Συντάξεις 2023: Τι ισχύει και ποιοι ασφαλισμένοι μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους για πρόωρη συνταξιοδότηση οποτεδήποτε το επιθυμούν. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
ο δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης παραμένει ενεργό και μετά το 2023 για όσους δημοσίους υπαλλήλους έχουν θεμελιώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, που προβλέπονταν μέχρι και τις 18.8.2015.
Οι εν λόγω ασφαλισμένοι μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους για πρόωρη συνταξιοδότηση οποτεδήποτε επιθυμούν, δηλαδή, και μετά το 2023.
Για τους υπόλοιπους, από το τρέχον έτος καμία πρόωρη σύνταξη δεν θα εκδίδεται πριν τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας.
Αναλυτικότερα, προβλέπεται ότι για όσους δημοσίους υπαλλήλους είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010, 2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Συντάξεις 2023: Ποιους αφορά
Ποιους ασφαλισμένους στο Δημόσιο αφορά η δυνατότητα λήψης μειωμένης σύνταξης πριν τα 62:
-Αφορά γυναίκες με 25ετία μέχρι το 2010, με όριο ηλικίας τα 55 έτη.
-Γυναίκες και άνδρες με 25ετία το 2011, με όριο ηλικίας τα 56 έτη.
-Γυναίκες και άνδρες με 25ετία το 2012, με όριο ηλικίας τα 58 έτη.
Υπενθυμίζουμε ότι όσοι κατέθεσαν αίτηση απονομής μειωμένης σύνταξης εντός του 2022 και έχουν συμπληρώσει με οποιονδήποτε τρόπο (και με πλασματικά έτη) τις απαραίτητες 25ετίες το 2010, 2011 ή 2012 και τις απαραίτητες ηλικίες 55, 56 ή 58 μέσα στο 2022, θα λάβουν κανονικά μειωμένη σύνταξη.
Οσοι συμπληρώνουν τις παραπάνω προϋποθέσεις με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τις 31.12.2022 (δηλαδή και με εξαγορά πλασματικών ακόμα και από το 2023 και μετά), μπορούν να λάβουν μειωμένη πριν τα 62 και το 2023 και το 2024 κοκ και όποτε σε κάθε περίπτωση συμπληρώνουν τις σχετικές ηλικίες.
Τα θεμελιωμένα δικαιώματα γονέων ανηλίκων, τριτέκνων ή συγγενών ανίκανων για κάθε εργασία στο Δημόσιο, δεν θίγονται επ’ ουδενί από την δυσμενή εξέλιξη από το 2023 για τις μειωμένες συντάξεις, καθώς η σύνταξη την οποία μπορούν να λάβουν με τις ειδικές αυτές προϋποθέσεις, δεν συνιστά μειωμένη σύνταξη κατά την έννοια του νόμου, αλλά πλήρη-αναλογική των ετών ασφάλισής τους, επομένως δεν αποτελεί αντικείμενο αυτής της ρύθμισης.
Συντάξεις 2023: Αναλυτικά παραδείγματα
- Γυναίκα η οποία με εξαγορά χρόνου τέκνων είχε 25ετία μέχρι 31.12.2010 και έγινε 55 ετών τον Φεβρουάριο του 2022 και είχε υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Μάρτιο, μπορεί να πάρει μειωμένη σύνταξη.
- Ανδρας με 25ετία μέχρι 31.12.2011 με εξαγορά του απαραίτητου χρόνου σπουδών γίνεται 56 ετών τον Νοέμβριο του 2022. Μπορεί να υποβάλει τότε παραίτηση και αίτηση για μειωμένη σύνταξη.
- Υπάλληλος Δημοσίου που χωρίς πλασματικά συμπληρώνει 25ετία μέχρι 31.12.2012 και γίνεται 58 ετών τον Δεκέμβρη του 2022, βγαίνει σε μειωμένη σύνταξη πριν τα 62 και το 2023 και το 2024 και το 2025 εάν το επιθυμεί.
- Υπάλληλος Δημοσίου που συμπληρώνει 25ετία το 2011 αλλά γίνεται 56 ετών από 1.1.2023 και μετά, θα λάβει μειωμένη σύνταξη από τα 62 και μετά. Αυτονόητο όμως σε αυτό το σενάριο ότι στα 62 θα έχει παραπάνω από 40 χρόνια ασφάλισης, επομένως θα μπορεί να αιτηθεί πλήρη και όχι μειωμένη σύνταξη.
Συντάξεις 2023: «Κρυφές» αυξήσεις έως και 300 ευρώ – Ποιοι θα τις πάρουν
H αναμόρφωση της εισφοράς υπέρ ΑΚΑΓΕ, η νέα αύξηση των συνταξεων καθώς και η μείωση της προσωπικής διαφοράς θα αποτελέσουν το στοίχημα της νέας κυβέρνησης για την ανακούφιση 2,5 εκ. συνταξιούχων.
