μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται κατ’ ελάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το ύψος της δημόσιας δαπάνης για τις παρεμβάσεις αναβάθμισης των δημοσίων κτιρίων θα διαμορφωθεί στο 50-70%. Η υπόλοιπη χρηματοδότηση θα προέλθει από ίδιους πόρους των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Μέρος ή και το σύνολο της ίδιας συμμετοχής μπορεί να χρηματοδοτηθεί από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ ή ESCOs) ή από τρίτους μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης. Για την αποπληρωμή των ΣΕΑ προβλέπεται μηχανισμός εγγυοδοσίας από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στους δημόσιους φορείς που θα συμμετέχουν στο «ΗΛΕΚΤΡΑ».
Κριτήρια για την επιλογή και ένταξη των έργων στο πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» αποτελούν:
α) Η επαρκής τεκμηρίωση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης
β) Ο ολοκληρωμένος και λειτουργικός χαρακτήρας των προτεινόμενων έργων που πρέπει να συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ (Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων)
γ) Η επαρκής τεχνική τεκμηρίωση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στο κέλυφος και τα τεχνικά συστήματα του κτιρίου
δ) Η κατάθεση τεκμηριωμένου προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης
ε) Η οικονομική βιωσιμότητα
στ) Η εκπόνηση Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης όπου απαιτείται από το νόμο
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ -όπως έχει περιγραφεί στο ετήσιο σχέδιο δράσης του-, μέσω του «ΗΛΕΚΤΡΑ» εκτιμάται πως εντός του τρέχοντος έτους μπορούν να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε ποσοστό 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων της κεντρικής δημόσιας διοίκησης (περίπου 5.400 τ.μ.).
«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»:Τέλος του έτους το «Εξοικονομώ» των επιχειρήσεων
Σημειώνεται τέλος ότι μετά το «Εξοικονομώ» και το «ΗΛΕΚΤΡΑ» στη γραμμή αφετηρίας –προς το τέλος του έτους- αναμένεται να μπει και το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης για επιχειρήσεις, συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ, πόροι που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Από το ποσό αυτό τα 90 εκατ. θα διατεθούν για την προμήθεια και εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (π.χ. για την αγορά ενός καινούριου φούρνου ή ψυγείου) και τα υπόλοιπα 360 εκατ. ευρώ για παρεμβάσεις και διεργασίες εξοικονόμησης ενέργειας μεγάλων επιχειρήσεων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα.
Ανοιχτό παραμένει ακόμα το εάν αυτό το δεύτερο πρόγραμμα θα διαρθρωθεί ανά κλάδους, ώστε να δημιουργηθεί π.χ. ένα ειδικό «Εξοικονομώ» για τουριστικές επιχειρήσεις, ενδεχόμενο που έχει πέσει στο τραπέζι των συζητήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, οι ενεργειακές παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στις επιχειρήσεις πρέπει να διασφαλίζουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30% σε σύγκριση με την υφιστάμενη κατάσταση.
Σύμφωνα με το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» με το «Εξοικονομώ των επιχειρήσεων» επιδιώκεται η ενεργειακή αναβάθμιση 9.700 εταιρειών και οι παρεμβάσεις που θα χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025.
«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»: Πώς θα ανακαινίσετε δωρεάν το σπίτι σας
Πέντε κατηγορίες παρεμβάσεων για εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες επιδοτούνται με το νέο «Εξοικονομώ» που, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα «τρέξει» από το φθινόπωρο.
Συνολικά εννέα αλλαγές θα έχει ο νέος κύκλος του Εξοικονομώ – Αυτονομώ φιλοδοξώντας να πετύχει, με επιδοτήσεις της τάξης του 65% την ενεργειακή αναβάθμιση περίπου 60.000 κατοικιών.
Προτεραιότητα δίνεται στα νοικοκυριά με εισοδήματα που αγγίζουν τα όρια της φτώχειας (12.000 ευρώ οικογενειακό και 5.000 ατομικό εισόδημα). Ωφελημένα με επίσης υψηλές επιδοτήσεις είναι και τα νοικοκυριά με ατομικό εισόδημα της 10.000 και οικογενειακό εισόδημα τις 20.000.
Σύμφωνα με τα ΝΕΑ, για την έκδοση του πλήρους οδηγού του Εξοικονομώ – Αυτονομώ και το άνοιγμα των αιτήσεων απαιτείται, η κατάθεση της τροπολογία όπου θα προβλέπεται η υπογραφή προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Το ΤΕΕ με λίγα λόγια θα αναλάβει να διαχειρίζεται την πλατφόρμα και θα κάνει τις αξιολογήσεις των προτάσεων.
Ο συγκεκριμένος κύκλος θα έχει εννέα αλλαγές σε σχέση με τον προηγούμενο και περισσότερο θα εστιάζει στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και λιγότερο στις σύγχρονες μορφές εξοικονόμησης ενέργειας.
