«Βόμβα» από τον Άκη Τσελέντη – Αυτές είναι οι περιοχές που ίσως δώσουν μεγάλο σεισμό

Σεισμός: Την ώρα που η μισή Ελλάδα… χορεύει στα Ρίχτερ, ο σεισμολόγος, Άκης Τσελέντης αποκάλυψε μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή ποιες είναι οι περιοχές οι οποίες χρήζουν μεγάλης προσοχής στο μέλλον.

Ο Άκης Τσελέντης, μιλώντας στο ΟΡΕΝ και την εκπομπή «ΤΩΡΑ ΟΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ» με την Φαίη Μαυραγάνη τόνισε πως μέσα στις περιοχές αυτές, εκτός από το Αρκαλοχώρι, συγκαταλέγονται η Θήβα και η Νίσυρος, αφού τα στοιχεία που προκύπτουν από τις μελέτες για αυτές τις περιοχές φαίνεται να ανησυχούν τους ειδικούς.

Δεν παρέλειψε μάλιστα να αναφερθεί στον ισχυρό σεισμό των 5,8 Ρίχτερ που ισοπέδωσε σε μόλις λίγα δευτερόλεπτα το Αρκαλοχώρι και όπου καταγράφηκε, μάλιστα, βύθιση του εδάφους κατά 14 εκατοστά. «Δεν πίστευα ότι ο σεισμός θα ήταν τόσο μεγάλος. Ποτέ δεν είχε γίνει τόσο μεγάλος. Η περιοχή Αρκαλοχώρι όπου έγιναν οι ζημιές κατέβηκε 14 εκατοστά», είπε χαρακτηριστικά.

Επιπλέον, συμπλήρωσε ότι από τον περασμένο Ιούνιο -σε διάστημα μόλις τριών μηνών- έχουν καταγραφεί στην περιοχή 2.870 σεισμικές δονήσεις «τώρα, οι μετασεισμοί είναι αυτοί που μας ανησυχούν ιδιαίτερα». Πάντως, για τον κύριο σεισμό των 5,8 Ρίχτερ εξήγησε ότι το συγκεκριμένο ρήγμα «δεν δίνει πάνω από 6 Ρίχτερ».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής της Θήβας: «Η ακολουθία έχει ξεκινήσει εκεί ήδη από τον περασμένο Δεκέμβρη. Το ρήγμα αυτό δεν μπορεί να δώσει μεγάλο σεισμό. Στην Επιτροπή Σεισμικού Κινδύνου είχαμε ασχοληθεί με τα ρήγματα, ωστόσο κάποιο μέλος για λόγους δημοσιότητας βγήκε και το είπε. Δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος».

Σχετικά με τους ελέγχους των κτιρίων, επεσήμανε ότι δεν έχει ελεγχθεί ούτε το 15%. «Ο ένας ρίχνει το μπαλάκι στον άλλον. Οι κάτοικοι πρέπει να φέρουν ιδιώτες μηχανικούς», τονίζει.

Για τη Νίσυρο είπε ότι «έχουμε ενεργοποίηση θαλάσσιων ρηγμάτων, αλλά δεν μας ανησυχούν. Δεν αποκλείεται να έχουμε έναν λίγο πιο μεγάλο σεισμό», ανέφερε πρόσθεσε.

Σεισμός: Κλίμακες μέτρησης των σεισμών

Για την μέτρηση μιας σεισμικής δόνησης χρησιμοποιούνται κυρίως δύο κλίμακες:

Κλίμακα Ρίχτερ (Richter)

Στην κλίμακα αυτή μετράται το μέγεθος ενός σεισμού στην εστία του. Ουσιαστικά στην κλίμακα μετράται η ενέργεια που εκλύεται στον εστιακό χώρο με τη σεισμική θραύση και την ολίσθηση των πετρωμάτων.

Παρότι η κλίμακα δεν έχει ανώτατο όριο, σεισμοί μεγαλύτεροι από 9,5 Ρίχτερ δεν έχουν παρατηρηθεί στη Γη και, πρακτικώς, είναι εντελώς απίθανο να συμβούν ποτέ.

Επίσης, στην κλίμακα μετρώνται και αρνητικές τιμές, καθώς όταν ορίστηκε δεν ήταν δυνατόν με τα όργανα της τότε εποχής να καταγραφούν μικρότερα μεγέθη σεισμών. Η κλίμακα είναι λογαριθμική και χρησιμοποιείται για σεισμούς χαμηλότερους από 5[ασαφές].

