Συντάξεις: Συντάξεις σε λίγες μόνον ώρες από την υποβολή της αίτησης των ασφαλισμένων θα μπορεί να απονέμει ο ΕΦΚΑ σε περίπου 21 μήνες από σήμερα με την ψηφιοποίηση όλου του ασφαλιστικού βίου των εργαζομένων.
Το νέο χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η διοίκηση του ΕΦΚΑ για τη μετατροπή των ενσήμων σε «άυλη ασφάλιση» μέσω της ψηφιοποίησης του έγχαρτου αρχείου όλων των Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης εκτείνεται έως το τέλος του 2026.
Αυτό είναι και το χρονικό σημείο που οι συντάξεις, κύριες και επικουρικές, θα μπορούν να εκδίδονται αυθημερόν με οριστικές αποφάσεις, χωρίς να μεσολαβούν τα στάδια των προσωρινών συντάξεων και των προκαταβολών, όπως γίνεται σήμερα πριν βγουν οι οριστικές αποφάσεις.
Η ψηφιοποίηση των ενσήμων, σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία που παρουσιάζει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», ξεκινά από το 1980 και μετά και περιλαμβάνει όλη την ασφαλιστική ιστορία και τις μεταβολές των εργαζομένων για μια 45ετία, καλύπτοντας ουσιαστικά όσους άρχισαν να κολλάνε τα πρώτα τους ένσημα από την ηλικία των 20 ετών.
Το έργο της ψηφιοποίησης των ενσήμων του ΕΦΚΑ υποστηρίζεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και το ΕΣΠΑ.
Μέσω του χρηματοδοτούμενου από το ΕΣΠΑ έργου ψηφιοποίησης (προϋπολογισμού 10.416.000€) υλοποιούνται η σάρωση, η τεκμηρίωση και η εξαγωγή δεδομένων ασφαλιστικής ιστορίας από 10.700.000 σελίδες χαρτώου αρχείου των Ταμείων του ΕΤΑΑ (ΤΣΑΥ, ΤΑΝ και ΤΣΜΕΔΕ), του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του ΤΕΑΥΕΚ.
Η σύμβαση της αναδόχου κοινοπραξίας εταιριών (Iron Mountain και Mellon Technologies) υπογράφηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023, με ημερομηνία ολοκλήρωσης στις 11 Αυγούστου 2025.
Εως σήμερα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της σάρωσης για το σύνολο του έργου.
Η ροή εξαγωγής δεδομένων ξεκίνησε στις 29 Μαρτίου 2024, έχοντας παραγάγει αρχεία δεδομένων ασφαλιστικής ιστορίας για 8.588.952 σελίδες.
Τα ποσοστά ψηφιοποίησης που έχουν επιτευχθεί είναι μέχρι στιγμής τα εξής:
- Στο ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ, η ψηφιοποίηση έφτασε στο 86,5% και σε σύνολο 2.280.157 σελίδων έγχαρτων ενσήμων έχουν ψηφιοποιηθεί σχεδόν οι 2 εκατ. σελίδες.
- Στο ΕΤΑΑ-ΤΑΝ, η ψηφιοποίηση βρίσκεται στο 50% και σε σύνολο 375.512 σελίδων έγχαρτων ενσήμων έχουν ψηφιοποιηθεί σχεδόν οι 130.000 σελίδες.
- Στο ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, η ψηφιοποίηση έφτασε στο 95,5% και σε σύνολο 898.059 σελίδων έγχαρτων ενσήμων έχουν ψηφιοποιηθεί και απομένουν λιγότερες από 40.000 σελίδες για να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση.
- Στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, η ψηφιοποίηση είναι στο 50% και σε σύνολο 1.421.120 σελίδων έγχαρτων ενσήμων έχουν ψηφιοποιηθεί οι 750.000 σελίδες.
- Στο ΤΕΑΥΕΚ, η ψηφιοποίηση έφτασε στο 84,9% και σε σύνολο 5.725.152 σελίδων έγχαρτων ενσήμων έχουν ψηφιοποιηθεί σχεδόν οι 4.866.380 σελίδες.