Επίσης, γίνεται προσπάθεια να περισταλεί το κοινό μυστικό υπερτιμολογήσεων που γίνονται για τις δαπάνες και να κάνει έτσι αφενός πιο αποτελεσματικές τις παρεμβάσεις και αφετέρου να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά.
Οι εννέα αλλαγές είναι:
- Ο συνολικός προϋπολογισμός θα είναι 500 εκατ. σε σχέση με τα 900 εκατ. του προηγούμενου κύκλου
- Το μέγιστο ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού προς επιδότηση ανά κατοικία θα είναι χαμηλότερο από τις 50.000 ευρώ.
- Το ανώτερο ποσοστό επιδότησης χαμηλώνει στο 65% από το 90% που έφτανε πέρυσι με τα διάφορα «premia»
- Αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια και τα αντίστοιχα ποσοστά ενίσχυσης με την προσθήκη της κατηγορίας των νοικοκυριά που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας.
- Ο προϋπολογισμός δεν θα κατανεμηθεί ανά περιφέρεια αλλά ανά περιφερειακή ενότητα (νομός).
- Ένα από τα κριτήρια που εισάγονται και θα προσφέρουν και περισσότερα μόρια ως προς την επιλογή των δικαιούχων θα είναι το ύψος της επένδυσης ανά εξοικονομούμενη κιλοβατώρα ενέργειας. Δηλαδή προτεραιότητα θα έχουν τα νοικοκυριά που πετυχαίνουν τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας με τη χαμηλότερη δαπάνη. Με αυτό τον τρόπο το υπουργείο προσπαθεί να βάλει φρένο στις υπερτιμολογήσεις.
- Καταργείται το κριτήριο της υπαγωγής στη δράση που είναι η ταχύτητα στην υποβολή της αίτησης και πια θα υπάρχει ένας συνδυασμός όρων και προϋποθέσεων για να κερδίσει ένα νοικοκυριό την επιδότηση: εισοδηματικό κριτήριο, βαθμοημέρες και παλαιότητα του κτιρίου.
- Καθιερώνεται το κριτήριο των βαθμοημερών. Πρόκειται για σύστημα που έχει υιοθετήσει το υπουργείο Οικονομικών για την διάθεση του επιδόματος θέρμανσης.
- Δεν θα υπάρχουν επιδοτήσεις για φωτοβολταϊκά και συστήματα και φορτιστές ΙΧ οχημάτων.
«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»: Ποιες εργασίες επιδοτούνται
Πρόκειται για την εγκατάσταση κουφωμάτων / συστημάτων σκίασης / αερισμού, θερμομόνωσης, συστημάτων παροχής ζεστού νερού χρήσης, συστημάτων θέρμανσης / ψύξης και «έξυπνων» συστημάτων διαχείρισης της ενέργειας.
Αναλυτικά οι επιδοτούμενες παρεμβάσεις κατηγοριοποιούνται ως εξής:
1. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ/ΑΕΡΙΣΜΟΣ
- Πλαίσια αλουμινίου, ξύλου ή PVC με υαλοπίνακα για παράθυρο και εξωστόθυρα
- Μόνον υαλοπίνακες (Χωρίς αντικατάσταση πλαισίου για περιπτώσεις διατηρητέων και κτηρίων εντός παραδοσιακών οικισμών)
- Εξωτερικό προστατευτικό φύλλο (σύστημα Κουτί-Ρολό, ή Εξώφυλλο)
- Λοιπά σταθερά ή κινητά συστήματα σκίασης
- Συστήματα Μηχανικού Αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
2. ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ
- Θερμομόνωση δώματος εξωτερικά
- Θερμομόνωση στέγης ή οριζόντιας οροφής κάτω από μη θερμομονωμένη στέγη
- Θερμομόνωση εξωτ. τοιχοποιίας, φέροντος οργανισμού, δαπέδου επί εδάφους επί πιλοτής, ή μη θερμαινόμενου χώρου, με επικάλυψη με συνθετικό επίχρισμα
- Θερμομόνωση εξωτ. τοιχοποιίας, φέροντος οργανισμού, δαπέδου επί πιλοτής, ή μη θερμαινόμενου χώρου, με επικάλυψη με ελαφρά πετάσματα
3. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΟΧΗΣ Ζεστού Νερού Χρήσης (ΖΝΧ)
- Ηλιακό θερμοσιφωνικό σύστημα συλλέκτη – ταμιευτήρα αποθήκευσης ΖΝΧ
- Ηλιoθερμικό σύστημα συλλέκτη – ταμιευτήρα αποθήκευσης ΖΝΧ βεβιασμένης κυκλοφορίας
- Ηλιoθερμικό σύστημα παροχής ΖΝΧ και υποβοήθησης θέρμανσης χώρου
- Αντλία θερμότητας
4. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ/ΨΥΞΗΣ
- Διατάξεις αυτομάτου ελέγχου λειτουργίας συστήματος θέρμανσης
- Σύστημα καυστήρα – λέβητα Φυσικού Αερίου / Υγραερίου
- Σύστημα Α/Θ (Θέρμανσης – Ψύξης / Ελάχιστη απαίτηση ενεργειακής σήμανσης στους 55oC)
- Σύστημα γεωθερμικής αντλίας θερμότητας
- Σύστημα συμπαραγωγής Φ.Α. (ΣΗΘΥΑ)
- Σύστημα λέβητα βιομάζας – πελλέτας ξύλου)
- Αντλίες θερμότητας αέρα – αέρα διαιρούμενου τύπου (split unit) για θέρμανση/ψύξη χώρου
- Συστήματα Μηχανικού Αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
5. ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ
- Συσκευές διαχείρισης ενέργειας (smart home)
- Αναβάθμιση φωτισμού (μόνον για πολυκατοικία)
Όπως ανακοινώθηκε οι αιτήσεις θα αξιολογούνται με ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια ενώ τα ποσοστά ενίσχυσης κλιμακώνονται μέχρι 75 % με δυνατότητα κάλυψης του υπόλοιπου μέσω τραπεζικού δανεισμού.