Οι νεότερες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ανάπτυξη για το 2023 μπορεί να φτάσει το 4% και με πληθωρισμό 5% σημαίνει αύξηση συντάξεων για το 2024 στο 4,5%.
Μαζί με το υπόλοιπο 0,5% (από την υψηλότερη ανάπτυξη του 2022), η συνολική αύξηση φτάνει στο 5%.
Αν όμως αναθεωρηθεί προς τα πάνω και ο πληθωρισμός, τότε η αύξηση θα είναι πιο ψηλά και από το 5%.
Οι νέες προβλέψεις όμως που θα συμπεριληφθούν στο αναθεωρημένο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής για τα επόμενα χρόνια δείχνουν ότι οι αυξήσεις θα είναι υψηλότερες αφενός γιατί αναμένεται υπερδιπλάσια ανάπτυξη για φέτος και αφετέρου διότι το 2024 θα πληρωθεί και το υπόλοιπο της αύξησης του 2023.
Η αύξηση για το 2024 θα κινείται στο 4,5% και με ένα υπόλοιπο 0,5% από την αύξηση που δόθηκε φέτος διαμορφώνουν για την επόμενη χρονιά ένα συνολικό ποσοστό αύξησης συντάξεων στο 5%. Η συνταγή της αύξησης για το 2024 θα είναι ίδια με φέτος και θα ληφθεί υπ’ όψιν το άθροισμα πληθωρισμού και ανάπτυξης του 2023 διά του 2.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, το κέρδος που προκύπτει για τους συνταξιούχους είναι, πρώτον, ότι όσοι μηδένισαν φέτος την προσωπική διαφορά θα δουν μεγαλύτερη καθαρή αύξηση το 2024 και, δεύτερον, όσοι έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς θα καταφέρουν είτε να το μειώσουν είτε να το μηδενίσουν όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό της αύξησης.
Παράλληλα όλο και περισσότεροι συνταξιούχοι, κάθε χρόνο, θα μειώνουν και θα σβήνουν προσωπική διαφορά με κέρδος για την τσέπη τους.
Όσοι εξακολουθούν, μετά την αύξηση, να έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς, θα παίρνουν επίδομα ανάλογο ή και υψηλότερο από τα 200, 250 και 300 ευρώ που δόθηκαν φέτος.
Εκτιμάται ότι 100.000 με 150.000 συνταξιούχοι, κάθε χρόνο, από το 2024 και μετά, θα μηδενίζουν την προσωπική διαφορά και θα έχουν καθαρή αύξηση.
Στις αυξήσεις που δόθηκαν φέτος, 1,4 εκατ. συνταξιούχοι πήραν ολόκληρη την αύξηση 7,75% στη σύνταξη, γιατί δεν είχαν προσωπική διαφορά.
Αλλοι 300.000 πήραν μικρότερη αύξηση, γιατί ένα μέρος της ισοφάρισε την προσωπική τους διαφορά, την οποία μηδένισαν, και 850.000 δεν πήραν καθόλου αύξηση, γιατί δεν έφτασε να σβήσει την προσωπική τους διαφορά.
Επίσης η νέα κυβέρνηση θα εξετάσει η ισχύουσα κράτηση ΕΑΣ να μειωθεί ώστε να μείνει μεγαλύτερη αύξηση στις συντάξεις. Η ΕΑΣ (εισφορά υπέρ ΑΚΑΓΕ) επιβάλλεται σχεδόν σε 800.000 συνταξιούχους Δημοσίου, ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, ΕΤΑΑ και ΝΑΤ, με κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ.
Η κυβέρνηση έχει ήδη καταργήσει από 1/1/2023 την εισφορά αλληλεγγύης, η οποία επιβαλλόταν στη φορολογία σε όσους μισθωτούς, δημοσίους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
Όσον αφορά για την ελάφρυνση της ΕΑΣ το πρώτο σενάριο προβλέπει ότι θα συνεχίσει να επιβάλλεται η ΕΑΣ όπως και τώρα, δηλαδή σε όλο το ποσό της σύνταξης, αλλά με τα μισά ποσοστά της κάθε κλίμακας, δηλαδή 1,5% αντί 3% στην πρώτη κλίμακα, 3% αντί 6% στη δεύτερη, 3,5% αντί 7% στην τρίτη κ.ο.κ.
Το δεύτερο προβλέπει η κράτηση να μην αφορά στο εξής όλο το ποσό της σύνταξης αλλά την διαφορά από το πλαφόν των 1.400 ευρώ.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, αν κάποιος συνταξιούχος εισπράττει σύνταξη 1.800 ευρώ, η κράτηση 6% να επιβάλλεται στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 400 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο ο συνταξιούχος έχει απώλεια 24 ευρώ το μήνα αντί για 108 ευρώ.
