Σεισμός: Ένα από τα μεγαλύτερα ενεργά ρήγματα στη χώρα, το οποίο μπορεί να δώσει σεισμούς άνω των 7 Ρίχτερ, είναι εμφανές και καταγράφηκε από drone. Τι εκτιμούν οι ειδικοί για την κατάστασή του. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Η ομάδα του Up Stories σε συνεργασία με αυτή του Above View, δημιούργησε ένα εντυπωσιακό βίντεο με το ρήγμα του Αγίου Νικήτα – Αθανίου στη Λευκάδα.
Πρόκειται για ένα ενεργό ρήγμα που «κόβει στα δύο» το Ιόνιο πέλαγος καθώς εκτείνεται μέχρι την Κεφαλονιά και το δυτικό μέρος της Ζακύνθου. Σύμφωνα με μελέτες, είναι ένα ρήγμα ικανό να δώσει σεισμό που ξεπερνά τα 7 Ρίχτερ κάτι που προφανώς και ανησυχεί επιστήμονες και κατοίκους.
Στις εικόνες που έχει καταγράψει το drone, φαίνονται οι συνέπειες από παλαιότερους σεισμούς του συγκεκριμένου ρήγματος. Ολόκληρα βουνά έχουν κοπεί στη μέση και το ρήγμα έχει «καταπιεί» ένα μεγάλο μέρος τους, σύμφωνα και με όσα αναφέρει η ομάδα του Up Stories.
Το ρήγμα αυτό βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από την δυτική ακτογραμμή και είναι ορατό από τον όρμο του Αγίου Νικήτα μέχρι και νότια από το χωριό Αθάνι, τέμνοντας τους ασβεστόλιθους και δολομίτες της περιοχής. Έχει διεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝ∆ και ανατολική κλίση.
Το ίχνος του ρήγματος, καλά εκφρασμένο στην μορφολογία της περιοχής ακολουθείται για ένα μήκος 17 km. Το βορειότερο τμήμα του, στη δυτική πλευρά του οικισμού του Αγ. Νικήτα, συμπίπτει με το ανατολικό πρανές του λόφου Μεγάλη Ράχη και μπροστά του αναπτύσσεται το μικρό επίμηκες βύθισμα του Αγίου Νικήτα.
Το συμπέρασμα της επιστημονικής μελέτης των επιστημόνων Θεοδώρου Ροντογιάννη και Γεώργιου Τσιαμπάου
Η μελέτη των ρηγμάτων στο νησί της Λευκάδας και η αξιολόγηση των επιπτώσεων των παλαιότερων ισχυρών σεισμών καθώς και του σεισμού του 2003, έδειξε ότι ως σημαντικότερο ενεργό ρήγμα μπορεί να θεωρηθεί το δεξιόστροφο ρήγμα οριζόντιας ολίσθησης Αγίου Νικήτα – Αθανίου, το οποίο έχει διεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝ∆, παράλληλη σχεδόν με τη δυτική ακτογραμμή.
Το ρήγμα αυτό έχει παρόμοια γεωμετρικά και δυναμικά χαρακτηριστικά με το υποθαλάσσιο ρήγμα Κεφαλονιάς-Λευκάδας, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τις απότομες ακτές, η διαμόρφωση των οποίων δεν συνδέεται με την ύπαρξη κανονικού ρήγματος, αλλά με την τεκτονική ανύψωση της ξηράς, ως αποτέλεσμα της συμπίεσης που επικρατεί στην περιοχή και επακόλουθα φαινόμεναβαρύτητας.
Μέσα στο συγκεκριμένο σεισμοτεκτονικό περιβάλλον αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της μη επιφανειακής ανάδρασης του ρήγματος Αγίου Νικήτα – Αθανίου, παρά την τόσο έντονη μορφοτεκτονική του παρουσία και την καταγραφή πολλών σεισμικών επικέντρων κατά μήκος του, γεγονός που πιθανώς να οφείλεται σε μεγάλη περίοδο επανάληψης της δράσης του.
Εν τούτοις, η περιοχή του ρήγματος αυτού συνδέεται, σχεδόν σε όλους τους σεισμούς, με αυξημένες καταστροφές στο δομημένο και φυσικό περιβάλλον καθώς και υψηλού βαθμού σεισμικές εντάσεις.
Σεισμός: Ολλανδός «Νοστράδαμος» προβλέπει μεγάλο σεισμό στην Ελλάδα
Στις 3 Φεβρουαρίου -ακριβώς 72 ώρες πριν την ανείπωτη τραγωδία- είχε κάνει tweet γράφοντας, «αργά ή γρήγορα θα γίνει ένας σεισμός περίπου 7,5 Ρίχτερ σε αυτή την περιοχή (Νότια-Κεντρική Τουρκία, Ιορδανία, Συρία, Λίβανος)».
