Τεράστιο σκάνδαλο με ελληνικό σούπερ μάρκετ: Σε πανικό οι πελάτες

Αντιμέτωπο με τεράστιο πρόστιμο βρίσκεται ελληνικό σούπερ μάρκετ, σχετικά με τα δεδομένα και τις πληροφορίες που διαθέτει για τους πελάτες του.

Η καταγγελία που έκανε πελάτης έχει πάρει ευρωπαϊκές διαστάσεις και το σούπερ μάρκετ βρίσκεται αντιμέτωπο με βαρύ πρόστιμο.

Πρόκειται για τον ΑΒ Βασιλόπουλο.

Καταγγελία κατά της ΑΒ Βασιλόπουλος υποβλήθηκε στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) στι1 13 Αυγούστου 2024, με την οποία αμφισβητείται η τήρηση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) από την αλυσίδα σούπερ μάρκετ, εν Ελλάδι θυγατρική του ολλανδο-βελγικού ομίλου Ahold Delhaize.

Η καταγγελία, σύμφωναα με τον ΟΤ, που παίρνει ευρωπαϊκές διαστάσεις, καθώς την καταγγέλλουσα εκπροσωπεί ο «noyb – European Center for Digital Rights», ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα στη Βιέννη και δραστηριοποίηση στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών, αφορά την παραβίαση από πλευράς της ΑΒ δύο διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων.

Σύμφωνα με τον «noyb» η ΑΒ απάντησε ελλιπώς και ασαφώς στο αίτημα πρόσβασης της καταγγέλλουσας και, ως εκ τούτου, παραβίασε το άρθρο 15 παρ. 1 του ΓΚΠΔ. Στη συνέχεια, η ΑΒ παραβίασε την αρχή της διαφάνειας που θεσπίζεται στο άρθρο 5 παρ. 1 στοιχείο α΄ ΓΚΠΔ.

Το ιστορικό

Όπως αναφέρει ο «noyb» η καταγγέλλουσα είναι εγγεγραμμένη στο AB Plus Personal του προγράμματος επιβράβευσης της AB. Αυτό σημαίνει ότι η AB επεξεργάζεται «τις αγοραστικές της συνήθειες, τη συχνότητα των επισκέψεών της σε ένα κατάστημα ΑΒ, τη χρήση των προσφορών που της κοινοποιούνται, τη διεύθυνση κατοικίας της, το συνολικό κόστος των αγορών της» για δημιουργία προφίλ.

Ωστόσο, η AB της παρείχε μόνο μια λίστα με τις συναλλαγές της και τα στοιχεία επικοινωνίας της, αλλά καμία άλλη πληροφορία που προέκυψε από αυτήν, τονίζεται από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Παρά τη σαφή απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η AB αρνήθηκε επίσης ρητά να παράσχει κατάλογο αποδεκτών τέτοιων δεδομένων (βλ. υπόθεση C-154/21), επισημαίνει ο «noyb».

Η Κλεάνθη Σαρδέλη, δικηγόρος προστασίας δεδομένων στον «noyb», τονίζει πως «ο GDPR ορίζει σαφώς ότι η απάντηση μιας εταιρείας σε ένα αίτημα πρόσβασης πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που κατέχει για έναν πελάτη. Το δικαστήριο διευκρίνισε ότι αυτό περιλαμβάνει επίσης όλους τους παραλήπτες που απέκτησαν τα προσωπικά σας δεδομένα. Το γεγονός ότι η “ΑΒ” αποκρύπτει σκόπιμα τεράστιες ποσότητες των εν λόγω δεδομένων είναι σαφώς παράνομο».

«Οι AB Plus Personal πελάτες, συμπεριλαμβανομένης της καταγγέλλουσας, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο χρηματικό ποσό που έχουν εξοικονομήσει χρησιμοποιώντας την κάρτα επιβράβευσης. Στον ιστότοπό της, η AB διαφημίζει την πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα ως αποκλειστική δυνατότητα για τους πελάτες “AB Plus Unique”. Ωστόσο, μια «αναβάθμιση» στο AB Plus Unique θα απαιτούσε τη συναίνεση για την κοινή χρήση δεδομένων με άλλα τρίτα μέρη. Αυτό δεν είναι μόνο παράλογο, αλλά και σαφώς παράνομο. Οι εταιρείες πρέπει να «διευκολύνουν» την πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα και όχι να τα κρατούν όμηρο. Συνολικά, αυτή η υπόθεση δείχνει ότι ακόμη και οι λειτουργίες που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε προσωπικά δεδομένα, όπως ένα πρόγραμμα επιβράβευσης, εξακολουθούν να αποτυγχάνουν να συμμορφωθούν με τις βασικές αρχές του GDPR, οκτώ χρόνια μετά την υιοθέτησή του το 2016» προσθέτει ο «noyb».

«Σε περιόδους ραγδαίας αύξησης των τιμών των τροφίμων, οικονομικής ύφεσης και ειδικά για τους πελάτες σε κράτη-μέλη με χαμηλό εισόδημα, μπορεί να μην υπάρχει άλλη επιλογή από το να “συμφωνήσουν” να μοιραστούν προσωπικά δεδομένα προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε πιο προσιτές τιμές τροφίμων» σημειώνει η κ. Σαρδέλη, προσθέτοντας ότι οι «εκπτώσεις» είναι ενσωματωμένες στα μοντέλα τιμολόγησης των σούπερ μάρκετ και αυτό σημαίνει ότι, «στην πραγματικότητα, οι πελάτες λαμβάνουν μόνο εκπτώσεις επί των προηγουμένως διογκωμένων τιμών».

