Ακρίβεια: Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά για να «αμυνθούμε» στις πληθωριστικές πιέσεις. Τι πρέπει να κάνουμε όλοι οι καταναλωτές. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Για ένα δύσκολο φθινόπωρο προετοιμάζονται τα ελληνικά νοικοκυριά.
Οι καταναλωτές υπό τον φόβο της επιδείνωσης της ενεργειακής κρίσης αλλά και ενός νέου κύματος ανατιμήσεων σε είδη ευρείας κατανάλωσης, αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν, στο μέτρο του εφικτού, τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και της ακρίβειας στην καθημερινότητα τους.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γεώργιος Μπάλτας, καθηγητής του Τμήματος Μάρκετινγκ & Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών, «οι μεγάλες ανατιμήσεις στα περισσότερα αγαθά και οι αδιανόητες τιμές της ενέργειας χαμηλώνουν το βιοτικό επίπεδο των καταναλωτών».
Οι προσεχείς χειμερινοί μήνες, σύμφωνα με τον κ. Μπάλτα, θα είναι ακόμα πιο δύσκολοι καθώς ο οικογενειακός προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί από την αναμενόμενη επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης και τον επίμονο πληθωρισμό στα είδη ευρείας κατανάλωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, οι καταναλωτές αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν, στο μέτρο του εφικτού, τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων στην καθημερινότητα τους.
«Είναι ευνόητο ότι δεν υπάρχει κάποιος μαγικός τρόπος για να εξουδετερώσουμε τις συνέπειες του πληθωρισμού. Μπορούμε όμως με αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά μας να μετριάσουμε τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και να συγκρατήσουμε κατά το δυνατόν την μείωση του βιοτικού επιπέδου, η οποία είναι αναπόφευκτη όταν αυξάνονται οι τιμές και δεν αναπροσαρμόζεται το εισόδημα» τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο κ. Μπάλτας.
Πως μπορούν όμως οι καταναλωτές να μετριάσουν την επίπτωση των πληθωριστικών πιέσεων και της ακρίβειας στη ζωή τους;
Ο καθηγητής Γεώργιος Μπάλτας παραθέτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ έναν οδηγό με μερικούς πρακτικούς και αποτελεσματικούς τρόπους:
- Συγκρίνουμε τις τιμές των εναλλακτικών επιλογών που υπάρχουν στην ίδια κατηγορία προϊόντων. Επισημαίνεται ότι οι τιμές ανταγωνιστικών προϊόντων που ανήκουν στην ίδια ακριβώς κατηγορία μπορεί να διαφέρουν περισσότερο από το ύψος του ετήσιου πληθωρισμού. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που παρατηρούμε ότι οι τιμές ανταγωνιστικών μαρκών του ίδιου αγαθού να διαφέρουν 10-20% ή ακόμα περισσότερο. Επιπλέον, οι προμηθευτές των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων δεν έχουν προβεί σε ίσες ανατιμήσεις και ορισμένοι έχουν προσπαθήσει πολύ περισσότερο να συγκρατήσουν τις τιμές των προϊόντων τους.
2. Συγκρίνουμε τις τιμές διαφορετικών καταστημάτων. Συχνά βλέπουμε αισθητά διαφορετικές τιμές για το ίδιο ή σχεδόν το ίδιο προϊόν σε διαφορετικά σημεία πώλησης. Οι διαφορές στις τιμές φτάνουν διψήφια ποσοστά ακόμα και μεταξύ σημείων λιανικής πώλησης που βρίσκονται στην ίδια περιοχή και είναι εξίσου προσπελάσιμα από την τοπική πελατεία. Επιπρόσθετα, οι λιανέμποροι δεν έχουν μετακυλήσει τις ανατιμήσεις των προμηθευτών στις λιανικές τιμές με τον ίδιο τρόπο και ορισμένοι έχουν απορροφήσει μέρος των αυξήσεων στις τιμές χονδρικής.
3. Αναζητούμε χαμηλότερες τιμές στο διαδίκτυο, όπου ορισμένα αγαθά πωλούνται αρκετά φθηνότερα και κυρίως η σύγκριση των τιμών γίνεται πιο εύκολα, πιο γρήγορα και πιο οργανωμένα. Σε πολλές περιπτώσεις, η αναζήτηση καλύτερης τιμής μέσω διαδικτύου οδηγεί σε διψήφιο ποσοστό εξοικονόμησης για τον καταναλωτή.
