Πρόωρη σύνταξη: Κλίμα αναστάτωσης με έκρηξη των συνταξιοδοτήσεων επικρατεί στους ασφαλισμένους ενόψει των αλλαγών στο Ασφαλιστικό που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν σε περίπου 8 μήνες από σήμερα, από 1/1/2022.
Πρόκειται για το διάστημα αυτό που οι ασφαλισμένοι μπορούν να «κλειδώσουν» τα μειωμένα όρια ηλικίας εφόσον βέβαια συγκεντρώνουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις.
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν έναν χρήσιμο οδηγό για τους ασφαλισμένους διευκρινίζοντας ότι οι αλλαγές που έρχονται στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το νέο έτος δεν αφορούν όλους τους ασφαλισμένους και υπάρχουν δύο μεγάλα παράθυρα για να συνεχίσουν εργαζόμενοι με τις ισχύουσες διατάξεις.
Αυτά είναι:
1. Οσοι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι 31/12/2021 δεν θίγονται από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας που ισχύουν από 1/1/2022 και εφεξής.
2. Για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο – μεταβατικό – όριο ηλικίας. Παράλληλα το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί και ισχύει κανονικά και δεν καταργείται μετά την 1/1/2022.
ΕΡ.: Τι αλλάζει στο συνταξιοδοτικό καθεστώς από το 2022;
ΑΠ.: Οπως προβλέπει ρητά ο νόμος, από το 2022 τα γενικά όρια ηλικίας διαμορφώνονται στα 62 με 40 έτη ασφάλισης και στα 67 με τουλάχιστον 15ετία (στα 62 με 15ετία για μειωμένη). Εντός της εξαετούς μεταβατικής περιόδου που ξεκίνησε το 2015, όλα τα υπόλοιπα όρια ηλικίας που υπήρχαν σε επιμέρους Ταμεία του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ακολούθησαν συγκεκριμένο βηματισμό, με αύξηση κάθε χρόνο, ώστε να συγκλίνουν όλα στα 62 ή στα 67 από το 2022. Εντός της μεταβατικής περιόδου, περίπου 100.000-120.000 ασφαλισμένοι θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα σε ηλικία πριν από τα 62 ή τα 67 και δεν έχουν ακόμη συνταξιοδοτηθεί. Πολλοί εξ αυτών συμπληρώνουν το νέο απαιτούμενο όριο ηλικίας μετά το 2022. Αυτοί και μόνο αυτοί θα μπορούν να αποχωρήσουν μετά την 1/1/2022 σε ενδιάμεσες ηλικίες πριν από τα 62 και τα 67.
ΕΡ.: Ποιοι ασφαλισμένοι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά το 2022 χωρίς επιβάρυνση;
ΑΠ.: Τα θεμελιωμένα δικαιώματα (συντάξιμα έτη και όριο ηλικίας) δεν επηρεάζονται και οι ασφαλισμένοι μπορούν να τα ασκήσουν όποτε το θελήσουν, δηλαδή και μετά το 2022.
ΕΡ.: Τι ισχύει για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης και περιμένουν να πιάσουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας προκειμένου να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης;
ΑΠ.: Η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν θα καταργηθεί μετά το 2022 καθώς οι περισσότεροι από τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης θα περιμένουν να πιάσουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας (με τα ισχύοντα) προκειμένου να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Τονίζεται ότι:
Στο Δημόσιο το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται τη χρονιά που ο υπάλληλος συμπληρώνει 25ετία.
Στο πρώην ΙΚΑ η έξοδος για σύνταξη προϋποθέτει να έχουν οι παλαιοί ασφαλισμένοι 35 έτη ως το 2012 και οι μητέρες με ανήλικο 5.500 ένσημα ως το 2012 για να κατοχυρώσουν πλήρη ή μειωμένη σύνταξη.