Κλίμακα Μερκάλι (Mercalli)

Στην κλίμακα αυτή μετράται η ένταση ενός σεισμού σε μία περιοχή στην επιφάνεια του φλοιού της Γης. Η κλίμακα είναι εμπειρική και προσπαθεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού σύμφωνα με τις επιπτώσεις του σε κτίρια, υποδομές κλπ.

Είναι δωδεκαβάθμια (1 – 12) και προσμετρά κυρίως τις καταστροφές που προκαλούνται σε ανθρώπινες κατασκευές. Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός που πλήττει ακατοίκητη περιοχή, δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί επαρκώς με αυτή την κλίμακα.

Άλλες κλίμακες

Επίσης υπάρχουν άλλες κλίμακες που χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους. Η κλίμακα επιφανειακού μεγέθους Μs, η κλίμακα χωρικού μεγέθους mb, η κλίμακα μεγέθους διάρκειας ΜΤ, και η κλίμακα μεγέθους σεισμικής ροπής ΜW.[16]

Η κλίμακα επιφανειακού μεγέθους μετράει το μέγεθος που λαμβάνεται από τη μέτρηση των κυμάτων επιφανείας. Να σημειώσουμε ότι το Ms είναι μεγαλύτερο από το ML.

Για παράδειγμα, αν το μέγεθος ενός σεισμού μετρήθηκε σαν 5 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ (ML), μπορεί να μετρηθεί και ως 5,5 Ms. Το Ms είναι αξιόπιστο για επιφανειακούς (< 50 χλμ. βάθος) σεισμούς και για μεγάλες αποστάσεις από το επίκεντρο. Χρησιμοποιείται στην Ελλάδα και προτάθηκε από τον Παπαζάχο. Η ενέργεια που εκλύεται δίνεται σε erg από τον τύπο: logE=12,24+ 1,40Ms.

Η κλίμακα χωρικού μεγέθους είναι μια επέκταση της κλίμακας Richter και έτσι εκμεταλλευόμαστε καλύτερα το δίκτυο των σεισμογράφων. Είναι το μέγεθος που λαμβάνεται από τη μέτρηση των πρωτευόντων P κυμάτων (Compressional Body Wave Magnitude).

Είναι αξιόπιστο μέγεθος σεισμών με μεγαλύτερα εστιακά βάθη και για μεγάλες αποστάσεις από το επίκεντρο.

Η κλίμακα μεγέθους σεισμικής ροπής χρησιμοποιείται για σεισμούς άνω από 5. Όλα τα προηγούμενα μεγέθη βγαίνουν από τύπους που περιέχουν ένα συγκεκριμένο πλάτος ταλάντωσης ενός σεισμικού κύματος σε κάποια χρονική στιγμή.

Το Mw, το οποίο χρησιμοποιείται για τη μέτρηση μεγάλων σεισμών, υπολογίζεται από ένα πολύπλοκο τύπο και είναι πολύ αξιόπιστο. Ανακοινώσεις για μεγάλους σεισμούς (>5) χρησιμοποιούν αυτήν την κλίμακα.

