Ηλεκτρικό ρευμα: Για τα σενάρια που εξετάζει η κυβέρνηση προκειμένου να καταπολεμήσει την ακρίβεια στην ενέργεια που «χτυπάει» την τσέπη στα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μίλησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
«Η πραγματικότητα είναι ότι όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξε στήριξη της κυβέρνησης, που κυρίως απέδωσε σε όσους καταναλωτές είχαν κατανάλωση μέχρι 300 κιλοβατώρες, αυτοί είδαν πολύ μικρές αυξήσεις.
Από εκεί και πάνω οι αυξήσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες. Υπήρξε και στήριξη για τις επιχειρήσεις, όμως το πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει», ανέφερε ο κ. Οικονόμου.
«Με το σχέδιο που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός θα υπάρξει ουσιαστική παρέμβαση και στήριξη και σε εκείνους που είχαν υψηλότερες καταναλώσεις, ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων, με αποτέλεσμα να δουν δραστικά μειωμένους λογαριασμούς και για έναν μεγάλο χρονικό ορίζοντα», τόνισε.
Για την ρήτρα αναπροσαρμογής
«Ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνεται η τιμή του ρεύματος είναι αρκετά πολύπλοκος. Η παρέμβαση που θα κάνουμε θα έχει αντανάκλαση και στη ρήτρα αναπροσαρμογής και θα έχει ως αποτέλεσμα όλοι να πληρώνουμε το ρεύμα πολύ φθηνότερα από ό,τι από τη στιγμή που άρχισαν οι αυξήσεις και μετά», σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Η τιμή της χονδρικής είναι ένα θέμα, αλλά τον κόσμο τον ενδιαφέρει η τιμή της λιανικής. Παρά τις υπερβολικές αυξήσεις, που καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, η Ελλάδα στην τιμή της λιανικής είναι κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο», πρόσθεσε.
«Ο κόσμος θα δει πολύ μικρότερους λογαριασμούς ρεύματος»
Με την παρέμβαση που θα κάνουμε ο κόσμος θα δει πολύ μικρότερους λογαριασμούς από αυτούς που βλέπει το τελευταίο διάστημα. Γίνονται συνεχείς συσκέψεις ώστε να αποφασιστεί το ύψος της παρέμβασης. Θα είναι χρήματα που αγγίζουν τα όρια των δημοσιονομικών μας δυνατοτήτων.
Καταλαβαίνουμε ότι η κοινωνία δεν αντέχει. Η παρέμβαση αυτή που περιλαμβάνει όλους, απαιτεί πόρους και μηχανισμό. Θα κινηθούμε ανεξάρτητα από την ΕΕ, μέσα στο πλαίσιο των κινήσεων που μπορούν να κάνουν τα κράτη – μέλη.
Συνεχίζονται και οι παρεμβάσεις του πρωθυπουργού και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το σχέδιό μας θα τεθεί σε εφαρμογή κάπου μέσα στον Ιούνιο, και όσα περιμένουμε από την ΕΕ είναι μια παράλληλη διαδικασία», είπε ακόμα ο κ. Οικονόμου.
Αναφερόμενος στις διακοπές ρεύματος που έχουν γίνει το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω της αδυναμίας των πολιτών να ανταποκριθούν στους υπέρογκους λογαριασμούς που λαμβάνουν, ο κ. Οικονόμου είπε ότι:
«Η δική μας πρόθεση είναι να εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες και να μη μένει κανένας χωρίς ρεύμα. Η κυβέρνηση έκανε και θα εξακολουθεί να κάνει ό,τι μπορεί για να μην κόβεται το ρεύμα. Αλλά η ιστορία με τις διακοπές ρεύματος δεν είναι καινούργια. Το 2017 είχαμε 200.000 διακοπές.
Ο αριθμός των διακοπών για τον οποίο μιλάμε τώρα, νομίζω ότι απέχει από τα νούμερα του 2017 – 2018. Η ρήτρα είναι μέρος του λογαριασμού. Όποιος πληρώνει σε δόσεις δεν του κόβεται το ρεύμα. Οι πάροχοι όλοι, και η ΔΕΗ, έχουν προγράμματα δόσεων».
