Τηλεργασία: Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί και φαίνεται πως η ώρα έφτασε, καθώς η Google γίνεται η πρώτη εταιρεία που σκέφτεται τις περικοπές μισθών σε όσους δουλεύουν με τηλεργασία!
Ο τεχνολογικός γίγαντας έχει αναπτύξει έναν υπολογισμό αμοιβών που θα καταδεικνύει στους υπαλλήλους τις συνέπειες της εργασίας από απόσταση ή της μετακίνησης στο γραφείο.
Μερικοί υπάλληλοι, ειδικά εκείνοι που διανύουν μεγαλύτερη απόσταση, θα μπορούσαν να μειώσουν τους μισθούς τους χωρίς να αλλάξουν διεύθυνση.Η Google δεν σχεδιάζει προς το παρόν να εφαρμόσει την πολιτική στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι εργαζόμενοι σε πολλές επιχειρήσεις έχουν αποδείξει ότι η μόνιμη εργασία από το σπίτι είναι βιώσιμη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid.
Πολλές εταιρείες προσβλέπουν στο πώς θα εργαστούν οι εργαζόμενοι καθώς η πανδημία υποχωρεί, ακόμα και όταν οι ΗΠΑ συνεχίζουν να μάχονται με την παραλλαγή Δέλτα της νόσου.
Οι εταιρείες της Silicon Valley, μερικές από τις οποίες επιθυμούν να επιστρέψουν οι εργαζόμενοι στα γραφεία τους, πειραματίζονται με τις δομές αμοιβών των εργαζομένων.
Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Microsoft, το Facebook και το Twitter, προσέφεραν χαμηλότερες αμοιβές για τους υπαλλήλους που βρίσκονται σε περιοχές όπου είναι πιο φθηνό να ζεις.
Αλλά μικρότερες εταιρείες όπως το Reddit και το Zillow δήλωσαν ότι θα πληρώσουν το ίδιο ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται οι εργαζόμενοι, λέγοντας ότι αυτό βελτιώνει την ποικιλομορφία.
Τα πακέτα αποζημίωσής μας καθορίζονταν πάντα ανά τοποθεσία και πληρώνουμε πάντα με βάση το πού εργάζεται ένας υπάλληλος», δήλωσε εκπρόσωπος της Google, προσθέτοντας ότι η αμοιβή θα διαφέρει από πόλη σε πόλη και πολιτεία σε πολιτεία.
Ένας υπάλληλος της Google, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, μεταβαίνει συνήθως στο γραφείο του Σιάτλ από μια κοντινή κομητεία και πιθανότατα θα μειώσει τις αμοιβές τους κατά περίπου 10% δουλεύοντας από το σπίτι με πλήρη απασχόληση, σύμφωνα με εκτιμήσεις της εταιρείας.
Τηλεργασία: Η χρήση κάμερας και το δικαίωμα στην αποσύνδεση
Παράλληλα, μπορεί ο εργοδότης να παρακολουθεί διαρκώς τον εργαζόμενο μέσω κάμερας κατά τη διάρκεια της τηλεργασίας;
Είναι υποχρεωμένος ο εργαζόμενος να έχει διαρκώς ανοιχτή την κάμερα κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον εργοδότη; Μπορεί ο εργοδότης να καλεί τον εργαζόμενο μετά το πέρας της τηλεργασίας;
Πώς εν τέλει προστατεύεται η ιδιωτική ζωή του εργαζόμενου από τον εργοδότη σε καθεστώς τηλεργασίας; Πού σταματά το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη πάνω στον εργαζόμενο;
Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) με την τελευταία κατευθυντήρια οδηγία της, που αφορά την εφαρμογή των νόμων για την τηλεργασία σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Με την επισήμανση ότι λόγω της ανισότητας απασχολούμενου και εργοδότη «η οργάνωση του τρόπου της τηλεργασίας δεν πρέπει να οδηγεί σε ανισότητες και διακρίσεις (μισθολογικές, ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης, συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης) και να θίγει εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα των απασχολούμενων», η ΑΠΔΠΧ υπογραμμίζει ότι η τηλεργασία «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να έρχεται σε ευθεία προσβολή του δικαιώματος στην προσωπικότητα».