Σεισμός: Οι μεγαλύτεροι σεισμοί στην Ελλάδα

12 Οκτωβρίου 1856 Ρόδος 8,2 618 νεκροί
16 Φεβρουαρίου 1810 Κρήτη 7,8 2.500 νεκροί
26 Ιουνίου 1926 Ρόδος 7,7 ή 8,0 12 νεκροί
27 Ιουνίου 1886 Φιλιατρά 7,5 326 νεκροί
9 Ιουλίου 1956 Αμοργός 7,5 53 νεκροί
4 Φεβρουαρίου 1867 Κεφαλλονιά 7,2 224 νεκροί
11 Αυγούστου 1903 Κύθηρα 7,2με 8 14 νεκροί
12 Αυγούστου 1953 Αργοστόλι 7,2 476 νεκροί
25 Απριλίου 1957 Ρόδος 7,2 18 νεκροί
19 Φεβρουαρίου 1968 Άγιος Ευστράτιος 7,1 20 νεκροί
27 Απριλίου 1894 Αταλάντη 7,0 225 νεκροί
26 Σεπτεμβρίου 1932 Ιερισσός 7,0 161 νεκροί
25 Φεβρουαρίου 1935 Κρήτη 7,0 8 νεκροί
6 Οκτωβρίου 1947 Μεσσηνία 7,0 3 νεκροί
30 Απριλίου 1954 Σοφάδες 7,0 25 νεκροί
11 Οκτωβρίου 1845 Λέσβος 6,8 1 νεκροί
18 Αυγούστου 1853 Θήβα 6,8 13 νεκροί
7 Μαρτίου 1867 Λέσβος 6,8 550 νεκροί
1 Αυγούστου 1870 Αράχοβα 6,8 117 νεκροί
9 Φεβρουαρίου 1893 Σαμοθράκη 6,8 1 νεκροί
11 Αυγούστου 1904 Σάμος 6,8 4 νεκροί
31 Μαρτίου 1965 Αγρίνιο 6,8 6 νεκροί
7 Ιανουαρίου 1825 Λευκάδα 6,7 60 νεκροί
29 Φεβρουαρίου 1858 Κόρινθος 6,7 21 νεκροί
6 Ιουνίου 1861 Κορινθιακός κόλπος 6,7 20 νεκροί
23 Ιουλίου 1865 Λέσβος 6,7 10 νεκροί
25 Οκτωβρίου 1889 Λέσβος 6,7 36 νεκροί
23 Ιουλίου 1949 Χίος 6,7 11 νεκροί
24 Φεβρουαρίου 1981 Αλκυονίδες 6,7 20 νεκροί
21 Ιουλίου 2017 Κως 6,7 2 νεκροί
30 Οκτωβρίου 2020 Σάμος 6,7 2 νεκροί
8 Ιουνίου 1804 Πάτρα 6,6 10 νεκροί
16 Δεκεμβρίου 1869 Λευκάδα 6,6 15 νεκροί
23 Απριλίου 1933 Κως 6,6 178 νεκροί
23 Αυγούστου 1817 Αίγιο 6,5 65 νεκροί
30 Οκτωβρίου 1840 Χάλκη 6,5 600 νεκροί
11 Ιουνίου 1846 Μεσσήνη 6,5 30 νεκροί
22 Απριλίου 1948 Λευκάδα 6,5 10 νεκροί
20 Ιουνίου 1978 Θεσσαλονίκη 6,5 45 νεκροί
8 Ιουνίου 2008 Ανδραβίδα 6,5 2 νεκροί
17 Νοεμβρίου 2015 Λευκάδα 6,5 2 νεκροί
3 Απριλίου 1881 Χίος 6,4 3.350 (4.200 νεκροί)
17 Απριλίου 1893 Ζάκυνθος 6,4 23 νεκροί
30 Ιουνίου 1948 Λευκάδα 6,4 7 νεκροί
1 Μαΐου 1967 Δροσοπηγή Ιωαννίνων 6,4 9 νεκροί
14 Μαΐου 1895 Παραμυθιά Θεσπρωτίας 6,3 75 νεκροί
27 Νοεμβρίου 1914 Λευκάδα 6,3 16 νεκροί
22 Απριλίου 1928 Κόρινθος 6,3 20 νεκροί
1 Μαρτίου 1941 Λάρισα 6,3 40 νεκροί
6 Ιουλίου 1965 Κορινθιακός κόλπος 6,3 1 νεκροί
12 Ιουνίου 2017 Λέσβος 6,3 1 νεκροί
23 Μαΐου 1893 Θήβα 6,2 2 νεκροί
19 Απριλίου 1955 Βόλος 6,2 1 νεκροί
5 Φεβρουαρίου 1966 λίμνη Κρεμαστών 6,2 1 νεκροί
9 Μαρτίου 1965 Αλόννησος 6,1 2 νεκροί
4 Απριλίου 1965 Αρκαδία 6,1 18 νεκροί
21 Δεκεμβρίου 1990 Γουμένισσα 6,1 1 νεκροί
15 Ιουνίου 1995 Αίγιο 6,1 26 νεκροί
22 Ιουλίου 1938 Ωρωπός 6,0 18 νεκροί
29 Οκτωβρίου 1966 Κατούνα Αιτωλοακαρνανίας 6,0 1 νεκροί
13 Σεπτεμβρίου 1986 Καλαμάτα 6,0 20 νεκροί
7 Σεπτεμβρίου 1999 Πάρνηθα 5,9 143 νεκροί

Σεισμός: Αυτά είναι τα ενεργά ρήγματα της Αττικής

Η χώρα μας έζησε ακόμη έναν μεγάλο σεισμό, εκείνον στην Ελασσόνα, ωστόσο η πλέον πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ελλάδας, η Αττική, είναι περιτριγυρισμένη από ενεργά ρήγματα που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορούν να δώσουν πολλά Ρίχτερ!

Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει έναν μεγάλο αριθμό ενεργών ρηγμάτων, μικρού ή μέσου μεγέθους, τόσο στον αστικό ιστό της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης.

Ωστόσο, παρά το σχετικά μικρό μέγεθός τους και το μικρό σεισμικό δυναμικό τους- στην Αθήνα υπολογίζεται πιθανό μέγεθος σεισμού ως 6,2 ρίχτερ και στη Θεσσαλονίκη ως 6,5 ρίχτερ-, η εγγύτητά τους με τμήματα των πολεοδομικών συγκροτημάτων οδηγεί στην κατακόρυφη αύξηση της σεισμικής επικινδυνότητας.

Τα μικρά ρήγματα πλησίον των αστικών περιοχών έχουν αποκτήσει ξεχωριστή σημασία, ιδιαίτερα μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της Αθήνας το 1999, ο οποίος προήλθε από την ενεργοποίηση του άγνωστου ως τότε νεοτεκτονικού ρήγματος της Νότιας Πάρνηθας- Φυλής.

Ανατολικός Κορινθιακός έως Νότιο Ευβοϊκό

Η περιοχή από τον Ανατολικό Κορινθιακό, προς τη Θήβα, τον Αυλώνα μέχρι τον Ωρωπό φιλοξενεί ένα σύστημα ρηγμάτων που έχουν δώσει πολύνεκρους σεισμούς μεγέθους 6 – 6,5 ρίχτερ το 1858 και το 1914. «Είναι μια μεγάλη ζώνη σαν δαχτυλίδι μήκους 60 χλμ. που περικυκλώνει την Αττική και συνιστά μόνιμη εστία κινδύνου», είχε δηλώσει στα «ΝΕΑ» ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Ρήγματα Πεντέλης, Ραφήνας, Σπάτων

Είναι ρήγματα μέσα στην Αττική που έχουν εντοπιστεί σε παλαιότερες μελέτες, όμως κανείς δεν γνωρίζει το μήκος τους, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη δυναμικότητά τους, δηλαδή με το μέγεθος του σεισμού που μπορούν να παραγάγουν.

Σαρωνικός

«Τα ρήγματα του Σαρωνικού Κόλπου προκαλούν σεισμούς ενδιαμέσου βάθους, δηλαδή με εστίες σε βάθη τουλάχιστον 50 – 60 χιλιομέτρων και με μέγεθος που μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 6,5 ρίχτερ», λέει ο δρ. Παπαδόπουλος. Ενας τέτοιος σεισμός, με επίκεντρο κάτω από τον Ακροκόρινθο, σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1962, έγινε πολύ αισθητός στην Αττική και προκάλεσε μικρές βλάβες. Δεν είναι γνωστό τι συνέπειες θα μπορούσε να επιφέρει η επανάληψη ενός τέτοιου φαινομένου σήμερα που το Λεκανοπέδιο είναι δομημένο με άλλου τύπου κατασκευές.

Αταλάντη

Βρίσκεται σε ευθεία απόσταση περίπου 130 χιλιομέτρων από την Αθήνα, όμως το 1894 έδωσε δύο σεισμικές δονήσεις, μεγέθους 6,7 και 6,4 Ρίχτερ, με διαφορά μιας εβδομάδας προκαλώντας βλάβες σε Αθήνα και Πειραιά. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνέπειες στο κτιριακό απόθεμα του Λεκανοπεδίου από ενδεχόμενο σεισμό στην Αταλάντη.

