Σας παίρνουν από εισπρακτικές; Αυτά είναι τα δικαιώματά σας – Πώς μπορείτε να τους «κυνηγήσετε»

Εισπρακτικές: Νέες διατάξεις για τις εισπρακτικές εταιρείες που προστατεύουν τους καταναλωτές.

Αυστηρότερους κανόνες και περιορισμούς στη δράση των εισπρακτικών εταιρειών βάζει ο νέος Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, ο οποίος περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για επιχειρήσεις και δικηγορικά γραφεία που ασχολούνται με το “κυνήγι” οφειλετών κόκκινων δανείων και άλλων ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων.

Οι διατάξεις αυτές κωδικοποιήθηκαν με τον νόμο 5028/2023 και αποτελούν πλέον ισχυρή ασπίδα προστασίας για τους “κόκκινους” οφειλέτες, που υφίστανται συνεχείς οχλήσεις και γίνονται θύματα εκβιαστικών πρακτικών.

Στον Κώδικα ορίζεται ο ρόλος των εισπρακτικών εταιρειών, ο οποίος είναι:

• Να ενημερώνουν τους οφειλέτες για τα χρέη
• Να διαπραγματεύονται μαζί τους για τους όρους αποπληρωμής, έχοντας σχετική εντολή και εξουσιοδότηση από τις τράπεζες ή τον όποιο πιστωτή

Περιορισμοί και απαγορεύσεις τίθενται στις πρακτικές που ακολουθούσαν μέχρι τώρα οι εισπρακτικές εταιρείες.

Αναφέρεται ειδικότερα ότι:

• Απαγορεύεται η άσκηση ψυχολογικής πίεσης, με απειλές ότι κινδυνεύουν τα περιουσιακά στοιχεία ή των οικείων του
• Δεν επιτρέπεται σε υπαλλήλους των εισπρακτικών εταιρειών να διενεργούν πράξεις οι οποίες σύμφωνα με τον νόμο ασκούνται μόνο από δικηγόρους (π.χ έγγραφα πλειστηριασμού)

Όσον αφορά το συστηματικό “κυνήγι” των οφειλετών και τις οχλήσεις από εισπρακτικές εταιρείες ή δικηγορικά γραφεία, ο νέος κώδικας προβλέπει τα εξής:

• Τηλεφωνήματα στο χώρο εργασίας του οφειλέτη απαγορεύονται – εκτός αν ο ίδιος έχει δώσει αυτόν τον αριθμό ως μοναδικό τηλέφωνο επικοινωνίας
• Η εισπρακτική μπορεί να τηλεφωνεί στον οφειλέτη μόνο τις εργάσιμες ημέρες και μόνον έως τρεις φορές την εβδομάδα, από τις 9 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ.
• Απαγορεύεται στις εισπρακτικές να διαβιβάζουν σε άλλους – ακόμη και σε θυγατρικές τους εταιρείες – στοιχεία που αφορούν προσωπικά δεδομένα του οφειλέτη.
• Σε περίπτωση παράβασης αυτών των κανόνων, στην εισπρακτική εταιρεία επιβάλλονται πρόστιμα από 5.000 έως 500.000 ευρώ. Το πρόστιμο διπλασιάζεται σε περίπτωση υποτροπής.

Ο οφειλέτης μπορεί να στραφεί κατά της εισπρακτικής σε περίπτωση απειλής ή εκβίασης ή εξύβρισης.

Εισπρακτικές: Σας τηλεφωνούν από άγνωστο αριθμό; Να, τι πρέπει να κάνετε

Οι εισπρακτικές εταιρίες άρχισαν να… ανεβάζουν στροφές από την 1η.1.2021, καθώς στο τέλος του 2020 έληξε το μορατόριουμ της κυβέρνησης με την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών και την Ενωση Εταιριών Διαχείρισης Απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, σε σχέση με τη διαδικασία είσπραξης οφειλών.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ελεύθερου Τύπου», μόνο στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή (ΓΓΕΠΚ) του υπουργείου Ανάπτυξης από τις αρχές του έτους έως τις 22 Μαρτίου έγιναν 79 καταγγελίες, εκ των οποίων οι 37 κατά εταιριών ενημέρωσης οφειλετών και οι 42 κατά δικηγορικών γραφείων, που κάνουν την ίδια δουλειά.

