Καύσιμα: Κατακόρυφη αύξηση τιμών. Τι δείχνει η έρευνα της Διανέοσις για αμόλυβδη, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης. Οι φόροι – εισφορές και η θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε. των 27. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Μια 15ετία αυξανόμενων τιμών και υπερφορολόγησης καταγράφεται στην εγχώρια αγορά των υγρών καυσίμων και ειδικότερα στα ευρείας κατανάλωσης, όπως η αμόλυβδη βενζίνη, το πετρέλαιο κίνησης και το πετρέλαιο θέρμανσης.
Αυτό, μεταξύ πολλών άλλων, αναδεικνύεται μέσα από την έρευνα της Διανέοσις για τον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα.
Η έρευνα καλύπτει την περίοδο 2005 έως και 2019 και είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή (μαζί με τους φόρους) της αμόλυβδης βενζίνης το 2005 βρισκόταν στα 0,892 ευρώ/λίτρο.
Έκτοτε ξεκίνησε μια ανοδική πορεία, με το peak της τιμής να εντοπίζεται στο 2012, όταν το λίτρο «πέταξε» στα 1,75 ευρώ, δηλαδή σε διπλάσια σχεδόν επίπεδα. Στη συνέχεια, αισθητή υποχώρηση σημειώθηκε το 2016, με την τιμή στα 1,394 ευρώ, ενώ το 2019 σκαρφάλωσε στα 1,586 ευρώ/λίτρο.
Αντίστοιχη περίπου εικόνα υπάρχει για το πετρέλαιο κίνησης, που το 2005 βρισκόταν στα 0,886 ευρώ/λίτρο, για να φτάσει το 2012 στην υψηλότερη τιμή του με 1,535 ευρώ.
Και εδώ η τάση υποχώρησε αισθητά το 2016, όταν η τιμή βρέθηκε στα 1,072 ευρώ. Στη συνέχεια, τράβηξε ξανά την ανηφόρα. Το 2019 η τιμή διαμορφώθηκε σε 1,38 ευρώ/λίτρο.
Το πετρέλαιο θέρμανσης, -για το οποίο χορηγείται και σχετικό επίδομα σε καταναλωτές με γεωγραφικά και οικονομικά κριτήρια-, το 2005 είχε τιμή 709 ευρώ το χιλιόλιτρο (τόνος), ενώ η υψηλότερη καταγράφεται το 2013, με 1283 ευρώ/τόνο. Το 2016 αποκλιμακώθηκε στα 801 ευρώ και το 2019 είχε ανέβει και πάλι στα 1017 ευρώ/τόνο.
Καύσιμα: «Χάλκινο» στην Ε.Ε. των 27
Έτσι, με βάση την έρευνα, η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τις υψηλότερες τιμές καυσίμων.
Στην αμόλυβδη βενζίνη καταλαμβάνει την 3η υψηλότερη θέση μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ-27 το 2019, ενώ η τιμή της ήταν ακριβότερη κατά 12% συγκριτικά με το μέσο όρο της ΕΕ (1,42 ευρώ ανά λίτρο).
Υψηλή είναι επίσης η φορολογική επιβάρυνση καθώς το αντίστοιχο ποσοστό στο σύνολο της τελικής τιμής ήταν το δεύτερο υψηλότερο (μετά την Ολλανδία).
Η Ελλάδα έχει το τέταρτο υψηλότερο ύψος των φόρων στην αμόλυβδη βενζίνη μεταξύ των μελών της ευρωζώνης (έπειτα από την Ολλανδία, την Ιταλία και την Βουλγαρία), ξεπερνώντας κατά 20% τον μέσο όρο της ευρωζώνης (581 ευρώ/m3 )
Στην αμόλυβδη βενζίνη το ύψος των δασμών και των φόρων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της τελικής τιμής από το 2009 και έπειτα, με το μερίδιο τους το 2019 να διαμορφώνεται στο 64%, ενώ το 2016, που υποχώρησαν οι καθαρές τιμές, είχε ανέλθει στο 68%.
Στο πετρέλαιο κίνησης, η Ελλάδα κατατάσσεται ως η 7η χώρα με την ακριβότερη τιμή, οριακά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ. Εδώ το μερίδιο των φόρων και δασμών το 2019 αποτελούσε το 50%της τελικής τιμής, από 43% το 2013.
