Συντάξεις; Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο συνταξιούχοι παραμένουν σε αναμονή για να λάβουν αναδρομικά «πακέτα» που καθυστερούν εδώ και χρόνια, εξαιτίας είτε λανθασμένων υπολογισμών των επικουρικών τους συντάξεων είτε περικοπών που είχαν εφαρμοστεί στο παρελθόν.

Οι διεκδικήσεις αφορούν δύο βασικές κατηγορίες συνταξιούχων: η πρώτη σχετίζεται με επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά το 2016, οι οποίες δεν περιλάμβαναν την προβλεπόμενη προσαύξηση για όσους είχαν αυξημένες εισφορές — περίπου 100.000 δικαιούχοι. Η δεύτερη κατηγορία αφορά στους «παλαιούς» συνταξιούχους που υπέστησαν τις μνημονιακές περικοπές στο 11μηνο Ιουνίου 2015–Μαΐου 2016, με περίπου 400.000 δικαιούχους.

Τα αναδρομικά για ορισμένους συνταξιούχους μπορεί να φτάσουν και πάνω από 15.000 ευρώ, ενώ οι μηνιαίες επικουρικές θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 200–300 ευρώ. Το ακριβές ποσό εξαρτάται από το ταμείο, τα έτη ασφάλισης και τις καταβληθείσες εισφορές.

Συντάξεις: Η εκκρεμότητα μετά το 2016 για περισσότερους από 100.000 συνταξιούχους

Ένα σημαντικό ζήτημα αφορά τις επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 για ασφαλισμένους με αυξημένες εισφορές πάνω από το 6%. Ο νόμος 4387/2016, γνωστός ως «νόμος Κατρούγκαλου», προέβλεπε ότι για κάθε 1% επιπλέον εισφοράς, ο ασφαλισμένος δικαιούται προσαύξηση στη σύνταξη με συντελεστή 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης. Η διάταξη αυτή διατηρήθηκε και στον νόμο 4670/2020 («νόμος Βρούτση»).

Στην πράξη, όμως, η προσαύξηση αυτή δεν εφαρμόστηκε σε πολλές περιπτώσεις. Το ΕΤΕΑΕΠ, από το οποίο εκδόθηκαν οι επικουρικές, δεν συνυπολόγισε την αύξηση, με αποτέλεσμα οι συντάξεις να υπολογιστούν χαμηλότερα, χωρίς τα αντίστοιχα αναδρομικά. Μόλις το 2022–2023 ξεκίνησε σταδιακά η εφαρμογή του μέτρου, αφήνοντας εκτός μεγάλο αριθμό συνταξιούχων που αποχώρησαν μεταξύ 2017 και 2022.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι δικαιούχοι ανέρχονται σε περίπου 100.000, κυρίως από ταμεία τραπεζών, ΔΕΚΟ και επαγγελματικούς κλάδους όπως χημικοί, εμποροϋπάλληλοι και εργαζόμενοι σε βαρέα επαγγέλματα. Σε αρκετές περιπτώσεις, η διαφορά μπορεί να φτάσει έως και 16.800 ευρώ, ενώ η μηνιαία επικουρική μπορεί να αυξηθεί κατά 150–300 ευρώ.

Παραδείγματα αυξημένων εισφορών

Για να γίνει πιο σαφές το μέγεθος της διαφοράς, ακολουθούν ενδεικτικές περιπτώσεις:

  • Συνταξιούχος τραπεζικού ταμείου με εισφορές 12% και 25 έτη ασφάλισης, που αποχώρησε το 2018, λαμβάνει σήμερα 148 ευρώ. Με την προσαύξηση, η επικουρική θα έπρεπε να είναι 323 ευρώ, δηλαδή 175 ευρώ περισσότερα, με αναδρομικά περίπου 16.800 ευρώ.

  • Ασφαλισμένος με εισφορές 10% και 35 έτη υπηρεσίας, που συνταξιοδοτήθηκε το 2022, λαμβάνει επικουρική 370 ευρώ. Η μηνιαία διαφορά ανέρχεται σε 200 ευρώ και τα αναδρομικά φτάνουν τα 9.600 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό, η σύνταξη θα ανέλθει σε 570 ευρώ.

Πρόκειται για ασφαλισμένους που είχαν καταβάλει υψηλές εισφορές σε ειδικά επικουρικά ταμεία τραπεζών, ΔΕΗ, ΕΡΤ, εμποροϋπαλλήλων και άλλων φορέων, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει αναγνωριστεί στην καταβολή της επικουρικής τους.