Το αντικείμενο του έργου ψηφιοποίησης που χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ (προϋπολογισμού 32.116.000€) περιλαμβάνει τη σάρωση, την τεκμηρίωση, την εξαγωγή και τον μετασχηματισμό δεδομένων ασφαλιστικής ιστορίας από 42.708.333 σελίδες χαρτώου αρχείου από τα τρία Ταμεία του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ ΤΣΑ, ΤΑΕ) από 16 επικουρικά ταμεία του ΕΤΕΑΕΠ, από το ΙΚΑ, από το Ταμείο των συνεταιρισμών (ΤΣΕΑΠΓΣΟ), καθώς και μέρος του αρχείου της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων Δημόσιου Τομέα.
Η σύμβαση του έργου ΤΑΑ είναι «σύμβαση-πλαίσιο» με τους εξής 3 αναδόχους: Netcompany, Unisystems, και Inform Lycos. Οι σχετικές εκτελεστικές συμβάσεις υπογράφηκαν την 1η Μαρτίου 2024, με ημερομηνία ολοκλήρωσης στις 30 Νοεμβρίου 2025.
Μέχρι σήμερα έχουν σαρωθεί πάνω από 10.000.000 σελίδες, που ισοδυναμεί με το 25% του συνολικού έγχαρτου αρχείου και ο στόχος είναι να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση τον Αύγουστο του 2025.
Η ροή εξαγωγής δεδομένων και παραγωγής αρχείων ασφαλιστικής ιστορίας έχει ξεκινήσει από τα τέλη Φεβρουαρίου 2025 με το αρχείο του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Ηλεκτροτεχνιτών (ΤΕΑΗΕ) και εντός του επόμενου διμήνου θα επεκταθεί στα υπόλοιπα Ταμεία.
Τα έργα ψηφιοποίησης του ΕΦΚΑ είναι τα πρώτα που αξιοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και μηχανικής μάθησης (Intelligent Document Processing – IDP) για την εξαγωγή των δεδομένων από χαρτώο αρχείο, γεγονός που περιορίζει δραστικά την ανάγκη ανθρώπινης παρέμβασης και αυξάνει την ποιότητα των εξαγόμενων δεδομένων.
Με τη χρήση μεθόδων Τεχνητής Νοημοσύνης στην ψηφιοποίηση των ενσήμων, τα περιθώρια λάθους είναι σχεδόν ανύπαρκτα, καθώς οι χρόνοι ασφάλισης μεταφέρονται αυτούσιοι στο ψηφιακό μητρώο του ΕΦΚΑ και οι πιθανότητες να χαθούν ή να μη βρίσκονται ένσημα, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, είναι μηδενικές.
Καθώς, μάλιστα, προχωρά η ψηφιακή κάρτα εργασίας, που πλέον έχει επεκταθεί στο σύνολο των επιχειρήσεων, τα ψηφιακά ένσημα που περνούν στον ΕΦΚΑ θα έχουν και ένα επίσης ψηφιακό ιστορικό από το 2024 και μετά, με τις αποδοχές των ασφαλισμένων βάσει των οποίων θα καθορίζεται και το ύψος των συντάξεών τους.
Η μετατροπή των χάρτινων ενσήμων σε ψηφιακό χρόνο ασφάλισης είναι το πρώτο στάδιο για να υπολογίζεται η σύνταξη σε μία μέρα. Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι ότι οι ψηφιακοί χρόνοι ασφάλισης θα πρέπει να «διαβάζονται» από τα συστήματα του ΕΦΚΑ.
Πρακτικά, το δεύτερο στάδιο προϋποθέτει ότι από τη στιγμή που ο ασφαλισμένος κάνει την αίτηση για συνταξιοδότηση, ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να βλέπει σε ποια Ταμεία ασφαλίστηκε και με τι αποδοχές, ώστε να υπολογίζει άμεσα τη σύνταξη. Αυτό το στάδιο, της επεξεργασίας, δηλαδή, του ψηφιακού αρχείου με τους χρόνους ασφάλισης, θα πάρει μερικούς μήνες μέχρι να βγαίνουν οι συντάξεις σε μία μέρα.
Συντάξεις: Επιστρέφει η 13η – Όλο το σχέδιο
Σχέδιο για τη χορήγηση 13ης σύνταξης με ένα ποσό μεταξύ 500 ευρώ και 800 ευρώ βρίσκεται στο τραπέζι των προτάσεων που εξετάζονται από την κυβέρνηση για τη στήριξη των συνταξιούχων.