Καύσιμα: Η πορεία της κατανάλωσης
Ανά κατηγορία πετρελαιοειδών, η αμόλυβδη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης αντιπροσωπεύουν περισσότερο από τα 2/3 της κατανάλωσης (35% και 33% κατά μέσο όρο την περίοδο 2010-2018 αντίστοιχα).
Πάντως, η κατανάλωση αμόλυβδης βενζίνης ακολουθεί πτωτική πορεία από το 2009 και έπειτα με αποτέλεσμα να καταγράφει μείωση κατά 40%.
Έντονη κάμψη καταγράφεται στην κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, της διείσδυσης εναλλακτικών τεχνολογιών θέρμανσης (φυσικό αέριο, αντλίες θερμότητας και pellets) και της κατακόρυφης αύξησης του ΕΦΚ.
Το 2018 το μερίδιο του πετρελαίου θέρμανσης στην κατανάλωση των πετρελαιοειδών υποχώρησε στο 14% από 31% το 2010.
Καύσιμα: Οι τρεις φορολογικές επιβαρύνσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι φόροι και οι δασμοί, καθώς και οι τιμές διύλισης αποτελούν συγκριτικά μεγαλύτερα μεγέθη στη διαμόρφωση των εγχώριων τιμών λιανικής σε σχέση με τα περιθώρια των εταιρειών εμπορίας και των πρατηριούχων.
Στη χώρα μας έχουν επιβληθεί τριών διαφορετικών ειδών επιβαρύνσεις. Καταρχήν, είναι ο Εδικός Φόρος Κατανάλωσης, που διαμορφώνεται σε 700 ευρώ ανά 1.000 λίτρα για τη βενζίνη, σε 430 ευρώ ανά 1.000 χιλιόγραμμα για το υγραέριο κίνησης (LPG) και σε 410 ευρώ ανά 1.000 λίτρα για το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης και την κηροζίνη.
Επιπλέον επιβάλλεται ειδική εισφορά 1,2% στην προ εισφορών και φόρων αξία των πετρελαιοειδών προϊόντων. Τέλος είναι και ο ΦΠΑ που ανέρχεται σε 24%.
Καύσιμα: Νομίζετε ότι σας κλέβουν στα πρατήρια; Μόνο έτσι θα το καταλάβετε
Πώς να ξέρετε πάντα αν σας κλέβουν στις τιμές. Η πλατφόρμα που σου δίνει πληροφορίες για πετρέλαιο, βενζίνη, αέριο, αλλά και τις τιμές των Σούπερ μάρκετ. Όλες οι λεπτομέρειες για τα καύσιμα στο xristika.gr.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα e-Καταναλωτής στοχεύει να αποτελέσει τον βασικό μηχανισμό παρακολούθησης της αγοράς, με μεγάλο ποσοστό κάλυψης της κατανάλωσης. Η διαφάνεια των τιμών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται, τα σούπερ μάρκετ, με συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών που ξεπερνάει, ετησίως, τα 90.000.000 ευρώ, πρέπει να ενημερώνουν καθημερινά την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-Καταναλωτής με τις ημερήσιες τιμές των προϊόντων, ενώ προβλέπεται και η καταγραφή των λιανικών τιμών των υγρών καυσίμων, του υγραερίου κίνησης, του πετρελαίου θέρμανσης και του πεπιεσμένου φυσικού αερίου.
Όλα αυτά θα διαδραματίζονται μέσω της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων e-Καταναλωτής και του συστήματος Εισροών-Εκροών Καυσίμων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Η διεύθυνση Διαχείρισης Δεδομένων και Στατιστικής Επεξεργασίας και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων ορίζεται ως αρμόδια αρχή για τον έλεγχο συμμόρφωσης των υπόχρεων, καθώς και για την καταγραφή των λιανικών τιμών των υγρών καυσίμων, του υγραερίου κίνησης («AUTOGAS»), του πετρελαίου θέρμανσης και του πεπιεσμένου φυσικού αερίου («CNG»), μέσω της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων e-Καταναλωτής της γενικής γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του συστήματος Εισροών-Εκροών Καυσίμων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).
