TikTok: Παγκόσμιος σάλος! Προς απαγόρευση

TikTok: Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να απαγορευτεί πρακτικά στις ΗΠΑ το TikTok. Η απόφαση του Κογκρέσου ταράσσει τα λιμνάζοντα νερά, όμως αναλυτές επισημαίνουν πως υπάρχουν αρκετές πρακτικές αλλά και νομικές δυσκολίες στην εφαρμογή μιας απαγόρευσης της δημοφιλούς πλατφόρμας – Στο επίκεντρο και οι πολιτικές συνέπειες ενόψει των εκλογών. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Η πιθανή απαγόρευση του TikTok επανήλθε στο προσκήνιο στις ΗΠΑ, μετά τη σημερινή απόφαση του Κογκρέσου να εγκρίνει με ευρεία διακομματική πλειοψηφία 352 ψήφων το επίμαχο νομοσχέδιο που δίνει περιθώριο μόλις 180 ημέρες στην κινεζική ιδιοκτήτρια του, την ByteDance, να πουλήσει τη δημοφιλή πλατφόρμα, αλλιώς απειλείται με μπλόκο από τα app stores και τις διαδικτυακές υπηρεσίες στις ΗΠΑ.

Στόχος, εξάλλου, της Ουάσιγκτον δεν είναι να σταματήσει τη λειτουργία της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, αλλά να βεβαιωθεί πως τα προσωπικά στοιχεία των περίπου 170 εκατ. Αμερικανών που το χρησιμοποιούν δεν θα βρίσκονται στη διάθεση της κινεζικής κυβέρνησης, εγείροντας έτσι κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ βάζουν στο στόχαστρο τους κινεζικές εταιρείες, με έτερο ενδεικτικό παράδειγμα την Huawei και τους Κινέζους κατασκευαστές μικροτσίπ, με σημαντικό αντίκτυπο στη λειτουργία τους. Τα προηγμένα εργαλεία κατασκευής ημιαγωγών δεν μπορούν να εξάγονται στην Κίνα, ενώ εταιρείες όπως η Huawei περιορίζονται από την αγορά προηγµένων τσιπ που βασίζονται σε αμερικανικές τεχνολογίες, σύμφωνα με την Wall Street Journal…

Το ακανθώδες TikTok

Πάντως, η απαγόρευση του TikTok αποτελεί, καλώς ή κακώς, μια στιγμή ορόσημο για το νομικό σύστημα της Αμερικής, αλλά και για τις σινοαμερικανικές σχέσεις. Αν και σε πρακτικό επίπεδο η απαγόρευση του δεν είναι τόσο εύκολη, όσο θεωρούν οι πολέμιοι του.

Αρχικά, από νομικής πλευράς. Ένας ομοσπονδιακός δικαστής πρόσφατα μπλόκαρε μια πολιτειακή απαγόρευση της Μοντάνα, επικαλούμενος ότι πιθανόν παραβιάζει την Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ (σ.σ. το Κογκρέσο δεν έχει καμία δικαιοδοσία να νομοθετήσει κατά της ελευθερίας του Τύπου) και υποδαυλίζει «αντικινεζικά αισθημάτα».

Αντιστοίχως η συντηρητική πλειοψηφία στο Ανώτατο Δικαστήριο, η οποία εξετάζει ξεχωριστούς νόμους που προσπαθούν να περιορίσουν τη δραστηριότητα των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, είναι αρκετά υποστηρικτική προς τα επιχειρήματα της Πρώτης Τροποποίησης του αμερικανικού Συντάγματος, εξηγεί η WSJ.

Στη συνέχεια, υπάρχουν και τα πρακτικά ζητήματα. Η νομοθεσία που εγκρίθηκε σήμερα στη Βουλή μπορεί να αναγκάσει τα καταστήματα εφαρμογών να αφαιρέσουν το TikTok. Αλλά ο περιορισμός της πρόσβασης μέσω των web browsers ή των ήδη εγκατεστημένων εφαρμογών – που θα ήταν απαραίτητο για να περιοριστεί πραγματικά η εμβέλεια της πλατφόρμας – θα αποτελούσε ένα ακόμη επίπεδο παρεμβατικής ρύθμισης.

TikTok: Οι εκλογές

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, η στρατηγική μιας πραγματικής απαγόρευσης φαντάζει επίσης ιδιαίτερα… τοξική και σε πολιτικό επίπεδο, για σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων:

Η απαγόρευση εκατομμυρίων κυρίως νεαρών χρηστών από την αγαπημένη τους εφαρμογή – το TikTok αριθμεί 170 εκατομμύρια χρήστες στις Ηνωμένες Πολιτείες – πολλοί από τους οποίους είναι ήδη εξοργισμένοι με τον χειρισμό του πολέμου στη Γάζα από την κυβέρνηση Μπάιντεν, θα ήταν ένα ακόμη πολιτικό πλήγμα για την κυβέρνηση.

Ειδικά δε, τόσο κοντά στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου και με τον ίδιο τον πρόεδρο Μπάιντεν να είναι ανάμεσα στους ένθερμους υποστηρικτές του νομοσχεδίου που εγκρίθηκε σε αντίθεση με τον αντίπαλο του, τον Ντόναλντ Τραμπ, που έχει διαφωνήσει.

Το πλέον οξύμωρο στοιχείο μάλιστα είναι πως το Οβάλ Γραφείο και η ίδια η κυβέρνηση ενέταξε την καμπάνια του απερχόμενου προέδρου στο TikTok τις τελευταίες εβδομάδες.