Σε αυτό το πνεύμα η κατευθυντήρια οδηγία της Αρχής προσδιορίζει επακριβώς τις υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας, δηλαδή του εργοδότη, προκειμένου αυτός «να προσαρμόζεται διαρκώς στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται κατά την οργάνωση της εργασίας από απόσταση». Ταυτόχρονα ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει «να αποδεικνύει τη συμμόρφωσή του στο πλαίσιο της αρχής της λογοδοσίας».
Τα όρια της επιτήρησης των εργαζομένων
Στο σκέλος της άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη για την επιτήρηση των εργαζομένων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους η ΑΠΔΠΧ επικαλείται την «αρχή της αναλογικότητας». Ιδίως για την επιτήρηση μέσω λειτουργίας της κάμερας του Η/Υ και τη χρήση του σχετικού λογισμικού, η Αρχή επισημαίνει ότι από τους τελευταίους δύο νόμους είναι θεσπισμένες οι απαγορεύσεις στη χρήση κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου.
Η χρήση κάμερας στις τηλεδιασκέψεις
Παράλληλα η Αρχή ορίζει ότι για τους εργαζόμενους δεν είναι υποχρεωτική η διαρκής χρήση κάμερας στις τηλεδιασκέψεις. Διευκρινίζει, μάλιστα, ότι «ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως τόσο στον Δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, δικαιούται, κατ’ εφαρμογή της αρχής της ελαχιστοποίησης των δεδομένων, να ενεργοποιεί τη δυνατότητα της χρησιμοποιούμενης πλατφόρμας για συμμετοχή του σ’ αυτή μόνο μέσω μικροφώνου και όχι συνεχώς κατά τη διάρκεια πραγματοποίησής της μέσω κάμερας, ιδίως όταν συντρέχουν λόγοι που το επιβάλλουν (π.χ. προστασία της ανηλικότητας)».
Επιπλέον η Αρχή υπογραμμίζει ότι «ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως μπορεί να επιλέγει δυνατότητες της χρησιμοποιούμενης πλατφόρμας που να του επιτρέπουν την απόκρυψη φόντου (background) με θόλωση ή με προσθήκη εικόνας (virtual background) προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος αποκάλυψης προσωπικών πληροφοριών που μπορεί να προκύψουν από τη θέαση».
Σύμφωνα, μάλιστα, με την Αρχή «ο εργοδότης παραμένει υπεύθυνος για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων που υφίστανται επεξεργασία από την επιχείρηση ή τον οργανισμό, ακόμη και όταν αποθηκεύονται σε τερματικούς σταθμούς στους οποίους δεν έχει φυσικό έλεγχο ή ιδιοκτησία, αλλά για τους οποίους έχει εξουσιοδοτήσει την πραγματοποίηση ρυθμίσεων ώστε να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα οι εργαζόμενοι».
Η κατοχύρωση του δικαιώματος στην αποσύνδεση
Μπορεί στην πραγματικότητα χιλιάδων εργαζομένων το δικαίωμα στην αποσύνδεση να καταπατάται από τους εργοδότες με πάρα πολλούς τρόπους, όμως η νομοθεσία, όπως και η κατευθυντήρια οδηγία της ΑΠΔΠΧ, το κατοχυρώνει ως «θεμελιώδες εργασιακό δικαίωμα».
«Ο απασχολούμενος εξ αποστάσεως έχει το δικαίωμα, μετά το πέρας του χρόνου κατά τον οποίο έχει υποχρέωση παροχής εργασίας, να αποσυνδέεται, χωρίς εις βάρος του επιπτώσεις, από τα ψηφιακά μέσα (λογισμικά, ψηφιακή πλατφόρμα, κοινωνικά δίκτυα, ασύρματες συνδέσεις, ηλεκτρονικά μηνύματα, internet / intranet) που χρησιμοποιούνται για την οργάνωση της απασχόλησης» αναφέρει ξεκάθαρα η Αρχή στην κατευθυντήρια οδηγία της.
Επικαλούμενη το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου η Αρχή ξεκαθαρίζει ότι: «Το δικαίωμα στην ψηφιακή αποσύνδεση μετά το πέρας του χρόνου εργασίας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα των εργαζομένων, ζωτικής σημασίας και άμεσα συνδεδεμένο τόσο με το θεμελιώδες δικαίωμα της προστασίας της ιδιωτικότητας των προσωπικών δεδομένων, του δικαιώματος στον ιδιωτικό βίο και του σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή».
