Εξοικονομώ 2023: Αλλαγές στις αιτήσεις – Κριτήρια, προϋποθέσεις και νέοι δικαιούχοι

Εξοικονομώ 2023: Σημαντικές αλλαγές θα έχει ο νέος κύκλος. Τι ισχύει για πολυκατοικία, ποιες είναι οι προϋποθέσεις, ποιες αλλαγές μπορείτε να κάνετε.

Ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ» για διαμερίσματα και πολυκατοικίες, θα βγει στις αρχές του 2023, ενώ όλα δείχνουν πως θα «βγουν» κονδύλια και για όσους, ενώ είχαν μπει στο πρόγραμμα του 2021, δεν ολοκλήρωσαν τελικά τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης της κατοικίας. Βέβαια, οι συγκεκριμένοι δικαιούχοι θα έχουν νέα προκήρυξη για περίπου 250 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τους νέους δικαιούχους που θα κάνουν τώρα αίτηση για όλους τους τύπους α (διαμέρισμα, μονοκατοικία, πολυκατοικία), θα προβλέπεται υποχρεωτική αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες για να υπάρχει εξοικονόμηση ενέργειας 30%.

Στα κριτήρια περιλαμβάνονται επίσης οι βαθμοημέρες (δηλαδή πόσο ακραίες είναι οι καιρικές συνθήκες ανά περιοχή), όπως ακριβώς συμβαίνει με το σύστημα που υπολογίζει το επίδομα θέρμανσης που αναλογεί στους εκάστοτε δικαιούχους.

Τέλος, παραμένει η κατάργηση της χρονικής προτεραιότητας για την υποβολή των αιτήσεων, ενώ βάρος και προτεραιότητα θα υπάρχει για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, αλλά και οι παλαιότερες κατοικίες που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες ενεργειακής αναβάθμισης.

Εξοικονομώ 2023: Ποια παρέμβαση καταργείται

Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση, ενώ καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.

Εξοικονομώ 2023: Οι δικαιούχοι

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί.

Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση / ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).

Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2021).

Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς, προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών.

• Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
• Στις ενοικιαζόμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής Ε.Ε. για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης.

Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Εξοικονομώ 2023: Τα κριτήρια της κατοικίας για αίτηση

Στα πλαίσια του προγράμματος υπάρχουν δύο διακριτοί τύποι αιτήσεων:

• Αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας
• Αίτηση πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία)

Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτιρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου).

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

• Υφίσταται νόμιμα.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.

Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

Εξοικονομώ 2023: Ποιες εργασίες επιδοτούνται

• Αντικατάσταση κουφωμάτων
• Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης
• Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης
• Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
• Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού)

Εξοικονομώ 2023: Τι ισχύει για ηλιακό θερμοσίφωνα

Υπάρχουν σκέψεις το πρόγραμμα για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες που έχει ανακοινωθεί να ενσωματωθεί στον επόμενο κύκλο του «Εξοικονομώ», ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν πως δεν αποκλείεται να έρθει ως ξεχωριστό – όπως το αντίστοιχο για τα φωτοβολταϊκά στις στέγες.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες θα έχει προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ και η προκήρυξη του αναμένεται στις αρχές του νέου έτους, όπως έχει επισημάνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.

Η διαδικασία για το πρόγραμμα επιδότησης για αντικατάσταση των παλιών ενεργοβόρων θερμοσίφωνων και την αγορά και τοποθέτηση ηλιακών θα ακολουθεί το μοτίβο του «Εξοικονομώ» και του «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή», ενώ οι επιδοτήσεις θα δοθούν με συγκεκριμένα κριτήρια – εισοδηματικά και κοινωνικά – αντίστοιχα με εκείνα που ίσχυσαν στα ανωτέρω προγράμματα.

Έτσι, οι δικαιούχοι θα χωριστούν σε τέσσερις εισοδηματικές κατηγορίες και η έκπτωση θα διαμορφωθεί αναλογικά.

Σε κάθε περίπτωση, περίπου 3,5 εκατομμύρια κατοικίες έχουν θερμοσίφωνες ρεύματος και δυνητικά μπορούν να είναι δικαιούχοι.

Το νέο πρόγραμμα επιδότησης που σχεδιάζει το υπουργείο για την αντικατάσταση του παλαιού τύπου ηλεκτρικών θερμοσιφώνων με σύγχρονους ηλιακούς, προβλέπει μέσο κόστος αγοράς από 800 έως και 1.000 ευρώ.

«Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους»

Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο ενότητες:

• Το «Εξοικονομώ για Νέους», που περιλαμβάνει παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης – ψύξης, συστήματα παροχής ζεστού νερού χρήσης και smart home.
• Το «Ανακαινίζω για Νέους», που περιλαμβάνει παρεμβάσεις ανακαίνισης, όπως ανακαίνιση χώρων μπάνιου και κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου, αντικατάσταση και επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων αλλά και πατωμάτων. Βασική προϋπόθεση για την ένταξη στο σκέλος του «Ανακαινίζω» είναι η ένταξη πρώτα στο σκέλος «Εξοικονομώ».

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν όλοι οι νέοι που έχουν γεννηθεί από 01/01/1984 έως και 31/12/2005, με οικογενειακό εισόδημα έως 50.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Εξοικονομώ» και έως 20.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Ανακαινίζω». 

Επιπλέον, οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι: 

• Ιδιοκτήτες του ακινήτου, με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα και να το ιδιοκατοικούν, ή να είναι πλήρεις κύριοι, ή επικαρπωτές και το εκμισθώνουν, για να ενταχθούν στο «Εξοικονομώ για Νέους».
• Ιδιοκτήτες του ακινήτου κατά πλήρη κυριότητα και ποσοστού 100% για να ενταχθούν στο «Ανακαινίζω για Νέους».

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες έως 35.000 ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικίας. Ειδικότερα:

• Επιλέξιμος προϋπολογισμός «Εξοικονομώ για Νέους»: Έως 25.000 ευρώ.

Το πρόγραμμα καλύπτει από 45% έως 90% του ποσού των επιλέξιμων ενεργειακών παρεμβάσεων, ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από άτοκο δάνειο. 

• Επιλέξιμος προϋπολογισμός «Ανακαινίζω για Νέους»: Έως 10.000 ευρώ.

Το πρόγραμμα καλύπτει έως και το 30% του ποσού των επιλέξιμων παρεμβάσεων ανακαίνισης ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.