Σεισμός: Ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης απηύθυνε προειδοποίηση μέσω Facebook προς τους λουόμενους στην Ιεράπετρα, ζητώντας να απομακρύνουν τα μικρά παιδιά – αλλά και οι ίδιοι – από τις παραλίες, μετά τον σεισμό των 5,3 Ρίχτερ που σημειώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης.
Όπως ανέφερε, ο τελευταίος σεισμός μεγέθους 5,4 στην περιοχή της Χρυσής σημειώθηκε σε ζώνη που τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει καταγράψει αρκετούς μικρότερους σεισμούς – κάτι που είχε παρατηρήσει ο ίδιος καθώς περνά συχνά τις διακοπές του εκεί.
Οι σεισμοί αυτοί, εξήγησε, οφείλονται στο ανώτερο τμήμα της βυθισμένης τεκτονικής πλάκας. «Θεωρώ ότι αυτός ήταν ο κύριος σεισμός.
Το γνωστό σεισμικό ρήγμα έχει πιθανότατα εξαντλήσει το σεισμικό του δυναμικό. Ωστόσο, αναμένονται μετασεισμοί», υπογράμμισε, εφιστώντας την προσοχή στους λουόμενους, ιδίως σε όσους συνοδεύουν μικρά παιδιά, καθώς είναι πιο ευάλωτα ακόμη και σε τσουνάμι μικρού πλάτους.
Σεισμός: Δεν είναι μόνο ο Κορινθιακός – Τα ρήγματα που έχουν κυκλώσει την Αττική
Η Αθήνα, η ιστορική μητρόπολη του ελληνικού χώρου, είναι χτισμένη πάνω σε μια τεράστια γεωλογική «παγίδα» που εδώ και αιώνες συσσωρεύει ενέργεια.
Πίσω από τους πολύβουους δρόμους, τα εμβληματικά μνημεία και τις ασφυκτικά δομημένες γειτονιές, εκτείνεται ένα σύνθετο και ενεργό δίκτυο ρηγμάτων. Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, τα ρήγματα αυτά ενδέχεται να ενεργοποιηθούν αιφνίδια, προκαλώντας ισχυρούς και καταστροφικούς σεισμούς.
Η Αττική περιβάλλεται από σεισμογενείς ζώνες που, κατά το παρελθόν, έχουν δώσει ισχυρές σεισμικές δονήσεις, επιβεβαιώνοντας τον υψηλό σεισμικό κίνδυνο της περιοχής.
Ορισμένα από τα πιο επικίνδυνα και μελετημένα ρήγματα είναι:
1. Ρήγμα της Πάρνηθας
Μήκος: ~12 χλμ Ενεργοποίηση: Τελευταία ενεργοποίηση το 1999 (σεισμός 5,9 Ρίχτερ με 143 νεκρούς) Εκτίμηση: Παραμένει ενεργό. Πιθανή επαναδραστηριοποίηση μέσα στον 21ο αιώνα. Κίνδυνος: Υψηλός – Είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές όπως τα Λιόσια, το Μενίδι και η Φυλή.
2. Ρήγμα του Μαραθώνα – Γραμματικού
Μήκος: >20 χλμ Χαρακτηριστικά: Βρίσκεται σε γεωτεκτονικά ενεργή περιοχή, κοντά στο ρήγμα της Ανατολικής Αττικής. Εκτίμηση: Ικανό να δώσει σεισμό έως και 6,5 Ρίχτερ. Κίνδυνος: Μέσος προς υψηλός – αφορά και τα βόρεια προάστια της Αττικής.