4. Προγραμματίζουμε τις αγορές μας. Όταν οι καταναλωτές συντάσσουν μία λίστα των προϊόντων που χρειάζονται αποφεύγουν τις παρορμητικές, μη προγραμματισμένες αγορές επιτυγχάνοντας σημαντική εξοικονόμηση χρήματος. Όμως δεν αρκεί να θυμόμαστε τι θέλουμε να προμηθευτούμε. Αυτό που μετράει είναι η σύνταξη και ύπαρξη της λίστας που οριοθετεί τις επικείμενες αγορές και προγραμματίζει τη δαπάνη. Η λίστα αγορών μπορεί να είναι γραπτή ή ψηφιακή. Η εξοικονόμηση που επιτυγχάνει η συστηματική χρήση λίστας αγορών μπορεί να ανέλθει σε 25%-30% της μηνιαίας οικογενειακής δαπάνης σε κλάδους όπως τα τρόφιμα και τα είδη σούπερ μάρκετ.
5. Αλλάζουμε συνήθειες και δοκιμάζουμε νέες μάρκες ή παραλλαγές του προϊόντος που μάς ενδιαφέρει, εφόσον προσφέρονται σε ανταγωνιστικότερες τιμές και ικανοποιούν τις απαιτήσεις μας. Η εμμονή σε παλαιότερες επιλογές μπορεί να στερεί τη δυνατότητα μείωσης της δαπάνης σε μία σειρά κατηγοριών προϊόντων που έχουν ανατιμηθεί αισθητά. Το ίδιο μπορεί να γίνει αναζητώντας νέες και περισσότερο συμφέρουσες επιλογές σε υπηρεσίες.
6. Ελέγχουμε το τελικό κόστος ανά μονάδα βάρους, όγκου ή τεμάχιο του προϊόντος. Αυτή η πληροφορία αναγράφεται στην πινακίδα τιμής κάθε προϊόντος και είναι σημαντικό κριτήριο για προϊόντα που αγοράζουμε για να καλύψουμε σταθερές και διαρκείς καταναλωτικές ανάγκες, όπως πχ τα απορρυπαντικά. Το κριτήριο αυτό έχει προφανώς μικρότερη σημασία για προϊόντα που ικανοποιούν μία στιγμιαία επιθυμία ή περιστασιακή ανάγκη, όπως ένα παγωτό, υπό την έννοια ότι δεν αγοράζουμε μία μεγαλύτερη ποσότητα για σταδιακή χρήση.
7. Εξετάζουμε τις επαναλαμβανόμενες χρεώσεις που δημιουργούν συνδρομητικές υπηρεσίες κάθε μορφής. Συχνά αυτές οι χρεώσεις γίνονται αυτόματα κάθε μήνα και ενδεχομένως δεν συγκεντρώνουν την προσοχή μας. Ακύρωση συνδρομών που δεν χρειαζόμαστε ή δεν μπορούμε πλέον να πληρώνουμε μπορεί να δώσει μία αξιόλογη μείωση των μηνιαίων εξόδων.
8. Αναβάλλουμε μη αναγκαίες αγορές ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που συνεπάγονται μεγάλη δαπάνη που επιβαρύνει πολύ τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η αναβολή ενός μεγάλου, μη αναγκαίου εξόδου μπορεί να σώσει πολλά χρήματα εξασφαλίζοντας την κάλυψη περισσότερο επιτακτικών αναγκών και αποφεύγοντας τη συσσώρευσης νέου χρέους. Αυτό αφορά κυρίως διαρκή αγαθά υψηλού κόστους, όπως για παράδειγμα συσκευές, οχήματα, έπιπλα, κτλ.