Χιλιάδες ασφαλισμένοι μπορούν να αποχωρήσουν πρόωρα και μετά το 2022 που εκπνέει το μεταβατικό διάστημα. Πρόκειται κυρίως για μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα, γονείς στο Δημόσιο, ασφαλισμένους με 35ετίες στο Δημόσιο και ΔΕΚΟ – τράπεζες κ.ά. που πιάνουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας ώστε να φύγουν πριν από τα 62 ή τα 67.
ΕΡ.: Τι θα ισχύσει από το 2022 για την 35ετία;
ΑΠ.: Εφόσον η 35ετία συμπληρωθεί ως τις 31/12/2021, τότε ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει όριο ηλικίας μικρότερο των 62 ετών και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την κατοχυρωμένη ηλικία ακόμη και αν την πιάνει μετά το 2022, που η συνταξιοδότηση απαιτεί ηλικία 62 και 40ετία. Για παράδειγμα, με 35 έτη το 2018, σύνταξη στα 60, ακόμη και αν η ηλικία των 60 συμπληρωθεί το 2024. Αν όμως η 35ετία συμπληρωθεί μετά την 1/1/2022, τότε για τη συνταξιοδότηση απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας 62 ετών.
ΕΡ.: Τι ισχύει για το Συνταξιοδοτικό όσον αφορά τις μητέρες ανηλίκων;
ΑΠ.: Οι µητέρες που είναι γεννηµένες µέχρι το 1970 προλαβαίνουν στις περισσότερες περιπτώσεις να υπαχθούν στα νέα µεταβατικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης που ισχύουν από 19/8/2015. Βασική προϋπόθεση για τη συνταξιοδότηση των µητέρων είναι ότι πρέπει να έχουν µέχρι το 2010 ή το 2011 ή το 2012 συµπληρώσει 5.500 ηµέρες ασφάλισης ή 25 έτη προϋπηρεσίας µε πραγµατικό ή πλασµατικό χρόνο ασφάλισης. ∆ιαφορετικά, όσες γυναίκες συµπληρώνουν µετά το 2013 τις 5.500 ηµέρες ή τα 25 έτη ασφάλισης δεν µπορούν να διεκδικήσουν σύνταξη ως µητέρες ανηλίκων. Η µητέρα που έχει ελπίδες µετά την αύξηση των ορίων ηλικίας να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα λόγω ανηλίκου θα πρέπει να έχει ηλικία που να επιτρέπει να συµπληρώσει το απαιτούµενο νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης εγκαίρως, δηλαδή εντός του µεταβατικού σταδίου που θέτει ο νέος νόµος και σίγουρα µέχρι το 2021.
Πρόωρη σύνταξη: Αυτοί μπορούν να βγουν στα 59 – Οι 11 κατηγορίες
Τα «κλειδιά» της εξόδου σε ηλικίες κάτω των 62 και 67 ετών. Πώς θα αξιοποιηθούν τα πλασματικά έτη. Αναλυτικοί πίνακες και παραδείγματα στο xristika.gr.
Σύνταξη με όρια ηλικίας από 59,6 ετών κατοχυρώνουν για το 2021, αλλά και για το 2022, οι ασφαλισμένοι 11 κατηγοριών που είχαν τα πρώτα τους ένσημα πριν από το 1993, ή και πριν από το 1983.
Στις 11 κατηγορίες περιλαμβάνονται κυρίως οι μισθωτοί από Ταμεία ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τραπεζών και Δημοσίου και ειδικότερα όσοι συμπληρώνουν προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με 35ετία, με 36ετία, με 37ετία, με 25ετία και ως γονείς ή μητέρες με ανήλικα παιδιά.
Οι εν λόγω κατηγορίες μπορούν να αξιοποιήσουν φέτος τις μεταβατικές διατάξεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν από 19/8/2015 ως 31/12/2021 και να κατοχυρώσουν ηλικίες συνταξιοδότησης κάτω των 62 και των 67 ετών, που θα ισχύουν μετά το 2022.
Τα «κλειδιά» της εξόδου σε ηλικίες κάτω των 62 και 67 ετών, ακόμη και μετά το 2022, είναι στο χρόνο ασφάλισης που έχουν οι ασφαλισμένοι μέχρι σήμερα και στους πλασματικούς χρόνους που έχουν τη δυνατότητα να προσθέτουν στα συντάξιμα έτη.
