Τέλος το πλαστικό μπουκάλι – Πότε αντικαθισταται οριστικά από χάρτινο

Πλαστικό μπουκάλι: Εταιρία υπόσχεται έως το τέλος του 2025 να κυκλοφορήσει 20 εκατ. συσκευασίες, 100% βιώσιμες, για ροφήματα και τρόφιμα, καταργώντας μια για πάντα το πλαστικό μπουκάλι. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.

Περίπου ένα εκατ. πλαστικά μπουκάλια αγοράζονται ανά λεπτό σε όλο τον κόσμο με τεράστια ποσότητα εξ αυτών να συγκεντρώνονται σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες όταν ολοκληρώσουν το σκοπό τους. Παρά τις προσπάθειες εκτιμάται, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), ότι 75-199 εκατ. τόνοι πλαστικού «κολυμπούν» αυτή τη στιγμή στους ωκεανούς, με το πλαστικό μπουκάλι να… πρωταγωνιστεί αρνητικά.

Την ίδια στιγμή, η ανακύκλωση πλαστικών συσκευασιών δε μοιάζει να καλύπτει τις ανάγκες για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης, αφού μόλις το 9% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται ετησίως, με το 85% να καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής όπου κατά την διάσπασή του απελευθερώνει μικροπλαστικά και νανοπλαστικά που μολύνουν το έδαφος.

Με τις εκτιμήσεις που θέλουν την παραγωγή πλαστικού να τριπλασιάζεται σε παγκόσμια κλίμακα έως το 2060 η αναζήτηση λύσης είναι επιτακτική.

Αυτό είναι το όραμα πίσω από την εταιρία Paboco, ακρωνύμιο της Paper Bottle Company, από τη Δανία που σε συνεργασία με την Blue Ocean Closures από τη Σουηδία δημιούργησαν μπουκάλια από χαρτί και καπάκια από ίνες!

Σύμφωνα με την Paboco το νέο μπουκάλι, το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει μαζικά στις αρχές του ερχόμενου έτους με στόχο μέχρι το τέλος του 2025 η παραγωγή να αγγίζει τις 20 εκατ. φιάλες, θα αποτελείται κατά 85% από χαρτί, ενώ το υπόλοιπο 15% από υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλένιο (HDPE), αν και όπως επισημαίνει η εταιρία τα ποσοστά θα διαφέρουν σύμφωνα με το σχήμα του μπουκαλιού.

Η συσκευασία με την κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογία και το υλικό που προέρχεται από δάση με πιστοποίηση από το Συμβούλιο Διαχείρισης των Δασών, μαζί με το καπάκι, έχει συνολικό βάρος περίπου 16 γρ. με το HDPE να υπολογίζεται σε σχεδόν 2 γρ. και διατίθεται σε μεγέθη 500ml και 330ml.

Όσο για την εκμετάλλευση των δασών για τη δημιουργία των μπουκαλιών, η εταιρία υποστηρίζει ότι χάρη στις συνεχείς δενδροφυτεύσεις σήμερα στην περιοχή αναπτύσσονται περισσότερα δέντρα από ό,τι πριν από 100 χρόνια και για κάθε δέντρο που κόβεται, φυτεύονται δύο έως τρία.

Σχετικά με το καπάκι που σχεδιάστηκε από τη νεοφυή εταιρεία Blue Ocean Closures αποτελείται σε ποσοστό 95% από ίνες κυτταρίνης με σκοπό τη μείωση της ποσότητας πλαστικών που απορρίπτονται στη φύση και τον περιορισμό του ανθρακικού αποτυπώματος.

Η εταιρία ισχυρίζεται ότι συγκριτικά με τις εναλλακτικές που βρίσκονται τώρα στο εμπόριο, το χάρτινο μπουκάλι μπορεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως και 32% και πως η συσκευασία είναι τόσο «πράσινη» που μπορεί να ανακυκλωθεί στους κάδους για χάρτινα απορρίμματα.

Χαρτί, όμως, δε σημαίνει μη ανθεκτικό. Αντιθέτως, οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι αντέχει και έχει σχεδιαστεί για προϊόντα υψηλής ποιότητας, ενώ έχει ήδη δοκιμαστεί από «μεγαθήρια» όπως η Coca-Cola, η L’Oréal και η Procter & Gamble.

