Διόδια: Αυτό είναι το μέλλον – Πού καταργούνται τελείως

Διόδια: Το μέλλον στις μετακινήσεις με αυτοκίνητο δείχνει η Πολωνία καθώς καταργεί πλήρως τα διόδια.

Μια απόφαση – σταθμό έλαβε η Πολωνία για τους πολίτες της, με τον πρωθυπουργό της χώρας να διαμηνύει πως οι αυτοκινητόδρομοι είναι για να εξυπηρετούν τους πολίτες.

Σύμφωνα με το Euronews, η κυβέρνηση υιοθέτησε ήδη νόμο για την κατάργηση των διοδίων, βάσει του οποίου η διέλευση θα είναι στο εξής δωρεάν, τουλάχιστον σε όσους αυτοκινητοδρόμους διαχειρίζεται το κράτος.

Σημειώνεται πως αυτή ήταν για μια από τις τρεις βασικές δεσμεύσεις του κυβερνητικού προγράμματος του Κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη η οποία τηρήθηκε και θα προσφέρει μεγάλη ανακούφιση στους πολίτες της χώρας.

Διόδια: Καμία μείωση, έρχεται… αύξηση

Την ώρα που δημοσιεύματα θέλουν τις τιμές των διοδίων να μειώνονται, η «Εφημερίδα των Συντακτών» έχει διαφορετικό ρεπορτάζ.

Ως «προεκλογικό ρουσφέτι» στην κυβέρνηση διαχειρίζονται οι εταιρείες παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων τις αυξήσεις στα διόδια που έχουν ήδη αποφασίσει, φτάνουν σε ύψος το 16%, αλλά θα τεθούν σε εφαρμογή όταν εκείνες αποφασίσουν.

Οι αυξήσεις αυτές προκύπτουν από τις συμβάσεις παραχώρησης και στηρίζονται στον πληθωρισμό, ο οποίος μπορεί να ξεπεράσει το 10% μέσα στο 2022.

Ομως η κυβέρνηση ζητά οι αυξήσεις αυτές να μην επιβληθούν αμέσως, αλλά αργότερα και το βασικότερο που την απασχολεί είναι να μη συμβεί αυτό μέσα στην προεκλογική περίοδο.

Υπενθυμίζεται ότι εδώ και πολλές εβδομάδες κυβερνητικά στελέχη ανακοίνωναν ότι δεν πρόκειται να επιβληθούν αυξήσεις στα διόδια, χωρίς να δημοσιοποιούν πώς θα καταστεί αυτό εφικτό.

Ομως ήδη κυκλοφορούν πίνακες με τις αυξήσεις που θα ισχύσουν και την υποσημείωση ότι:

«Η εταιρεία θα ενημερώσει τους χρήστες του αυτοκινητοδρόμου τουλάχιστον ένα μήνα πριν για τυχόν εφαρμογή εντός του πλαισίου των παραπάνω ανώτατων τιμών διοδίων τελών».

Η δημοσιοποίηση των καταλόγων γίνεται τώρα διότι στις συμβάσεις παραχώρησης που έχουν υπογράψει οι κοινοπραξίες με το Δημόσιο, οι αναπροσαρμογές θα πρέπει να ανακοινώνονται μέχρι το τέλος κάθε χρόνου ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν τον επόμενο.

Οι αυξήσεις που έχουν ως τώρα ανακοινωθεί παραπέμπουν σε ανατίμηση 10-16% σε μεγάλους αυτοκινητοδρόμους όπως τον άξονα Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα (Ολυμπία Οδός) και το τμήμα του ΠΑΘΕ Μαλιακός-Κλειδί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), ενώ ανάλογες ανακοινώσεις κατοχύρωσης ετοιμάζονται από άλλες κοινοπραξίες (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Μορέας κ.λπ.).

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση έχει τρόπους να πιέσει τους παραχωρησιούχους ώστε εκείνοι να μη θέσουν σε εφαρμογή τις αυξήσεις μέσα στην προεκλογική περίοδο και να τις αφήσουν για την επόμενη κυβέρνηση.

Στις κοινοπραξίες συμμετέχουν οι μεγάλες κατασκευαστικές ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ, οι οποίες παίρνουν μέρος και σε μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη ή σε έργα τα οποία βρίσκονται τώρα σε φάση επιλογής αναδόχου.

Ως δόλωμα μπορεί επίσης να λειτουργήσει και η νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού για την οποία είναι σε εξέλιξη η διαδικασία επιλογής.

