Αναδρομικά συντάξεων 2022: Πότε θα δοθούν – Τα 3 σενάρια

Αναδρομικά συντάξεων: Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη για νέο γύρο αναδρομικών στους συνταξιούχους και εξετάζει επιλογές ώστε να προχωρήσει η διαδικασία.

Τρεις βασικές επιλογές έχει στη διάθεση της η κυβέρνηση σε σχέση με την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους, δηλαδή την επιστροφή των περικοπών σε επικουρικές συντάξεις και δώρα για το διάστημα Ιουνίου 2015 – Μαίου 2016 με βάση τη νομοθεσία του 2011-12 (μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας).

Όπως γράφει το Capital.gr, αν και η υπόθεση των αναδρομικών δεν σχετίζεται άμεσα με το πακέτο το οποίο επεξεργάζεται η κυβέρνηση για τη ΔΕΘ για τη στήριξη ιδιαίτερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων λόγω της ενεργειακής κρίσης, στελέχη των Ταμείων αναφέρουν ότι προφανώς η επιστροφή της μείωσης στις συντάξεις θα ενίσχυε οικονομικά ακόμα περισσότερο τους συνταξιούχους, οι οποίοι ανήκουν εν πολλοίς ανήκουν σε αυτές τις ομάδες.

Και αυτό ειδικά καθώς, από την 1η Ιανουαρίου 2023 (πρακτικά από τα τέλη Δεκεμβρίου 2022) τόσο το επερχόμενο ξεπάγωμα των αυξήσεων, όσο και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης αφορά την “τσέπη” μίας μερίδας μόνο των συνταξιούχων.

Πιο αναλυτικά, η πρώτη επιλογή την οποία εξετάζει η κυβέρνηση προβλέπει καταβολή αναδρομικών για επικουρικές-δώρα μόνο για όσους προσέφυγαν στα δικαστήρια έως 31 Ιουλίου 2020.

Η δεύτερη επιλογή προβλέπει την καταβολή των εν λόγω αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (είτε προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, είτε όχι) και η τρίτη τον συμψηφισμό των αναδρομικών με τις αρνητικές προσωπικές διαφορές του νόμου Κατρούγκαλου.

Σημειώνεται πως το ΣτΕ επιδίκασε την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016 (με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία του 2011-12), αλλά μόνο για όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020, εφόσον έχουν τελεσιδικήσουν ή τελεσιδικήσουν μελλοντικά οι υποθέσεις τους στα δικαστήρια.

Έτσι όσοι δεν προσέφυγαν στη δικαιοσύνη αλλά και εκείνοι που δεν δικαιωθούν στα δικαστήρια, βάσει της απόφασης του ΣτΕ δεν δικαιούνται επιστροφής αναδρομικών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών (οι οποίες όμως δεν επιβεβαιώνονται από αρμόδια στελέχη των ταμείων) κοντά στους 300.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι υπέστησαν τις εν λόγω περικοπές, είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020.

Αντίθετα, κοντά στους 1.300.000 συνταξιούχους, αν και υπέστησαν περικοπές, δεν προσέφυγαν. Έτσι, με βάση όσα προκύπτουν από την απόφαση του ΣτΕ, εφόσον δικαιωθούν από τα δικαστήρια οι 300.000 οι οποίοι προσέφυγαν, αυτοί και όχι όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη θα λάβουν πίσω τα αναδρομικά τους.

Έτσι 3 στους 4 συνταξιούχους θα αποκλειστούν από την επιστροφή των περικοπών τις οποίες υπέστησαν και μόνο 1 στους 4 θα λάβει αναδρομικά.

Η λύση αυτή (δηλαδή η καταβολή αναδρομικά μόνο σε 1 στους 4), αν και δημοσιονομικά είναι πολύ ευνοϊκότερη (γύρω στα 600 – 650 εκατ. ευρώ) σε σχέση με το ενδεχόμενο επιστροφής των αναδρομικών σε όλους όσους υπέστησαν περικοπές, εκτιμάται ότι πολιτικά είναι πολύ δύσκολη, καθώς θα αποκλείονταν από τα αναδρομικά συνταξιούχοι, μόνο και μόνο επειδή δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια (έως τις 31 Ιουλίου 2020), αν και βάσει των αποφάσεων του ΣτΕ τον τρέχοντα μήνα, τα δικαιούνται.

Το κόστος της επιστροφής των αναδρομικών σε όλους όσους υπέστησαν περικοπές (1,6 εκατ. συνταξιούχοι) υπολογίζεται, όμως, στα 2,5 δισ. ευρώ.

Στην κυβέρνηση, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr από στελέχη των ταμείων, δεν αποκλείουν πολιτικά αυτό το ενδεχόμενο (δηλαδή της καταβολής των αναδρομικών για επικουρικές-δώρα σε όλους τους συνταξιούχους), παρά το γιγάντιο δημοσιονομικό κόστος.

Υπενθυμίζεται πως το καλοκαίρι του 2020, πέρασε η κυβέρνηση πέρασε νόμο με τον οποίο όλοι οι συνταξιούχοι δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έλαβαν αναδρομικά για τις περικοπές μόνο στις κύριες συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, αν και το ΣτΕ είχε δικαιώσει μόνο όσους προσέφυγαν στη δικαιοσύνη και εκκρεμούσε σχετική απόφαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

Συνεπώς, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, δεν υπάρχει κάποιος φραγμός (πέραν του δημοσιονομικού) να αποφασίσει η κυβέρνηση να ακολουθήσει και πάλι τον ίδιο δρόμο, δηλαδή να επιστρέψει σε όλους τους συνταξιούχους τις περικοπές των επικουρικών και δώρων και όχι μόνο σε όσους δικαιώθηκαν από το ΣτΕ.