Τονίζεται ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ), επιβλήθηκε στις συνταξεις άνω των 1.400 ευρώ από το 2010 και έκτοτε παρακρατείται, εισφέροντας στον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών(ΑΚΑΓΕ) περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο τρόπος αλλά και το υπερβολικό ύψος της επιβαλλόμενης κράτησης, ιδίως στις μεγαλύτερες συντάξεις, «αλλοιώνει» την ανταποδοτικότητα εισφορών – καταβαλλομένων συντάξεων, κάτι που αποτελούσε βεβαίως τη βασική επιδίωξη του νόμου Κατρούγκαλου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές περιπτώσεις η από 1.1.2023 χορηγηθείσα αύξηση κατά 7,75% των συντάξεων, παρότι δεν υπήρχε θετική προσωπική διαφορά, δεν κατέληξε σε αντίστοιχη ωφέλεια.
Εχει διαπιστωθεί ότι πολλοί συνταξιούχοι, που ξεπέρασαν τα 1.400 ευρώ με την αύξηση 7,75%, κατέληξαν να πάρουν μικρότερο ποσό στην τσέπη, καθώς ένα μέρος της σύνταξης υπόκειται σε κράτηση ΕΑΣ.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που έπαιρνε 1.390 ευρώ και με το 7,75% παίρνει 1.497 ευρώ, μπορεί από την αύξηση να κέρδισε 107 ευρώ στα μεικτά, όμως, λόγω της κράτησης 3%, η αύξηση περιορίζεται στα 62 ευρώ.
Στον ΑΚΑΓΕ, τον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών, έχουν πλέον σωρευτεί κεφάλαια ύψους 14 δισ. ευρώ.
Μόνο από την εισφορά αλληλεγγύης στις κύριες συντάξεις εισέρχονται ετησίως πάνω από 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 300 εκατ. ευρώ είναι απευθείας από τις «τσέπες» των συνταξιούχων, ενώ άλλα τουλάχιστον 300 εκατ. εισφέρει ο ΕΦΚΑ.
Να σημειωθεί ότι και από την αντίστοιχη εισφορά στις επικουρικές προστίθενται περί τα 120 εκατ. ευρώ ετησίως.
Συντάξεις 2023: Τι είναι το επίδομα προσωπικής διαφοράς
Στις τρεις πρώτες κατηγορίες εντάσσονται 560.000 δικαιούχοι που δεν πήραν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς και είχαν μικρές ωφέλειες, οι οποίοι θα λάβουν έως το τέλος Μαρτίου 300 ευρώ.
Ειδικότερα:
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται 120.000 συνταξιούχοι (το 5% του συνόλου των συνταξιούχων) με συντάξεις από 800 έως 1000 ευρώ, που δεν πήραν καθόλου αύξηση, καθώς διατηρούν σημαντική προσωπική διαφορά.
Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα πάρουν το υψηλό μπόνους των 300 ευρώ.
Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται 370.000 συνταξιούχοι με συντάξεις έως 800 ευρώ, οι οποίοι έλαβαν μεν την επιταγή ακρίβειας των Χριστουγέννων ύψους 250 ευρώ, αλλά δεν πήραν καθόλου αύξηση, καθώς διατηρούν προσωπική διαφορά.
Και αυτή η κατηγορία θα λάβει το υψηλό μπόνους των 300 ευρώ για να αντιμετωπίσει το κύμα ακρίβειας
Στη τρίτη κατηγορία εντάσσονται 70.000 συνταξιούχοι με άθροισμα κύριων συντάξεων 1.000 έως 1.100 ευρώ, που επίσης δεν έλαβαν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς.
Είχαν, ωστόσο, μηδαμινή ωφέλεια 36 ευρώ το χρόνο από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Και αυτό το πλήθος των συνταξιούχων θα λάβει επίδομα 300 ευρώ.
Στην τέταρτη κατηγορία ανήκουν 300.000 συνταξιούχοι με άθροισμα συντάξεων από 1.100 έως 1.600 ευρώ, οι οποίοι δεν έλαβαν αυξήσεις και είχαν ωφέλεια από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης περίπου 111 ευρώ ετησίως.
Αυτό το πλήθος των συνταξιούχων θα λάβει επίδομα 250 ευρώ.
Στην πέμπτη κατηγορία εντάσσονται 94.000 συνταξιούχοι με άθροισμα συντάξεων έως 1.100 ευρώ, που δεν είδαν ακέραια την αύξηση του 7,75% αλλά πήραν μικρότερη αύξηση έως 3,49%.
Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα λάβουν ενίσχυση 250 ευρώ.
