Κορονοϊός: Μεγάλη προσοχή – Αυτές είναι οι νέες παρενέργειες του εμβολίου της Pfizer

Κορονοϊός: Μπορεί τα εμβόλια του κορονοϊού να είναι τα μεγαλύτερα «όπλα» μας κατά της πανδημίας, ωστόσο οι επιστήμονες συνεχώς παρατηρούν τις εξελίξεις από τη χρήση τους. Δείτε τι ανακάλυψαν για το εμβόλιο της Pfizer…

Οι αλλεργικές αντιδράσεις που έχουν καταγραφεί σε ορισμένα άτομα μετά τη λήψη του εμβολίου BNT162b2 έναντι της COVID-19 των Pfizer/BioNTech αποτελούν σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα εμβολιασμού για σημαντικό αριθμό ατόμων.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης των R. Shavit και συνεργατών που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open (JAMA Netw Open. 2021;4(8):e2122255).

Οι ερευνητές αξιολόγησαν την εμφάνιση αλλεργικών και αναφυλακτικών αντιδράσεων μετά την πρώτη και τη δεύτερη δόση του εμβολίου BNT162b2 σε άτομα με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας. Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη που διενεργήθηκε στο Ισραήλ από τις 27 Δεκεμβρίου 2020 ως τις 22 Φεβρουαρίου 2021. Από τα 8102 άτομα με ατομικό ιστορικό διαφόρων αλλεργιών, οι 429 θεωρήθηκαν ότι είχαν αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης και εμβολιάστηκαν υπό στενή ιατρική παρακολούθηση για 2 ώρες μετά τον εμβολιασμό.

Ο ορισμός του αυξημένου κινδύνου καθορίστηκε με βάση λεπτομερή αξιολόγηση του ατομικού ιστορικού κάθε ασθενούς.

Ένα άτομο θεωρήθηκε ότι έχει υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση εάν:

1) είχε ιστορικό προηγούμενης σοβαρής αναφυλακτικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε φάρμακο ή εμβόλιο,

2) είχε πολλαπλές αλλεργίες σε φάρμακα,

3) είχε πολλαπλές αλλεργίες ή 4) παθήσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία των μαστοκυττάρων, τα οποία εμπλέκονται στην εμφάνιση αλλεργιών.

Από τους 429 συμμετέχοντες, οι 304 (70.9%) ήταν γυναίκες, ενώ η μέση ηλικία όλων ήταν τα 52 έτη. Δε χορηγήθηκαν αντι-αλλεργικά φάρμακα πριν τον εμβολιασμό προληπτικά, όπως αντι-ισταμινικά. Μετά την πρώτη δόση του εμβολίου, οι 420 ασθενείς (97.9%) δεν εμφάνισαν καμία αλλεργική αντίδραση, 6 άτομα (1.4%) εμφάνισαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις και 3 (0.7%) εμφάνισαν σοβαρή, αναφυλακτική αντίδραση. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, 218 από τους 429 ασθενείς έλαβαν 2η δόση εμβολίου. Ανάμεσα σε αυτούς, οι 214 (98.2%) δεν εμφάνισαν αλλεργικές αντιδράσεις, ενώ 4 (1.8%) εμφάνισαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις.

Οι ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση εμφάνισαν συχνότερα καθυστερημένες αντιδράσεις κνησμού και εξανθήματος συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Δεν παρατηρήθηκαν άλλες διαφορές όσον αφορά στο προφίλ παρενεργειών συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό.

Συμπερασματικά, η πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης μετά τον εμβολιασμό με το BNT162b2 είναι υψηλότερη σε άτομα με ιστορικό αλλεργιών στο παρελθόν που κρίνονται ως υψηλού κινδύνου για εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης.

Σε κάθε περίπτωση, αυτή η ομάδα των ασθενών μπορεί να εμβολιαστεί σε κατάλληλες ιατρονοσηλευτικές υποδομές ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη αντιμετώπιση μιας αναστρέψιμης αλλεργικής αντίδρασης.

Κορονοϊός: Τα νέα συμπτώματα της μετάλλαξης Δέλτα

Την ίδια ώρα, μεγάλο προβληματισμό έχει φέρει η μετάλλαξη Δέλτα η οποία δεν έχει επικρατήσει απλά αλλά έχει γίνει νέο κεφάλαιο της πανδημίας του κορονοϊού!

Η μετάλλαξη Δέλτα, η οποία έχει επικρατήσει σε μεγάλο βαθμό πλέον και στη χώρα μας, φαίνεται ότι διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες μεταλλάξεις ως προς την εκδήλωση των συμπτωμάτων.