Όπως επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας κατά την παρουσίαση του προγράμματος «το «Εξοικονομώ» αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Επίσης, θα συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας, με τον περιορισμό του κόστους ενέργειας για νοικοκυριά, ενισχύοντας παράλληλα την ανάπτυξη με την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας».
Από την πλευρά της η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου σημείωσε ότι το πρόγραμμα έχει στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών, αριθμός που ξεπερνά όλα τα προηγούμενα προγράμματα. «Το «Εξοικονομώ» συγκαταλέγεται μεταξύ των δράσεων με έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα με άμεσο όφελος για τους πολίτες, αλλά και την απασχόληση, καθώς δημιουργεί άμεσα κύκλο εργασιών σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός τόνισε εξάλλου ότι με το νέο τρόπο αξιολόγησης των αιτήσεων διασφαλίζεται η απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων στο σύνολό τους διότι εκτός από τις αιτήσεις που θα αξιολογηθούν θετικά θα υπάρχει και λίστα επιλαχόντων, οι οποίοι θα εντάσσονται στο πρόγραμμα όταν θα υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι.
«Εξοικονομώ» – «ΗΛΕΚΤΡΑ»: Απαιτούμενα δικαιολογητικά
Κάθε φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα πρέπει αρχικά να ελέγξει εάν είναι «επιλέξιμος ωφελούμενος» και εάν η ιδιοκτησία του μπορεί να θεωρηθεί «επιλέξιμη κατοικία».
Αν είναι λοιπόν δικαιούχος, θα πρέπει να έχει κωδικούς πρόσβασης για την εφαρμογή TAXISnet, καθώς δεν υφίσταται δυνατότητα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα για φυσικά πρόσωπα που δεν είναι πιστοποιημένα μέσω της εφαρμογής και δεν έχουν κωδικούς πρόσβασης.
Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/τακτοποίησης στο ακίνητο, η υποβολή δήλωσης για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών θα πρέπει να έχει γίνει πριν από την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα.
Μεταγενέστερη δήλωση, από την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα, για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, δύναται να υποβληθεί σε περίπτωση απόκλισης της ωφέλιμης επιφάνειας του ακινήτου μέχρι του ορίου των 7 τετραγωνικών μέτρων, προκειμένου οι ενεργειακές παρεμβάσεις να είναι σύμφωνες με την κείμενη νομοθεσία (για τις πολυκατοικίες, το όριο σε τετραγωνικά μέτρα είναι το γινόμενο 7 επί του πλήθους των διαμερισμάτων).
Σε κάθε περίπτωση, πριν από την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου θα πρέπει να έχει προσκομιστεί η βεβαίωση περαίωσης της υπαγωγής περί τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, όπου και θα προκύπτει η εξόφληση του συνόλου του ενιαίου ειδικού προστίμου του ακινήτου.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων στο ακίνητο θα πρέπει να έχει εξασφαλισθεί η συναίνεση των συγκυρίων και να αναγράφεται ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων (Ε9) τους.
Σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου θα πρέπει να έχει προηγηθεί η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στο Ε9 και μετά να προχωρήσει ο ενδιαφερόμενος στην υποβολή αίτησης.
Με την αίτηση επισυνάπτεται ο τίτλος ιδιοκτησίας και το πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή πιστοποιητικό καταχώρησής του στα κτηματολογικά φύλλα του οικείου Κτηματολογικού Γραφείου.
Η μελλοντική χρήση του ακινήτου ως κύριας κατοικίας θα τεκμηριώνεται με υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 από τον ωφελούμενο (πλήρους κυρίου/επικαρπωτή), όπου θα αναφέρεται ότι το ακίνητο θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο πρόσωπο, δηλώνοντας το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ αυτού.
Ο δικαιούχος (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε.) διενεργεί τους απαραίτητους ελέγχους προκειμένου να διαπιστωθεί η χρήση του ακινήτου ως κύρια κατοικία.
Εκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης του ακινήτου και συμπλήρωση του σχετικού Εντύπου Πρότασης Παρεμβάσεων ενεργειακής Εξοικονόμησης-Αυτονόμησης.