Νέα μετρα: Επιδόματα για όλους – Πόσα θα πάρει κάθε νοικοκυριό

Νέα μέτρα: Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί νέα δεδομένα, με την ελληνική οικονομία να πλήττεται από την ακρίβεια σε τρόφιμα και καύσιμα. Ποια είναι τα νέα μέτρα που σχεδιάζονται και από τι θα εξαρτηθούν. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.

Η εισβολή στην Ουκρανία έχει αλλάξει άρδην το σκηνικό και για την ελληνική οικονομία, η οποία κινδυνεύει από την εκτίναξη των τιμών στην ενέργεια, τον πληθωρισμό που δεν φαίνεται πια πως θα αποκλιμακωθεί εύκολα, ενώ πλέον υπάρχουν φόβοι και για αναταράξεις στη τουριστική βιομηχανία.

Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει συναγερμός ενώ η άσκηση που θα πρέπει να τρέξει πλέον είναι πολύ πιο σύνθετη αφού από τη μία θα πρέπει επειγόντως να πάρουν κάποια επιπλέον μέτρα ενίσχυσης έναντι στο ενεργειακό τσουνάμι και από την άλλη θα πρέπει να συνοδεύονται με δημοσιονομική ισορροπία.

Ταυτόχρονα, ο στόχος για ανάπτυξη 4,5% μόλις τον δεύτερο μήνα του έτους βρίσκεται κάτω από μεγάλη αβεβαιότητα. Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι προς το παρόν είναι πολύ παρακινδυνευμένο να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη σε οποιοδήποτε μέτωπο.

Εάν τώρα βέβαια η Ευρώπη λόγω των εξελίξεων αποφασίσει τελικά η ρήτρα διαφυγής να ισχύσει και το 2023, τότε σαφώς το οικονομικό επιτελείο θα έχει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία νέων μέτρων ώστε να ενισχυθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις έναντι της ακρίβειας σε όλους σχεδόν τους τομείς χωρίς το μεγάλο άγχος της εφαρμογής των δημοσιονομικών κανόνων.

Βέβαια, ακόμη μια χρονιά φορτωμένη με ελλείματα σαφώς και δεν είναι η καλύτερη επιλογή για την οικονομία μακροπρόθεσμα, παρόλα αυτά, βραχυπρόθεσμα θα βοηθήσει την ελληνική οικονομία να «κρατηθεί», όπως συνέβη και κατά την πανδημία.

Νέα μέτρα:Ποια έχουν κλειδώσει

Το σίγουρο είναι σε πρώτη φάση πως θα υπάρξει η επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου και τον μήνα Μάρτιο, ενώ θα δοθεί και ένα επίδομα ακρίβειας σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού από τον Μάρτιο και μετά.

Η κυβέρνηση έχει ήδη διαθέσει πάνω από 2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης σε επιδοτήσεις αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παρατείνει και επιτείνει το πρόβλημα και ίσως χρειαστεί να υπάρξουν παρεμβάσεις πλέον και μέσω του προϋπολογισμού.

Τώρα, για το ενεργειακό κόστος, σήμερα στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας θα εξεταστεί το αίτημα της ελληνικής πλευράς που περιλαμβάνει επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου με χαμηλότοκα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που δεν θα υπολογίζονται στο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος των Κρατών Μελών ενώ τα Κράτη Μέλη θα μπορούν να αξιοποιήσουν τους πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και για να επιδοτήσουν μέρος των συμβολαίων στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.

Νέα μέτρα: Το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, η ακρίβεια και η ελληνική πρόταση

Σε δύο απαιτητικά μέτωπα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις εξελίξεις στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας η κυβέρνηση.

Το πρώτο είναι να διαχειριστεί τις ανατιμήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο που ωθούν προς τα πάνω το κύμα της ακρίβειας και πιέζουν εκ νέου τους καταναλωτές και το δεύτερο την επάρκεια της τροφοδοσίας με καύσιμα σε περίπτωση που σταματήσει ή εμποδιστεί η ροή του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη.

Για σήμερα η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος διαμορφώνεται στα 226 ευρώ η μεγαβατώρα, αυξημένη κατά 13,15% σε σχέση με την τιμή της προηγούμενης μέρας.

Με εξαίρεση την ημέρα της Ρωσικής εισβολής που οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα 235 ευρώ η μεγαβατώρα, την Παρασκευή υποχώρησαν καθώς το πρώτο μέρος των κυρώσεων κατά την Ρωσίας δεν φάνηκε να προκαλεί αναταράξεις στον ενεργειακό κλάδο.

Η απόφαση όμως της Κομισιόν, των ΗΠΑ, της Βρετανίας αλλά και άλλων δυτικών χωρών αργά το βράδυ του Σαββάτου να θέσουν εκτός του ευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών Swift επιλεγμένες Ρωσικές τράπεζες, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και στον ενεργειακό τομέα που μένει να αποτιμηθούν τις επόμενες μέρες.