Ο ίδιος είχε πει ότι αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε αυτό στην συγκεκριμένη περιοχή, όπως είχε γίνει το 115 και το 526, «πριν από αυτούς τους σεισμούς προηγείται πάντα κρίσιμη πλανητική γεωμετρία, όπως είχαμε στις 4-5 Φεβρουαρίου».
Ο ίδιος επιστήμονας, σε βίντεο που έχει δημοσιεύσει στις 12 Φεβρουαρίου από το ολλανδικό ινστιτούτο «Solar System Geometry Survey», προειδοποίησε κάποιες περιοχές του πλανήτη που ενδέχεται να γίνουν ισχυροί σεισμοί.
Μάλιστα στο βίντεο έχει θέσει ένα «όριο» μέχρι και τις 17 Φεβρουαρίου κάτι που δεν είναι φυσικά σίγουρο.
Σύμφωνα δε με τον ερευνητή Frank Hoogerbeets, οι περιοχές που μπορεί να γίνει κάποιος σεισμός είναι το Μεξικό, η Ονδούρα, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, η δυτική Κίνα και η Μεσόγειος.
Για την Μεσόγειο πιο συγκεκριμένα ανέφερε ότι ένας πιθανός ισχυρός σεισμός θα μπορούσε να γίνει γύρω από την Ιταλία αλλά και την Ελλάδα.
Να τονιστεί ότι η επιστημονική κοινότητα υπογραμμίζει ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις σεισμικές δονήσεις.
Σεισμός: Έκτακτη προειδοποίηση των σεισμολόγων – Αυτά τα ρήγματα στην Ελλάδα δίνουν πάνω από 7 Ρίχτερ
Ο ελλαδικός χώρος απασχολεί ολοένα και περισσότερο τους σεισμολόγους.
Ο φονικός σεισμός των 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στην Τουρκία τρομοκράτησε όλο τον κόσμο. Οπως είναι πολύ λογικό, στο μυαλό όλων των Ελλήνων ήρθε το ερώτημα «μπορεί να γίνει ένας τόσο καταστροφικός σεισμός στην Ελλάδα;».
Η απάντηση είναι προφανής, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθώς έχουν καταγραφεί μεγαλύτεροι των 7 R σεισμοί και στον ελλαδικό χώρο, όχι, όμως, και πολύ απλή.
Η χώρα μας έχει την ιδιαιτερότητα να καλύπτεται σε μεγάλο μέρος από θάλασσα, γεγονός που την κάνει ελαφρώς… τυχερή καθώς σε πολλές περιπτώσεις η σεισμική ενέργεια εκτονώνεται μακριά από σπίτια και ανθρώπους.
Επίσης, το μέγεθος ενός σεισμού δεν καθορίζει πάντα την καταστροφή που ακολουθεί – χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων τα 5,9 R της Πάρνηθας το 1999.
Ολα αυτά αναλύθηκαν στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής από τέσσερις σεισμολόγους, τους Αθ. Γκανά, Ευθ. Λέκκα, Γερ. Παπαδόπουλο και Γερ. Χουλιάρα.
ΔΡ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΚΑΝΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ
«Υπάρχουν μεγάλα ρήγματα στην Ελλάδα με βεβαιωμένο δυναμικό για σεισμούς άνω του μεγέθους 7 R είτε διότι έχουν “σπάσει” κατά την περίοδο της ενόργανης σεισμολογίας (οπότε το μέγεθος έχει μετρηθεί) είτε διότι το χαρτογραφημένο μήκος τους δικαιολογεί σεισμούς Μ>7 βάσει των εμπειρικών σχέσεων που δεχόμαστε στη σεισμολογία» σημειώνει ο δρ Αθανάσιος Γκάνας, διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου. «Ρήγματα με μήκη μεγαλύτερα από 50 χιλιόμετρα έχουν το δυναμικό για σεισμό Μ7.