9. Εκμεταλλευόμαστε σωστά τις προσφορές και τις εκπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι επιλέγουμε μία συμφέρουσα προσφορά ή έκπτωση για ένα προϊόν ή υπηρεσία που θέλαμε να αγοράσουμε. Όμως δεν είναι καλή ιδέα να αγοράσουμε ένα προϊόν ή μία υπηρεσία που δεν χρειαζόμαστε, απλώς επειδή παρουσιάζεται σαν ευκαιρία. Εδώ χρειάζεται προσοχή με δεδομένη την έμφυτη τάση των ανθρώπων να προσελκύονται από ανάλογα ερεθίσματα και να δρουν παρορμητικά εξαιτίας τους.
10. Για τα προϊόντα που καταναλώνουμε συστηματικά αξίζει να περιμένουμε την επόμενη φορά που θα τα βρούμε σε προώθηση. Τα περισσότερα προϊόντα στο σούπερ μάρκετ πραγματοποιούν επαναλαμβανόμενες προωθητικές ενέργειες και όταν τα αγοράζουμε συστηματικά στη χαμηλότερη προωθούμενη τιμή μειώνουμε αρκετά το μακροχρόνιο κόστος κατανάλωσης τους.
Ακρίβεια: «Κλειδώνουν» οι δικαιούχοι για τα 200 ευρώ της επιταγής ακρίβειας
Ένα από τα βασικά μέτρα στήριξης της κοινωνίας που αναμένεται να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ θα αφορά στην καταβολή έκτακτου επιδόματος.
Η νέα επιταγή ακρίβειας, ύψους 200 ευρώ, θεωρείται δεδομένα πως θα περιλαμβάνεται στο «πλέγμα» μέτρων που θα ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την επόμενη εβδομάδα.
Η καταβολή της αναμένεται να «κλειδώσει» μαζί με όλα τα υπόλοιπα, όταν τελειώσει η κοστολόγηση όλων των παροχών που προσανατολίζεται να εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ.
Μάλιστα, υπάρχει σκέψη αυτή τη φορά να ανοίξει η «βεντάλια» των δικαιούχων της επιταγής ακρίβειας εντάσσοντας μεγαλύτερο αριθμό ατόμων προερχόμενα από ευπαθείς ομάδες.
Σε αυτές συγκαταλέγονται οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι άνεργοι, άτομα με αναπηρία, ανασφάλιστοι υπερήλικες και αρκετές ακόμα κατηγορίες πολιτών.
Ακρίβεια: Τα μέτρα που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ
Σύμφωνα με τα όσα είχε γράψει το Newsbomb.gr κατά το προηγούμενο διάστημα μεταξύ των μέτρων στήριξης, είναι η απορρόφησης της ρήτρας αναπροσαρμογής μέχρι και τα μέσα τους 2023, το fuel pass 3 η και ενισχυμένη επιταγή ακρίβειας.
Επίσης εξετάζεται ένα αυξημένο επίδομα θέρμανσης για τον χειμώνα 2022 -2023, ενίσχυση των χαμηλών και μεσαίων συνταξιούχων και τέλος η μεγαλύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού που αναμένεται να επιστρέψει στα επίπεδα πριν τα μνημόνια και να φτάσει τα 751 ευρώ από 713 ευρώ που είναι αυτή την στιγμή.
Παράλληλα στο τραπέζι βρίσκονται νέες φοροελαφρύνσεις που εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες θα ενεργοποιηθούν από το 2023. Στόχος των παρεμβάσεων είναι η ενίσχυση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων που πλήττονται από το κύμα των ανατιμήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών από το 22% στο 20% από την επόμενη χρήση.
Αξίζει να αναφερθεί πως τα φετινά κέρδη των επιχειρήσεων θα φορολογηθούν με συντελεστή 22% από 24%.
Σε ό,τι αφορά στον ΦΠΑ υπάρχει η σκέψη για μείωση των συντελεστών στο 11% και 22%, από 13% και 24% σήμερα, με διατήρηση του υπερμειωμένου συντελεστή στο 6%.
Το συγκεκριμένο μέτρο έχει πολύ υψηλό δημοσιονομικό κόστος και γι’ αυτό μέχρι στιγμής δεν έχει κλειδώσει. Το οικονομικό επιτελείο ζυγίζει τα δεδομένα και μένει να αποδειχθεί αν στο πακέτο της ΔΕΘ ανακοινωθεί και μείωση του ΦΠΑ
Συνοπτικά τα μέτρα στήριξης:
Αύξηση του κατώτατου μισθού: Ο πρωθυπουργός εκτιμάται ότι θα δώσει την κατεύθυνση για αύξηση του κατώτατου μισθού, χωρίς βέβαια να την προσδιορίσει, αφού υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες, τις οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε να τις υπερκεράσει. Πληροφορίες θέλουν τον κατώτατο μισθό να διαμορφώνεται σε επίπεδα προ μνημονίων, δηλαδή στα 751 ευρώ, από 713 ευρώ που είναι σήμερα.