Η εξέλιξη αυτή αποτυπώθηκε και στις τιμές του πετρελαίου καθώς μετά τις σοβαρές κυρώσεις η τιμή ανά βαρέλι εκτινάχθηκε στα 102 δολάρια όταν την Παρασκευή είχε υποχωρήσει κάτω από τα 100 δολάρια.

Νέα μέτρα: Ο νέος μηχανισμός που προτείνει το ΥΠΕΝ

Η κυβέρνηση προσδίδει τις τελευταίες μέρες μία ευρωπαϊκή διάσταση στην βόμβα του ενεργειακού κόστους που απασφαλίζει για εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις η αδιαλλαξία Πούτιν και πρωτοστατεί στις πρωτοβουλίες για από κοινού δράση με άλλα κράτη-μέλη.

Η πρώτη κίνηση είναι η σημερινή σύγκληση του συμβουλίου υπουργών Ενέργειας όπου ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ Κώστας Σκρέκας, θα προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Μηχανισμού Αλληλεγγύης για την ενεργειακή κρίση – EU Energy Crisis Solidarity Facility (ECSF) και η δεύτερη η διατήρηση των επιδοτήσεων και για τον Μάρτιο με νέο αντίστοιχο χρηματοδοτικό πακέτο με εκείνο του Φεβρουαρίου, το οποίο αναμένεται να ανακοινωθεί εντός των ημερών.

H τρίτη είναι σε αρχικό στάδιο και προβλέπει την συμφωνία με την Βουλγαρία για την αγορά μέσω διμερούς συμβολαίου ενέργειας από ένα νέο πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζεται στην χώρα.

Τις συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών επιβεβαιώνουν αξιωματούχοι και από τις δύο χώρες με την συνεργασία σε ενεργειακό επίπεδο να επεκτείνεται και στην Ρεβυθούσα.

Η Βουλγαρία όπως έγινε γνωστό τις τελευταίες μέρες έχει ζητήσει πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ για ένα φορτίο LNG.

Σε συνέχεια της δήλωσης του Πρωθυπουργού στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Φεβρουαρίου για μια κοινή διαχείριση της ενεργειακής κρίσης που παίρνει άλλες διαστάσεις με την έναρξη του πολέμου, σκοπός ECSF είναι να στηρίξει τους Ευρωπαίους καταναλωτές, ιδίως τους πιο ευάλωτους και να περιορίσει την επιβάρυνση των οικονομιών των Κρατών Μελών από την ενεργειακή κρίση.

Στο επίκεντρο της ελληνικής πρωτοβουλίας είναι η αξιοποίηση των πόρων από τα δικαιώματα του Αποθεματικού Σταθεροποίησης της Αγοράς (Market Stability Reserve) του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό ταμείο ύψους 100 δισ. ευρώ που θα χρησιμοποιηθεί για την επιδότηση των ευρωπαίων καταναλωτών.

Ο κ. Σκρέκας έχει προβλέψει ότι από το Ταμείο αυτό η χώρα μας θα μπορούσε να λάβει από 2 έως 2,5 δις.

Νέα μέτρα: Ο ρόλος της ΕΚΤ

Το σχέδιο δίνει κεντρικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία καλείται να δημιουργήσει το νέο μηχανισμό. Τα Κράτη Μέλη θα έχουν τη δυνατότητα λήψης χαμηλότοκων δανείων από τον ECSF για τη χρηματοδότηση μέτρων αντιστάθμισης των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας, τα οποία θα μπορούν να αποπληρώνουν σε 12 ή 15 έτη.

Το ύψος της χρηματοδότησης θα καθορίζεται από την κατανάλωση ενέργειας ή από τα ετήσια έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του κάθε Κράτους Μέλους.

Προτείνεται μάλιστα, τα δάνεια να μην υπολογίζονται στο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος ώστε οι κυβερνήσεις να μπορούν να χρηματοδοτούν μέτρα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Στην επιστολή προτείνεται είτε η απευθείας επιδότηση των καταναλωτών (οικιακών και επαγγελματιών) για ηλεκτρική ενέργεια και αέριο, είτε η παροχή φθηνών κεφαλαίων στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε εκείνες που είναι περισσότερο ευάλωτες λόγω των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και του πολέμου στην Ουκρανία ή ακόμη και δάνεια για τη χρηματοδότηση συμβολαίων αντιστάθμισης των υψηλών τιμών με προμηθευτές ενέργειας.

Εναλλακτικά προτείνεται η απευθείας επιδότηση της χονδρεμπορικής, με πόρους του ECSF για να επιδοτήσουν μέρος των συμβολαίων στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.

Όπως αναφέρεται στην επιστολή, η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα συνεχίσει διαμορφώνεται με βάση την οριακή τιμή συστήματος, ωστόσο, τα Κράτη Μέλη θα καθορίζουν ανώτατα όρια για την αποζημίωση της κάθε τεχνολογίας παραγωγής ενέργειας.

