Νέα μέτρα: Το νέο σχέδιο της κυβέρνησης κατά της ακρίβειας. Τα μηνύματα του υπουργού Ανάπτυξης με εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ και βιομηχάνων τροφίμων και οι τροποποιήσεις στα ισχύοντα μέτρα – Ζητά μείωση τιμών και μεσοσταθμικού κέρδους – Τριπλασιάζονται τα ανώτατα πρόστιμα για αισχροκέρδεια – Αυξάνονται από 2 στα 6 εκατ. ευρώ. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Προτροπή για συνεργασία και να βάλουν πλάτη για το κοινό καλό, τη σταθερότητα και την κοινωνική ηρεμία από τη μία, σαφείς προειδοποιήσεις από την άλλη.
Το new deal που θα επιχειρήσει με τους παράγοντες της αγοράς ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος μπορεί να μην είναι κάτι εύκολο, εντούτοις ο ίδιος πιστεύει πως μπορεί να επιτευχθεί, αρκεί να αντιληφθούν όλοι την ευθύνη αλλά και τον ρόλο που διαδραματίζουν στην κοινωνική ευημερία.
Από εκεί και έπειτα βέβαια υπάρχουν και διάφοροι μοχλοί πίεσης και διασφάλισης της νομιμότητας που ο υπουργός αναμένεται να εξετάσει. Ήδη πρώτη κίνηση είναι η ενίσχυση της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) με 30 νέους ελεγκτές που θα βγουν στο πεδίο από την 1η Ιουλίου.
Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Ανάπτυξης ανακοίνωσε πως τριπλασιάζονται τα ανώτατα πρόστιμα για παραβάσεις των μέτρων ελέγχου των τιμών και πως ζήτησε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να δώσει προτεραιότητα στους ελέγχους των πολυεθνικών και στο κατά πόσο τιμολογούν ακριβότερα τα προϊόντας τους στη χώρας μας.
Ο κ. Θεοδωρικάκος αναφερόμενος στο τρίπτυχο αποκλιμάκωσης των τιμών, που ακολουθεί η κυβέρνηση μιλώντας στο ΜΕGA τόνισε ότι δεν μπορούν να πωλούν τα σούπερ μάρκετ με κέρδος μεγαλύτερο από εκείνο που είχαν την 31η Δεκεμβρίου του 2021 και την απαγόρευση προσφορών σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί.
«Σήμερα το ανώτερο πρόστιμο πηγαίνει από τα 2 εκατ. ευρώ στα 6 εκατ. ευρώ. Κανένας δεν πρέπει να σκεφτεί ότι μπορεί να παραβιάσει τον νόμο».
Μίλησε ακόμη για ενίσχυση των ελέγχων με προσθήκη νέων στελεχών στη ΔΙΜΕΑ και συνολικότερα αναδιοργάνωση του ελεγκτικού μηχανισμού, τόσο σε κεντρικό επίπεδο, όσο και στις περιφέρειες.
Προς το παρόν, πάντως, έχει ξεκινήσει μια περίοδος συζητήσεων και επικοινωνίας με την αγορά, καθώς πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης είναι να υπάρξει πρωτίστως συνεννόηση.
Ο κ. Θεοδωρικάκος φρόντισε να επικοινωνήσει το στίγμα των προθέσεών του την περασμένη εβδομάδα, ολοκληρώνοντας και τον πρώτο βασικό κύκλο επαφών με συνδέσμους της λιανικής και των τροφίμων, αλλά και με επιχειρηματίες που είδε κατά μόνας στο υπουργείο.
Μάλιστα, ως ένδειξη καλής θέλησης αναγνώρισε πως τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την ακρίβεια είναι βαριά για την υγιή επιχειρηματικότητα και ανακοίνωσε ότι θα γίνει προσωρινό τελικά το μέτρο επιβολής πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους για την πώληση βρεφικού γάλακτος που είχε επιβληθεί τον περασμένο Μάρτιο.
Σημειωτέον, το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας και εμπορικού κέρδους 7%.
Παρ’ όλα αυτά, τόνισε ότι το σύνολο των μέτρων, μεταξύ αυτών το καλάθι του νοικοκυριού και το πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων (χωρίς μάλιστα να αλλάζει κάτι στην περίοδο αναφοράς – 31/12/2021), θα παραταθεί έως το τέλος του έτους. «Το να πέσουν οι τιμές στα βασικά προϊόντα που καταναλώνουν όλα τα νοικοκυριά είναι μια υπόθεση για την οποία πρέπει όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας.
