Σεισμός: Ανησυχία έχει προκαλέσει το φαινόμενο με την πολύ χαμηλή στάθμη της θάλασσας σε όλη την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού. Είναι όμως έτσι;
Όπως εξήγησε ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευθύμιος Λέκκας, μιλώντας στο Mega πρόκειται για μετακίνηση θαλασσίων μαζών λόγω της έλξης των πλανητών και της θέσης του ήλιου.
Για την άμπωτη, το φαινόμενο υποχώρησης της θάλασσας, και πού οφείλεται μίλησε και ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός.
Σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό που μίλησε στο Mega, η άμπωτη δεν έχει σχέση με τη μετεωρολογία. «Οι ελκτικές δυνάμεις από τη σελήνη και τον ήλιο, όταν βρεθούν σε ίδια ευθεία, λίγο πριν από την πανσέληνο, συμβαίνει αυτό το σπάνιο φαινόμενο της αμπώτιδος, που θα ακολουθηθεί από την πλημμυρίδα. Είναι αστρονομικό φαινόμενο», σημείωσε.
Το φαινόμενο αυτό, υπογράμμισε ο καθηγητής, θα διαρκέσει λίγες μέρες ακόμα. «Είναι φαινόμενο που συμβαίνει πολλές δεκαετίες. Θέλει δεκαετίες για να ξαναγίνει», πρόσθεσε.
Παράλληλα, εξήγησε ότι το ίδιο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί και σε γειτονικές χώρες: «Οι γόνδολες στα κανάλια της Βενετίας έχουν κάτσει στον πάτο, το ίδιο έχει συμβεί σε πολλούς στενούς όρμους σε όλη τη Μεσόγειο».
Σεισμός: Τι λέει ο σεισμολόγος Τσελέντης για το φαινόμενο
Η πτώση της στάθμης της θάλασσας στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, που παρατηρείται αυτή την περίοδο, δεν έχει να κάνει με πρόδρομα φαινόμενα σεισμού, αναφέρει σε ανάρτησή του στο Facebook ο καθηγητής ‘Ακης Τσελέντης, διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αθηνών Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Όπως επισημαίνει, στο διάστημα από 20/2/2021 έως σήμερα παρουσιάστηκαν πολύ υψηλές ατμοσφαιρικές πιέσεις (υψηλό βαρομετρικό) πάνω από το Αιγαίο. Στην Αττική, στο διάστημα 20/2/21 έως σήμερα, η ατμοσφαιρική πίεση κυμάνθηκε σε τιμές πάνω 1021 hPa, πράγμα που σημαίνει μια υποχώρηση της μέσης στάθμης της θάλασσας κατά 0,21 μέτρα.
Επίσης, στις 27/2/2021 υπήρξε νέα σελήνη, άρα η εμφάνιση παλιρροιακής συζυγίας (ευθυγράμμιση Ήλιου – Γης – Σελήνης), που έφερε το μεγαλύτερο εύρος της αστρονομικής παλίρροιας και την εμφάνιση της χαμηλότερης θαλάσσιας στάθμης στη φάση της άμπωτης.
Επιπλέον, προσθέτει, η πτωτική τάση της στάθμης της θάλασσας εξηγείται από την επίδραση των έντονων βόρειων ανέμων που επικράτησαν στην Μεσόγειο κατά το διάστημα 25/2 – 3/3, οι οποίες μετέφεραν μάζες νερού προς τις νότιες ακτές της Μεσογείου, όπου αντίθετα η στάθμη εμφάνισε σχετική άνοδο. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, κατά τον ίδιο, προκάλεσαν την οπισθοχώρηση της θάλασσας και την αποκάλυψη τμημάτων του βυθού στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον κ. Τσελέντη, η πτώση της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να είναι προσεισμικό φαινόμενο, επειδή σε περιοχές έντονων τεκτονικών διεργασιών από τις τεκτονικές δυνάμεις «φουσκώνει» ο γήινος φλοιός λίγες μέρες πριν την διάρρηξη και έτσι χαμηλώνει η στάθμη. Όμως, υπογραμμίζει, ότι «δεν ισχύει αυτό στην περίπτωση μας, γιατί το φαινόμενο δεν παρατηρείται σε μία μόνο θέση, αλλά σε όλη την Ελλάδα. Το έλεγξα σε συγκεκριμένες θέσεις που παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο με δορυφορικές παρατηρήσεις και δεν βρήκα καμία παραμόρφωση του φλοιού. Επομένως, είμαστε σίγουροι ότι δεν έχει να κάνει με πρόδρομα φαινόμενα».