Έτσι γίνεται η ενημέρωση για τις τιμές
Οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης (σούπερ μάρκετ), των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών ξεπερνάει τα ενενήντα εκατομμύρια (90.000.000) ευρώ ετησίωςυποχρεούνται να ενημερώνουν καθημερινά με τις τιμές ραφιού ανά κατάστημα ή συνολικά την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-Καταναλωτής της γενικής γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τις ημερήσιες τιμές των προϊόντων.
Η ενημέρωση αφορά στην ίδια ημέρα, ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι τις 8:00 π.μ. της ιδίας ημέρας (κατά το άνοιγμα των καταστημάτων) και αφορά στις τιμές που θα έχουν οι υπεραγορές τροφίμων κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης ημέρας στα προϊόντα και στις υπηρεσίες τους.
Καύσιμα: Έτσι θα δείτε αν σας κλέβουν όταν βάζετε βενζίνη
Πώς δρουν τα κυκλώματα νοθείας καυσίμων. Τι είναι το «Designer Fuel Oil». Δείτε στο xristika.gr τι πρέπει να προσέξετε για να μην σας κλέβουν στα πρατήρια.
Διεθνές κύκλωμα νοθείας βενζίνης που λειτουργεί με τη νέα μέθοδο «Designer Fuel Oil», εντόπισαν οι τελωνειακές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΑΑΔΕ, οι ελεγκτές παρακολουθούσαν βυτιοφόρο όχημα, με πινακίδες Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο είχε δηλώσει ότι μετέφερε στην Ελλάδα χημικούς διαλύτες.
Στο τελωνείο Πειραιά, πήραν δείγμα από το φορτίο του, που προσομοίαζε με βενζίνη, και το εξέτασαν μακροσκοπικά.
Παράλληλα, έλεγξαν την εταιρεία, που εμφανιζόταν ως παραλήπτρια και διαπίστωσαν ότι πρόκειται για πρόσφατα συσταθείσα εταιρεία, η οποία είχε φέρει σε μικρό χρονικό διάστημα μεγάλες ποσότητες του συγκεκριμένου προϊόντος.
Συγκεκριμένα, από τις 26 Νοεμβρίου 2020 έως τις 5 Ιανουαρίου 2021, εισήγαγε 151.218 λίτρα. Επιπλέον, συνεργαζόμενη εταιρεία έχει πραγματοποιήσει από τον Ιούλιο του 2020, δεκαπέντε εισαγωγές χημικών διαλυτών, συνολικής ποσότητας 390.000 λίτρων.
Ειδική ομάδα επισκέφθηκε αμέσως την έδρα, που είχε δηλώσει η εταιρεία, όπου και διαπιστώθηκε ότι τα γραφεία ήταν κενά.
Η έρευνα στα πληροφοριακά συστήματα των τελωνειακών αρχών εντόπισε την ύπαρξη συσχετιζόμενων ΑΦΜ, που οδήγησαν σε άλλα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία σχετίζονται με την αποστολή από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα των ίδιων Χημικών Διαλυτών.
Από τον ηλεκτρονικό έλεγχο, διαπιστώθηκε η ύπαρξη κοινών παραμέτρων, που οδηγούν σε modus operandi αυτών των νομικών προσώπων. Το βυτιοφόρο και το περιεχόμενό του δεσμεύθηκαν προσωρινά και το βυτίο σφραγίστηκε, ενώ αφαιρέθηκαν οι πινακίδες του οχήματος και κρατήθηκε η άδεια κυκλοφορίας του
Καύσιμα: Η «έξυπνη φόρμουλα»
Το κύκλωμα που εντοπίστηκε χρησιμοποιεί την «έξυπνη φόρμουλα», που ονομάζεται Designer Fuel Oil. Αποτελεί ένα νέο προϊόν, του οποίου η πρόσμειξη σε ποσοστό 30-40% με τη βενζίνη, είναι μη ανιχνεύσιμη από τα χημικά εργαστήρια.
Μάλιστα, το δείγμα, που εξετάστηκε από το Γενικό Χημείο του Κράτους, αποτελεί μείγμα ελαφρών λαδιών και αιθανόλης, το οποίο, αναμεμειγμένο με βενζίνη σε συγκεκριμένα όρια, μπορεί να μην ανιχνεύεται και να καθίσταται αδύνατη η τεκμηρίωση της προκύπτουσας νοθείας.
