Αλκυονίδες μέρες: Διαφωνούν Μερομήνια και μετεωρολόγοι για τον καιρό της Πρωτοχρονιάς. Τι λέει η πανάρχαια μέθοδος πρόβλεψης του καιρού για τον Ιανουάριο.
Βαρύ χειμώνα με βροχές «έδιναν» τα Μερομήνια για τον ερχομό του νέου έτους και το «ποδαρικό» του 2023. Ωστόσο, με τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν να πέφτουν έξω, αφού οι μετεωρολόγοι, αλλά και οι ίδιες οι συνθήκες, μιλούν για ανοιξιάτικο καιρό και την εβδομάδα που διανύουμε, ακόμα και μέχρι τα Φώτα.
Πότε όμως θα έρθουν οι περίφημες Αλκυονίδες μέρες, το καιρικό «διάλειμμα» από τον χειμώνα και οι ημέρες ηλιοφάνειας; Ο μετεωρολόγος της ΕΡΤ, Παναγιώτης Γιαννόπουλος, εξήγησε πως για έχουμε Αλκυονίδες, θα πρέπει να έχουμε χειμώνα και ο χειμώνας δεν φαίνεται να έρχεται.
Σύμφωνα με τα Μερομήνια 2023, πάντως, οι Αλκυονίδες ημέρες αναμένονται τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, όταν ο καιρός θα εμφανίσει σημάδια βελτίωσης με άνοδο της θερμοκρασίας και ηλιοφάνεια. Η κακοκαιρία αναμένεται να επανέλθει την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου.
Πτώση της θερμοκρασίας θα υπάρξει στο τέλος Ιανουαρίου, ενώ θα σημειωθούν χιονοπτώσεις σε χαμηλά υψομετρικά επίπεδα ακόμα και στα πεδινά της Ελλάδας.
Υπενθυμίζεται πως τα Μερομήνια του 2022 προέβλεπαν ότι την Πρωτοχρονιά θα έχουμε χιόνια και κρύο και μάλιστα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας.
Ο καιρός τον Ιανουάριο του 2023 το πρώτο πενθήμερο αναμένεται να ξεκινήσει με βροχές και χιονοπτώσεις σε όλη την Ελλάδα, ενώ η θερμοκρασία θα φθάσει έως 14 βαθμούς Κελσίου και οι άνεμοι έως 4 μποφόρ.
Επιδείνωση αναμένεται να παρουσιάσει ο καιρός έως τα μέσα Ιανουαρίου, οπότε και η πυκνή συννεφιά θα οδηγήσει σε βροχές και κατά τόπους πιθανές χιονοπτώσεις, κυρίως στα ορεινά της χώρας.
Τι είναι τα Μερομήνια
Τα «μερομήνια» είναι μια αρχαία μέθοδος πρόβλεψης του καιρού όλου του έτους. Συγκεκριμένα ο Αύγουστος θεωρούνταν η αρχή του Χειμώνα και έτσι οι δώδεκα πρώτες ημέρες του όγδοου μήνα του χρόνου «αποκάλυπταν» τον καιρό που θα ακολουθήσει όλο το υπόλοιπο έτος, με κάθε μία από αυτές τις πρώτες αυγουστιάτικές ημέρες να αντιστοιχούν σε ένα μήνα . Δηλαδή η πρώτη ημέρα δείχνει τον καιρό του Αυγούστου, η δεύτερη του Σεπτεμβρίου κλπ.
Οι άνθρωποι που ζούσαν στην ύπαιθρο μελέτησαν και παρατήρησαν τα καιρικά φαινόμενα αυτών των ημερών και μάντευαν τις καιρικές συνθήκες των υπόλοιπων μηνών. Έτσι «μερομήνια» λέγονται οι ημέρες που γίνεται η καιρική πρόβλεψη για όλο το χρόνο από τη λέξη μήνας και ημέρα.
Οι προβλέψεις που προέρχονται από τα «μερομήνια» αν και αμφισβητούνται από την επίσημη μετεωρολογία καθώς υποστηρίζει ότι είναι αδύνατον να γίνονται τόσο μακροχρόνιες προβλέψεις για τον καιρό, παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον για τους επιστήμονες με τα αποτελέσματα που βγαίνουν από αυτήν την πανάρχαια παράδοση του λαού.
Τα «μερομήνια» ξεκινούν να τα παρατηρούν την 1η Αυγούστου οι περισσότεροι, ανάμεσα σε αυτούς γεωργοί, κτηνοτρόφοι και άνθρωποι της υπαίθρου ενώ υπάρχουν και αυτοί που ξεκινούν τον υπολογισμό τους με βάση το παλιό ημερολόγιο δηλαδή από τις 14 Αυγούστου έως και τις 25 του ίδιου μήνα και παρατηρούν τον καιρό όλο το 24ώρο σε κάθε ημέρα. Λόγω της αρχαιότητας και παλαιότητας της μεθόδου η σωστή παρατήρηση φαίνεται να είναι η δεύτερη σύμφωνα με τους παλαιοημερολογίτες.
Τα «μερομήνια» σύμφωνα με την παράδοση δεν μαθαίνονται ούτε «διδάσκονται» γιατί είναι θέμα γνώσης, εμπειρίας και πρακτικής και όχι θεωρίας. Πιστεύεται επίσης ότι τα «μερομήνια» τα έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο σαν σημάδια του καιρού μαζί με τη δυνατότητα να τα διαβάζει για να μπορεί να προγραμματίσει τις εργασίες του με τις καλλιέργειες στη γη. Τα «μερομήνια» σχετίζονται με το φεγγάρι, τα άστρα, τον ήλιο, τους γαλαξίες αλλά και με τον άνεμο, τα σύννεφα, την υγρασία ακόμα και τα ζώα και τα φυτά.