Ανάλογα με τον μηχανισμό του σεισμού υπάρχουν περιπτώσεις όπου ρήγματα με μήκη μεταξύ 40-50 χλμ. να μπορούν να δώσουν σεισμούς Μ7. Τα κυριότερα μεγάλα ρήγματα απεικονίζονται στον χάρτη ρηγμάτων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών NOAFAULTs:
Ρήγμα Α, η επιφάνεια επαφής των δύο πλακών Αφρικανικής και Αιγαίου – Ευρασίας, η οποία σχηματίζει το γνωστό ελληνικό τόξο (Hellenic arc) και του οποίου το δυναμικό έχει εκτιμηθεί σε Μ8,3 κυρίως για το κομμάτι ανοικτά της Κρήτης μέχρι νότια από το ακρωτήριο Ταίναρο.
Τρία ρήγματα πάνω στην πλάκα του Αιγαίου (Β, Γ και Δ) τα οποία έχουν σχηματίσει τις τάφρους Στράβωνα (Β), Πλίνιου (Γ) και Πτολεμαίου (Δ) και των οποίων τα μήκη ξεπερνούν τα 200 χιλιόμετρα.
Το ρήγμα της Ρόδου (Ε). Το ρήγμα της Κεφαλληνίας – Λευκάδας (Ζ). Το ρήγμα του κεντρικού Αιγαίου – Αδραμυτίου (Η). Το ρήγμα του Βορείου Αιγαίου (Θ). Το ρήγμα του Β. Ιονίου (Ι). Το ρήγμα της Αμοργού (Κ) το οποίο έδωσε και τον σεισμό Μ7,5 τον Ιούλιο του 1956.
Υπάρχουν αρκετά ρήγματα ειδικά στον υποθαλάσσιο χώρο ανοικτά της Πελοποννήσου και δυτικά της Κρήτης για τα οποία δεν έχουμε αρκετά δεδομένα για να εκτιμήσουμε το δυναμικό τους.
Επιπλέον, η επιφάνεια υποβύθισης της αφρικανικής πλάκας κάτω από το Αιγαίο έχει δώσει μεγάλους σεισμούς ενδιάμεσου βάθους, όπως στο Κρητικό Πέλαγος το 1856 (Μ7,7), το 1883 ανοικτά των Φιλιατρών (Μ7,3), στα Κύθηρα το 1903 (Μ7,2 ή και Μ7,6), στη Ρόδο το 1926 (Μ7,6) και άλλους.
Αυτοί οι σεισμοί γίνονται σε βάθη μεταξύ 60-100 χιλιομέτρων αλλά μπορούν να έχουν καταστρεπτικά αποτελέσματα λόγω του μεγάλου μεγέθους των, όπως επίσης γίνονται και αντιληπτοί σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο».
ΕΥΘΥΜΗΣ ΛΕΚΚΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΑΣΠ
Ως εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο χαρακτήρισε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας το ενδεχόμενο να γίνει σεισμός στην Ελλάδα πάνω από 7,5 Ρίχτερ.
Οπως σημείωσε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο κ. Λέκκας, ο οποίος βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στην Τουρκία μαζί με την ομάδα του, «το να έχουμε σεισμό πάνω από 7,5 R στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, πόσω μάλλον να πάμε στα 8 R.
Μπορεί να είχαμε στο παρελθόν οχτάρη, αλλά ήταν βάθους, όχι επιφάνειας.
Αλλο να γίνεται στα 100 χλμ. και να είναι 8άρης και διαφορετικό στα 5 χλμ. και να είναι 6άρης, καθώς θα ήταν πολύ πιο καταστροφικός ο τελευταίος».
Σύμφωνα με τον σεισμολόγο, στην Ελλάδα ο μέγιστος σεισμός που μπορεί να γίνει σε ακραία περίπτωση είναι ο 7άρης και μάλιστα σεισμός επιφάνειας, γιατί δεν υπάρχουν μεγαλύτερες τεκτονικές δομές, οι οποίες να προκαλούν ένα μεγαλύτερο μέγεθος, αλλά και ο 7άρης ή ο 7,5άρης που έχει καταγραφεί γίνεται μία φορά στα 300 χρόνια. «Οι πιο συνήθεις σεισμοί στην Ελλάδα είναι μέχρι 7 R», επεσήμανε.
Ερωτηθείς για το τι συνέβη στην Τουρκία, εξήγησε πως οι μεγαλύτεροι σεισμοί που καταγράφονται στη γείτονα χώρα προέρχονται από μεγαλύτερες τεκτονικές δομές από αυτές της Ελλάδας.
Είναι δηλαδή μεγαλύτερα τα ρήγματα στην Τουρκία.
Τι γίνεται όμως με τις κτιριακές υποδομές της χώρας μας;
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, οι αντισεισμικοί κώδικες στην Ελλάδα είναι πολύ καλοί και αυτό αποδεικνύεται στο ότι οι βλάβες είναι περιορισμένες σε σχέση με ομόλογους σεισμούς σε άλλες χώρες.