3. Ρήγμα της Ανατολικής Αττικής (Κορωπί – Μαρκόπουλο – Λαύριο)
Δραστηριότητα: Καταγεγραμμένη σεισμική δράση τις τελευταίες δεκαετίες. Εκτίμηση: Πιθανή ενέργεια μέχρι 6,2 Ρίχτερ. Κίνδυνος: Υψηλός – Πολύ κοντά στο αεροδρόμιο και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
4. Υποθαλάσσιο ρήγμα του Σαρωνικού (Αίγινα – Μέθανα – Πόρος)
Γεωλογική Ζώνη: Μέρος του ηφαιστειακού τόξου του Νότιου Αιγαίου. Εκτίμηση: Σεισμοί έως και 6,7 Ρίχτερ. Ιδιαίτεροι Κίνδυνοι: Θαλάσσια σεισμικά κύματα (tsunami) σε περίπτωση καταρρεύσεων υποθαλάσσιων όγκων.
5. Ρήγμα της Αταλάντης (εκτός Αττικής αλλά απειλεί)
Απόσταση: ~100 χλμ από Αθήνα, αλλά μπορεί να προκαλέσει έντονη δόνηση στην πρωτεύουσα. Ιστορικό: Κατέστρεψε πόλεις το 1894 με δύο σεισμούς άνω των 6,5 Ρίχτερ. Εκτίμηση: Δυνητικά μεγάλος σεισμός άνω των 6,7 Ρίχτερ.
Τι λένε οι σεισμολόγοι σήμερα
Ο καθηγητής σεισμολογίας Ακης Τσελέντης έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Αθήνα “δεν έχει τελειώσει με τον Εγκέλαδο”. Το ρήγμα της Πάρνηθας, παρότι εκτονώθηκε το 1999, μπορεί να επαναδραστηριοποιηθεί. Το ίδιο και τα ρήγματα Ανατολικής Αττικής. Μάλιστα, τα νέα εργαλεία σεισμικής τομογραφίας δείχνουν ότι ενέργεια συσσωρεύεται σε βάθη 5-15 χιλιομέτρων κάτω από κατοικημένες περιοχές. Ο ΟΑΣΠ αναφέρει πως η Αττική, λόγω της πληθυσμιακής της πυκνότητας, είναι η πιο ευάλωτη περιφέρεια της Ελλάδας ακόμα και σε μεσαίας έντασης σεισμό.
Γιατί η Αθήνα είναι τόσο ευάλωτη;
Παλαιά κτίρια (πριν τον αντισεισμικό κανονισμό του 1985) Ανομοιογενές υπέδαφος, με μεγάλες αποθέσεις αλλουβιακών υλικών Ανεξέλεγκτη δόμηση χωρίς επαρκείς στατικές μελέτες σε πολλές περιοχές Ελλιπής συντήρηση υποδομών (γέφυρες, δρόμοι, παλαιά σχολεία)
Μπορούμε να προστατευτούμε;
Ναι. Η πρόληψη είναι το ισχυρότερο «όπλο». Η Αθήνα χρειάζεται: Εκτενή έλεγχο στατικά ευάλωτων κτιρίων Άσκηση ετοιμότητας σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και δήμους Επικαιροποίηση αντισεισμικών κανονισμών και ελέγχων Ψηφιακή παρακολούθηση ρηγμάτων με αισθητήρες νέας γενιάς Καμπάνιες ενημέρωσης σε πολίτες, μαθητές, ηλικιωμένους
Είμαστε πάνω στο ρολόι του Εγκέλαδου
Η Αττική δεν απειλείται μόνο από ένα μεγάλο ρήγμα, αλλά από ένα σύστημα ενεργών τεκτονικών πληγών που μπορεί να κινητοποιηθεί χωρίς προειδοποίηση. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν πότε, αλλά γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι θα ξανασυμβεί. Το στοίχημα της πολιτείας και των πολιτών είναι να μη βρεθούμε ξανά απροετοίμαστοι.