Διαδικασία επανυπολογισμού

Οι συνταξιούχοι που διαπιστώνουν ότι η προσαύξηση δεν έχει υπολογιστεί στην επικουρική τους μπορούν να ακολουθήσουν τα εξής βήματα:

  1. Να ελέγξουν αν το ταμείο τους προέβλεπε εισφορές άνω του 6%.

  2. Να βεβαιώσουν ότι οι εισφορές είχαν καταβληθεί έως το 2014.

  3. Να εξετάσουν την απόφαση απονομής σύνταξης για να διαπιστώσουν αν έχει συνυπολογιστεί η προσαύξηση.

Σε περίπτωση που δεν έχει εφαρμοστεί, μπορούν να υποβάλουν αίτηση επανυπολογισμού στον e-ΕΦΚΑ. Αν γίνει δεκτή, η αύξηση εφαρμόζεται άμεσα στη μηνιαία επικουρική, ενώ τα αναδρομικά καταβάλλονται είτε εφάπαξ είτε σε δόσεις. Για παράδειγμα, επικουρική 400 ευρώ που καταβλήθηκε με καθυστέρηση 12 μηνών, συνοδεύεται από αναδρομικά 4.800 ευρώ.

Νομικές προσφυγές

Πολλοί συνταξιούχοι, κυρίως τραπεζοϋπάλληλοι, έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Καταγγέλλουν ότι παρά τις αυξημένες εισφορές, το ΕΤΕΑΕΠ απορρίπτει τα αιτήματά τους, υποστηρίζοντας ότι δεν δικαιούνται προσαύξηση. Ωστόσο, το άρθρο 96 του ν. 4387/2016 προβλέπει ρητά ότι η προσαύξηση που ισχύει για τις κύριες συντάξεις εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και στις επικουρικές. Οι επικείμενες δικαστικές αποφάσεις θεωρούνται κρίσιμες για χιλιάδες συνταξιούχους, που περιμένουν την αποκατάσταση της εκκρεμότητας και την καταβολή των αναδρομικών.

Συντάξεις: Οι «παλαιοί» συνταξιούχοι και οι μνημονιακές περικοπές

Ταυτόχρονα, περίπου 400.000 συνταξιούχοι που είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 αναμένουν την καταβολή αναδρομικών για τις περικοπές 11 μηνών (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016). Ο ΕΦΚΑ πρέπει να προχωρήσει στις πληρωμές για τις αντισυνταγματικές περικοπές στις επικουρικές μετά την έκδοση μαζικών δικαστικών αποφάσεων. Τα αναδρομικά φτάνουν έως και 4.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι το 11μηνο είχε ήδη πληρωθεί για τις κύριες συντάξεις το 2020, αλλά οι επικουρικές και τα Δώρα παρέμειναν εκτός.

Τα αναδρομικά δικαιούνται όσοι είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τον Ιούλιο του 2020 και κέρδισαν στα Πρωτοδικεία, καθώς ο ΕΦΚΑ δεν άσκησε εφέσεις. Συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δεν μπορούν πλέον να διεκδικήσουν τα ποσά, λόγω παραγραφής. Σύμφωνα με εργατολόγους, περίπου 10.000–20.000 δικαιούχοι έχουν ήδη λάβει ποσά 2.500–3.000 ευρώ συν τόκους 6%, με ορισμένους να τα εισπράττουν με δύο χρόνια καθυστέρηση.

Αναδρομικά ανά ταμείο

Τα ποσά διαφοροποιούνται ανά ταμείο. Παραδείγματα:

  • Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική 610 ευρώ, σήμερα λαμβάνει 278 ευρώ, δικαιούται αναδρομικά 1.966 ευρώ.

  • Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική 190 ευρώ, σήμερα λαμβάνει 150 ευρώ, δικαιούται 437 ευρώ.

  • Συνταξιούχος ΔΕΚΟ με αρχική 915 ευρώ, σήμερα 499 ευρώ, δικαιούται 4.024 ευρώ.

  • Συνταξιούχος Δημοσίου με αρχική 467 ευρώ, σήμερα 285 ευρώ, δικαιούται 2.004 ευρώ.

  • Συνταξιούχος ΝΑΤ με αρχική 587 ευρώ, σήμερα 381 ευρώ, δικαιούται 1.679 ευρώ.