Για την ώρα, έχουν επιβληθεί πέντε διοικητικές κυρώσεις, συνολικού ύψους 45.000 ευρώ.

Να σημειωθεί, δε, πως πέραν της ΓΓΕΠΚ, καταγγελίες για αθέμιτες πρακτικές των εισπρακτικών εταιριών δέχεται και η ΕΚΠΟΙΖΩ, καθώς επίσης ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (ΔΣΑ) – στην περίπτωσή του πρέπει να αφορούν σε δικηγορικά γραφεία.

Εισπρακτικές: Τι ισχύει

Σε κάθε περίπτωση, βάσει του ν. 3758/2009 (όπως έχει τροποποιηθεί με τον ν. 4038/2012) οι εισπρακτικές εταιρίες στο πλαίσιο της επικοινωνίας τους με τους οφειλέτες θα πρέπει:

Να καλούν μία φορά ανά δύο ημέρες (όχι με απόκρυψη) ή πιο αραιά και μόνον κατά τις εργάσιμες ημέρες (9 π.μ. έως 8 μ.μ.).

Να καλούν, αποκλειστικά, για ενημέρωση και διαπραγμάτευση των όρων πιθανής ρύθμισης.

Να αναφέρει ο υπάλληλος της εταιρίας το ονοματεπώνυμό του, την ιδιότητά του, την επωνυμία της εταιρίας, τον αριθμό μητρώου με τον οποίο έχει καταχωριστεί στο αρμόδιο υπουργείο και τον λόγο που καλεί, ενημερώνοντας πως η κλήση καταγράφεται και τα στοιχεία διατηρούνται για χρονικό διάστημα ενός έτους.

Σε περίπτωση γραπτής επικοινωνίας, να φαίνονται πάνω στο έγγραφο όλα τα στοιχεία της εταιρίας και να μη χρησιμοποιείται η επωνυμία της τράπεζας.

Εισπρακτικές: Τι απαγορεύεται

Να καλούν πριν περάσουν 10 μέρες από όταν έγινε ληξιπρόθεσμο το ποσό της οφειλής.

Να καλούν για οφειλές που βρίσκονται σε ρύθμιση, όσο καιρό αυτή τηρείται.

Να εισπράττουν με οποιονδήποτε τρόπο ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Να προβαίνουν σε τηλεφωνικές απειλές, προσβολές, παραπλανητική πληροφόρηση και άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας.

Να δυσφημούν τον οφειλέτη στο οικογενειακό/εργασιακό του περιβάλλον ή να απειλούν ότι θα το κάνουν.

Να ενοχλούν τα οικεία πρόσωπα του οφειλέτη.

Να καλούν στον εργασιακό χώρο, εκτός και αν είναι το μοναδικό τηλέφωνο επικοινωνίας που έχει δηλωθεί.

Να παριστάνουν ότι είναι υπάλληλοι της τράπεζας, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές κ.λπ.

Να αναθέτουν σε άλλη εταιρία ή φυσικό πρόσωπο, εκτός των υπαλλήλων τους, την ενημέρωση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Να αναθέτουν σε δικηγόρους και δικαστικούς επιμελητές τη δικαστική διεκδίκηση της οφειλής.

Να επιβαρύνουν τους οφειλέτες με έξοδα ή να τους επισκέπτονται κατ’ ιδίαν.

Εισπρακτικές: Ρύθμιση οφειλής

Σημειώνεται πως εάν ο πολίτης καταλήξει σε ρύθμιση της οφειλής του με την εταιρία ενημέρωσης, θα πρέπει να του κοινοποιηθεί εντός 10 ημερών το πρακτικό του διακανονισμού.

Μάλιστα, αυτές οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να προσφέρουν στους οφειλέτες, εάν αυτοί επικαλεστούν αδυναμία πληρωμής, «πολύ ευνοϊκότερα προγράμματα πληρωμής για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια», κατά τα λεγόμενα του κ. Γεωργιάδη.

Εφόσον διαπιστωθούν παραβάσεις από πλευράς εισπρακτικών, μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, ύψους από 5.000 έως 500.000 ευρώ. Εάν υπάρξει υποτροπή, το ανώτατο όριο προστίμου διπλασιάζεται και ο υπουργός δύναται να διατάξει διαγραφή της εταιρίας από το μητρώο για 1 έως 6 μήνες.

