Αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις: Υποσχέσεις και δεσμεύσεις για νέο κύμα αυξήσεων σε συγκεκριμένες ομάδες συνταξιούχων και εργαζόμενων από 1/1/2024. Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής.
Αλλαγές σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, παροχές σε οικογένειες, δημοσίους υπαλλήλους και αυξήσεις στις συντάξεις υπόσχεται η νέα κυβέρνηση από το 2024. Ειδικά για την αύξηση των συντάξεων, οι νεότερες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ανάπτυξη για το 2023 μπορεί να φτάσει το 4%, επομένως με πληθωρισμό στο 5%, η αύξηση φτάνει στο 4,5%.
Παράλληλα, θα τρέξουν αλλαγές στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων τον Ιανουάριο του 2024 με αυξήσεις μισθών, ιδιαιτέρως των κατώτερων κλιμακίων, ενίσχυση των ειδικών μισθολογίων, αλλά και όσων κατέχουν θέσεις ευθύνες.
Αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων
Ξεπαγώνουν μετά από 14 χρόνια οι μισθοί στο Δημόσιο. Μετά τις διαδοχικές αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και τις αυξήσεις στις συντάξεις, σειρά παίρνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Το μέτρο έχει κοστολογηθεί από την κυβέρνηση στα 500 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Δεδομένου ότι το 2023, η μισθολογική δαπάνη του δημοσίου, βάσει του προϋπολογισμού του 2023, θα ανέλθει στα 14 δισ. ευρώ, μία αύξηση 500 εκατ. ευρώ στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων ισοδυναμεί με μία μεσοσταθμική βελτίωση 3,5%.
Όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, κάποιες ανακοινώσεις για το πώς θα αναμορφωθεί το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων θα γίνουν από τον πρωθυπουργό πριν τις εκλογές, ενώ το όλο project θα «δουλευτεί» μετά τις εκλογές (εφόσον υπάρχει η ίδια κυβέρνηση).
Η αύξηση της δαπάνης κατά 500 εκατ. ευρώ για τους μισθούς στο Δημόσιο (650.000 υπάλληλοι) σημαίνει πως οι δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν μεσοσταθμική αύξηση κοντά στα 65 ευρώ. Βέβαια, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα μικρότερα κλιμάκια, όπου εκεί η αύξηση θα είναι μεγαλύτερη.
Το νέο μισθολόγιο σχεδιάζεται να εφαρμοστεί από 1/1/2024 και θα είναι η πρώτη φορά που οι δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν αυξήσεις μετά από 14 χρόνια.
Από την 1.1.2024, η συνολική ενίσχυση προς του δημοσίους υπαλλήλους θα φθάσει το 1 δισ. ευρώ, αφού στα 500 εκατ. ευρώ που θα εκταμιευθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό πρέπει να προστεθούν το ποσό από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων που αφορά 600.000 δημοσίους υπαλλήλους, η αναπροσαρμογή του ειδικού μισθολογίου των 20.000 γιατρών του ΕΣΥ αλλά και το αναμορφωμένο μισθολόγιο στις ένοπλες δυνάμεις.
Στο Δημόσιο, ο πρώτος μεικτός μισθός για υπάλληλο υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι 780 ευρώ, για υπάλληλο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 858 ευρώ, για υπάλληλο τεχνολογικής εκπαίδευσης 1.037 ευρώ και για υπάλληλο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης 1.092 ευρώ.
Οι σημερινοί μισθοί στο Δημόσιο
Οι σημερινοί εισαγωγικοί μισθοί είναι:
- Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης: 780 ευρώ
- Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: 858 ευρώ
- Τεχνολογικής Εκπαίδευσης: 1.037 ευρώ
- Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης: 1.092 ευρώ
Η πιο δύσκολη παρέμβαση, η οποία έχει ξεκινήσει από φέτος να εφαρμόζεται πιλοτικά, αφορά στην καθιέρωση συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής υπαλλήλων, για την επίτευξη συγκεκριμένων και προσυμφωνημένων στόχων.
