Σεισμός: Ο ισχυρός σεισμός των 5,2 Ρίχτερ με επίκεντρο τα Νέα Στύρα, που σημειώθηκε λίγο πριν τις 00:30, ταρακούνησε Εύβοια και Αττική. Οι σεισμολόγοι, από την πρώτη στιγμή μελετούν το φαινόμενο που αναστάτωσε τους κατοίκους, χαρτογραφούν την εξέλιξη του φαινομένου και καταλήγουν ότι πρόκειται για την κύρια σεισμική δόνηση.
Οι σεισμολόγοι καταλήγουν πάντως στο εξής, ότι μπορεί να υπάρξει μετασεισμός έως και 4,5 Ρίχτερ αλλά σε κάθε περίπτωση θεωρείται απίθανο να ενεργοποιηθεί άλλο κοντινό ρήγμα. Είναι χαρακτηριστικό ακόμη ότι από τις 00:27, ώρα δηλαδή που έγινε ο ισχυρός σεισμός των 5,2 Ρίχτερ με επίκεντρο τα Νέα Στύρα, ακολούθησαν 25 ακόμη μετασεισμοί, με τον μεγαλύτερο να είναι 2,8 Ρίχτερ.
Ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος, μιλώντας στο MEGA, ανέφερε ότι τα 5,2 Ρίχτερ είναι «κλασική περίπτωση δυνατού επιφανειακού σεισμού που έχουμε βιώσει πολλές φορές».
«Η περιοχή δεν έχει υψηλό σεισμικό δυναμικό. Δεν έχει ιδιαιτέρως μεγάλα ρήγματα και γι’ αυτό δεν δίνει μεγάλα μεγέθη», τόνισε ακόμη ο κ. Παπαδόπουλος, συμπληρώνοντας ότι «μάλλον δεν μπορεί να διεγείρει το ρήγμα της Πάρνηθας γιατί δεν έχει μεγάλο μέγεθος. Για να συμβεί αυτό ο πρώτος σεισμός θα έπρεπε να είναι 6 Ρίχτερ και μεγαλύτερος».
Αναφερόμενος στη μετασεισμική ακολουθία, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος σημείωσε: «Παρατηρούμε ότι έχουμε αρκετούς μετασεισμούς αλλά το μεγαλύτερο μέγεθος δεν είναι ικανοποιητικό που σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερους μετασεισμούς έως και 4 Ρίχτερ. Σε αυτή την περίπτωση και αυτοί θα γίνουν αισθητοί. Μπορεί να περάσουν και 24 ώρες και 2,3,4 ημέρες για να συμβεί αυτό».
«Αφού δεν μας έβλαψαν τα 5,2 Ρίχτερ δεν θα μας βλάψει κάποιος μικρότερος», πρόσθεσε ο σεισμολόγος.
Μιλώντας στην ΕΡΤ και τον ΣΚΑΪ το πρωί της Τρίτης ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, εκτίμησε ότι «η μέρα θα πάει αρκετά καλά πιστεύω» προσθέτοντας ότι «πιθανότατα να έχουμε μετασεισμούς μικρούς μεγέθους, ενδεχομένως να έχουμε και μετασεισμό 4 Ρίχτερ».
Αναφερόμενος στο αποτέλεσμα από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Σεισμικού Κινδύνου μετά τον σεισμό των 5,2 Ρίχτερ στην Εύβοια, τόνισε ότι «όλοι συμφωνήσαμε ότι ο σεισμός σημειώθηκε σε περιοχή όχι μεγάλης σεισμικότητας καθώς δεν έχουν καταγραφεί ιστορικά μεγαλύτεροι σεισμοί. Η περιοχή δεν μπορεί να φιλοξενήσει σεισμικές εστίες μεγάλου μεγέθους».
«Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, δεν είναι σύνθετα γιατί διαπιστώσαμε ότι ο σεισμός εκδηλώθηκε σε περιοχή χωρίς υψηλή σεισμικότητα και στην ενόργανη περίοδο και στα ιστορικά χρόνια» συμπλήρωσε ο κ. Λέκκας εξηγώντας ότι «ήταν μεγάλη ένταση σε περιοχές του Λεκανοπεδίου γιατί ήταν επιφανειακός, ήταν κοντά σε πυκνό οικιστικό ιστό και τα ψηλά κτήρια κουνήθηκαν περισσότερο. Το βουητό έχει να κάνει με το ότι ήταν κοντά το επίκεντρο άρα ένα σύνολο σεισμικών κυμάτων μετατρέπεται σε ηχητικά κύματα».