Τα πλασματικά έτη μάλιστα θα μπορούν να τα αξιοποιήσουν και μετά το 2022, εφόσον με αυτά πιάνουν ως το 2021 την παλιά ηλικία που θα έπαιρναν σύνταξη. Ενδέχεται, όμως, να υπάρξουν περιορισμοί στις αναγνωρίσεις και τα πλασματικά έτη να είναι λιγότερα από αυτά που ισχύουν σήμερα, ή να γίνουν ακριβότερα προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα μαζικής κατοχύρωσης ορίων ηλικίας κάτω από τον κανόνα συνταξιοδότησης στο 62ο ή 67ο έτος.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένος από το 1987 στο Δημόσιο που έκλεισε τα 58 το 2017 αλλά θα έχει 35ετία το 2022, θα πρέπει να συμπληρώσει 40 έτη για να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη. Αναγνωρίζοντας όμως φέτος μια 5ετία από πλασματικό χρόνο τέκνων, πτυχίου, η στρατιωτικής θητείας, θα έχει την 35ετία το 2017 που ήταν 58 ετών και θα συνταξιοδοτηθεί άμεσα γιατί έχει πιάσει και το νέο όριο ηλικίας του 2017, που είναι τα 59,6 έτη.
Οι 11 κατηγορίες που βγαίνουν κερδισμένες από τα όρια ηλικίας είναι:
- Ασφαλισμένοι στο Δημόσιο (άνδρες και γυναίκες) που συνταξιοδοτούνται με 35ετία εφόσον είχαν 25ετία ως το 2010.
- Ασφαλισμένοι στο Δημόσιο (άνδρες και γυναίκες) που συνταξιοδοτούνται με 37ετία εφόσον είχαν 25ετία ως το 2010.
- Ασφαλισμένοι στο Δημόσιο (άνδρες και γυναίκες) που συνταξιοδοτούνται με 36ετία εφόσον είχαν 25ετία το 2011.
- Ασφαλισμένοι στο Δημόσιο (άνδρες και γυναίκες) που συνταξιοδοτούνται με 37ετία εφόσον είχαν 25ετία το 2012.
- Γονείς στο Δημόσιο που είχαν ανήλικο παιδί ως το 2012, ή απέκτησαν παιδί μετά το 2013, υπό την προϋπόθεση ότι είχαν ασφαλιστεί πριν από το 1993 και συμπλήρωσαν 25ετία τα έτη 2011 ή 2012.
- Τρίτεκνοι γονείς στο Δημόσιο που συμπληρώνουν 21 και 23 έτη αντίστοιχα το 2011 ή το 2012.
- Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ (άνδρες και γυναίκες) που συμπληρώνουν ως το 2012 τα 10.500 ένσημα, με πραγματικά ή και πλασματικά έτη.
- Ασφαλισμένοι στα πρώην ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών, Τύπου κ.ά.) που πρωτοκόλλησαν ένσημα πριν από το 1983 και βγαίνουν στη σύνταξη με διατάξεις 35ετίας.
- Μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ πριν από το 1993 που συμπλήρωσαν 5.500 ημέρες ως το 2012 με ανήλικο τέκνο ως το 2012.
- Μητέρες ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.ά.) πριν από το 1993 που είχαν 25ετία με ανήλικο παιδί ως το 2012.
- Ασφαλισμένοι σε όλα τα Ταμεία που έχουν ανάπηρο σύζυγο ή μητέρες με ανάπηρο τέκνο που συμπληρώνουν τις 7.500 ημέρες (25ετία) μετά τις 19/8/2015 μέχρι και 31/12/2021. Για το Δημόσιο, η σύνταξη με ανάπηρο τέκνο ισχύει πλέον μόνον για τον έναν και όχι για τους δύο γονείς με τις παλιές προϋποθέσεις, δηλαδή στα 50 με 25ετία.