Σεισμός: Τα μέτρα προστασίας

Οι πολίτες μπορούν να βρουν ειδικές οδηγίες σχετικά με το τι θα πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια του σεισμού και μετά την σεισμική δόνηση στην ιστοσελίδα της γενικής γραμματείας της Πολιτικής Προστασίας. Ακολουθούν οι οδηγίες:

Όταν γίνεται σεισμός

Αν είστε μέσα στο σπίτι

Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.
Καλυφθείτε κάτω από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο (τραπέζι, γραφείο, θρανίο), γονατίστε και κρατήστε με τα χέρια σας το πόδι του.
Αν δεν υπάρχει ανθεκτικό έπιπλο, γονατίστε στο μέσον του δωματίου, μειώνοντας όσο γίνεται το ύψος σας και προστατέψτε με τα χέρια το κεφάλι και τον αυχένα σας. Απομακρυνθείτε από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες (παράθυρα, γυάλινα χωρίσματα) ή έπιπλα και αντικείμενα που μπορεί να σας τραυματίσουν.
Μην προσπαθήσετε να απομακρυνθείτε από το σπίτι.
Μην βγείτε στο μπαλκόνι.

Αν είστε σε ψηλό κτήριο

Απομακρυνθείτε από τζάμια και εξωτερικούς τοίχους.

Αν είστε σε χώρο ψυχαγωγίας, εμπορικό κέντρο ή μεγάλο κατάστημα

Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.
Μείνετε στο χώρο μέχρι να τελειώσει η δόνηση.
Μην παρασυρθείτε από το πανικόβλητο πλήθος που κινείται άτακτα προς τις εξόδους γιατί κινδυνεύετε να ποδοπατηθείτε.

Αν βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο

Απομακρυνθείτε από χώρους που βρίσκονται κάτω από κτίρια, τηλεφωνικά ή ηλεκτρικά καλώδια.
Αν έχετε μαζί σας τσάντα ή χαρτοφύλακα, καλύψτε το κεφάλι σας με αυτά.

Αν βρίσκεστε μέσα στο αυτοκίνητο

Καταφύγετε σε ανοιχτό χώρο και σταματήστε με προσοχή το αυτοκίνητο ώστε να μην εμποδίζει την κυκλοφορία.
Αποφύγετε να περάσετε από σήραγγες, γέφυρες ή υπέργειες διαβάσεις.

Τι να κάνετε μετά τον σεισμό αν είστε μέσα στο σπίτι

Προετοιμαστείτε για τυχόν μετασεισμούς.
Ελέγξτε προσεκτικά τον εαυτό σας και τους γύρω σας για πιθανούς τραυματισμούς
Αν υπάρχουν βαριά τραυματισμένοι μην τους μετακινείτε.
Εκκενώστε το κτήριο από το κλιμακοστάσιο (μην χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα), αφού πρώτα κλείσετε τους διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού.
Καταφύγετε σε ανοιχτό και ασφαλή χώρο.
Ακολουθείστε τις οδηγίες των Αρχών και μην δίνετε σημασία σε φημολογίες.
Μην χρησιμοποιείτε άσκοπα το αυτοκίνητό σας ώστε να μην γίνετε εμπόδιο στο έργο των συνεργείων διάσωσης.
Χρησιμοποιείστε το σταθερό ή κινητό τηλέφωνό σας σε εξαιρετικές περιπτώσεις, γιατί προκαλείται υπερφόρτωση των τηλεφωνικών δικτύων.
Αποφύγετε να μπείτε στο σπίτι σας αν βλέπετε βλάβες, κομμένα καλώδια, διαρροή υγραερίου ή φυσικού αερίου.

Σεισμός ΤΩΡΑ LIVE: Δείτε τι καταγράφει το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο

Σεισμός ΤΩΡΑ LIVE: Δείτε τι καταγράφει το Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο

Σεισμός ΤΩΡΑ LIVE: Δείτε τι καταγράφει το Αμερικάνικο Σεισμολογικό Κέντρο

Σωτήρης Παπαδόπουλος

Ο Σωτήρης Παπαδόπουλος είναι συντάκτης στην ιστοσελίδα xristika.gr, με ειδίκευση σε θέματα οικονομίας, κοινωνίας και επιχειρηματικότητας. Έχει πολυετή εμπειρία στη δημοσιογραφία και επικεντρώνεται στην ανάλυση οικονομικών τάσεων και ειδήσεων, βοηθώντας τους αναγνώστες να κατανοούν τις εξελίξεις και να παίρνουν ενημερωμένες αποφάσεις. Με την ακρίβεια και την αμεσότητα που χαρακτηρίζουν τα άρθρα του, ο Σωτήρης Παπαδόπουλος έχει καταξιωθεί ως αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης στο χώρο της ελληνικής ψηφιακής δημοσιογραφίας.