Το κράτος και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας, αλλά πρέπει να συμβάλει και η υγιής επιχειρηματική κοινότητα.
Όλοι έχουν ρόλο για τη διασφάλιση της σταθερότητας και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής», ανέφερε ο κ. Θεοδωρικάκος, ο οποίος διευκρίνισε ότι «το κέρδος είναι θεμιτό, η αισχροκέρδεια όχι».
Στον γύρο επαφών που έχει ξεκινήσει ο υπουργός Ανάπτυξης συμπεριλαμβάνονται επίσης η πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, καθώς και οι Ενώσεις Καταναλωτών.
Στις προτεραιότητες του υπουργείου παραμένει η αναβάθμιση που ξεκίνησε στην πλατφόρμα e-Καταναλωτής, όπου ήδη υπάρχουν καθημερινά πληροφορίες για τις τιμές 3.000 προϊόντων ανά αλυσίδα σούπερ μάρκετ, με τον νέο υπουργό Ανάπτυξης να υπογραμμίζει ότι ο ενημερωμένος καταναλωτής έχει δύναμη και μπορεί να βοηθήσει με τις επιλογές του στο να αποκλιμακωθούν οι τιμές.
Σε δεύτερη φάση, απ’ το κατώφλι του υπουργείου θα περάσουν και οι διοικήσεις των θυγατρικών των μεγάλων πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Εξάλλου, το αίτημα της κυβέρνησης, μέσω της επιστολής του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για αλλαγές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο κυρίως στην κατεύθυνση της κατάργησης των γεωγραφικών περιορισμών πώλησης προϊόντων, όπως ζητούν και άλλες επτά χώρες, θα είναι μεταξύ των ζητημάτων που θα απασχολήσουν την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πάντως, όπως έχει διαφανεί, ο νέος υπουργός δίνει μεγάλη βαρύτητα στους ελέγχους για την εφαρμογή της νομιμότητας, θεωρώντας πως με την προσθήκη 30 νέων στελεχών η ΔΙΜΕΑ μπορεί να κάνει ακόμα πιο εκτεταμένους ελέγχους καλύπτοντας μάλιστα και τις πόλεις της Περιφέρειας όπου υπάρχει τεράστιο κενό.
Μάλιστα, η Υπηρεσία, της οποίας διοικητής είναι ο πρώην αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. Χαράλαμπος Μελισσινός, γνώριμος του κ. Θεοδωρικάκου από τη θητεία του στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, θα συνεργάζεται και με άλλους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους.
Εκπρόσωποι του επιχειρείν, από την άλλη, τονίζουν στο «business stories» ότι τα μέτρα έχουν προκαλέσει στρεβλότητες στην αγορά και θα πρέπει να αρχίσουν επιτέλους να περιορίζονται, αφού κάποια εξ αυτών είναι ήδη σε ισχύ τέσσερα χρόνια, όπως το πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους.
Επιμένουν δε πως μοναδική λύση για άμεση αποκλιμάκωση των τιμών είναι η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, ρίχνοντας ουσιαστικά το μπαλάκι στην κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών.
«Οποιαδήποτε κουβέντα για τον ΦΠΑ είναι άκυρη. Δεν πρόκειται να μειώσουμε τον ΦΠΑ», ξεκαθάρισε με δήλωσή του στο «b.s.» ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ενώ και ο κ. Θεοδωρικάκος προβάλλει το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου παρά τη μείωση του ΦΠΑ οι τιμές συνέχισαν την ανιούσα.
Νέα μέτρα: Ανάπτυξη και αύξηση εισοδημάτων
Στις προτεραιότητες του νέου υπουργού Ανάπτυξης είναι και η συμβολή του υπουργείου στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και εντέλει στην αύξηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, όπως φρόντισε να υπογραμμίσει ήδη από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του.
Εξάλλου, η υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία, η χάραξη εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας και η προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων αποτελούν ευθύνη του υπουργείου.
Την περασμένη Πέμπτη, στην επίσκεψη του επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν στο υπουργείο Ανάπτυξης, συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, η ανάγκη χρηματοδότησης κλάδων της βιομηχανίας ώστε να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί, καθώς και η πορεία των νέων ενωσιακών πρωτοβουλιών και κανονισμών, που στόχο έχουν την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης.
«Ο ρόλος του υπουργείου Ανάπτυξης είναι κομβικός για τους βασικούς στόχους της πολιτικής της κυβέρνησης συνολικά, στην υλοποίηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου για βιώσιμη ανάπτυξη και καλύτερα εισοδήματα για τους Έλληνες.