Εντούτοις, καθώς στόχος των δημιουργών είναι η κατασκευή του πρώτου 100% βιώσιμου και ανακυκλώσιμου χάρτινου μπουκαλιού διαθέσιμο στο ευρύ κοινό, η Paboco πρόκειται να συνεργαστεί με εταιρίες παραγωγής αλκοολούχων ποτών (έχει ήδη κυκλοφορήσει χάρτινο μπουκάλι για την Absolut), τροφίμων, ροφημάτων, βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων για τη φροντίδα κατοικίδιων ζώων.

Βέβαια, συγκεκριμένα για το μπουκάλι της γνωστής μάρκας βότκας που κυκλοφόρησε δοκιμαστικά για μικρό χρονικό διάστημα το 2023 στη Μεγάλη Βρετανία, δεν ήταν λίγες οι αντιδράσεις και οι κατηγορίες για greenwashing, καθώς για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε χαρτί σε ποσοστό 57% και ναφθαλικό πολυαιθυλένιο (PEN) σε ποσοστό 43%. 

Ως απάντηση στα σχόλια εκπρόσωπος της Absolut δήλωσε ότι στόχος είναι η κοινή προσπάθεια για ένα βιώσιμο μέλλον, συμπληρώνοντας πως «όλοι μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον και δεν υπάρχει ακόμη τέλεια λύση στην αγορά».

Παρά τις όποιες, λίγες αντιδράσεις, η Paboco συνεχίζει στο δρόμο της βιωσιμότητας αναφέροντας ότι η ριζική αλλαγή στη βιομηχανία της εμφιάλωσης μπορεί να δώσει την ευκαιρία να ανοίξουν νέοι ορίζοντες σχετικά με τις βιώσιμες συσκευασίες και έτσι να ξεκινήσει ένα κίνημα «πράσινης» καθημερινότητας.

«Από το αγαπημένο αναψυκτικό μέχρι το αντηλιακό, παρέχουμε στους ανθρώπους καλύτερες περιβαλλοντικές επιλογές. Και παρότι η καινοτομία είναι μια διαδικασία βήμα προς βήμα, χωρίς εγγυημένο αποτέλεσμα, στοχεύουμε να τοποθετήσουμε ένα χάρτινο μπουκάλι σε κάθε χέρι», τονίζει η εταιρία.

Την ίδια ώρα, ο εμπορικός διευθυντής της Paboco, Μάικλ Μίκελσεν, εξηγεί ότι έχει ήδη ξεκινήσει η παραγωγή και «αναμένουμε να δούμε αυτά τα μπουκάλια στα χέρια των καταναλωτών μέχρι τις αρχές του 2025. Είμαι ενθουσιασμένος που μπορούμε να προσφέρουμε αυτή τη λύση, όχι ως ιδέα, αλλά ως μια νέα πραγματικότητα συσκευασίας».

Πλαστικό μπουκάλι: Γιατί άλλαξαν τα καπάκια και δεν βγαίνουν

Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα γίνει υποχρεωτική από τον Ιούλιο του 2024, αλλά ήδη οι περισσότερες εταιρείες προσαρμόζονται. Πού στοχεύει. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.

Εδώ και μερικούς μήνες πολλοί έχουν παρατηρήσει μια μικρή πλην αισθητή αλλαγή στα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης που όλοι χρησιμοποιούν. Τα καπάκια πλέον είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μην αφαιρούνται από την υπόλοιπη συσκευασία, παρά μόνο αν κάποιος τα… σπάσει με αρκετή δύναμη. Όπως σε κάθε αλλαγή κάτι τόσο συνηθισμένου όπως το αγαπημένο αναψυκτικό κάποιου ή τα μπουκαλάκια του νερού, υπήρξαν αντιδράσεις.

Κάποιοι νόμιζαν αρχικά πως πρόκειται για εργοστασιακό λάθος και όταν κατάλαβαν πως είναι μέσα στον σχεδιασμό, ξεκίνησαν τα παράπονα από τους καταναλωτές για δύσχρηστα πλαστικά μπουκάλια. Δεν πρόκειται όμως για για κάποια πρωτοβουλία των εταιρειών, αλλά για μια ξεκάθαρη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2019 η οποία θα πάρει υποχρεωτική χροιά από τον Ιούλιο του 2024. Ως προς την στόχευση της συγκεκριμένης οδηγίας, η ΕΕ κινείται με άξονα το μότο της παλιάς διαφήμισης «όχι σακούλες, όχι πλαστικά σε θάλασσες και ακτές».