Σύμφωνα με τον ίδιο «είναι μικρές πιθανότητες να διεγερθεί η περιοχή του Ωρωπού που έχει ρήγματα που μπορούν να δώσουν 6 και 6,1 Ρίχτερ. Όταν καθορίσαμε το επίκεντρο, τη διεύθυνση του ρήγματος και τι έγινε εκεί, διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν λίγες πιθανότητες να διεγερθεί άλλο ρήγμα και σε αυτό κατέληξαν τα μέλη της επιτροπής σεισμικού κινδύνου. Έχουμε να κάνουμε με έναν σεισμό ναι μεν ενοχλητικό που τρόμαξε λόγω ώρας αλλά δεν εγκυμονεί κίνδυνο». Ειδικά, δε, για το ρήγμα που έδωσε τον σεισμό των 5,2 Ρίχτερ είπε ότι «είναι στον υποθαλάσσιο χώρο που δεν έχουμε ακριβή εικόνα. Ο νότιος Ευβοϊκός δεν δίνει μεγάλα μεγέθη»
«Η περιοχή δεν έχει δώσει μεγάλους σεισμούς, θεωρείται ήπιας σεισμικότητας» σημείωσε μιλώντας στο Action24 ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, τονίζοντας ότι είναι «αρκετά φυσιολογική η μετασεισμική ακολουθία. Περιμέναμε μετασεισμούς μεγαλύτερους των 2 Ρίχτερ, δεν θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή μπορούμε να έχουμε καλύτερη εικόνα από αυτή που έχουμε». Ωστόσο και αυτός εκτίμησε ότι «ίσως να έχουμε και μετασεισμό πάνω από 4 Ρίχτερ».
«Κρατάμε ότι δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερους σεισμούς η περιοχή» συνέχισε ο κ. Καραστάθης αλλά πρόσθεσε ότι «για την ώρα θα ήταν παρακινδυνευμένο να πούμε ότι είναι ο κύριος σεισμός, θα πρέπει να περιμένουμε. Αυτό που βλέπουμε δεν είναι κάτι περίεργο για την ώρα, εξελίσσεται φυσιολογικά».
«Ο σεισμός αυτός παρότι έφερε μεγάλη αναστάτωση, δεν θεωρείται μεγάλος καθώς έχουμε έναν 5,2 σχεδόν κάθε μήνα. Ο σεισμός αυτός δεν μπορεί να προκαλέσει άλλες διεγέρσεις. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να δούμε αν είναι ο κύριος σεισμός ή θα έχουμε εξέλιξη του φαινομένου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βασίλης Καραστάθης.
Σεισμός: Δεν είναι μόνο ο Κορινθιακός – Τα ρήγματα που έχουν κυκλώσει την Αττική
Η Αθήνα, η ιστορική μητρόπολη του ελληνικού χώρου, είναι χτισμένη πάνω σε μια τεράστια γεωλογική «παγίδα» που εδώ και αιώνες συσσωρεύει ενέργεια.
Πίσω από τους πολύβουους δρόμους, τα εμβληματικά μνημεία και τις ασφυκτικά δομημένες γειτονιές, εκτείνεται ένα σύνθετο και ενεργό δίκτυο ρηγμάτων. Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, τα ρήγματα αυτά ενδέχεται να ενεργοποιηθούν αιφνίδια, προκαλώντας ισχυρούς και καταστροφικούς σεισμούς.
Η Αττική περιβάλλεται από σεισμογενείς ζώνες που, κατά το παρελθόν, έχουν δώσει ισχυρές σεισμικές δονήσεις, επιβεβαιώνοντας τον υψηλό σεισμικό κίνδυνο της περιοχής.
Ορισμένα από τα πιο επικίνδυνα και μελετημένα ρήγματα είναι:
1. Ρήγμα της Πάρνηθας
Μήκος: ~12 χλμ Ενεργοποίηση: Τελευταία ενεργοποίηση το 1999 (σεισμός 5,9 Ρίχτερ με 143 νεκρούς) Εκτίμηση: Παραμένει ενεργό. Πιθανή επαναδραστηριοποίηση μέσα στον 21ο αιώνα. Κίνδυνος: Υψηλός – Είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές όπως τα Λιόσια, το Μενίδι και η Φυλή.