Τι είναι οι Αλκυονίδες μέρες;
H «όαση» των ηλιόλουστων και θερμών ημερών, στην καρδιά του χειμώνα, κοντά στις γιορτές των Χριστουγέννων είναι γνωστή ως η περίοδος των λεγόμενων Αλκυονίδων Ημερών.
Εκτός από τη μυθολογία που τις καλύπτει, η επιστημονική τους εξήγηση σχετίζεται με την γεωγραφική θέση της χώρας.
«Η παράδοση μπορεί να λέει ότι οι Αλκυονίδες είναι κάποιες ημέρες που χρειάζεται η αλκυών, ένα πουλί για να μπορέσει να γεννήσει και να κλωσήσει τα αυγά της, αλλά στην ουσία πρόκειται για κάτι τελείως φυσιολογικό καθώς σαν χώρα είμαστε πολύ νότια σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και μέσα στο χειμώνα υπάρχουν κάποια διαστήματα καλοκαιρίας, μικρά ή μεγάλα δεν έχει σημασία. Λόγω του συσχετισμού με την κλιματική αλλαγή θεωρούμε ή μερικές φορές έτσι περίπου γίνεται να είναι πολύ μεγάλα αυτά τα διαστήματα που έχουμε ανομβρία, άρα γενικά καλό καιρό».
Τα παραπάνω είχε εξηγήσει ο διευθυντής Προγνώσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Αντώνης Λάλος και σημείωνε επίσης:
«Θεωρούμε τρεις-τέσσερις ημέρες μαζεμένες που χαρακτηρίζονται από ηλιοφάνεια, από διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα από την νύχτα με ένα εύρος που μπορεί να φτάνει και τους 15 και τους 20 βαθμούς Κελσίου σε πολλές περιπτώσεις και άπνοια, Αλκυονίδες Ημέρες».
Η ύπαρξη ημερών καλοκαιρίας στην Ελλάδα μέσα στον χειμώνα, δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά έχει παρατηρηθεί διαχρονικά, αν και οι λεγόμενες Αλκυονίδες Ημέρες δεν έρχονται κάθε χρόνο.
«Η στατιστική εδώ και πολλά χρόνια έχει δείξει ότι υπάρχει ένα μέγιστο εμφάνισης αυτών των θερμοκρασιών μεταξύ 15 Δεκεμβρίου και αρχών Φεβρουαρίου περίπου. Αυτό είναι το μέγιστο διάστημα, δεξιά και αριστερά κάποιες μέρες μπορούμε να τις θεωρήσουμε Αλκυονίδες αλλά δεν μπορούμε να φτάσουμε στον Οκτώβριο ή το Μάρτιο γιατί μετά μπαίνουμε σε άλλη εποχή.
Δεν παρατηρούνται οι ημέρες αυτές κάθε χρόνο, πέρυσι αν θυμάμαι καλά δεν είχαμε κάποιες ιδιαίτερες ημέρες, φέτος είχαμε τουλάχιστον 2 φορές, ήταν δηλαδή δυο-τρία πενθήμερα, όπως αυτές τις τελευταίες ημέρες. Μπορεί να εμφανιστούν ξανά φέτος αλλά όσο περνάει ο καιρός, δηλαδή μετά τις 15 Φλεβάρη η μέρα μεγαλώνει, ο ήλιος παίζει και αυτός το ρόλο του αν δεν έχει συννεφιά και ακόμα και μέρες οι οποίες δεν είναι ”καθαρόαιμες” Αλκυονίδες μυρίζουν άνοιξη, μπαίνουμε σε άλλη εποχή», τόνιζε ο κ. Λάλος.
Από πού πήραν το όνομά τους οι Αλκυονίδες μέρες;
Η ονομασία τους προέρχεται από τη μυθική Αλκυόνη, κόρη του βασιλιά των ανέμων Αίολου, που ζούσε ευτυχισμένη με τον σύζυγό της Κύηκα, ο οποίος σύμφωνα με το μύθο μια μέρα πήγε για ψάρεμα, παρά τα παρακαλετά της Αλκυόνης να μην πάει και δεν γύρισε ποτέ.
Στο αρχαίο έργο «Αλκυών», που αποδίδεται στο Λουκιανό, η Αλκυόνη αναζητούσε για μέρες μάταια το πτώμα του με αποτέλεσμα οι θεοί να την λυπηθούν και να τη μεταμορφώσουν στο ομώνυμο πουλί.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, η Αλκυόνη μόλις είδε το πλοίο του να βυθίζεται από τους δυνατούς ανέμους μέσα στην απελπισία της έπεσε από ένα βράχο και σκοτώθηκε. Οι θεοί εντυπωσιασμένοι από την αγάπη τους, τους μεταμόρφωσαν στα ομώνυμα πουλιά. Η Αλκυόνη γεννούσε τα αυγά της στην ακροθαλασσιά, όπου όμως τα νεογέννητα της παρασύρονταν και χάνονταν από τα κύματα. Ο Δίας κάποτε τη λυπήθηκε και αποφάσισε να στέλνει κατά την εποχή που η Αλκυόνη επωάζει τα αυγά της ημέρες καλοκαιρίας και διέταξε τον Αίολο να συγκρατεί αυτές τις ημέρες τους ανέμους.