Σχετικά με όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη, ο ίδιος σημείωσε ότι:
«Για τις αγωγές, θα ήμουν πολύ προσεχτικός επειδή έχουμε τραυματικές εμπειρίες ως χώρα από κινήματα τύπου “Δεν πληρώνω”. Θα πρότεινα στους ανθρώπους να είναι πολύ προσεχτικοί και να μην εμπιστεύονται εύκολα. Και σε άλλες περιπτώσεις που η κοινωνία είχε δυσκολευτεί, υπήρξαν άνθρωποι που μιλούσαν για σεισάχθεια και μηδενισμό των χρεών».
«Η ουσιαστική απάντηση για το ζήτημα του ηλεκτρικού ρεύματος θα έρθει μέσα από την ανακοίνωση της πολύ ουσιαστικής παρέμβασης της κυβέρνησης, η οποία είναι εφικτή λόγω της απόδοσης της οικονομίας», τόνισε κλείνοντας ο κ. Οικονόμου.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Τα τέσσερα σενάρια που θα φέρουν τη μείωση στους λογαριασμούς
Ποια είναι όμως τα τέσσερα σενάρια που εξετάζει το κυβερνητικό επιτελείο;
1. Επιβολή ανώτατης οριζόντιας τιμής εκκαθάρισης των πληρωμών των ηλεκτροπαραγωγών για το ρεύμα που παράγουν και πουλάνε μέσα από το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας.
2. Εφαρμογή διαφορετικού πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιούν, δηλαδή ξεχωριστό ανώτατο ποσό πληρωμής για τις μονάδες ΑΠΕ, φυσικού αερίου, λιγνίτη και υδροηλεκτρικών σταθμών.
3. Συνδυασμός πλαφόν με επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
4. Ιδιαίτερα σημαντική αύξηση της κρατικής επιχορήγησης των λογαριασμών ρεύματος.
Σε κάθε περίπτωση, όποιο από τα παραπάνω σενάρια προκριθεί θα φέρει άμεση μείωση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και στην κατάργηση της Ρήτρας Αναπροσαρμογής, η οποία είναι αυτή που φέρνει και αυτές τις υπέρογκες τιμές που αντικρίζουν οι καταναλωτές.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Διευκρινίσεις από τη ΡΑΕ – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές
Με ανακοίνωσή της η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, «αποβλέποντας στην πλήρη και ορθή ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής», προχώρησε σε διευκρινίσεις για τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής.
Συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής:
Η Ρήτρα Αναπροσαρμογής στις Συμβάσεις Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελεί αμιγώς και αποκλειστικά επιχειρηματική απόφαση των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας και δεν «επιβλήθηκε» από τη ΡΑΕ.
Η παροχή από τους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας κυμαινόμενων τιμολογίων, δηλαδή τιμολογίων όπου η Χρέωση Προμήθειας διαμορφώνεται βάσει Ρήτρας Αναπροσαρμογής, αποτελεί συνήθη εμπορική πρακτική, προβλεπόμενη στον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας που εκδόθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τον Απρίλιο του 2013 (ΦΕΚ Β΄ 832/9.4.2013).
Τα κυμαινόμενα τιμολόγια τα οποία ενσωματώνουν Ρήτρα Αναπροσαρμογής είναι διαδεδομένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτέλεσαν για τους εναλλακτικούς Προμηθευτές το εργαλείο διαφοροποίησης και ανάπτυξης ανταγωνιστικής δραστηριότητας προς τα έως τότε προσφερόμενα τιμολόγια, που ήταν αποκλειστικά σταθερής χρέωσης.
Από την υπό έκδοση έκθεση Market Monitoring Report – Consumer Protection Volume του Council of the European Energy Regulators (CEER) για το έτος 2021 προκύπτει ότι από τις 24 χώρες που απάντησαν στις συγκεκριμένες ερωτήσεις που αφορούν τα διαθέσιμα προσφερόμενα συμβόλαια στη λιανική, 22 χώρες έχουν τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση.
Ο Κώδικας Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας του 2013 εξαρχής επέβαλε σαφή, εύλογα και διαφανή κριτήρια βάσει των οποίων λαμβάνει χώρα η αναπροσαρμογή των Χρεώσεων Προμήθειας (βλέπε, το άρθρο 28 παρ. 3 (γ), άρθρο 1 παρ. 2(στ) του Παραρτήματος ΙΙ).