Σε περίπτωση περαιτέρω υποτροπής, μπορεί να διατάξει ακόμη και την οριστική διαγραφή της εταιρίας.

Εισπρακτικές: Τι ισχύει για τα δικηγορικά γραφεία

Διευκρινίζεται πως οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρίες που λειτουργούν ως εταιρίες ενημέρωσης οφειλετών δεν υπάγονται στον παραπάνω νόμο. Συνεπώς, δεν ισχύουν γι’ αυτούς οι υποχρεώσεις και περιορισμοί που προαναφέρθηκαν.

Ωστόσο, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας των Δικηγόρων, τους επιτρέπεται να καλούν τους οφειλέτες μόνο μία φορά, με σκοπό να τους ενημερώσουν για τα χρέη τους και να εξετάσουν τη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης.

Εάν, τελικά, δεν γίνει κάποιος διακανονισμός με τον οφειλέτη, τότε ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρία δεν δύναται να τον ξανακαλέσει.

Θα μπορεί να τον ειδοποιεί μόνον εγγράφως με εξώδικο ή να προχωρήσει σε κάθε άλλη νόμιμη διαδικασία. Για παραβάσεις αυτών των υποχρεώσεων, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρίες θα ελέγχονται -έπειτα από καταγγελία- για πειθαρχικό παράπτωμα και θα τους επιβάλλονται οι αντίστοιχες ποινές.

Εισπρακτικές: Τι αναφέρει το ΕΚΠΟΙΖΩ

Σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν τους τηλεφωνούν από δικηγορικά γραφεία για τις οφειλές τους και να κρατάνε τα εξής στοιχεία:

Την επωνυμία της δικηγορικής εταιρίας.

Το όνομα του υπαλλήλου που κάλεσε.

Το τηλέφωνο από όπου έγινε η κλήση.

Την ημερομηνία και την ώρα της κλήσης.

Εισπρακτικές: Καλούνται να πληρώσουν υπέρογκα ποσά

Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή επέβαλε…. αλμυρό πρόστιμο στις εισπρακτικές εταιρείες που ενοχλούν τους πολίτες. Δείτε το ποσό-μαμούθ που επιβλήθηκε.

κυρώσεις που ξεπερνούν τα 700.000 ευρώ επέβαλε Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά τη διετία 2019-2020.

Συγκεκριμένα, το 2019 υποβλήθηκαν στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή 185 καταγγελίες καταναλωτών για παράνομη όχληση από εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για ληξιπρόθεσμές οφειλές τους και επιβλήθηκαν 49 διοικητικές κυρώσεις συνολικού ύψους 470.000 ευρώ για παραβάσεις των διατάξεων του ν.3758/2009.

Αντίστοιχα, για το έτος 2020, υποβλήθηκαν 274 καταγγελίες και επιβλήθηκαν 19 διοικητικές κυρώσεις συνολικού ύψους 231.000 ευρώ.

Αναλυτικά, τα πρόστιμα στις εν λόγω εταιρείες αφορούσαν κυρίως σε:

• όχληση οφειλετών πριν την πάροδο των δέκα ημερών από την ημέρα που κατέστη ληξιπρόθεσμη η οφειλή τους,
• όχληση οφειλετών με κλήσεις σε τηλέφωνο εργασίας,
• όχληση οφειλετών παρά την ύπαρξη ρύθμισης των οφειλών η οποία τηρείται,
• παρέκκλιση από τις εντολές του δανειστή,
• παραπλανητική πληροφόρηση,
• επίδειξη προσβλητικής συμπεριφοράς κατά την τηλεφωνική επικοινωνία.

Eισπρακτικές: Τα δικαιώματα των πολιτών

Η λειτουργία των εταιρειών ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις (γνωστών και ως εισπρακτικών εταιρειών) ρυθμίζεται από το Ν.3758/2009, όπως έχει τροποποιηθεί με το Ν.4038/2012. Συχνά ωστόσο, οι εταιρείες αυτές δεν τηρούν τις διατάξεις του νόμου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει οι καταναλωτές να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματά τους, ώστε να προχωρούν σε καταγγελίες κατά των εταιρειών αυτών, όποτε χρειαστεί.