Σεισμός: Κινδυνεύει η Ελλάδα από τσουνάμι;
Μεγάλη είναι η ανησυχία των ειδικών από την έντονη δραστηριότητα της Αίτνας, η οποία, τον τελευταίο καιρό, δεν σταματά να «βρυχάται» εκσφενδονίζοντας στήλες λάβας και τέφρας στον ουρανό.
Οι ειδικοί μιλούν μάλιστα για ενδεχόμενο κατολίσθησης που θα μπορούσε να προκαλέσει μέγα – τσουνάμι, καταστρέφοντας τις ακτές της ανατολικής Μεσογείου.
Υπενθυμίζεται πως το υψηλότερο και πιο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης «ξύπνησε» ξανά την προηγούμενη Τετάρτη και μαζί τους εφιάλτες για το ενδεχόμενο έκρηξης παρόμοιας με αυτή του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., η οποία έθαψε τις ρωμαϊκές πόλεις του Ηρακουλάνου και της Πομπηίας.
Η έκρηξη πυροδότησε τη νευρικότητα των επιστημόνων, καθώς αυτή δεν είναι η μόνη απειλή, από τη στιγμή που το εκρηκτικό βουνό της Σικελίας, οι πλαγιές του οποίου φιλοξενούν περίπου ένα εκατομμύριο ανθρώπους, «κυλά» αργά και σταθερά μέσα στη Μεσόγειο.
Μάλιστα δύο μελέτες που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο χρόνο δείχνουν ότι εάν μέρος του ηφαιστείου, κοντά στην ακτή, πέσει τελικά στο νερό, θα μπορούσε να προκαλέσει μέγα – τσουνάμι, καταστρέφοντας τις ακτές της ανατολικής Μεσογείου.
«Μια μεγάλη κατάρρευση θα ήταν καταστροφή για μια τεράστια και πυκνοκατοικημένη περιοχή», εξήγησε ο Μπόρις Μπέχντσκε, ηφαιστειολόγος από το Παρατηρητήριο της Αίτνας στο Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας.
Κατά τη διάρκεια αρκετών πρόσφατων εκρήξεων της Αίτνας, οι συσκευές παρακολούθησης κατέγραψαν κινήσεις δεκάδων ποδιών. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία έδειξαν, μάλιστα, ότι από το 2001 έως το 2012, η Αίτνα κινείται προς το Ιόνιο Πέλαγος με νοτιοανατολική κατεύθυνση 0,6 ίντσες (περίπου 14 χιλιοστά) το χρόνο.
«Προηγούμενες μελέτες ηφαιστείων έδειξαν ότι αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα καταστροφικές κατολισθήσεις αργότερα. Η συνεχής κίνηση θα μπορούσε να συμβάλλει σε μια μεγάλη κατολίσθηση κατά μήκος των ακτών της Αίτνας, προκαλώντας καταστροφικά τσουνάμι στις γύρω περιοχές», προειδοποίησε ο Dr John Murray.
Από την πλευρά του, ο γεωφυσικός Heidrun Kopp από το Κέντρο Έρευνας των Ωκεανών Geomar Helmholtz στη Γερμανία, επιβεβαίωσε ότι «πολύ πιθανό μια κατολίσθηση να προκαλούσε τσουνάμι σε ολόκληρη τη Μεσόγειο».
Από το 2018, οι ερευνητές παρατηρούν μάλιστα τη συνεχή κίνηση του ηφαιστείου με περισσότερους από 100 σταθμούς GPS, διάσπαρτους σε όλη την περιοχή της Αίτνας.
Σεισμός: Αυτά είναι τα ενεργά ρήγματα της Αττικής
Η χώρα μας έζησε ακόμη έναν μεγάλο σεισμό, εκείνον στην Ελασσόνα, ωστόσο η πλέον πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ελλάδας, η Αττική, είναι περιτριγυρισμένη από ενεργά ρήγματα που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορούν να δώσουν πολλά Ρίχτερ!
Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει έναν μεγάλο αριθμό ενεργών ρηγμάτων, μικρού ή μέσου μεγέθους, τόσο στον αστικό ιστό της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο, παρά το σχετικά μικρό μέγεθός τους και το μικρό σεισμικό δυναμικό τους- στην Αθήνα υπολογίζεται πιθανό μέγεθος σεισμού ως 6,2 ρίχτερ και στη Θεσσαλονίκη ως 6,5 ρίχτερ-, η εγγύτητά τους με τμήματα των πολεοδομικών συγκροτημάτων οδηγεί στην κατακόρυφη αύξηση της σεισμικής επικινδυνότητας.
Τα μικρά ρήγματα πλησίον των αστικών περιοχών έχουν αποκτήσει ξεχωριστή σημασία, ιδιαίτερα μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της Αθήνας το 1999, ο οποίος προήλθε από την ενεργοποίηση του άγνωστου ως τότε νεοτεκτονικού ρήγματος της Νότιας Πάρνηθας- Φυλής.
Ανατολικός Κορινθιακός έως Νότιο Ευβοϊκό
Η περιοχή από τον Ανατολικό Κορινθιακό, προς τη Θήβα, τον Αυλώνα μέχρι τον Ωρωπό φιλοξενεί ένα σύστημα ρηγμάτων που έχουν δώσει πολύνεκρους σεισμούς μεγέθους 6 – 6,5 ρίχτερ το 1858 και το 1914. «Είναι μια μεγάλη ζώνη σαν δαχτυλίδι μήκους 60 χλμ. που περικυκλώνει την Αττική και συνιστά μόνιμη εστία κινδύνου», είχε δηλώσει στα «ΝΕΑ» ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος
Ρήγματα Πεντέλης, Ραφήνας, Σπάτων
Είναι ρήγματα μέσα στην Αττική που έχουν εντοπιστεί σε παλαιότερες μελέτες, όμως κανείς δεν γνωρίζει το μήκος τους, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη δυναμικότητά τους, δηλαδή με το μέγεθος του σεισμού που μπορούν να παραγάγουν.
Σαρωνικός
«Τα ρήγματα του Σαρωνικού Κόλπου προκαλούν σεισμούς ενδιαμέσου βάθους, δηλαδή με εστίες σε βάθη τουλάχιστον 50 – 60 χιλιομέτρων και με μέγεθος που μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 6,5 ρίχτερ», λέει ο δρ. Παπαδόπουλος. Ενας τέτοιος σεισμός, με επίκεντρο κάτω από τον Ακροκόρινθο, σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1962, έγινε πολύ αισθητός στην Αττική και προκάλεσε μικρές βλάβες. Δεν είναι γνωστό τι συνέπειες θα μπορούσε να επιφέρει η επανάληψη ενός τέτοιου φαινομένου σήμερα που το Λεκανοπέδιο είναι δομημένο με άλλου τύπου κατασκευές.
Αταλάντη
Βρίσκεται σε ευθεία απόσταση περίπου 130 χιλιομέτρων από την Αθήνα, όμως το 1894 έδωσε δύο σεισμικές δονήσεις, μεγέθους 6,7 και 6,4 Ρίχτερ, με διαφορά μιας εβδομάδας προκαλώντας βλάβες σε Αθήνα και Πειραιά. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνέπειες στο κτιριακό απόθεμα του Λεκανοπεδίου από ενδεχόμενο σεισμό στην Αταλάντη.