Στην έκτη κατηγορία εντάσσονται 33.000 συνταξιούχοι με συντάξεις από 1.100 έως 1.600, που έλαβαν αύξηση έως 3,49%. Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα λάβουν μπόνους 200 ευρώ.
Στην έβδομη κατηγορία εντάσσονται 158.000 συνταξιούχοι με άθροισμα συντάξεων έως 1.100 ευρώ, που πήραν αύξηση από 3,5% έως 6,9%. Και αυτό το πλήθος των συνταξιούχων θα λάβει μπόνους 200 ευρώ.
Η εφάπαξ έκτακτη ενίσχυση είναι κλιμακούμενη σε 3 κλίμακες: 300 ευρώ 250 ευρώ 200 ευρώ και εξαρτάται από τρία κριτήρια: την μερική ή και καθόλου αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς, το ύψος της σύνταξης και τις τυχόν άλλες ενισχύσεις που δόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.
Σε ό,τι αφορά το ύψος της σύνταξης, που αποτελεί και κρίσιμο κριτήριο για την καταβολή του επιδόματος, εξετάζεται το καθαρό προ φόρων ποσό σύνταξης. Δηλαδή, η σύνταξή του μετά την αφαίρεση των «ασφαλιστικών» κρατήσεων, 6% για υγειονομική περίθαλψη και τυχόν κράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων (η λεγόμενη ΕΑΣ) και πριν την παρακράτηση των φόρων.
Οι μόνοι που εξαιρούνται από την παροχή είναι οι υψηλοσυνταξιούχοι με συντάξεις άνω των 1.600 ευρώ (το 2% των συνταξιούχων), οι οποίοι όμως έχουν κέρδος άνω των 500 ευρώ ετησίως από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Παράλληλα, «αδικημένοι» θεωρούνται οι συνταξιούχοι που ναι μεν πήραν ακέραια την αύξηση (οπότε δεν δικαιούνται την οικονομική ενίσχυση), αλλά η ανοδική πορεία της φορολογικής κλίμακας και οι υπόλοιπες κρατήσεις απορρόφησαν μέρος της αύξησης.
Για παράδειγμα:
συνταξιούχος ελάμβανε σύνταξη 1.582 ευρώ
Με την αύξηση κατά 7,75%, η σύνταξή του αυξάνεται κατά 122,6 ευρώ, φτάνοντας τα 1.705 ευρώ μικτές αποδοχές.
Επειδή όμως η σύνταξή του είναι πάνω από το όριο των 1.700 ευρώ, στον εν λόγω συνταξιούχο επιβλήθηκε κράτηση 6% υπέρ εισφοράς αλληλεγγύης, από 3% που ήταν μέχρι πρότινος.
Η νέα κράτηση ανέρχεται σε 102 ευρώ.
Αρα, η νέα σύνταξη θα υποχωρήσει στα 1.603 ευρώ μικτές αποδοχές.
Συνεπώς, η πραγματική αύξηση για τον συνταξιούχο αυτής της περίπτωσης δεν είναι 122 ευρώ, αλλά 21 ευρώ, δηλαδή 101 ευρώ λιγότερα.
Ωστόσο οι εν λόγω συνταξιούχοι δε θα λάβουν μόνο την παροχή σε χρήμα αλλά θα δουν και λογιστικό όφελος, με τη μείωση της προσωπικής τους διαφοράς ώστε να ανοίξει και γι΄αυτούς ο δρόμος για μελλοντικές αυξήσεις στην τσέπη.
Η νέα προσωπική τους διαφορά είναι ήδη εμφανής στα εκκαθαριστικά σημειώματα Φεβρουαρίου. Πολλοί συνταξιούχοι όμως δεν γνωρίζουν πού να αναζητήσουν τα εκκαθαριστικά η όταν τα εντοπίσουν διαμαρτύρονται γιατί τα θεωρούν πολύπλοκα και δεν βρίσκουν εύκολα τα ποσά που τους ενδιαφέρουν.
Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσετε λοιπόν για να βρείτε το νέο ποσό της σύνταξής σας και τη νέα προσωπική σας διαφορά;
Πρώτο βήμα: Εισέρχεστε στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του e-efka (efka.gov.gr) και επιλέγετε την υπηρεσία Συνταξιούχοι. Στη συνέχεια πατάτε την επιλογή «Εκτύπωση μηνιαίου ενημερωτικού σημειώματος κύριας σύνταξης» και κατόπιν την επιλογή «Μηνιαία ενημερωτικά σημειώματα κύριων συντάξεων από 1/1/2019».
Δεύτερο βήμα: Εισέρχεστε στην υπηρεσία πληκτρολογώντας τους κωδικούς του TAXISNET
Tρίτο βήμα: Αναζητάτε δύο ενημερωτικά σημειώματα του Δεκεμβρίου 2022 και του Φεβρουαρίου 2023 ώστε να μπορείτε να τα συγκρίνετε.