Σεισμός: Πρόβλεψη-βόμβα από τον καθηγητή Συνολάκη – «Θα κάνει πάνω από 8 Ρίχτερ στο ελληνικό τόξο»
Ο Κώστας Συνολάκης μιλώντας στον ALPHA αναφορικά με τον σεισμό 6,2 Ρίχτερ στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ άλλων ανέφερε πως «Περιμένουμε σεισμό μεγαλύτερο από 8 Ρίχτερ στο ελληνικό τόξο». «Αυτός ο σεισμός είναι στο πολύ γνωστό ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας το οποίο εκτείνεται στο Βόρειο Αιγαίο. Γνωρίζουμε ότι οι μεγάλοι σεισμοί αυτού του ρήγματος προχωρούν προς τα δυτικά. Έρχονται δηλαδή προς τον ελληνικό χώρο. Αυτό αφορά τους μεγάλους σεισμούς, αυτούς δηλαδή που έχουν μέγεθος πάνω από 7. Αυτός ο σεισμός με το μέγεθος του δεν νομίζω πως θα ενεργοποιήσει τεκτονικές δομές οι οποίες είναι στην Ελλάδα. Δεν πρέπει να ανησυχούμε άμεσα», ανέφερε αρχικά ο κ. Συνολάκης για το ενδεχόμενο ο χθεσινός σεισμός να επηρεάσει και την Ελλάδα. Για το ενδεχόμενο μετασεισμού τόνισε πως «περιμένουμε σίγουρα κάτι μεγαλύτερο». «Εδώ και 20 χρόνια περιμένουμε στην Κωνσταντινούπολη σεισμό 7,5 Ρίχτερ και ακόμη μεγαλύτερο», είπε χαρακτηριστικά. Ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών επέμεινε στην τρομακτική πρόβλεψη που είχε κάνει τον Μάρτιο και αφορούσε σεισμό μεγαλύτερο της κλίμακας των 8 Ρίχτερ στο ελληνικό τόξο. «Οι εκτιμήσεις για τον μεγαλύτερο σεισμό που μπορεί να γίνει είναι 8 Ρίχτερ στο ελληνικό τόξο», ανέφερε εκ νέου ο Κώστας Συνολάκης. «Το πότε θα γίνει μακάρι να το ξέραμε. Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε πότε θα γίνει αυτό», ανέφερε απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου για το πότε εκτιμάται περίπου να χτυπήσει ο φονικός σεισμός.
Σεισμός: Φόβοι για 7,8 Ρίχτερ – «Το ρήγμα ξύπνησε»
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμης Λέκκας, ανέφερε ότι ο σεισμός των 6,2 Ρίχτερ δεν φαίνεται να ενεργοποιεί τεκτονικές δομές στον ελληνικό χώρο. Τόνισε, ωστόσο, πως το συγκεκριμένο ρήγμα καθυστερούσε χαρακτηριστικά να σπάσει, γεγονός που είχε οδηγήσει στην πρόβλεψη για έναν πολύ μεγαλύτερο σεισμό, πιθανώς της τάξης των 7,8 Ρίχτερ. «Το ρήγμα δεν έσπασε πλήρως – μόνο ένα τμήμα του ενεργοποιήθηκε», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Όταν το ρήγμα σπάσει ολόκληρο, κάτι που θεωρείται αναπόφευκτο, θα προκαλέσει έναν ακόμα μεγαλύτερο σεισμό. Αυτό μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή – αύριο ή σε μερικούς μήνες». Ο ίδιος επισήμανε πως, εάν οι σεισμικές δονήσεις συνεχιστούν και εξελιχθούν σε σεισμό μεγαλύτερου μεγέθους, τότε θα χρειαστεί να επανεξεταστεί η πιθανότητα επίδρασης στον ελλαδικό χώρο. Ο σεισμός αναβίωσε τις τραυματικές μνήμες του 1999, όταν ισχυρή δόνηση 