Τα ίδια θα υπολογίζουν, επίσης, το κόστος καυσίμου για κάθε τεχνολογία παραγωγής ενέργειας. Σε περίπτωση που το κόστος καυσίμου είναι ακριβότερο από την ανώτατη αποζημίωση, ο παραγωγός θα λαμβάνει τη διαφορά.

Παράλληλα η ελληνική πρόταση προβλέπει ότι η ανάπτυξη των στρατηγικών υποδομών αποθήκευσης ορυκτών καυσίμων (π.χ Υπόγεια Αποθήκη της Καβάλας) θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους και δανεισμό από την ΕΤΕπ. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για άλλες ενεργειακές επενδύσεις που θα ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της Ευρώπης (π.χ. ενεργειακή αποδοτικότητα στρατιωτικών υποδομών, οχημάτων κλπ).

Η διαθέσιμη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα πρέπει κατά προτεραιότητα να διατεθεί για την υλοποίηση ενεργειακών διασυνδέσεων με τρίτες χώρες όπως για παράδειγμα η διασύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική ή τη Μέση Ανατολή.

Νέα μέτρα: Τα μέτρα για την ενεργειακή επάρκεια

Σε ότι αφορά τα θέματα της επάρκειας, στην έκτακτη σύσκεψη της Επιτροπής διαχείρισης κρίσεων την Παρασκευή, εξετάσθηκαν όλα τα πιθανά σενάρια και επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις για έκτακτα μέτρα μόνο στο ακραίο σενάριο που διακοπεί η ροή φυσικού αερίου από την Ρωσία.

Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν οι εφεδρείες των μονάδων φυσικού αερίου και λειτουργίας με diesel με σαφείς και μετρημένους περιορισμούς κυρίως στο θέμα της τροφοδοσίας και πλήρωσης των δεξαμενών αλλά και της λειτουργίας που είναι από 5 έως 10 μέρες.

Σχετικά με τηνΡεβυθούσα τα προγραμματισμένα φορτία δεν εμπνέουν ανησυχία για τον Μάρτιο. Η ΔΕΠΑ έχει κάνει επαφές για πρόσθετες ποσότητες LNG στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ ενώ και το ΥΠΕΝ φαίνεται να έχει βολιδοσκοπήσει την πιθανότητα για πρόσθετο αέριο από τον ΤAP. Στις υποχρεώσεις της χώρας είναι και η εξαγωγή αερίου και προς την Βουλγαρία η οποία εξαρτάται από το Ρωσικό αέριο και έχει ζητήσει δικαίωμα πρόσβασης στην Ρεβυθούσα.

Για την εξαγωγή αερίου έχουν εξεταστεί δύο σενάρια. Το ένα με option 65.000 θερμικές μεγαβατώρες και το άλλο με 20.000 θερμικές μεγαβατώρες μέσω του υφιστάμενου αγωγού και με ανάστροφη πορεία προς Βουλγαρία σε περίπτωση κρίσης.

Στο ακραίο σενάριο θα χρειαστεί η Ελλάδα να λάβει πρόσθετα μέτρα για να καλύψει με ασφάλεια τις ενεργειακές ανάγκες με την ενεργοποίηση της διακοψιμότητας στη βιομηχανία και πιθανές κυκλικές περικοπές φορτίων. Παράλληλα θα απαιτηθούν επιπλέον προμήθειες LNG έως 3 φορτία μηνιαίως δυναμικότητας 1.000.000 θερμικές μεγαβατώρες.

Στην μάχη θα μπουν και οι λιγνιτικές, ωστόσο εκφράστηκε η άποψη από την διοίκηση της ΔΕΗ ότι ο λιγνίτης πρέπει να είναι δεύτερη επιλογή και αφού εξαντληθούν τα αποθέματα αερίου καθώς η εταιρεία βρίσκεται σε πορεία απολιγνιτοποίησης και αυτό έχει επιπτώσεις στα ορυχεία και το προσωπικό της.

Με βάση την εικόνα του λιγνίτη τα αποθέματα επαρκούν για 15 έως 30 μέρες ενώ λόγω της απολιγνητοποίησης έχουν κλείσει δύο ορυχεία και υπάρχουν περιορισμοί σε αποθηκευτικούς χώρους. Από το σύνολο των μονάδων εκτός είναι η Μεγαλόπολη 3 λόγω βλάβης ενώ εντός της εβδομάδας προγραμματίζεται να βγει σε συντήρηση η Μεγαλόπολη 4.

Σε σχέση με τα υδροηλεκτρικά αναφέρθηκε ότι τα υδατικά αποθέματα αναλογούν σε 2.370 γιβατώρες και χρειάζεται να αξιοποιηθούν με μέτρο ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα το προσεχές καλοκαίρι.