Τηλεργασία: Τι να κάνετε με την υπερβολική έκθεση στον υπολογιστή
Η τηλεργασία είναι εδώ για να μείνει, γεγονός που σημαίνει ότι μεγάλο μέρος της επικοινωνίας μας με συναδέλφους και άλλους ανθρώπους θα διεξάγεται για αρκετό διάστημα ακόμη, με τη βοήθεια ψηφιακών πλατφορμών όπως το Zoom ή το Microsoft Teams. Η συνεχής έκθεση σε μια οθόνη υπολογιστή για πολλές ώρες όμως, μπορεί να δυσκολέψει την απόδοση των εργαζομένων.
Μπορεί να κάνουμε τηλεδιάσκεψη με τους συναδέλφους μας, ενώ παράλληλα στέλνουμε ένα email και συγχρόνως τελειοποιούμε την παρουσίαση που μας είχε ζητήσει να ετοιμάσουμε ο διευθυντής μας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας δηλαδή, κάνουμε πολλά πράγματα συγχρόνως και μάλιστα, όλα αυτά, μπροστά από μια οθόνη υπολογιστή. Αναπόφευκτα, μετά από λίγο η προσοχή μας θα διασπαστεί και θα νιώθουμε κόπωση καθώς επίσης και έντονο στρες.
Η Λίντα Στόουν, σύμβουλος και πρώην αντιπρόεδρος της Microsoft, δήλωσε ότι οι άνθρωποι συχνά τείνουν να συγκρίνουν τον εαυτό τους με έναν υπολογιστή. Η αλήθεια είναι όμως, ότι στην πραγματικότητα οι άνθρωποι έχουν περιορισμένες δυνατότητες και αντοχές. Σύμφωνα με την ίδια, μια συμβουλή προς τους εργαζομένους που προσπαθούν να απαλλαγούν από το αίσθημα της κόπωσης που δημιουργείται από τη συνεχή έκθεση σε μια οθόνη υπολογιστή είναι να κάνουν ασκήσεις αναπνοής. Τόνισε ότι οι άνθρωποι ασυναίσθητα τείνουν να κρατούν την αναπνοή τους όταν ανοίγουν και διαβάζουν ένα email, για παράδειγμα.
«Αυτή η συνήθεια μάς προκαλεί άγχος ακόμη και τάσεις φυγής», δήλωσε χαρακτηριστικά η Στόουν, εξηγώντας ότι μια τέτοια συνήθεια μπορεί να προσβάλει το νευρικό μας σύστημα. Η Στόουν αναφέρθηκε επίσης στον όρο «συνεχής μερική προσοχή», που σημαίνει πως η προσοχή μας διασπάται σε καθημερινή βάση ανάμεσα στις δεκάδες διαφορετικές υποχρεώσεις που πρέπει να φέρουμε εις πέρας. Το μόνο που καταφέρνουμε όμως, είναι να κουραζόμαστε πολύ γρήγορα.
Εκτός από την εστίαση στην αναπνοή, η ειδικός συνιστά στους ανθρώπους να καταγράφουν σε ένα τετράδιο τις υποχρεώσεις τους και κάθε μέρα να ολοκληρώνουν μόνο 3 έως 5 από αυτές διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος της σωματικής και ψυχικής εξάντλησης. Τυχόν άλλες εργασίες θα πρέπει στη συνέχεια να προστεθούν σε μια μεγαλύτερη λίστα υποχρεώσεων οι οποίες θα ολοκληρωθούν εάν βρεθεί ελεύθερος χρόνος ή κάποια άλλη μέρα.
Μια ακόμη συμβουλή, θα ήταν να απενεργοποιείτε τις ειδοποιήσεις από το κινητό σας κατά τη διάρκεια της εργασίας σας προκειμένου να παραμένετε συγκεντρωμένοι και να μην αποσπάται η προσοχή σας. Έχει αποδειχτεί μάλιστα πως όταν κάνουμε μία μόνο εργασία τότε την ολοκληρώνουμε και πιο γρήγορα. Καθίσταται λοιπόν, αναπόδραστη ανάγκη ο επαναπροσδιορισμός των ορίων μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής τα οποία έχουν διαβρωθεί αρκετά εξαιτίας της τηλεργασίας και των εκτεταμένων lockdowns στη διάρκεια της πανδημίας.