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία ακολουθήθηκε από σεισμό στην Πάρνηθα λίγες ημέρες αργότερα. Ο Λέκκας επεσήμανε επίσης τον σοβαρό κίνδυνο για την Αγία Σοφία, αν η σεισμική δραστηριότητα συνεχιστεί, καθώς η ιστορική κατασκευή ενδέχεται να υποστεί ζημιές. Παράλληλα, προειδοποίησε ότι το ένα τρίτο του οικοδομικού αποθέματος της Κωνσταντινούπολης – κυρίως παλαιά κτίρια ηλικίας 50 έως 100 ετών – διατρέχει κίνδυνο κατάρρευσης. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται στο ρήγμα του Μαρμαρά, που αποτελεί τμήμα του μεγάλου Βόρειου Ρήγματος της Ανατολίας – ένα από τα πιο ενεργά ρήγματα παγκοσμίως, με συνολικό μήκος 1.500 χιλιομέτρων. Το ρήγμα αυτό ξεκινά από την επαρχία Μπιγκιόλ της Ανατολικής Τουρκίας και, μέσω διακλαδώσεων, φτάνει μόλις 20 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη πριν καταλήξει στο Βόρειο Αιγαίο. «Πρόκειται για το τμήμα που δεν έχει ακόμη σπάσει και που αναμέναμε να ενεργοποιηθεί εδώ και πέντε χρόνια. Η καθυστέρηση αυτή έχει οδηγήσει σε συσσώρευση σεισμικής ενέργειας. Ένα μικρό μόνο μέρος του ενεργοποιήθηκε τώρα – τα υπόλοιπα κομμάτια εξακολουθούν να παραμένουν επικίνδυνα», δήλωσε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Σεισμός: Τα ρήγματα που απειλούν την Ελλάδα
Στην Ελλάδα υπάρχουν τρία ρήγματα που μπορούν να δώσουν έναν σεισμό της τάξεως των 7,7 Ρίχτερ, όπως αυτός που συγκλόνισε τη Μιανμάρ, σημείωσε ο καθηγητής Γεωφυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Κώστας Παπαζάχος, μιλώντας στο Star. «Ένας σεισμός σαν της Μιανμάρ δε μπορεί να γίνει οπουδήποτε», σημείωσε αρχικά ο Κώστας Παπαζάχος. «Για να δώσει ένας σεισμός τόσα πολλά Ρίχτερ με ένα ρήγμα εκατοντάδων χιλιόμετρων πρέπει να είναι σε μια ζώνη που μπορεί να τον φιλοξενήσει. Πρακτικά, στον ελληνικό χώρο τέτοιες ζώνες είναι κατά κύριο λόγο τρεις». «Κυρίως το εξωτερικό ελληνικό τόξο, από την Κεφαλονιά και νότια της Πελοποννήσου, καταμήκος των ακτών της Κρήτης και από την Κάρπαθο έως τη Ρόδο. Μετά η τάφρος του βορείου Αιγαίου. Υπάρχει και μία τελευταία ζώνη, η οποία περνάει από την Αμοργό και έχει δώσει έναν σεισμό μικρότερο από τον χθεσινό. Συνεπώς, υπάρχουνε τέτοια μέρη στον ελληνικό χώρο και έχουνε δώσει σεισμούς μεγάλους αλλά πολύ σπάνια». Κλείνοντας, ο κύριος Παπαζάχος αναφέρθηκε στο εάν και κατά πόσο μπορεί η χώρα μας να διαχειριστεί μία τέτοια σεισμική δόνηση. «Δεν έχουμε εμπειρία από τέτοιους σεισμούς. Αυτοί οι σεισμοί που σας αναφέρω είναι πολύ παλιοί, το 1956 δεν είχαμε τέτοιες καταστροφές. Είχαμε ένα σεισμό 7,5 Ρίχτερ στην Αμοργό, αρκετά παρόμοιος σεισμός. Η θάλασσα και το γεγονός ότι δεν υπήρχαν υψηλά κτίρια μας προστάτευσαν και δεν είχαμε τέτοια φαινόμενα».