Τα εν λόγω κριτήρια αποσκοπούν στην: (α) επαρκή ενημέρωσή των καταναλωτών εκ των προτέρων, αναφορικά με τη φύση του τιμολογίου τους ως κυμαινόμενου, (β) κατανόηση και επαληθευσιμότητα της μεθοδολογίας υπολογισμού της Ρήτρας Αναπροσαρμογής και (γ) δυνατότητα επιλογής προμηθευτή και προγράμματος προμήθειας, κατά τις ανάγκες τους.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, διαπίστωσε ότι υφίσταται έλλειμμα διαφάνειας ως προς την επιβολή και την ενεργοποίηση της Ρήτρας Αναπροσαρμογής και, εξ αυτού του λόγου, εξέδωσε την υπ’ αρ. 409/2020 Απόφασή της «Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διαφάνεια και την επαληθευσιμότητα των χρεώσεων στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ΧΤ» (ΦΕΚ Β΄ 1364/14.04.2020). Με την ως άνω απόφαση η ΡΑΕ:
α) επέβαλε στους Προμηθευτές την υποχρέωση παροχής τουλάχιστον ενός σταθερού τιμολογίου,
β) τυποποίησε την ονομασία της Ρήτρας και όρισε ότι η διακύμανση οφείλει να γίνεται βάσει ενός μόνο μεγέθους της αγοράς, το οποίο να είναι εύκολα προσβάσιμο και επαληθεύσιμο από τον μέσο καταναλωτή,
γ) τυποποίησε τη μεθοδολογία της Ρήτρας Αναπροσαρμογής ώστε να είναι σαφέστερος και περισσότερος κατανοητός ο υπολογισμός της
και δ) συνέστησε να καθορίζεται η «περιοχή ασφαλείας», δηλαδή το εύρος τιμών πέραν του οποίου αναπροσαρμόζεται η Χρέωση Προμήθειας, κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται η ανάγκη ενεργοποίησης του μηχανισμού αναπροσαρμογής.
Η Αρχή, ήδη από τις 8 Απριλίου 2022, έχει εκκινήσει διαδικασία ακροάσεων των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους εκ της 409/2020 Απόφασης ΡΑΕ, είτε παραλείποντας να παρέχουν σταθερά τιμολόγια είτε διαμορφώνοντας τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής κατά τρόπο που αποκλίνει ουσιωδέστατα από την κατεύθυνση της Αρχής είτε ακόμη παραπλανώντας τους καταναλωτές εμφανίζοντας τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής ως μη εντασσόμενη στις ανταγωνιστικές χρεώσεις, δηλαδή τις χρεώσεις που διαμορφώνουν ελεύθερα οι Προμηθευτές.
Η ΡΑΕ δεν διαθέτει αποφασιστική αρμοδιότητα για τα ζητήματα που αφορούν την προμήθεια ενέργειας, καθώς δεν έχει την αρμοδιότητα έκδοσης και τροποποίησης του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (άρθρο 138 ν. 4001/2011).
Ωστόσο, στο πλαίσιο της αδιάλειπτης εποπτικής παρακολούθησης των διαμορφούμενων επιχειρηματικών πρακτικών και με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της ευχερούς κατανόησης των τιμολογίων, εξέδωσε την υπ’ αρ. 967/2021 Απόφασή της «Κατευθυντήριες Οδηγίες για την υιοθέτηση πρότυπου εγγράφου «Αίτησης Προσφοράς Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας ΧΤ» και υποδείγματος «Λογαριασμού Κατανάλωσης ΧΤ».
Με ως άνω απόφαση, που επέχει τον χαρακτήρα ερμηνευτικής οδηγίας – σύστασης, προωθείται αποφασιστικά η αρχή της διαφάνειας τόσο σε προσυμβατικό επίπεδο, όταν δηλαδή οι καταναλωτές συγκρίνουν τις προσφορές προμήθειας, όσο και κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ιδίως στο επίπεδο του λογαριασμού κατανάλωσης.
Πλέον καθίσταται απολύτως ευχερές στους καταναλωτές να αντιλαμβάνονται εκ των προτέρων τη φύση του προσφερόμενου τιμολογίου και του βαθμού έκθεσής τους στον κίνδυνο τιμών των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Αρχή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρακολουθεί και εποπτεύει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας και ενεργεί με γνώμονα την προστασία των καταναλωτών και την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού.