Φυτοφάρμακα: Σοκ προκαλεί η τελευταία έκθεση του συντονισμένου προγράμματος ελέγχου της ΕΕ (EUCP) καθώς ουσιαστικά αναφέρει πως στα πιάτα μας φτάνει… ο θάνατος!
Συνολικά το 2019 αναλύθηκαν 96.302 δείγματα, 96,1% εκ των οποίων εμπίπτουν σε νόμιμα επιτρεπόμενα επίπεδα. Για το υποσύνολο 12.579 δειγμάτων που αναλύθηκαν ως μέρος του συντονισμένου προγράμματος ελέγχου της ΕΕ (EUCP), το 98% ήταν εντός νομικών ορίων.
Το EUCP ανέλυσε δείγματα, που συλλέχθηκαν τυχαία από 12 προϊόντα διατροφής – μήλα, λάχανα κεφαλής, μαρούλι, ροδάκινα, σπανάκι, φράουλες, ντομάτες, σπόρους βρώμης, κριθάρι, κρασί (κόκκινο και λευκό), αγελαδινό γάλα και λίπος χοίρων.
Από αυτά τα δείγματα που αναλύθηκαν:
- 6,674 ή 53% βρέθηκε απαλλαγμένο από ποσοτικά επίπεδα καταλοίπων.
- 5,664 ή 45% περιείχαν ένα ή περισσότερα κατάλοιπα σε συγκεντρώσεις κάτω ή ίσες με τα επιτρεπόμενα επίπεδα.
- 241 ή 2% περιείχαν κατάλοιπα, που ξεπερνούσαν το νόμιμο μέγιστο, εκ των οποίων το 1% οδήγησε σε νομικές ενέργειες.
Το συντονισμένο πρόγραμμα καλύπτει παρόμοια καλάθια προϊόντων με τριετή εναλλαγή, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να προσδιοριστούν ανοδικές ή πτωτικές τάσεις για συγκεκριμένα προϊόντα. Έτσι, σε σύγκριση με το 2016, το ποσοστό υπέρβασης μειώθηκε για τα ροδάκινα (από 1,9% σε 1,5%), το μαρούλι (2,4% έως 1,8%), τα μήλα (2,7% έως 2,1%) και τις ντομάτες (2,6% έως 1,7%).
Αυξήσεις εμφανίστηκαν για φράουλες (1,8% έως 3,3%), λάχανα (1,1% έως 1,9%), σταφύλια κρασιού (0,4% έως 0,9%) και λίπος χοίρων (0,1% έως 0,3%). Όπως και το 2016, δεν βρέθηκαν υπερβάσεις στο αγελαδινό γάλα.
Εκτός από τα εναρμονισμένα, συγκρίσιμα δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο του συντονισμένου προγράμματος, η ετήσια έκθεση της EFSA περιλαμβάνει επίσης δεδομένα που συλλέγονται ως μέρος των εθνικών δραστηριοτήτων ελέγχου, που πραγματοποιούνται από μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ισλανδία.
Τα εθνικά προγράμματα ελέγχου βασίζονται στον κίνδυνο, στοχεύοντας προϊόντα που ενδέχεται να περιέχουν κατάλοιπα φυτοφαρμάκων ή για τα οποία έχουν εντοπιστεί νομικές παραβάσεις τα προηγούμενα χρόνια. Αυτά τα προγράμματα παρέχουν σημαντικές πληροφορίες στους διαχειριστές κινδύνων, αλλά – σε αντίθεση με τα δεδομένα του EUCP – δεν παρέχουν στατιστικά αντιπροσωπευτική εικόνα των επιπέδων καταλοίπων, που θα περίμενε κανείς να βρει στα τρόφιμα στα ράφια των καταστημάτων σε όλη την Ευρώπη.
Η EFSA διενήργησε μια αξιολόγηση διατροφικού κινδύνου ως μέρος της ανάλυσης των αποτελεσμάτων. Αυτό υποδηλώνει ότι τα τρόφιμα που αναλύθηκαν το 2019 είναι απίθανο να δημιουργήσουν ανησυχία για την υγεία των καταναλωτών.
Ωστόσο, προτείνονται ορισμένες συστάσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων ελέγχου, συνεχίζοντας έτσι να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.
Φυτοφάρμακα: Δηλητήριο και στα ποτήρια μας!
Μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία στη χώρα μας κρύβεται στο ποτήρι μας καθώς οι ποσότητες των νιτρικών που περιέχονται στο πόσιμο νερό αγγίζουν επικίνδυνα επίπεδα.
Στην πλέον πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα νιτρικά, που δημοσιεύθηκε στις 4 Μαΐου του 2018, αναφέρεται πως «περίσσεια νιτρικών σε πόσιμα ύδατα μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία, συγκεκριμένα την πρόκληση μεθαιμοσφαιριναιμίας, που εμποδίζει την κανονική μεταφορά οξυγόνου από το αίμα στους ιστούς, με αποτέλεσμα να προκαλεί κυάνωση και, σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, ασφυξία που μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμη για τα βρέφη».
Τα στοιχεία που προκύπτουν για το πόσιμο νερό σε μια σειρά από περιοχές της Ελλάδας μόνο καλά δεν είναι. Σύμφωνα με τα στοιχεία από την Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχετεύσεων (ΕΔΕΥΑ), αλλά και τις κατά τόπους ΔΕΥΑ, τα οποία είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο, σε τουλάχιστον τρεις περιοχές της χώρας υπάρχει υπέρβαση του ορίου των 50 mg/L, σύμφωνα με δημοσίευμα της Realnews.
Σε μέτρηση που έγινε στην περιοχή Μιδέα του Ναυπλίου, μόλις στις 18/2/2021, η ποσότητα που βρέθηκε ήταν 137 mg/L, σχεδόν τριπλάσια της επιτρεπόμενης. Στην κοντινή Ερμιόνη, σε μέτρηση του 2019, εντοπίστηκαν 65 mg/L, ενώ πρόβλημα φαίνεται να υπάρχει και στο Άργος, καθώς τον Ιούνιο του 2020 στην περιοχή Κουτσοπόδι τα νιτρικά μετρήθηκαν στα 88 mg/L.
Υπέρβαση του ορίου των 10 mg/L εντοπίζεται και σε συνολικά 24 περιοχές ακόμα, οι οποίες βρίσκονται κυριολεκτικά σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ελλάδας.
Σε μετρήσεις του 2019 και του 2020, σε πόλεις και οικισμούς, έχουν βρεθεί τα εξής επίπεδα νιτρικών:
- Πυλαία-Χορτιάτης (Ασβεστοχώρι) 29,1 mg/L
- Θέρμη 19,94 mg/L
- Πάτρα (κέντρο πόλης) 14 mg/L
- Κομοτηνή 21,1 mg/L
- Θήβα 21,1 mg/L
- Θάσος 23,9 mg/L
- Εδεσσα 12,9 mg/L
- Δράμα 14,4 mg/L
- Αλμωπία (Κοιμητήρια) 18,06 mg/L
- Αλεξανδρούπολη 14 mg/L
- Αίγιο 40,8 mg/L
- Καβάλα (Φίλιπποι) 46 mg/L
- Κιλκίς (Λεβεντοχώρι) 35,1 mg/L
- Σέρρες 24,1 mg/L (28/1/2020)
- Πάρος (Κακάπετρα) 19 mg/L
- Λάρισα (Γιαννούλη) 14 mg/L
- Χαλκίδα (Αγιος Νικόλαος) 36,5 mg/L
- Αγιος Νικόλαος Κρήτης (Βρύσες) 15,9 mg/L
- Ηράκλειο (Κάτω Φορτέτσα) 28,3 mg/L
- Λαμία (Αφανός) 14,6 mg/L
- Πλατανιάς (Βουκολιές) 19,1 mg/L
- Aγρίνιο (Παράβολα) 12 mg/L
- Τρίκαλα 12,6 mg/L
- Γιαννιτσά 11,4 mg/L
Στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι υπήρξαν μεμονωμένες προσπάθειες για τον περιορισμό των επικίνδυνων συστατικών στο νερό, αλλά ουδέποτε παρουσιάστηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος, παρά τις συνεχείς καταγγελίες.
Από τις αρχές του 2000 είχε προταθεί η δημιουργία ενός ενιαίου προγράμματος για την προώθηση των απαραίτητων επενδύσεων, με την Κομισιόν να συζητάει το ενδεχόμενο χρηματοδότησης (περί τα 100 εκατ. ευρώ), αν και τα διαρθρωτικά ταμεία δεν συμβάλλουν σε έργα ύδρευσης.
Τα προβλήματα ποιότητας νερού συνδέονται με βαθιές γεωτρήσεις σε μεταλλεύματα, ενώ οι κοινοτικές οδηγίες είναι εξαιρετικά αυστηρές όσον αφορά την περιεκτικότητα σε στοιχεία όπως το μαγγάνιο και το αρσενικό.
Προ πενταετίας έγιναν ακόμα αυστηρότερες, με αποτέλεσμα το πόσιμο νερό στους περίπου 20 δήμους να βρίσκεται για πολλά χρόνια εκτός των κοινοτικών προδιαγραφών.
Φυτοφάρμακα: Κίνδυνοι και από το εμφιαλωμένο!
Οι κίνδυνοι του εμφιαλωμένου νερού δεν είναι μόνο η μείωση του οικογενειακού μας προϋπολογισμού, καθώς αυτά τα μπουκάλια μιας χρήσης που βρίσκονται στα σούπερ μάρκετ, τα βενζινάδικα και τα γυμναστήρια είναι ένα τοξικό κοκτέιλ και μάλιστα πληρώνουμε περισσότερο για ένα προϊόν μιας χρήσης που περιέχει επιβλαβείς ενώσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στη Γερμανία ένα μόνο μπουκάλι νερό περιείχε περίπου 25.000 χημικά στοιχεία. Συνεπώς, είναι ώρα να διερευνήσουμε πόσο ακριβό και ανθυγιεινό είναι το εμφιαλωμένο νερό, μαζί με κάποιες πολύ βλαβερές παρενέργειες της βιομηχανίας εμφιαλωμένου νερού.
Σύμφωνα με μελέτες, 93% των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού είναι μολυσμένα με σωματίδια πλαστικού, σε έναν μέσο όρο 10 συνολικά πλαστικά σωματίδια και πλαστικές ίνες ανά λίτρο, διπλάσιο των αντίστοιχων που βρίσκονται στο νερό της βρύσης. Επίσης, μικρή ποσότητα των πλαστικών φιαλών ήταν θετική σε βιομηχανικά λιπαντικά, ωστόσο οι ερευνητές αναφέρουν ότι μερικά από τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια που βρέθηκαν στο νερό προέρχονται από την ίδια τη συσκευασία … ίσως τα καπάκια επειδή βρέθηκαν πλαστικά κομμάτια πολυπροπυλενίου σε πολλές συσκευασίες.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο ζήτημα είναι η μόλυνση από πλαστικά μιας χρήσης, η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη και ανεξέλεγκτη και είναι πλέον απαραίτητο να διακόψουμε αυτόν τον εθισμό στο πλαστικό.
Σαφώς υπάρχουν και περιπτώσεις όπου το εμφιαλωμένο νερό είναι σημαντικό για την επιβίωση ορισμένων ανθρώπων, όπως σε περιοχές με μολυσμένο πόσιμο νερό. Ωστόσο, οι περισσότεροι πίνουν εμφιαλωμένο νερό το κάνουν για λόγους ευκολίας και όχι αναγκαιότητας.