Συγκεκριμένα, ανιχνεύθηκε ότι το προϊόν αυτό περιέχει αριθμό οκτανίων RON 97, που το καθιστά ιδανικό για πρόσμειξη με βενζίνες. Το γεγονός, επίσης, ότι κοστίζει 10-20 λεπτά το λίτρο καθιστά προφανές το τεράστιο περιθώριο κέρδους των λαθρεμπορικών κυκλωμάτων.
Εκτιμάται ότι μεγάλες ποσότητες του συγκεκριμένου προϊόντος έχουν αποσταλεί, από γειτονικές χώρες προς την Ελλάδα, με τη χρήση εταιρικών σχημάτων, τα οποία λειτουργούν για 3-4 μήνες και αντικαθίστανται από άλλα νομικά σχήματα, προκειμένου να μην γίνονται αντιληπτά από τις ελεγκτικές αρχές.
Μάλιστα όπως σημειώνει η ΑΑΔΕ η έρευνα συνεχίζεται σε συνεργασία και με άλλες συναρμόδιες Αρχές.
Καύσιμα: Έρχονται διόδια με τους ρύπους;
Την πληρωμή διοδίων ανάλογα με τους ρύπους των αυτοκινήτων αλλά και αύξηση τόσο της τιμής όσο και της φορολογίας των diesel αυτοκινήτων προτείνει με έκθεσή του ο ΟΟΣΑ.
Μια σειρά από νέα μέτρα για να κάνει η Eλλάδα περισσότερα βήματα προς την ταχύτερη μετάβαση στην οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα προτείνει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που πάντως αναγνωρίζει πως η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με το autotriti.gr,ο ΟOΣΑ προτείνει μεταξύ άλλων:
Aναθεώρηση της φορολογικής διαφοροποίησης των καυσίμων, κάτι που συνεπάγεται το σταδιακό κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των φόρων βενζίνης και ντίζελ.
Εναρμόνιση της φορολογίας των νέων και των παλαιών οχημάτων. Διαφοροποίηση του τέλους κυκλοφορίας σύμφωνα με τα όρια εκπομπών ρύπων πέραν του διοξειδίου του άνθρακα έως ότου το κόστος των διοδίων συνδεθεί με τα επίπεδα εκπομπών ρύπων των οχημάτων.
Ο ΟOΣΑ προτείνει τα παραπάνω μέτρα γιατί σύμφωνα με την μελέτη του, το ντίζελ φορολογείται λιγότερο από την βενζίνη, παρόλο που είναι πιο ρυπογόνο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την άρση της απαγόρευσης κυκλοφορίας ντιζελοκίνητων οχημάτων στα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και τη θέσπιση κριτηρίων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στα τέλη κυκλοφορίας, ενθάρρυνε τις πωλήσεις των ντιζελοκίνητων οχημάτων. Ακόμη ένας λόγος είναι γιατί ο στόλος οχημάτων στην Ελλάδα είναι από τους γηραιότερους στην Ευρώπη (Ο μέσος όρος ηλικίας των επιβατικών οχημάτων στην Ελλάδα είναι 15 χρόνια και των φορτηγών αυτοκινήτων 20 χρόνια). Η οικονομική κρίση και τα μειωμένα τέλη κυκλοφορίας για παλαιότερα οχήματα αποτέλεσαν αντικίνητρα για την ανανέωσή του.
Επίσης, ο ΟOΣΑ σημειώνει πως η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (κυρίως της αιολικής και της ηλιακής με χρήση φωτοβολταϊκών). Το 2018, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) αντιστοιχούσαν στο 13% της συνολικής παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας και στο 31% της ηλεκτροπαραγωγής, υπερκεράζοντας τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (10% και 26% αντίστοιχα). Η χώρα πέτυχε τον στόχο για το 2020 που έθεσε η Οδηγία της ΕΕ για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Εντούτοις, εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και τον άνθρακα ενώ κρούεται το καμπανάκι του κινδύνου γιατί εξακολουθούν να καταγράφονται ατμοσφαιρικοί ρύποι στις αστικές περιοχές που υπερβαίνουν τα όρια που τίθενται από την νομοθεσία της ΕΕ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. Η Ελλάδα υστερεί στην ανάπτυξη ενός εθνικού προγράμματος ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.