TikTok: Πώληση αντί για λουκέτο

Μια αναγκαστική πώληση, την οποία το νομοσχέδιο ορίζει ότι θα πρέπει να γίνει σε λιγότερο από έξι μήνες, θα ήταν μια προτιμότερη λύση για την Ουάσινγκτον. Αλλά ούτε αυτό θα ήταν εύκολο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα υπήρχαν πολλοί μνηστήρες, αλλά το Πεκίνο πιθανότατα δεν θα το επέτρεπε να συμβεί. Μάλιστα, έχει διαμηνύσει εδώ και καιρό ότι θα αντιταχθεί σε οποιαδήποτε αναγκαστική λύση.

Παράλληλα, η απώλεια εσόδων από μια περίκλειστη εκδοχή του αμερικανικού TikTok θα ήταν επίσης ένα πλήγμα για την ByteDance, ιδιαίτερα δεδομένων των πρόσφατων προσπαθειών της οικονομίας της Κίνας να ανακάμψει, αν και σίγουρα δεν θα ήταν καταστροφική.

Τα οικονομικά της εταιρείας δεν είναι δημόσια μεν, ωστόσο πάνω από το 80% των εσόδων της εξακολουθεί να προέρχεται από την Κίνα, σύμφωνα με πληροφορίες του The Information που βασίζεται στα στοιχεία του 2022.

Παρόλα αυτά, μια απαγόρευση του TikTok – αν υλοποιηθεί – θα αναστάτωνε ριζικά το αμερικανικό τοπίο των social media. Το μερίδιο της ψηφιακής διαφήμισης του TikTok στην αμερικανική αγορά ήταν μόνο 2% το 2022, αλλά αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.

Η περίπτωση της Ινδίας αποτελεί ένα παράδειγμα, αν και τα μεγέθη είναι διαφορετικά. Η χώρα απαγόρευσε το TikTok το 2020, με αποτέλεσμα οι χρήστες να στραφούν στα σύντομα βίντεο στο Instagram και το YouTube, ωστόσο όλα τα… «αντίγραφα» που δημιουργήθηκαν, έκλεισαν πολύ γρήγορα.

Η Moj που ανήκει στην Mohalla Tech είναι ο μεγαλύτερος τοπικός παίκτης που εξακολουθεί να υπάρχει, γι’ αυτό και η Google αποφάσισε να επενδύσει στην Mohalla το 2022.

Το TikTok σχεδιάζει νομικό αγώνα

Να εξαντλήσει όλες τις νομικές προκλήσεις προτού εξετάσει οποιοδήποτε είδος απαγόρευσης από την κινεζική μητρική εταιρεία ByteDance Ltd. σκοπεύει η TikTok, εάν η τελευταία αμερικανική νομοθεσία που στοχεύει την εφαρμογή γίνει νόμος.

Η πώληση της εφαρμογής των viral βίντεο θεωρείται η τελευταία λύση για την ByteDance. Μια απαγόρευση θα απαιτούσε επίσης την έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης, η οποία δήλωσε πέρυσι ότι θα αντιταχθεί σθεναρά σε μια αναγκαστική πώληση. Κανένα σχέδιο δεν είναι οριστικό και θα εξαρτηθεί από το πώς θα προχωρήσει η νομοθεσία, σύμφωνα με πληροφορίες..

Ο διευθύνων σύμβουλος της TikTok, Shou Chew, πήγε στο Καπιτώλιο την Τρίτη 12/3 για να ασκήσει πιέσεις ενάντια σε ένα νομοσχέδιο που θα ανάγκαζε την κινεζική μητρική εταιρεία της εφαρμογής να την πουλήσει ή να αντιμετωπίσει απαγόρευση στις ΗΠΑ. Το νομοσχέδιο προωθήθηκε από μια σημαντική επιτροπή την περασμένη εβδομάδα, το οποίο θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ την Τετάρτη – το πιο μακρινό σημείο που έχει φτάσει οποιαδήποτε ομοσπονδιακή νομοθεσία για το TikTok.

Η εταιρεία θα συνεχίσει να προβάλλει τα επιχειρήματά της στα μέλη της Γερουσίας, όπου το υπάρχον νομοσχέδιο της Βουλής δεν έχει συνυποστηρικτή.

Ένας εκπρόσωπος της TikTok αρνήθηκε να σχολιάσει τα σχέδια της εταιρείας. Η νομοθεσία «έχει ένα προκαθορισμένο αποτέλεσμα: την πλήρη απαγόρευση του TikTok στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Η εταιρεία συζήτησε το ενδεχόμενο διαχωρισμού της από την ByteDance τον Μάρτιο του 2023, ανέφερε τότε το Bloomberg. Μια τέτοια κίνηση θα επιδιωκόταν μόνο αν δεν έπαιρνε έγκριση η υπάρχουσα πρόταση της εταιρείας με τους αξιωματούχους εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Δεν έχει υπάρξει ακόμη δημόσιο ψήφισμα σχετικά με την επανεξέταση της εθνικής ασφάλειας που ανέλαβε η κυβέρνηση Μπάιντεν.

«Τα τελευταία χρόνια, αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν βρει ποτέ αποδείξεις ότι το TikTok απειλεί την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, δεν έχουν σταματήσει ποτέ να καταστέλλουν το TikTok», δήλωσε την Τετάρτη ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Wang Wenbin. «Αυτή η πρακτική του εκφοβισμού -αν δεν μπορείς να κερδίσεις σε δίκαιο ανταγωνισμό- διαταράσσει τις κανονικές επιχειρηματικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων, βλάπτει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών και υπονομεύει την κανονική διεθνή οικονομική και εμπορική τάξη, η οποία τελικά θα γυρίσει μπούμερανγκ στην ίδια την Αμερική».