Αύξηση συντάξεων: Από την 1η Ιανουαρίου του 2023 εκτιμάται ότι θα υπάρξουν αυξήσεις στις συντάξεις οι οποίες σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη θα αφορούν όλους τους συνταξιούχους.
Εισφορά αλληλεγγύης: Στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, που θα κατατεθεί στη Βουλή την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, θα περιλαμβάνονται μεταξύ των άλλων η κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης για δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους.
Επιταγή ακρίβειας: Για το 2022 εξετάζεται η χορήγηση νέας επιταγής ακρίβειας, προκειμένου να στηριχθούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι και εκείνοι που ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Μείωση του Τέλους Επιτηδεύματος: Υπάρχουν σενάρια για μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος με κόστος 200 εκατ. ευρώ για τα κρατικά ταμεία, αλλά είναι από τα μέτρα θα κριθούν στο παρά πέντε και ανάλογα με την πορεία των δημοσίων οικονομικών.
Fuel Pass 3: Στην περίπτωση που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα θα υπάρξει και νέος γύρος ενίσχυσης.
Ακρίβεια: Αυξήσεις σε 500 είδη στα σούπερ μάρκετ
Τον Σεπτέμβριο ετοιμάζεται η αποστολή νέων τιμοκαταλόγων από τους προμηθευτές στους λιανεμπόρους, με αναπροσαρμογές σε βασικά είδη διατροφής και άλλα είδη σούπερ μάρκετ, σημειώνει ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς Βασίλης Κορκίδης στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό ενημερωτικό έντυπο του επιμελητηρίου.
Αναλυτικά ο κ. Κορκίδης αναφέρει τα εξής:
Ο Σεπτέμβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας που πολλές αυξήσεις στο κλάδο των τροφίμων περνούν από το «χωράφι στο ράφι» και από εκεί στο τραπέζι μας.
Οι ανατιμήσεις του Ιουλίου-Αυγούστου στην παραγωγή αναμένεται να περάσουν στα ράφια των καταστημάτων τον Σεπτέμβριο και σε συνάρτηση με τα αποθέματα που έχουν στις αποθήκες τους. Μετά από τόσους μήνες ενεργειακής κρίσης τα περιθώρια απορρόφησης των αυξημένων τιμών εκμηδενίστηκαν, καθώς η ρευστότητα και τα οικονομικά μεγέθη των επιχειρήσεων μειώνονται συνεχώς.
Ο φόβος έχει αρχίσει να κυριαρχεί τους καταναλωτές λόγω της ενεργειακής ακρίβειας που άλλωστε στην αγορά με τη μείωση της ζήτησης.
Αξίζει να σημειωθεί πως λόγω εκπτώσεων, ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 11,6% τον Ιούλιο πατώντας φρένο σε μια ξέφρενη ανοδική πορεία, από 12,1% τον Ιούνιο, με τις τιμές σε καύσιμα και τρόφιμα να συνεχίζουν την ανοδική πορεία των προηγούμενων μηνών και να είναι υπεύθυνα για τα επίπεδα του ΔΤΚ.
Ειδικότερα για τα ενεργειακά προϊόντα, το φυσικό αέριο καταγράφει αύξηση τιμής κατά 178,9%, το πετρέλαιο θέρμανσης 65,1%, το ηλεκτρικό ρεύμα 55,8%, τα τελικά προϊόντα πετρελαίου κατά 33% και τα στερεά καύσιμα κατά 9%.
Μόνο οι ανατιμήσεις των καυσίμων συνετέλεσαν στην αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον Ιούλιο κατά 6,43%. Εκτός όμως από τα καύσιμα, αυξήσεις μεγαλύτερες από τον γενικό ΔΤΚ καταγράφουν μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες καθημερινής κατανάλωσης.