Όταν επικοινωνούν μαζί σας εταιρείες ενημέρωσης, θα πρέπει:

• Να σας καλούν 1 φορά ανά δύο ημέρες ή πιο αραιά
• Να σας καλούν κατά τις εργάσιμες ημέρες 9:00 – 20:00
• Να εμφανίζεται ο τηλεφωνικός αριθμός κλήσης. Να μην σας καλούν δηλαδή με “απόκρυψη”
• Ο υπάλληλος της εταιρείας να αναφέρει το ονοματεπώνυμό του, την ιδιότητά του, την επωνυμία της εταιρείας, τον αριθμό μητρώου με τον οποίο έχει καταχωρηθεί στο αρμόδιο Υπουργείο, καθώς και το σκοπό της επικοινωνίας
• Να σας ενημερώνουν ότι η κλήση καταγράφεται και τα στοιχεία διατηρούνται για 1 έτος. Στη συνέχεια καταστρέφονται, εκτός αν ζητήσει τη διατήρησή τους ο οφειλέτης ή η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, οπότε και πρέπει να παρασχεθούν εντός 10 ημερών. Τα αρχεία αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον σας
• Να σας καλούν αποκλειστικά και μόνο για ενημέρωση και διαπραγμάτευση των όρων πιθανής ρύθμισης
• Σε περίπτωση γραπτής επικοινωνίας, να φαίνονται πάνω στο έγγραφο όλα τα στοιχεία της εταιρείας (επωνυμία, διεύθυνση, τηλέφωνο κλπ.) και σε καμία περίπτωση να μην χρησιμοποιείται η επωνυμία της τράπεζας

Οι εταιρείες ενημέρωσης απαγορεύεται:

• Να σας καλούν πριν να περάσουν 10 μέρες από όταν έγινε ληξιπρόθεσμο το ποσό
• Να σας καλούν για οφειλές που βρίσκονται σε ρύθμιση, όσο καιρό αυτή τηρείται
• Να εισπράττουν με οποιοδήποτε τρόπο ληξιπρόθεσμες οφειλές
• Να προβαίνουν σε τηλεφωνικές απειλές, προσβολές, παραπλανητική πληροφόρηση και άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας
• Να σας δυσφημίζουν στο οικογενειακό/εργασιακό σας περιβάλλον ή να απειλούν ότι θα το κάνουν
• Να ενοχλούν τα οικεία σας πρόσωπα
• Να σας καλούν στην εργασία, εκτός και αν είναι το μοναδικό τηλέφωνο που έχετε δηλώσει για επικοινωνία
• Να παριστάνουν ότι είναι υπάλληλοι της τράπεζας, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές κλπ.
• Να αναθέτουν σε άλλη εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο, εκτός των υπαλλήλων τους, την ενημέρωσή σας για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές
• Να αναθέτουν σε δικηγόρους και δικαστικούς επιμελητές τη δικαστική διεκδίκηση της οφειλής
• Να σας επιβαρύνουν με έξοδα
• Να σας επισκέπτονται κατ’ ιδίαν

Άλλες χρήσιμες πληροφορίες που θα πρέπει να έχετε υπόψη σχετικά με τις εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών:

• Πριν η τράπεζα αναθέσει σε εισπρακτική εταιρεία την ενημέρωσή για κάποια ληξιπρόθεσμη οφειλή, θα πρέπει να έχει επιβεβαιώσει με κάθε διαθέσιμο τρόπο τις οφειλές με τον οφειλέτη, να έχει ταυτοποιήσει το πρόσωπό του και να τον έχει ενημερώσει για τη διαβίβαση των δεδομένων του στην εταιρεία ενημέρωσης
• Απαγορεύεται η τράπεζα να αναθέσει την ενημέρωση για την ίδια οφειλή σε περισσότερες της μίας εταιρείες ενημέρωσης
• Ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να του παρασχεθούν χωρίς επιβάρυνση από την εταιρεία ενημέρωσης πλήρη και ακριβή αναλυτικά στοιχεία για το ύψος και την προέλευση της οφειλής εντός 10 εργασίμων ημερών από την αίτησή του
• Σε περίπτωση που ο οφειλέτης καταλήξει σε κάποια ρύθμιση της οφειλής του με την εταιρεία ενημέρωσης, θα πρέπει να του κοινοποιηθεί εντός 10 ημερών το πρακτικό του διακανονισμού. Απαγορεύεται να επιδεινωθεί με αυτόν τον τρόπο η θέση του οφειλέτη
• Απαγορεύεται η τράπεζα να εκχωρεί σε εταιρεία ενημέρωσης ή οποιονδήποτε άλλο τρίτο ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις προς είσπραξη. Αυτό σημαίνει ότι μόνος αρμόδιος για να εισπράξει τα ληξιπρόθεσμα ποσά είναι η τράπεζα
• Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων, μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης ύψους από 5.000€ έως 500.000€. Εάν υπάρξει υποτροπή, το ανώτατο όριο προστίμου διπλασιάζεται και ο Υπουργός μπορεί να διατάξει διαγραφή της εταιρείας από το μητρώο για 1 έως 6 μήνες. Σε περίπτωση δε περαιτέρω υποτροπής, μπορεί να διατάξει την οριστική διαγραφή της εταιρείας.