  • Συνταξιούχος από άλλα επικουρικά ταμεία (Εμποροϋπάλληλοι, Ηλεκτροτεχνίτες, Αρτοποιοί, Δικηγόροι, ΕΡΤ κ.ά.) με αρχική 449 ευρώ, σήμερα 274 ευρώ, δικαιούται 1.927 ευρώ.

Δικαιούχοι αναδρομικών προέρχονται από 33 επικουρικά ταμεία ενταγμένα στον ΕΦΚΑ–ΕΤΕΑΕΠ, με επιστροφές από 410 έως 4.000 ευρώ. Τα ταμεία περιλαμβάνουν: ΕΛΕΜ (ΑΤΕ), ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ, ΝΑΤ–ΚΕΑΝ, ΤΑΔΚΥ, ΤΑΠΤΠ, ΤΑΣ, ΤΕΑΑ, ΤΕΑΔ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΕΙΓΕ, ΤΕΑΕΧ, ΤΕΑΙΣΥΤ, ΤΕΑΠ ΔΕΗ, ΤΕΑΠ ΟΤΕ, ΤΕΑΠΕΛΤΑ, ΤΕΑΠΕΤΒΑ, ΤΕΑΠΕΤΕ, ΤΕΑΠΙΕΝ, ΤΕΑΠΟΖΟ, ΤΕΑΠΟΚΑ, ΤΕΑΠΠΕΡΤ, ΤΕΑΠΥΚ, ΤΕΑΤΤΑΘ, ΤΕΑΥΑΠ, ΤΕΑΥΕΚ, ΤΕΑΥΝΤΠ, ΤΕΑΥΠΣ, ΤΕΑΧ, ΤΣΕΑΠΣΓΟ, ΤΣΜΕΔΕ, ΕΤΕΑ–ΕΤΕΑΜ–ΟΠΣ, ΤΑΥΕΒΖ, ΛΕΠΕΤΕ.

Αυτό το «πακέτο» αναδρομικών αποτελεί μια σημαντική εκκρεμότητα για χιλιάδες συνταξιούχους, που περιμένουν την πλήρη αποκατάσταση των επικουρικών τους και την αναδρομική καταβολή των δικαιούμενων ποσών.

Συντάξεις: Οριστικό – Ποιοι δικαιούνται αναδρομικά, πόσα θα πάρουν και πότε

Κατά κύματα υποβάλλονται οι αιτήσεις συνταξιούχων στον ΕΦΚΑ που διεκδικούν αναδρομικά.

Χιλιάδες συνταξιούχοι, οι οποίοι αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, δικαιούνται αναδρομικά από τον νόμο Βρούτση (Ν. 4670/2020), καθώς ενώ έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, δεν τα έχουν λάβει.

Συγκεκριμένα, δεν τους έχει γίνει ο απαραίτητος επανυπολογισμός της σύνταξης και ως εκ τούτου δεν έχουν λάβει ούτε τα αυξημένα μηνιαία ποσά, ούτε τα αναλογούντα αναδρομικά.

Διεκδικούμενα αναδρομικά έχουν όσοι βλέπουν στην απόφαση συνταξιοδότησης να αναφέρονται συντελεστές του Ν. 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), ενώ θα έπρεπε να εφαρμόζονται οι βελτιωμένοι συντελεστές του Ν. 4670/2020 (νόμος Βρούτση).

Ο συνταξιούχος πρέπει να έχει συνταξιοδοτηθεί μετά τον Μάιο του 2016 και να έχει συμπληρωμένα 30 συντάξιμα έτη.

Η διοίκηση του e–ΕΦΚΑ καλεί τους συνταξιούχους που πληρούν τα κριτήρια αλλά δεν έχουν εισπράξει αυξήσεις στη σύνταξη, να υποβάλλουν αίτηση επανυπολογισμού και επανεξέτασης του ποσού.

Η συγκεκριμένη διαδικασία μπορεί να αποκαλύψει δικαιώματα σε μη καταβληθείσες αυξήσεις και αναδρομικά.

Πρόσθετη αναζήτηση γίνεται και μέσα από το νέο ηλεκτρονικό εργαλείο του ΕΦΚΑ που ονομάζεται Θυρίδα του Πολίτη (my.gov.gr) και είναι ήδη σε λειτουργία. Από τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, οι συνταξιούχοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στα Μηνιαία Ενημερωτικά Συντάξεων, τα οποία θα τους είναι χρήσιμα αν πρέπει να υποβάλλουν αίτηση επανεξέτασης για τη χορήγηση αναδρομικών.