Αυξήσεις καταγράφονται κατά 27,3% στα έλαια και τα λίπη, 16,7% στις τιμές των κρεάτων και των δημητριακών, 16,4% στα αυγά και τα γαλακτοκομικά, 13,4% στα λαχανικά, 11,4% στη ζάχαρη, τον καφέ και το τσάι, 9,3% τις σοκολάτες και 5,3% στα ψάρια.
Με θετικό πρόσημο έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για την αγορά των σούπερ μάρκετ, σημειώνοντας αύξηση της αξίας των πωλήσεων των ταχυκίνητων προϊόντων κατά 1,6% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2021. Αυτό είναι το αποτέλεσμα των ανατιμήσεων, που σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων αγγίζουν το 9%, ενώ αντίθετα ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε συνολικά κατά 2,2%.
Αυτό το γεγονός εξηγείται και λόγω της ανελαστικής ζήτησης ορισμένων προϊόντων, δηλαδή οι καταναλωτές όσο και αν αυξηθούν οι τιμές δεν είναι εύκολο να μειώσουν τις ποσότητες που αγοράζουν όταν μιλάμε για αγαθά πρώτης ανάγκης.
Μετά το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου θα ξεκινήσει ένας ακόμη κύκλος αυξήσεων, που θα έχει συνέχεια και τον Σεπτέμβριο με αναπροσαρμογές σε βασικά είδη διατροφής και άλλα είδη σούπερ μάρκετ, με την αποστολή νέων τιμοκαταλόγων από τους προμηθευτές στους λιανεμπόρους.
Τα επιμέρους στοιχεία, δείχνουν πως τα νοικοκυριά κόβουν ακόμα και από τα απαραίτητα, όπως είναι για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά, οι πωλήσεις των οποίων μειώθηκαν κατά 5,6% ανά μονάδα προϊόντος, ενώ αντίθετα οι τιμές τους αυξήθηκαν συνολικά κατά 6,2%.
Λόγω πολέμου οι αυξήσεις έχουν κυριολεκτικά πολλαπλασιαστεί στα άλευρα και το ηλιέλαιο.
Σε αυτά έχουν προστεθεί οι παλιές τιμές των αποθεμάτων ζωοτροφών με τις αυξήσεις των νέων τιμών, ενώ η συνέχεια κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική είναι.
Οι αυξημένες τιμές σε πάνω από 500 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπως είναι τα τρόφιμα, θα έρθουν στο ράφι τον Σεπτέμβριο.
Ο υψηλός πληθωρισμός έχει σημάνει συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, που αναζητεί τρόπους για να περιοριστούν οι αυξήσεις σε βασικά αγαθά.
Οι ανατιμήσεις αφορούν τουλάχιστον 40 κατηγορίες, με το ποσοστό αύξησης μεσοσταθμικά να ανέρχεται στο 10% με 15%.
Στο μεταξύ, η αύξηση σχεδόν κατά 15% στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων στη βιομηχανία τροφίμων, έρχεται σαν αντιστάθμισμα η υποχώρηση των χονδρικών τιμών στα οπωροκηπευτικά το τελευταίο διάστημα.
Τα λειτουργικά κόστη σφίγγουν τον κλοιό στους παραγωγούς με τις υψηλές τιμές πετρελαίου, ηλεκτρικού ρεύματος, λιπάσματα και οι ζωοτροφές που καταγράφουν συνεχείς ανοδικές τιμές.
Σύμφωνα με τη βιομηχανία, τα ποσοστά με τις εκτιμώμενες αυξήσεις που θα έρθουν από Σεπτέμβριο διαμορφώνονται ως εξής:
Κονσέρβες +15%,
καλλυντικά +25%,
γαλακτοκομικά +12%,
μαργαρίνες +20%,
αλλαντικά +10%,
γλυκίσματα μπισκότα +20%,
παγωτά +5%,
απορρυπαντικά +15%,
προϊόντα περιποίησης και φροντίδας +18%.
Εκείνο πάντως που δεν πρέπει να μας προβληματίζει στην ελληνική αγορά είναι πως δεν παρατηρούνται και δεν θα έχουμε ελλείψεις.