Στη βάση της ίδια επιλογής, εξετάζεται το ενδεχόμενο καταβολής των αναδρομικών σε δύο δόσεις, δηλαδή, για παράδειγμα πρώτα των δώρων και έπειτα των επικουρικών (ή αντίστροφα), προκειμένου να αποφευχθεί το βαρύ φορτίο της εφάπαξ πληρωμής και των δύο πακέτων αναδρομικών.

Συνιστώσα της έκτακτης συνταξιοδοτικής δαπάνης μέχρι τέλος του 2022 όπως ανέφεραν στο Capital.gr στελέχη με γνώση των διεργασιών στο εσωτερικό του Υπ. Εργασίας- αποτελούν και οι αυξήσεις σε όλες τις κύριες συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2023 (πρακτικά πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων του 2022).

Ο λόγος για το ξεπάγωμα των ονομαστικών αυξήσεων (5%-6% σύμφωνα με το βασικό σενάριο το οποίο βρίσκεται στο τραπέζι της κυβέρνησης) στις κύριες συντάξεις μετά από το 6ετές (απο το 2017) πάγωμα τους, όπως η ίδια ηγεσία του Υπ. Εργασίας έχει εξαγγείλει.

Συγκεκριμένα, θα αυξηθούν πραγματικά όλες οι νέες συντάξεις, δηλαδή εκείνες που αιτήθηκαν οι συνταξιούχοι μετά τις 13 Μαΐου 2016, και λογιστικά οι οι παλιές συντάξεις, δηλαδή εκείνες τις οποίες αιτήθηκαν συνταξιούχοι έως και τις 12 Μαΐου 2016.

Λογιστική αύξηση σημαίνει πως θα μειωθεί (ή και θα εξαφανισθεί) η αρνητική προσωπική διαφορά των παλιών συνταξιούχων.

Το ενδεχόμενο το οποίο απασχολεί ορισμένα στελέχη των ταμείων, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr, είναι ο συμψηφισμός των αναδρομικών για όλους τους συνταξιούχους – και όχι μόνο για όσους δικαιώνονται από το ΣτΕ- με την αρνητική προσωπική διαφορά τους, όπως έχει προκύψει μετά τον επανϋπολογισμό τους με βάση το νόμο Κατρούγκαλου και το νόμο Βρούτση.

Σ΄αυτήν την περίπτωση, οι νέοι συνταξιούχοι από 1ης Ιανουαρίου 2023 (πρακτικά πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων του 2022) θα ελάμβαναν κανονικά, όπως ήδη προβλέπεται, τις αυξήσεις τους (5%-6% σύμφωνα με το βασικό σενάριο), ενώ οι παλιοί συνταξιούχοι θα χωριζόνταν σε δύο κατηγορίες:

– Στην πρώτη κατηγορία θα άνηκαν εκείνοι των οποίων μετά από το συμψηφισμό αναδρομικών -ονομαστικής αύξησης με την αρνητική προσωπική διαφορά τους για το 2023 (σε ετήσια βάση), θα προέκυπτε μία θετική διαφορά, την οποία εισέπρατταν πραγματικά ως αναδρομικά.

-Στη δεύτερη κατηγορία, θα ανήκαν εκείνοι οι συνταξιούχοι των οποία μετά από το συμψηφισμό αναδρομικών -ονομαστικής αύξησης με την αρνητική προσωπική διαφορά τους για το 2023 (σε ετήσια βάση) σε σημείο εκμηδενισμό της τελευταίας.

Για όποιους μειωνόταν αποφασιστικά ή εκμηδενιζόταν η προσωπική διαφορά μέσω του συμψηφισμού με τα αναδρομικά, θα άνοιγε ο δρόμος για πραγματική αύξηση στις καταβαλλόμενες συντάξεις ακόμα και το 2023.

Αυτή η λύση, αν και εξαιρετικά δύσκολη τεχνικά, σύμφωνα με τα στελέχη τα οποία τον εξετάζουν θα μπορούσε να έχει τρία πλεονεκτήματα.

Το πρώτο είναι πως όλοι οι συνταξιούχοι οι οποίοι υπέστησαν περικοπές στις επικουρικές και τα δώρο στο 11μηνο του Ιουνίου 2015-Μαιου 2016 (βάσει νομοθεσίας του 2011-12) θα ελάμβαναν έστω και έμμεσα τα αναδρομικά τους.

Αντίθετα, αν η κυβέρνηση αποφασίσει την επιστροφή των αναδρομικών μόνο σε όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη, η μεγάλη πλειοψηφία (η οποία δεν έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη) πιθανότατα θα αισθανθεί ‘’αδικημένη’’, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Eξάλλου, σε περίπτωση που η κυβέρνηση αποφάσιζε την καταβολή αναδρομικών μόνο σε όσους προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, αλλά μόνο όταν τελεσιδικήσουν θετικά οι υποθέσεις τους, οι συνταξιούχοι αυτοί πιθανόν να αργούσαν πολύ να λάβουν τα ποσά που δικαιούνται.

Το δεύτερο πλεονέκτημα θα ήταν ο εκμηδενισμός της αρνητικής προσωπικής διαφοράς από την 1η Ιανουαρίου του 2023 για όλους τους παλιούς συνταξιούχους θα άνοιγε το δρόμο για οριζόντιες αυξήσεις στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2024.

Το τρίτο πλεονέκτημα θα ήταν πως το άμεσο δημοσιονομικό κόστος θα είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με εκείνο της επιστροφής αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους που υπέστησαν περικοπές το 2015-2016.