Βέβαια, σε πολλές κοινοπραξίες συμμετέχουν και μεγάλοι όμιλοι του εξωτερικού (Hochtief, Vinci) οι οποίοι δεν «ψήνονται» από προεκλογικές ανησυχίες – εκτός αν και εκείνοι ενδιαφέρονται για άλλα μεγάλα έργα.

Σύμφωνα με την ενημερωτική ανακοίνωση της Ολυμπίας Οδού, τα διόδια για οχήματα ΙΧ θα αυξηθούν στον σταθμό Ελευσίνα από τα 2,1 στα 2,4 ευρώ, στον Ισθμό από 1,8 στα 2 ευρώ, στο Κιάτο από 2,3 ευρώ στα 2,6, στον Ελαιώνα από 3,3 στα 3,7 ευρώ και στο Ρίο από τα 2,3 ευρώ στα 2,5.

Στον μετωπικό σταθμό Πελασγίας (Μαλιακός-Κλειδί) η τιμή των διοδίων θα ανεβεί σε 3,9 ευρώ από 3,5 ευρώ, στο Μοσχοχώρι στα 4,5 ευρώ από 4 ευρώ, στο Μακρυχώρι στα 2,9 ευρώ από 2,5 ευρώ, στη Λεπτοκαρυά στα 3,6 ευρώ από 3,2 ευρώ και στο Κλειδί στα 2,5 ευρώ από 2,2 ευρώ.

Ανάλογες θα είναι οι αυξήσεις στα πλευρικά διόδια.

Διόδια: Κόντρα κυβέρνησης – παραχωρησιούχων

Σε σύγκρουση για τις ετήσιες αυξήσεις στις τιμές των διοδίων οδηγούνται το υπουργείο Υποδομών και οι παραχωρησιούχοι των οδικών αξόνων, λόγω της μεγάλης αύξησης 12% που θα έπρεπε να δοθεί εφέτος, λόγω της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.

Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι προειδοποιούν ότι δεν μπορούν να ανατραπούν μονομερώς οι υπογεγραμμένες συμβάσεις και ότι ενδέχεται να τεθεί ζήτημα καταγγελίας των δανειακών τους συμβάσεων, ενώ ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής ξεκαθαρίζει ότι αυξήσεις δεν πρόκειται να επιτραπούν.

Βάσει των συμβάσεων παραχώρησης των οδικών αξόνων, οι παραχωρησιούχοι (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Ολυμπία Οδός, Μορέας, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Γέφυρα Α.Ε.) αναπροσαρμόζουν ετησίως τις τιμές των διοδίων με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή (Σεπτεμβρίου) της χρονιάς που πέρασε. Συνήθως οι αυξήσεις αυτές είναι μικρές, μάλιστα κάποιες χρονιές (λ.χ. το 2020) υπήρξε και μείωση, πάντα βάσει του ίδιου τρόπου υπολογισμού.

Εφέτος όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τον εφετινό δείκτη τιμών καταναλωτή του Σεπτεμβρίου, η αύξηση από το 2023 θα έπρεπε να είναι 12%.

Οι έξι παραχωρησιούχοι υπέβαλαν εδώ και δύο μήνες τις προτεινόμενες τιμές στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Υποδομών για να προχωρήσουν σε αναπροσαρμογή των τιμών, καθώς δεν απαιτείται άλλη έγκριση από το Δημόσιο. Όμως, το υπουργείο τους ζήτησε να μην το κάνουν.

Να σημειωθεί ότι η Αττική Οδός έχει αποφασίσει να μην προχωράει σε τιμαριθμικές αυξήσεις, ενώ στην Εγνατία Οδό το ύψος των διοδίων είναι καθορισμένο από το υπουργείο Υποδομών και σταθερό.

Η εντολή μη αύξησης των διοδίων έχει δοθεί από το Μαξίμου και γι’ αυτό το υπουργείο Υποδομών είναι αμετακίνητο. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξε συνάντηση στελεχών των έξι παραχωρησιούχων με τον υφυπουργό Γιώργο Καραγιάννη.

Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν κατ’ αρχάς ότι η ετήσια αναπροσαρμογή των διοδίων είναι στοιχείο των συμβάσεων παραχώρησης και προφανώς αυτό δεν μπορεί να μεταβληθεί μονομερώς (δηλαδή μόνο με τη θέληση του υπουργείου).

Επομένως είναι νομικά κατοχυρωμένοι. Περαιτέρω, οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν ότι αν δεν γίνει η ετήσια αναπροσαρμογή, οι δανείστριες τράπεζες έχουν δικαίωμα να καταγγείλουν τις δανειακές συμβάσεις, προκαλώντας «ξαφνικό θάνατο» στις κοινοπραξίες.