2. Ρήγμα του Μαραθώνα – Γραμματικού
Μήκος: >20 χλμ Χαρακτηριστικά: Βρίσκεται σε γεωτεκτονικά ενεργή περιοχή, κοντά στο ρήγμα της Ανατολικής Αττικής. Εκτίμηση: Ικανό να δώσει σεισμό έως και 6,5 Ρίχτερ. Κίνδυνος: Μέσος προς υψηλός – αφορά και τα βόρεια προάστια της Αττικής.
3. Ρήγμα της Ανατολικής Αττικής (Κορωπί – Μαρκόπουλο – Λαύριο)
Δραστηριότητα: Καταγεγραμμένη σεισμική δράση τις τελευταίες δεκαετίες. Εκτίμηση: Πιθανή ενέργεια μέχρι 6,2 Ρίχτερ. Κίνδυνος: Υψηλός – Πολύ κοντά στο αεροδρόμιο και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
4. Υποθαλάσσιο ρήγμα του Σαρωνικού (Αίγινα – Μέθανα – Πόρος)
Γεωλογική Ζώνη: Μέρος του ηφαιστειακού τόξου του Νότιου Αιγαίου. Εκτίμηση: Σεισμοί έως και 6,7 Ρίχτερ. Ιδιαίτεροι Κίνδυνοι: Θαλάσσια σεισμικά κύματα (tsunami) σε περίπτωση καταρρεύσεων υποθαλάσσιων όγκων.
5. Ρήγμα της Αταλάντης (εκτός Αττικής αλλά απειλεί)
Απόσταση: ~100 χλμ από Αθήνα, αλλά μπορεί να προκαλέσει έντονη δόνηση στην πρωτεύουσα. Ιστορικό: Κατέστρεψε πόλεις το 1894 με δύο σεισμούς άνω των 6,5 Ρίχτερ. Εκτίμηση: Δυνητικά μεγάλος σεισμός άνω των 6,7 Ρίχτερ.
Τι λένε οι σεισμολόγοι σήμερα
Ο καθηγητής σεισμολογίας Ακης Τσελέντης έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Αθήνα “δεν έχει τελειώσει με τον Εγκέλαδο”. Το ρήγμα της Πάρνηθας, παρότι εκτονώθηκε το 1999, μπορεί να επαναδραστηριοποιηθεί. Το ίδιο και τα ρήγματα Ανατολικής Αττικής. Μάλιστα, τα νέα εργαλεία σεισμικής τομογραφίας δείχνουν ότι ενέργεια συσσωρεύεται σε βάθη 5-15 χιλιομέτρων κάτω από κατοικημένες περιοχές. Ο ΟΑΣΠ αναφέρει πως η Αττική, λόγω της πληθυσμιακής της πυκνότητας, είναι η πιο ευάλωτη περιφέρεια της Ελλάδας ακόμα και σε μεσαίας έντασης σεισμό.
Γιατί η Αθήνα είναι τόσο ευάλωτη;
Παλαιά κτίρια (πριν τον αντισεισμικό κανονισμό του 1985) Ανομοιογενές υπέδαφος, με μεγάλες αποθέσεις αλλουβιακών υλικών Ανεξέλεγκτη δόμηση χωρίς επαρκείς στατικές μελέτες σε πολλές περιοχές Ελλιπής συντήρηση υποδομών (γέφυρες, δρόμοι, παλαιά σχολεία)
Μπορούμε να προστατευτούμε;
Ναι. Η πρόληψη είναι το ισχυρότερο «όπλο». Η Αθήνα χρειάζεται: Εκτενή έλεγχο στατικά ευάλωτων κτιρίων Άσκηση ετοιμότητας σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και δήμους Επικαιροποίηση αντισεισμικών κανονισμών και ελέγχων Ψηφιακή παρακολούθηση ρηγμάτων με αισθητήρες νέας γενιάς Καμπάνιες ενημέρωσης σε πολίτες, μαθητές, ηλικιωμένους
Είμαστε πάνω στο ρολόι του Εγκέλαδου
Η Αττική δεν απειλείται μόνο από ένα μεγάλο ρήγμα, αλλά από ένα σύστημα ενεργών τεκτονικών πληγών που μπορεί να κινητοποιηθεί χωρίς προειδοποίηση. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν πότε, αλλά γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι θα ξανασυμβεί. Το στοίχημα της πολιτείας και των πολιτών είναι να μη βρεθούμε ξανά απροετοίμαστοι.