Το μέτρο έχει μπει στο τραπέζι εν όψει του συνολικού πακέτου ενίσχυσης των εισοδημάτων που αναμένεται να οριστικοποιηθεί έως το καλοκαίρι, για να ανακοινωθεί στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η 13η σύνταξη εξετάζεται σε συνδυασμό με άλλα δύο εναλλακτικά μέτρα για τους συνταξιούχους, που είναι η κατάργηση ή το κούρεμα της προσωπικής διαφοράς και η πληρωμή των χρωστούμενων αναδρομικών από τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Το κάθε μέτρο θα κοστολογηθεί και στη συνέχεια θα επιλεγεί αυτό που μπορεί να χρηματοδοτηθεί ανάλογα με το πόσο μεγάλο θα είναι το πακέτο των οικονομικών ενισχύσεων στο οποίο θα καταλήξει η κυβέρνηση.
Οι συνταξιούχοι θα είναι μέσα στο πακέτο των ενισχύσεων, για τους οποίους, όπως αποκαλύπτει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος», εξετάζονται τρία σενάρια, που είναι:
- Χορήγηση 13ης σύνταξης σε όλους όσοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη, δηλαδή σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους. Το ποσό της παροχής θα είναι είτε στα 500 ευρώ οριζόντια για όλους, ανεξαρτήτως του ύψους της κύριας σύνταξης, είτε κλιμακωτό, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης, με πλαφόν τα 800 ευρώ. Με το κλιμακωτό ποσό, που αυτή τη στιγμή είναι το πιθανότερο από όσα είναι στο τραπέζι, ένας συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη 600 ευρώ θα λάβει 13η σύνταξη με 600 ευρώ, ένας άλλος που παίρνει 700 ευρώ θα πάρει 13η σύνταξη 700 ευρώ, ενώ όσοι λαμβάνουν πάνω από 800 ευρώ θα πάρουν 13η σύνταξη 800 ευρώ. Αν προκριθεί το μέτρο, τότε θα πληρώνεται δύο φορές τον χρόνο, κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα. Η πρώτη πληρωμή θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2025 με τη μισή σύνταξη, δηλαδή με 250 ευρώ έως 400 ευρώ, και η δεύτερη το Πάσχα του 2026 με το υπόλοιπο ποσό. Το κόστος της 13ης σύνταξης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις» και με δεδομένο ότι περίπου 500.000 συνταξιούχοι του ΟΓΑ λαμβάνουν έως 600 ευρώ και άλλοι 300.000 παίρνουν έως 800 ευρώ, φτάνει κοντά στα 1,7 δισ. ευρώ.
- Κατάργηση ή κούρεμα της προσωπικής διαφοράς που εξακολουθούν να λαμβάνουν 670.000 συνταξιούχοι και οι οποίοι στερούνται των αυξήσεων. Το μέτρο είναι ήδη στο τραπέζι και είναι πιθανό να εξεταστεί από κοινού με τη 13η σύνταξη. Για παράδειγμα, ένας συνδυασμός θα είναι να δοθεί μικρότερο ποσό για τη 13η σύνταξη -έως 700 ευρώ- και να καταργηθεί η προσωπική διαφορά. Ένας άλλος συνδυασμός είναι να περικοπεί το 50% ή και το 70% της προσωπικής διαφοράς με τη 13η σύνταξη στα 800 ευρώ. Ένα τρίτο ενδεχόμενο είναι να εφαρμοστεί στην προσωπική διαφορά ένας «μερικός συμψηφισμός», ώστε οι συνταξιούχοι να παίρνουν στην τσέπη ένα μέρος της αύξησης και το υπόλοιπο να συμψηφίζεται με την προσωπική διαφορά.
- Πληρωμή αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους, είτε έχουν καταθέσει προσφυγές είτε όχι. Το κόστος από την πληρωμή αναδρομικών από παράνομες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις για 11 μήνες, καθώς και από τις παράνομες κρατήσεις της εισφοράς αλληλεγγύης για 23 μήνες στις κύριες συντάξεις του Δημοσίου, χωρίς την πληρωμή αναδρομικών για τα Δώρα, εκτιμάται γύρω στο 1,2 δισ. ευρώ, ενώ αν μπουν και τα Δώρα, ανεβαίνει στα 2,4 δισ. ευρώ.
Συντάξεις: Δυστυχώς Πάσχα με άδειες τσέπες για τους συνταξιούχους – Τι αποφασίστηκε
Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να καταβληθούν νωρίτερα οι συντάξεις του Μαΐου, παρά τα σενάρια που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ενόψει και των εορτών του Πάσχα.