Ο λόγος για την οδηγία 2019/904 της ΕΕ που αναφέρει πως τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα σε όλα τα δοχεία ποτών χωρητικότητας έως και τρία λίτρα. Η νέα οδηγία, όπως ανέφερε και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στόχο να αποτρέψει το 10% των πλαστικών απορριμμάτων που εντοπίζονται σε ευρωπαϊκές παραλίες.

Το σχετικό μέρος αυτού του κανονισμού της ΕΕ για την παραγωγή Caps & Closures αναφέρει:

«Τα πλαστικά πώματα και καπάκια που χρησιμοποιούνται για δοχεία ποτών είναι μεταξύ των πλαστικών ειδών μιας χρήσης που συναντώνται συχνότερα ως απορρίμματα στις παραλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επομένως, η διάθεση στην αγορά πλαστικών δοχείων αναψυκτικών μίας χρήσης θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο εάν συμμορφώνονται με ορισμένες απαιτήσεις σχεδιασμού προϊόντος, προκειμένου να μειωθούν σημαντικά οι εισροές πλαστικών κλεισίματος και καπακιών δοχείων στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ανακύκλωσης, τις απαιτήσεις για τις συσκευασίες που ορίζονται στο παράρτημα II της οδηγίας 94/62/ΕΚ.»

Οι απαιτήσεις για το σχεδιασμό και τη λειτουργία των προσδεδεμένων καπακιών που προκύπτουν από τον παρόντα κανονισμό βρίσκονται ακόμη υπό καθορισμό και επί του παρόντος μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

-Το πώμα πρέπει να είναι συμβατό με τα υπάρχοντα σχέδια.

-Ο αντίκτυπος στον τελικό πελάτη θα πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατόν χαμηλότερος, δηλαδή να μην μειώνεται η άνεση χρήσης.

-Τα κλεισίματα να είναι συμβατά με τον υπάρχοντα εξοπλισμό πλήρωσης.

-Τα πώματα συνδέονται με το δοχείο καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος μέχρι την ανακύκλωση.

-Τα υλικά για το δεμένο καπάκι δεν αλλάζουν.

– Ο αντίκτυπος στις υπάρχουσες γραμμές παραγωγής θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί και η παραγωγή δεν θα πρέπει να μειωθεί.

– Πρέπει να διασφαλίζεται 15 φορές το άνοιγμα και το κλείσιμο του καπακιού χωρίς απώλεια λειτουργίας.

Παρόλο που δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για αυτό μέχρι στιγμής, τα καπακιών που παραμένουν συνδεδεμένα με το μπουκάλι κυκλοφορούν στην αγορά εδώ και αρκετό καιρό και χρησιμοποιούνται ήδη από ορισμένους κατασκευαστές ποτών.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με μελέτη περίπου 1.350 γραμμές εμφιάλωσης σε όλη την ΕΕ θα πρέπει να προετοιμαστούν για την αλλαγή και να προσαρμοστούν στον νέο ευρωπαϊκό νόμο. Αυτό σημαίνει από αλλαγές στην γραμμή παραγωγής, αλλαγές στη συνεργασία τους με τους προμηθευτές μπουκαλιών, ακόμα και αλλαγές στην ετικέτα και στο λογότυπο.

Δυστυχώς προς το παρόν, υπάρχει μόνο μια γενική προδιαγραφή που δηλώνει ότι πρέπει τα καπάκια να παραμένουν συνδεδεμένα με τα μπουκάλια χωρίς να προσδιορίζει ποιες είναι οι ακριβείς βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται.

Σύμφωνα με το engelglobal.com υπάρχουν επί του παρόντος δύο παραλλαγές που κυριαρχούν στο σχεδιασμό των δεμένων καπακιών:

– Το «σχέδιο λάσο» αναφέρεται σε καπάκια που συνδέονται με το μπουκάλι με ταινία δύο μερών. Το καπάκι συνδέεται με την επάνω ταινία και το μπουκάλι στην κάτω ταινία. Αυτός ο σχεδιασμός είναι σχετικά εύκολος στην εφαρμογή με τα υπάρχοντα εργαλεία, συνήθως μόνο τα ρυθμιστικά χρειάζεται να επεξεργαστούν ξανά.

– Ο «σχεδιασμός άρθρωσης», από την άλλη πλευρά, επιτρέπει τη μόνιμη σύνδεση του καπακιού και του δοχείου μέσω ενός… μεντεσέ, ο οποίος προαιρετικά επιτρέπει επίσης τη στερέωση του καπακιού σε μια καθορισμένη θέση. Η χρήση των υπαρχόντων εργαλείων είναι πρακτικά αδύνατη.