Να επιβληθεί πρόστιμο

Ο «noyb» προτείνει στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα να επιβάλει πρόστιμο έως και 4% του ετήσιου τζίρου της ΑΒ Βσιλόπουλος για να αποφευχθούν παρόμοιες παραβιάσεις στο μέλλον.

Τι απαντά η ΑΒ Βασιλόπουλος

Πηγές κοντά στην ΑΒ Βασιλόπουλος αναφέρουν στον ΟΤ πως ό,τι ζητήθηκε έχει δοθεί στην καταγγέλλουσα, ενώ επισημαίνεται ότι δεν έχει επίσημη ενημέρωση από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Συγκεκριμένα η εταιρεία αναφέρει: «Σαν εταιρεία σεβόμαστε απόλυτα τα προσωπικά δεδομένα των πελατών μας και υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τη διασφάλιση αυτών και την επεξεργασία τους. Ανατρέξαμε στα αιτήματα που είχαμε λάβει την ημέρα που αναφέρεται στην καταγγελία και εντοπίσαμε ένα αίτημα το οποίο ενδέχεται να είναι αυτό που αναφέρεται στην καταγγελία. Από το ιστορικό των απαντήσεων διαπιστώσαμε ότι έχουν δοθεί το σύνολο των στοιχείων με βάση τα αιτήματα και μας δημιουργεί ιδιαίτερη έκπληξη η καταγγελία αν αφορά τη συγκεκριμένη περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση η εταιρείας μας όταν κληθεί θα δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στην αρμόδια Αρχή.»

Το διαφορετικό σούπερ μάρκετ της Αθήνας με εξωφρενικά κέρδη

Δεν είναι ο Σκλαβενίτης, δεν είναι ο ΑΒ… αυτό το ελληνικό σούπερ μάρκετ αποφάσισε να πάει κόντρα στο ρεύμα και όπως δείχνουν τα οικονομικά του στοιχεία φαίνεται πως αυτή η κίνηση αποδίδει.

Μιλάμε για την αλυσίδα σούπερ μάρκετ, Γαλαξίας, η οποία παρουσίασε αύξηση 4,31% στις πωλήσεις και 8,44% στα καθαρά κέρδη 

Γιατί ο Γαλαξίας διαφέρει από τα άλλα σούπερ μάρκετ; Γιατί στην εποχή του e-commerce, των Data, Insights & Analytics (DIA), των εξαγορών, αυτή η αλυσίδα σούπερ μάρκετ, 53 ετών, έχει επιλέξει να κρατά χαμηλά την «μπάλα».

Η Γαλαξίας (ΠΕΝΤΕ ΑΕ), δεν έχει ακολουθήσει στην πλειοδοσία των εξαγορών. Το άνοιγμα νέων καταστημάτων είναι περιορισμένο, όπως και το γεωγραφικό της αποτύπωμα στην ελληνική επικράτεια ενώ έχει δυσανεξία στον τραπεζικό δανεισμό.

Αυτή της η προσέγγιση, που συνδέεται με το πολυμετοχικό «οικογενειακό» της σχήμα που πιθανότατα να θέτει προσκόμματα σε μια άλλη στρατηγική, της έχει στοιχίσει, σε βάθος χρόνου, σίγουρα στον ρυθμό αύξησης του τζίρου της και γεωγραφικής της επέκτασης. Όμως, αν μη τι άλλο, το μοντέλο λειτουργίας της, μέχρι στιγμής, φέρνει κέρδη και υψηλά ταμειακά διαθέσιμα.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την περασμένη χρονιά. Πέρυσι, χρονιά που ο τζίρος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων σημείωσε κατά βάση πληθωριστική αύξηση 8,9%, οι πωλήσεις της Γαλαξίας σημείωσαν χαμηλό μονοψήφιο ρυθμό ανάπτυξης.

Ο κύκλος εργασιών της αυξήθηκε 4,31% στα 535,648 εκατ. ευρώ, τα καθαρά της κέρδη ενισχύθηκαν 8,52% ξεπερνώντας τα 13,687 εκατ. ευρώ, και τα ταμειακά της διαθέσιμα ξεπέρασαν τα 63,752 εκατ. ευρώ (+7,81% έναντι του 2022). Επιδόσεις που προήλθαν από το δίκτυο των 173 καταστημάτων (σ.σ. το 2022 είχε 171 καταστήματα) και τους 5.326 εργαζόμενους της (σ.σ. ο μέσος όρος του απασχολούμενου προσωπικού της το 2023 αυξήθηκε κατά 4,34% έναντι του 2022).

Επίσης για μια ακόμη χρήση η εταιρεία εξακολούθησε να λειτουργεί χωρίς χρέη προς τις τράπεζες διότι δεν έχει δάνεια. Σε ό,τι αφορά τη ζημιά ύψους 3,279 εκατ. ευρώ που υπέστη από την καταστροφή αποθεμάτων, λόγω της θεομηνίας Daniel τον Σεπτέμβριο στο Μελισσοχώρι Λάρισας, θα αποζημιωθεί από τις ασφαλιστικές εταιρείες για συνολικό ποσό 2,910 εκατ. ευρώ, άρα το ποσό αυτό ωφέλησε τα αποτελέσματα του 2023 και καταχωρήθηκε στον λογαριασμό εσόδου «Πωλήσεις α’ & βοηθ. Υλών, υποπροϊόντων».

Για την τρέχουσα χρήση, η διοίκηση της αλυσίδας με τους 212 μετόχους, που ποντάρει στο value for money, προβλέπει διατήρηση των πωλήσεών. Κάτι που η αγορά το μεταφράζει ως απώλεια δύναμης έναντι των ανταγωνιστών της και συρρίκνωση των μεριδίων της.