Εκτός των παραπάνω εταιρειών ενημέρωσης, πολύ συχνά οι τράπεζες συνεργάζονται με δικηγόρους και δικηγορικές εταιρείες που αναλαμβάνουν να καλούν τους οφειλέτες. Στις περιπτώσεις αυτές, παρ’ όλο που οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες λειτουργούν ουσιαστικά ως εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών, δεν υπάγονται στον σχετικό νόμο κι επομένως δεν ισχύουν γι’ αυτούς οι υποχρεώσεις και περιορισμοί που αναφέραμε.

Η ΕΚΠΟΙΖΩ έχει δεχτεί εκατοντάδες καταγγελίες για ενοχλήσεις από δικηγορικά γραφεία. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ζητούσαμε επίμονα, τόσο εγγράφως όσο και σε συναντήσεις που πραγματοποιήσαμε με το Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, την παρέμβασή του για το συγκεκριμένο πρόβλημα, θέτοντας στη διάθεσή του και στοιχεία από καταγγελίες καταναλωτών. Επιπλέον, έχουμε καταθέσει φάκελο για τις εισπρακτικές εταιρείες και τα δικηγορικά γραφεία στον εισαγγελέα για περαιτέρω έρευνα από τη δικαιοσύνη. Τελικά, ο ΔΣΑ λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που του υποβάλαμε, προχώρησε σε τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγόρων. Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες επιτρέπεται να καλούν τους οφειλέτες μόνο μια φορά, για να τους ενημερώσουν σχετικά με τις οφειλές τους και να εξετάσουν τη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης.

Εάν τελικά δεν γίνει κάποιος διακανονισμός με τον οφειλέτη, τότε ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρεία δεν μπορεί να τον ξανακαλέσει, αλλά πλέον θα μπορεί να τον ειδοποιεί μόνο εγγράφως με εξώδικο ή να προχωρήσει σε κάθε άλλη νόμιμη διαδικασία. Σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεων αυτών, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες θα ελέγχονται για πειθαρχικό παράπτωμα και θα τους επιβάλλονται αντίστοιχες ποινές. Οι καταναλωτές, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν τους τηλεφωνούν από δικηγορικά γραφεία για τις οφειλές τους και θα πρέπει να κρατάνε τα εξής στοιχεία:

• Την επωνυμία της δικηγορικής εταιρείας
• Το όνομα του υπαλλήλου που κάλεσε.
• Το τηλέφωνο από όπου έγινε η κλήση
• Την ημερομηνία και την ώρα της κλήσης

Στη συνέχεια, εάν τους τηλεφωνήσουν ξανά από το ίδιο δικηγορικό γραφείο, τότε θα πρέπει να το καταγγείλουν στον ΔΣΑ και στην ΕΚΠΟΙΖΩ.

Είναι σημαντικό οι καταναλωτές να κινητοποιούνται και χρησιμοποιώντας υποδείγματα που υπάρχουν στη ιστοσελίδα μας, να προχωρούν σε καταγγελίες, διότι είναι ο μοναδικός τρόπος για να επιβληθούν κυρώσεις και να σταματήσουν οι ασύδοτες πρακτικές των εταιρειών ενημέρωσης και των δικηγορικών γραφείων που πολλές φορές τις υποκαθιστούν.