Όπως 1.500 ευρώ μέσο μισθό στο τέλος της τετραετίας που θέσαμε στόχο ως κυβέρνηση», ανέφερε ο κ. Θεοδωρικάκος.
Μεταξύ των δράσεων με θετικό αντίκτυπο που ήδη τρέχουν από το υπουργείο, ο ίδιος στέκεται στα έργα αναβάθμισης 20 ΒΙ.ΠΕ., στις επενδύσεις 75 εκατ. ευρώ για την ψηφιοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας των ΜμΕ, στο «Ερευνώ και Καινοτομώ» προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ και στην προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων.
Παράλληλα, υπόσχεται επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν με τη χρηματοδότηση των καθεστώτων του αναπτυξιακού νόμου.
Νέα μέτρα: Τα χειρότερα… έρχονται – Δείτε τι θα γίνει σε λίγο καιρό
Καμπανάκι ΤτΕ για ακρίβεια στα φρέσκα τρόφιμα – Δεν τελείωσαν οι ανατιμήσεις, πλήγμα στο διαθέσιμο εισόδημα. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Εξαιρετικά… ανθεκτικό παραμένει το κύμα των ανατιμήσεων στα τρόφιμα με την Τράπεζα της Ελλάδας να περιμένει μεν περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού ειδών διατροφής στη χώρα μας, αλλά με βραδύτερους ρυθμούς από το γενικό πληθωρισμό που στο σύνολο του έτους αναμένεται να διαμορφωθεί στο 3%.
Αυτήν ακριβώς την «επιμονή» του πληθωρισμού ειδών διατροφής εξετάζει ειδική ανάλυση που περιλαμβάνεται στην έκθεση για τη νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Ελλάδας. «Ο πληθωρισμός ειδών διατροφής στην Ελλάδα και στις περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ το 2023 ήταν υπερδιπλάσιος του γενικού πληθωρισμού.
Παρά το γεγονός ότι ο γενικός πληθωρισμός αποκλιμακώνεται, ο πληθωρισμός ειδών διατροφής αποδεικνύεται πιο επίμονος και μειώνεται με σημαντικά βραδύτερο ρυθμό», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Νέα μέτρα: Η πορεία των τιμών
Ο πληθωρισμός των ειδών διατροφής αυξήθηκε έντονα το 2022 και παρουσίασε αξιοσημείωτη επιμονή το 2023, καθώς δεν ακολούθησε την πτωτική πορεία των ενεργειακών αγαθών.
Παρά ταύτα εισήλθε σε καθοδική τροχιά, καταγράφοντας κατά τους πέντε πρώτους μήνες του 2024 σημαντικά χαμηλότερους ετήσιους ρυθμούς.
Ωστόσο, αν και τον Απρίλιο του 2024 η Ελλάδα είχε το δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό ειδών διατροφής στην ευρωζώνη, το Μάιο παρατηρήθηκε έντονη αποκλιμάκωση και σημαντική σύγκλιση με το μέσο όρο της ευρωζώνης.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού ειδών διατροφής στην Ελλάδα, αλλά με βραδύτερους ρυθμούς.
Νέα μέτρα: Τα εισαγόμενα και η εγχώρια παραγωγή
Τα είδη διατροφής κατανέμονται σε δύο βασικές συνιστώσες, δηλαδή στα μη επεξεργασμένα και στα επεξεργασμένα είδη διατροφής, που ταυτοχρόνως αποτελούν και δύο από τις πέντε κύριες συνιστώσες του ΕνΔΤΚ.
Από την εξέταση των δύο συνιστωσών του πληθωρισμού των ειδών διατροφής στην Ελλάδα προκύπτει ότι οι τιμές των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής κινήθηκαν έντονα ανοδικά το 2023, πιθανώς λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών της ενέργειας (φυσικού αερίου και πετρελαίου) και των λιπασμάτων οι οποίες οδήγησαν στην άνοδο των τιμών παραγωγού και κατά συνέπεια των τιμών καταναλωτή.
Πρόσθετη ανοδική επίδραση στις τιμές των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής που αφορούν κυρίως την εγχώρια παραγωγή είχε το μισθολογικό κόστος, το οποίο επηρεάστηκε από τις αυξήσεις των μισθών, όπως αυτές παρατηρούνται μέσω των κατανομών αμοιβών, και ειδικότερα από τις αυξήσεις στα χαμηλότερα μισθολογικά κλιμάκια.