Πλέον, κάθε συνταξιούχος που εισέρχεται στην παραπάνω υπηρεσία για να αναζητήσει τα ενημερωτικά του σημειώματα, έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί την κοινοποίηση αυτών στη Θυρίδα του στο gov.gr, Εκτύπωση Μηνιαίου Ενημερωτικού Σημειώματος Κύριας (ή / και Επικουρικής) Σύνταξης, https://apps.e-efka.gov.gr/ePensionStatementEFKA.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα ποσά κυμαίνονται από 3.000 έως 5.000 ευρώ για ασφαλισμένους με 35 – 36 χρόνια, ενώ για όσους έχουν 40 έτη και υψηλό συντάξιμο μισθό, τα ποσά μπορεί να ξεπεράσουν τα 8.500 ευρώ.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης, θα έπρεπε να είχαν λάβει αυξήσεις βάσει των βελτιωμένων ποσοστών αναπλήρωσης του Ν. 4670/2020.

Αν και ο ΕΦΚΑ αναγνωρίζει τις καθυστερήσεις, καλεί τους συνταξιούχους να ελέγξουν προληπτικά τις αποφάσεις συνταξιοδότησης και να προβούν σε αίτηση επανεξέτασης, εφόσον διαπιστώσουν απόκλιση από τα δικαιούμενα ποσά.

Προσοχή: Πολλοί από τους θιγόμενους δεν έχουν λάβει καμία ενημέρωση και αγνοούν ότι ενδέχεται να δικαιούνται αύξηση και αναδρομικά. Σε άλλες περιπτώσεις, η καθυστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός για λόγους τεχνικούς ή λόγω αδράνειας στην αξιολόγηση περιπτώσεων με διαδοχική ή παράλληλη ασφάλιση.

Για κάθε σύνταξη που επανυπολογίζεται, θα εξεταστούν και οι αυξήσεις για τα έτη 2023, 2024 και 2025 με βάση τα νέα ποσά. Αν προκύψει προσωπική διαφορά με τον επανυπολογισμό, η αύξηση συμψηφίζεται και ο συνταξιούχος δεν έχει όφελος μέχρι η αύξηση να υπερκαλύψει τη διαφορά.

Αν ο επανυπολογισμός δεν βγάλει προσωπική διαφορά, τότε ο συνταξιούχος θα λάβει το επιπλέον ποσό. Τα ποσά των αναδρομικών είναι μεικτά και με παρακράτηση 6% για την υγειονομική περίθαλψη. Επίσης, θα ισχύουν κλιμακωτή παρακράτηση από 3% έως 14% λόγω της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τις συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.400 ευρώ, καθώς και φόρος 20% επί του ποσού των αναδρομικών.

Παράλληλα, σταδιακά και με μεγάλη καθυστέρηση λόγω γραφειοκρατίας γίνονται οι πληρωμές από τον ΕΦΚΑ των αναδρομικών του ενδεκάμηνου, έως 4.000 ευρώ, στους 370.000 συνταξιούχους οι οποίοι είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη και κερδίζουν στα πρωτοδικεία αφού ο ΕΦΚΑ δεν ασκεί εφέσεις.

Τα αναδρομικά του ενδεκάμηνου (η επιστροφή αφορά το χρονικό διάστημα από 11 Ιουνίου 2015 έως 12 Μαΐου 2016) καταβάλλονται με τόκο 6% και αφορούν μόνο τους 370.000 συνταξιούχους οι οποίοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη.

Αρμόδιοι υπογραμμίζουν ότι δεν δικαιούνται αναδρομικά επικουρικής βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, γεγονός που οδηγεί τους συνταξιούχους σε δικαστικές προσφυγές. Συγκεκριμένα, χιλιάδες συνταξιούχοι διεκδικούν μεγάλο πακέτο αναδρομικών για επικουρικές συντάξεις με εισφορές άνω του 6% που εκδόθηκαν από τον Μάιο του 2016.

Τα αναδρομικά προέρχονται από την προσαύξηση ύψους 0,075% που διεκδικούν οι συνταξιούχοι για τις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν ως ασφαλισμένοι για την επικουρική ασφάλιση.