Όπως αναφέρεται από το υπουργείο Εργασίας, οι συντάξεις του Μαΐου δεν θα καταβληθούν πριν από το Πάσχα, δηλαδή μέχρι τις 17 Απριλίου.
Ο λόγος είναι ότι οι επόμενες συντάξεις θα καταβληθούν μετά από περίπου ενάμιση μήνα, κάτι που θα προκαλούσε εκ νέου παράπονα από τους συνταξιούχους, όπως είχε συμβεί και τα Χριστούγεννα.
Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να περάσουν 50 ημέρες μέχρι την επόμενη πληρωμή, αποφασίστηκε οι συντάξεις Μαΐου να καταβληθούν στις προβλεπόμενες ημερομηνίες.
Αναλυτικά, οι ημερομηνίες πληρωμής για τους συνταξιούχους όλων των Ταμείων για τις συντάξεις Μαΐου 2025 είναι οι εξής:
- Συνταξιούχοι από 1/1/2017 και μετά (Νόμος 4387/2016): Οι κύριες και επικουρικές συντάξεις ΟΠΣ-ΕΦΚΑ Μαΐου 2025 θα καταβληθούν την Παρασκευή 25 Απριλίου 2025.
- Συντάξεις ΙΚΑ: Οι συντάξεις Μαΐου 2025 του ΙΚΑ θα καταβληθούν την Τρίτη 29 Απριλίου 2025.
- Συντάξεις ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ (μη μισθωτών): Οι συντάξεις Μαΐου 2025 θα καταβληθούν την Παρασκευή 25 Απριλίου 2025.
- Συντάξεις ΝΑΤ: Οι συντάξεις Μαΐου 2025 του ΝΑΤ θα καταβληθούν την Τρίτη 29 Απριλίου 2025.
- Συντάξεις Δημοσίου: Οι συντάξεις Μαΐου 2025 του Δημοσίου θα καταβληθούν την Τρίτη 29 Απριλίου 2025.
(Τα υπόλοιπα Ταμεία του ΕΦΚΑ (Μισθωτών) θα καταβάλουν τις συντάξεις Μαΐου 2025 στις ίδιες ημερομηνίες όπως το Δημόσιο)
(Οι προσωρινές συντάξεις Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας και Πυροσβεστικού Σώματος για τον Μάιο 2025 θα καταβληθούν επίσης την ίδια ημερομηνία με το Δημόσιο).
Συντάξεις: Ποιοι θα πάρουν αναδρομικά έως και 3.500 ευρώ
Αναδρομικά ποσά χιλιάδων ευρώ αναμένεται να καταβληθούν το επόμενο διάστημα σε 15.000 συνταξιούχους στρατιωτικούς, περίπου 1.000 της Ολυμπιακής και περίπου 2.500 της Εθνικής Τράπεζας.
Συγκεκριμένα, μέσα στις επόμενες ημέρες θα πληρωθούν τα υπολειπόμενα ποσά για τους συνταξιούχους της Ολυμπιακής και της Εθνικής Τράπεζας, ενώ ακολούθως θα ξεκινήσει ο επανυπολογισμός των συντάξεων των στρατιωτικών.
Ο ΕΦΚΑ ξεκινά από τις αρχές Απριλίου τον επανυπολογισμό των μειώσεων για συντάξεις αποστράτων που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ, με σκοπό να καταβληθούν τα αναδρομικά από τις διαφορές που προκύπτουν υπέρ των συνταξιούχων από τον Μάιο και μετά. Αυτά τα αναδρομικά, που κυμαίνονται από 1.200 έως 3.500 ευρώ, αναμένεται να δοθούν τον Μάιο σε δεκάδες χιλιάδες απόστρατους.
Τα ποσά αυτά αφορούν 27 μήνες και προκύπτουν από τη μείωση των κρατήσεων που είχαν επιβληθεί σε συντάξεις και μερίσματα με άθροισμα άνω των 1.000 ευρώ βάσει του νόμου 4093/2012. Τα αναδρομικά προέρχονται από την κατάργηση της μείωσης του νόμου 4093, η οποία σταμάτησε να εφαρμόζεται από τον Απρίλιο του 2023 στα μερίσματα που λαμβάνουν οι απόστρατοι από τα μετοχικά τους ταμεία, και συνεχίστηκε μόνο στις κύριες συντάξεις. Αυτή η αλλαγή οδήγησε σε αυξήσεις για πολλούς συνταξιούχους, καθώς πλέον στον υπολογισμό των μειώσεων δεν λαμβάνεται υπόψη το μέρισμα, αλλά μόνο η κύρια σύνταξη.