«Στην Τουρκία οι αντισεισμικοί κανονισμοί και οι διατάξεις είναι όχι τόσο καλά μελετημένοι, η ποιότητα κατασκευών πολλές φορές δεν ελέγχεται και οι αρχιτεκτονικές παραδοξολογίες που θέλουν να παρουσιάσουν στις οικοδομές είναι αυτές που φταίνε για τις καταρρεύσεις», τόνισε χαρακτηριστικά, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα ότι αν γινόταν μεγάλος σεισμός στην Ελλάδα, οι ζημιές θα ήταν μικρότερες, συγκρίνοντας τις κατασκευές της χώρας μας με αυτές της Τουρκίας.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΔΡ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑΣ
Εννέα σεισμούς από 7 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ και πάνω από το 1905 έως και σήμερα μετράει ο δρ Σεισμολογίας και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
«Με αφορμή την καταγεγραμμένη σεισμική… ιστορία γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι και η χώρα μας έχει τη δυναμική για έναν σεισμό τόσο μεγάλο όσο ήταν αυτός της Τουρκίας», αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής.
Μεγάλο ποσοστό των σεισμών άνω των 7 R που έχουν σημειωθεί στον ελλαδικό χώρο δεν είχαν ως αποτέλεσμα να πεθάνουν άνθρωποι. Ενδεικτικά, τρεις διαδοχικοί σεισμοί, το 1981, το 1982 και το 1983, ήταν υποθαλάσσιοι, με αποτέλεσμα να μην καταγράψουν θύματα.
Η Ελλάδα έχει την ιδιαιτερότητα, όπως εξηγεί ο κ. Παπαδόπουλος, να καλύπτεται σε μεγάλο μέρος της από θάλασσα. «Συνεπώς είναι λογικό να έχουμε περισσότερους σεισμούς στη θάλασσα».
Αλλωστε, ορισμένα από τα μεγάλα και επικίνδυνα ρήγματα της χώρας μας είναι στη θάλασσα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να γίνουν και σεισμοί που να φέρουν μεγάλες καταστροφές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο σεισμός της Κεφαλλονιάς το 1953.
Στις 12 Αυγούστου, σεισμική δόνηση 7,2 R οδήγησε στην… κατάρρευση τριών νησιών (Κεφαλλονιά, Ζάκυνθος, Ιθάκη). Ο τραγικός απολογισμός ήταν 480 νεκροί. «Εάν σκεφτείτε ότι ο πληθυσμός της Κεφαλλονιάς τότε ήταν 6.000-7.000 άτομα, πρόκειται για εθνική τραγωδία», επισημαίνει.
Με βάση τα παραπάνω, η απάντηση στο ερώτημα εάν η χώρα μας διαθέτει ρήγματα που μπορούν να δώσουν μεγάλους σεισμούς, είναι καταφατική.
Ενα ιδιαιτέρως επικίνδυνο, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, είναι το ρήγμα της Αταλάντης. Υπενθυμίζει δε δύο μεγάλους σεισμούς, το 1894, με μεγέθη 6,4 και 6,7 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.
Δυτικά αλλά και ανατολικά της Κρήτης υπάρχει μεγάλο ρήγμα, όπως επίσης και στην περιοχή της Ρόδου.
Η περιοχή ανάμεσα σε Κεφαλλονιά και Ζάκυνθο διαπερνάται από σημαντικό ρήγμα, ενώ αντίστοιχο υπάρχει και στο Βόρειο Αιγαίο, κατά μήκος της υποθαλάσσιας τάφρου.
«Επικίνδυνη» είναι και η υποθαλάσσια τάφρος μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης. Εκεί έγινε το 1956 μεγάλος σεισμός, με μέγεθος 7,4 R, το οποίο πρόσφατα επαναπροσδιορίστηκε σε 7,7. Ο σεισμός στοίχισε τη ζωή σε 55 ανθρώπους και προκάλεσε τσουνάμι ύψους 15 μέτρων.
Πολύ λίγες είναι οι επιστημονικές πιθανότητες να επηρεαστεί η χώρα μας από τον σεισμό της Τουρκίας. Παρ’ όλα αυτά και η Ελλάδα έχει την… ικανότητα για έναν αντίστοιχα ισχυρό σεισμό, σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γεράσιμο Χουλιάρα.