Παρόμοιες ήταν και εξακολουθούν να είναι οι πηγές του έντονου και επίμονου πληθωρισμού στα επεξεργασμένα είδη διατροφής.
Κύριοι προσδιοριστικοί παράγοντες των τιμών των επεξεργασμένων ειδών διατροφής είναι οι τιμές σε επίπεδο παραγωγού και οι διεθνείς τιμές των διατροφικών εμπορευμάτων, τα οποία είναι οι βασικές εισροές των επιχειρήσεων που επεξεργάζονται και πωλούν είδη διατροφής.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτιμάται ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αύξηση των διεθνών τιμών των τροφίμων και ειδικά των σιτηρών.
Ως πρόσθετοι προσδιοριστικοί παράγοντες του πληθωρισμού ειδών διατροφής αναφέρονται η κλιματική κρίση και τα συνακόλουθα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και η πανδημία του κορονοϊού λόγω διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και περιορισμών στο εμπόριο ειδών διατροφής.
Οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές στη Θεσσαλία έπληξαν την πλευρά της προσφοράς τροφίμων, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση των τιμών, καθώς παρατηρήθηκαν ελλείψεις σε πολλά αγαθά. Δεδομένου ότι η κλιματική κρίση συνεπάγεται και αβεβαιότητα των καιρικών προγνώσεων, εκτιμάται ότι στο μέλλον θα υπάρξει μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις τιμές των ειδών διατροφής.
Νέα μέτρα: Πού οφείλεται η επιμονή
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η επιμονή αυτή συνδέεται με το πλήθος και τη μεταβλητότητα των παραγόντων που επηρεάζουν τον πληθωρισμό ειδών διατροφής.
Οι τιμές της ενέργειας (κυρίως του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και των υγρών καυσίμων), οι τιμές των λιπασμάτων και οι διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων, που λειτουργούν ως κύρια εισροή για τα επεξεργασμένα είδη διατροφής, παρουσιάζουν έντονες αυξήσεις τα τελευταία χρόνια, ωθώντας υψηλότερα τόσο το γενικό επίπεδο τιμών όσο και τις τιμές των τροφίμων.
Οι ταυτόχρονες αυξήσεις των προσδιοριστικών παραγόντων του πληθωρισμού ειδών διατροφής είναι η βασική αιτία της υψηλής επιμονής του.
Στους παράγοντες αυτούς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η αβεβαιότητα που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή και τα σχετιζόμενα καιρικά φαινόμενα, τα οποία συχνά δημιουργούν διαταραχές στην προσφορά των τροφίμων.
Μάλιστα, η επιμονή του πληθωρισμού ειδών διατροφής είναι υψηλότερη σε σύγκριση με την επιμονή του γενικού πληθωρισμού σε περιόδους αύξησης των τιμών, όπως η περίοδος από τις αρχές του 2021 έως και τα τέλη του 2023.
Σε αυτές τις περιόδους οι τιμές αυξάνονται, ωθώντας τον πληθωρισμό προς τα επάνω, όμως οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται ακόμη περισσότερο, καθώς κινούνται ανοδικά οι τιμές μιας σειράς προσδιοριστικών παραγόντων τους, όπως παρουσιάστηκαν παραπάνω.
Νέα μέτρα: Πλήγμα στο διαθέσιμο εισόδημα και την υγεία
Το ζήτημα του πληθωρισμού τροφίμων είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς όπως αναφέρεται στην ανάλυση της ΤτΕ οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές των ειδών διατροφής έχουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών, δεδομένου ότι τα τρόφιμα κατατάσσονται στα αγαθά πρώτης ανάγκης, με ιδιαίτερα χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης.
Επιπρόσθετα, η υψηλή επιμονή του πληθωρισμού ειδών διατροφής έχει σημαντικές αναδιανεμητικές συνέπειες, καθώς τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα επιβαρύνονται δυσανάλογα σε σύγκριση με νοικοκυριά που βρίσκονται υψηλότερα στην εισοδηματική κατανομή, αφού υποχρεώνονται να αφιερώσουν μεγαλύτερο αναλογικά μέρος του εισοδήματός τους στην κάλυψη των διατροφικών τους αναγκών.
Μια ακόμη σημαντική επίπτωση, πως τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα αντιμετωπίζοντας πολύ ακριβές τιμές συχνά ωθούνται στην υποκατάσταση τροφίμων υψηλότερης διατροφικής αξίας από τρόφιμα κατώτερης διατροφικής αξίας, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας της διατροφής τους και ως εκ τούτου τη δημιουργία υγειονομικών κινδύνων για τα μέλη τους.