Από την εφαρμογή της κατάργησης των μειώσεων στα μερίσματα από τον Απρίλιο του 2023 και μετά, το ποσό που παραμένει για τις κρατήσεις αφορά μόνο τη κύρια σύνταξη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί το ποσοστό μείωσης για πολλές συντάξεις. Η κατάργηση των μειώσεων ισχύει αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2021, με τα αναδρομικά για τις συντάξεις να αφορούν την περίοδο Ιανουαρίου 2021 – Μαρτίου 2023.
Πολλοί απόστρατοι είδαν ήδη αυξήσεις στις κύριες συντάξεις τους από τον Απρίλιο του 2023, λόγω της μείωσης των κρατήσεων από τότε και εφεξής, αλλά τα αναδρομικά παραμένουν εκκρεμή. Τα αναδρομικά από τον επανυπολογισμό των κρατήσεων του νόμου 4093 εξαρτώνται από το ύψος της κύριας σύνταξης, και αν η κύρια σύνταξη υπάγεται σε μικρότερη κλίμακα κρατήσεων μετά την αφαίρεση του μερίσματος.
Η αύξηση από τη μείωση των κρατήσεων μεταφέρεται άμεσα στις συντάξεις για όσους δεν έχουν προσωπική διαφορά. Για όσους διατηρούν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς, η αύξηση μεταφέρεται στο ποσό της προσωπικής διαφοράς. Στις περιπτώσεις που η κύρια σύνταξη παραμένει στην ίδια κλίμακα περικοπών, χωρίς το μέρισμα, οι κρατήσεις παραμένουν ίδιες και οι απόστρατοι συνεχίζουν να λαμβάνουν τα ίδια ποσά.
Για εκείνους που έχουν μηδενίσει την προσωπική διαφορά με τον δεύτερο επανυπολογισμό (του νόμου Βρούτση) και τις αυξήσεις που έχουν δοθεί, το όφελος από τον επανυπολογισμό των κρατήσεων του νόμου 4093 θα είναι μια πρόσθετη καθαρή αύξηση στη σύνταξή τους. Αρκετοί απόστρατοι είδαν τέτοιες αυξήσεις αμέσως μετά την κατάργηση των κρατήσεων στο μέρισμα, που εφαρμόστηκε από τον Απρίλιο του 2023, κυρίως οι συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά.
Η κατάργηση των μειώσεων στα μερίσματα των αποστράτων έγινε με ειδικό νόμο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με τη διαβεβαίωση ότι τα μετοχικά ταμεία των στρατιωτικών δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα βιωσιμότητας λόγω του τερματισμού των περικοπών στα μερίσματα. Για το Μετοχικό Ταμείο των πολιτικών συνταξιούχων (ΜΤΠΥ) δεν υπήρξε ανάλογη πρόβλεψη, καθώς χωρίς τις περικοπές θα υπήρχε πρόβλημα βιωσιμότητας του φορέα.
Παραδείγματα:
- Απόστρατος με κύρια σύνταξη 1.940 ευρώ και άθροισμα 2.528 ευρώ μαζί με το μέρισμα, είχε μείωση 15% και έχανε 291 ευρώ. Χωρίς το μέρισμα, η μείωση πέφτει στο 10%, με αύξηση 97 ευρώ και αναδρομικά 3.492 ευρώ.
- Απόστρατος με κύρια σύνταξη 1.490 ευρώ και άθροισμα 1.888 ευρώ μαζί με το μέρισμα, είχε μείωση 10% και έχανε 149 ευρώ. Χωρίς το μέρισμα, η μείωση πέφτει στο 5%, με αύξηση 74,5 ευρώ και αναδρομικά 2.682 ευρώ.
- Απόστρατος με κύρια σύνταξη 1.130 ευρώ και άθροισμα 1.376 ευρώ μαζί με το μέρισμα, είχε μείωση 5% και έχανε 56,5 ευρώ. Χωρίς το μέρισμα, η μείωση παραμένει στο 5%, καθώς η σύνταξη παραμένει στην κλίμακα μεταξύ 1.000 και 1.500 ευρώ, όπου η μείωση είναι 5%.