Ο ίδιος θυμίζει τον πιο πρόσφατο, αυτόν στην Αμοργό, το 1956, ενώ ανατρέχοντας πολύ πίσω, σημειώνει ότι το 365 μ.Χ. είχε καταγραφεί σεισμός 8,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στην Κρήτη.
Μάλιστα, ο σεισμός αυτός θεωρείται ο ισχυρότερος που έχει συμβεί ποτέ στη λεκάνη της Μεσογείου.
«Η δυναμική για μεγάλους σεισμούς υπάρχει και στην Ελλάδα. Απλά σε μεγάλο ποσοστό οι σεισμοί της Ελλάδας είναι υποθαλάσσιοι. Ετσι είναι η σεισμοτεκτονική της χώρας.
Είμαστε κάπως θα λέγαμε τυχεροί σε αυτό», αναφέρει ο κ. Χουλιάρας στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής.
Το ελληνικό τόξο, εκεί όπου ενώνεται η αφρικανική με την ευρασιατική πλάκα είναι η μεγάλη διάρρηξη της χώρας μας. Ξεκινά από την Κεφαλλονιά, διασχίζει το Νότιο Αιγαίο, περνά νότια της Κρήτης και φτάνει έως και τη Ρόδο. Είναι μια γεωφυσική ζώνη με δυνατότητα για πολύ μεγάλους σεισμούς.
Για το μέγεθος και την ένταση ενός σεισμού, βέβαια, πάντα παίζει ρόλο το μέγεθος ενός ρήγματος. Για παράδειγμα, το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας που προκάλεσε τη σεισμική δόνηση της 6ης Φεβρουαρίου στην Τουρκία έχει μήκος 600 χλμ.
Επίσης, ο κ. Χουλιάρας τονίζει ότι τα κτίρια είναι αυτά που σώζουν και αυτά που σκοτώνουν κόσμο.
«Βλέπουμε ζημιές ακόμη και από καιρικά φαινόμενα στα κτίρια. Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να δίνει βάση, να γίνονται εργασίες», σημειώνει.
Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, σεισμοί πάνω από 7 R έχουν καταγραφεί και στη χώρα μας. Κάθε πότε επαναλαμβάνονται; Απαντώντας στην ερώτηση αυτή, ο κ. Χουλιάρας, αναφέρει ότι η επαναληψιμότητα σε μια εστία μπορεί να κυμαίνεται από 20ετία έως και εκατοντάδες χρόνια.
«Οταν υπάρχουν μεγάλα μεγέθη, χρειάζονται και χρόνο να συγκεντρώσουν την ενέργεια και να την εκλύσουν μέσω του σεισμού. Οσο πιο μεγάλος ένας σεισμός τόσο πιο πολλά χρόνια απαιτούνται να συγκεντρωθεί η ενέργεια», εξηγεί.
Σεισμός: Εφιαλτική πρόβλεψη Παπαδόπουλου – «Σεισμός 7 Ρίχτερ και τσουνάμι στο Αιγαίο»
Σε μια δήλωση που θα συζητηθεί προχώρησε ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος, αναφορικά με την σεισμική δραστηριότητα στη χώρα μας.
Μιλώντας στην εκπομπή «Καλύτερα Αργά», εξήγησε τις διαφορές στην ενέργεια που προκύπτουν από σεισμούς της τάξης των 5 ή 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Είπε ακόμη πως άλλοτε συμβαίνουν σε χερσαίο χώρο, πολλές φορές όμως γίνονται σε υποθαλάσσιο περιβάλλον.
«Ποιος θυμάται 24 Μαϊου 2014 σεισμό 6,9 στο Βόρειο Αιγαίο; Κανείς. Εμείς μόνο» τόνισε, ενώ ερωτώμενος αναφορικά με το ενδεχόμενο για τσουνάμι είπε πως υπάρχει το ενδεχόμενο, να γίνει πιθανότερα στο Αιγαίο και γύρω από την Κρήτη και με λιγότερες πιθανότητες στο Ιόνιο.
«Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να ρωτάμε, πόσο συχνά», είπε.
Απάντησε επίσης πως όσα αναφέρει ο ιστορικός του Βυζαντίου, Προκόπιος, για καταγεγραμμένο τσουνάμι στην χώρα μας είναι fake news λέγοντας χαρακτηριστικά «τα φούσκωνε».
Σε άλλο σημείο εξήγησε την εκτίμησή του για σεισμό περί τους 6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.
Την διετία 2020-2021 είχαμε 6 μεγάλους σεισμούς έξι με εξίμισι βαθμούς σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Παπαδόπουλος.
Επίσης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο και για μεγαλύτερο σεισμό περί τους 7 βαθμούς