Το σύστημα αυτό, όπως περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, που υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες μαζί με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, στοχεύει στη μεγιστοποίηση της απόδοσης. Αυτό το σύστημα κινήτρων απόδοσης δεν θα είναι οριζόντιο αλλά ούτε και «στεγανό». Είναι ενδεικτικό ότι προγραμματίζεται η αναβάθμιση και ο μετασχηματισμός των δεξιοτήτων (upskilling και reskilling) 250.000 δημοσίων υπαλλήλων, έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνονται περισσότεροι στη «δεξαμενή» αυτών των bonus. Πέρα από το νέο σύστημα με τα πριμ παραγωγικότητας, δρομολογούνται και αυξήσεις στα επιδόματα ευθύνης.
Δεν «ξεπαγώνουν» τελικά οι τριετίες για δύο χρόνια ακόμα
Όνειρο θερινής νυκτός φαίνεται πως αποτελούν -τουλάχιστον για τα αμέσως επόμενα χρόνια- το «ξεπάγωμα» των τριετιών, δηλαδή το επίδομα προϋπηρεσίας που ελάμβαναν έως το 2012 οι μισθωτοί με τον κατώτατο μισθό.
Παρά τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί το προηγούμενο διάστημα σε χιλιάδες μισθωτούς, η εαρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έρχεται να βάλει «πάγο» στα σενάρια, καθώς προβλέπει αργή μείωση του ποσοστού ανεργίας τα επόμενα χρόνια, μόλις στο 11,8% έως το 2024.
Υπενθυμίζεται ότι η προϋπόθεση για να ξεπαγώσουν οι τριετίες είναι το ποσοστό της ανεργίας μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση να πέσει κάτω από 10%, κάτι που δεν προβλέπεται να επιτευχθεί σύντομα.
Την ίδια ώρα, ακόμα πιο συγκρατημένη είναι η πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας που κατατέθηκε στην Κομισιόν από την κυβέρνηση, καθώς παρέπεμπε το «ξεπάγωμα» των τριετιών στο μακρινό 2027. Συγκεκριμένα, εκτιμούσε ότι η ανεργία αναμένεται να μειωθεί σε 11,8% το 2023 και να αποκλιμακωθεί σε 10,9% το 2024, 10% το 2025 και 9,8% το 2026.
Παράλληλα, ακόμα και στον προϋπολογισμό του 2023, η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών για την ανεργία το τρέχον έτος είναι ότι θα διαμορφωθεί στο 12,7%.
Σύμφωνα, μάλιστα, με ειδικούς, ακόμη κι αν ξεπαγώσουν οι τριετίες, οι αυξήσεις 10% ανά τριετία, θα αρχίσουν να μετρούν από εκείνη τη χρονική περίοδο και όχι αναδρομικά από το 2012 που «πάγωσαν».
Για παράδειγμα, κάποιος υπάλληλος με προϋπηρεσία 3 ετών την 1η Ιανουαρίου 2012 και προσαύξηση 10% στον μισθό του, με τις τριετίες θα έπρεπε να πάρει επιπλέον 10% την 1η Ιανουαρίου 2015, κλείνοντας δηλαδή 6 χρόνια δουλειάς. Αντίστοιχα, την 1η Ιανουαρίου 2018 όταν έκλεισε 9 χρόνια προϋπηρεσίας, θα έπρεπε να πάρει επιπλέον 10%, δηλαδή, συνολικά αύξηση της τάξης του 30% (10% από την πρώτη τριετία και +20% από τις δύο επόμενες).
Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση, στο τέλος Φεβρουαρίου του 2012 και στο πλαίσιο του δεύτερου μνημονίου, νομοθέτησε το πάγωμα των τριετιών έως ότου η ανεργία πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό.
Όμως, ακόμα κι αν οι τριετίες ξεπαγώσουν, δεν σημαίνει αυτόματα ότι ο χρόνος θα ξεπαγώσει στο παραπάνω παράδειγμα, από το 2015 και μετά. Από πλευράς ΝΔ, πάντως, υπάρχει σιγή ασυρμάτου ως προς το ζήτημα που απασχολεί χιλιάδες υπαλλήλους. Όπως δεν έχει ξεκαθαριστεί και το τι θα συμβεί με τους υψηλότερους μισθούς.