Η καταγραφή των νέων συμπτωμάτων που χαρακτηρίζουν τη μετάλλαξη «Δέλτα» από τους κλινικούς γιατρούς και τους ερευνητές γίνεται σε πραγματικές συνθήκες, δηλαδή όταν οι ασθενείς (είτε εμβολιασμένοι, είτε ανεμβολίαστοι) αναζητούν ιατρική βοήθεια.

Τα συχνότερα συμπτώματα που «φωτογραφίζουν» τη μετάλλαξη «Δέλτα» είναι:

  • Ρινική καταρροή
  • Επίμονος βήχας
  • Πονόλαιμος
  • Πονοκέφαλος
  • Πυρετός/Δέκατα.

«Ο πονοκέφαλος, ο πονόλαιμος, η ρινική καταρροή και ο πυρετός εντοπίζονται σύμφωνα με στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο σε πάνω από το 90% των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τη μετάλλαξη Δέλτα», αναφέρει μεταξύ άλλων η Δρ. Inci Yildirim Παιδίατρος Λοιμωξιολόγος από το Σύστημα Υγείας του Πανεπιστημίου Γέιλ.

Από την άλλη, η ανοσμία είναι λιγότερο συχνά αναφερόμενη, ενώ η ανοσμία και η αγευσία χαρακτήριζαν τόσο το αρχικό στέλεχος της Ουχάν όσο και το «Άλφα».

Η ένταση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την μετάλλαξη «Δέλτα» εξαρτάται από το ατομικό ιατρικό ιστορικό του καθενός αλλά και από το αν έχει εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού.

Στα πλήρως εμβολιασμένα άτομα, τα συμπτώματα είναι ηπιότερα και διαρκούν λιγότερο.

Κορονοϊός: Ποιο εμβόλιο αντιμετωπίζει την μετάλλαξη Δέλτα αποτελεσματικότερα

Παράλληλα, οι πολίτες σε όλο τον πλανήτη σπεύδουν να εμβολιαστούν, όμως πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι μεταλλάξεις μπορεί να χτυπήσουν και τους εμβολιασμένους. Ποιο εμβόλιο όμως προστατεύει καλύτερα από την μετάλλαξη Δέλτα;

Τα εγκεκριμένα εμβόλια έναντι του ιού SARS-CoV-2 έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικά στον έλεγχο της πανδημίας, αλλά έχουν σχεδιαστεί στις αρχές της πανδημίας πριν εμφανιστούν τα νεότερα στελέχη. Κάποια από τα στελέχη αυτά έχουν τη δυνατότητα να ξεπερνούν την ανοσία που παρέχουν τα εμβόλια.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα.

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό Lancet (E.C.Wall και συνεργάτες, AZD1222-induced neutralising antibody activity against SARS-CoV-2 Delta VOC, DOI:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)01462-8) εκτιμήθηκε η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της εταιρείας AstraZeneca ενάντια στο νέο στέλεχος Δέλτα.

Όσον αφορά στην παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό με δύο δόσεις ASTRA ZENECA (AZD1222), σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες (55/63, 87%) είχαν ανιχνεύσιμα εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι των στελεχών D614G (αρχικό στέλεχος) και Β.1.1.7 (στέλεχος άλφα, Ηνωμένο Βασίλειο), ενώ σημαντικά λιγότεροι εμβολιασμένοι είχαν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του Β.1.351 (στέλεχος Βήτα, Νότια Αφρική) (38/63, 60%) και του Β.1.617.2 (στέλεχος Δέλτα, Ινδία) (39/63, 62%).

Αντίθετα, άνω του 95% από τους εμβολιασμένους με τις δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer (BNT162b2) ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι των στελεχών Βήτα και Δέλτα.Ακόμη ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης έγκειται στο ότι οι συμμετέχοντες με προηγούμενη λοίμωξη COVID-19 είχαν σημαντικά υψηλότερα εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι σε όλα τα στελέχη μετά από μία μόνο δόση του εμβολίου ASTRA ZENECA (AZD1222) συγκριτικά με όσους δεν είχαν νοσήσει. Συμπερασματικά, οι ερευνητές της μελέτης σημειώνουν ότι οι εμβολιασθέντες με το ASTRA ZENECA έχουν υποδεέστερη αντισωματική απάντηση έναντι του SARS-CoV-2 συγκριτικά με το Pfizer, το οποίο συνάδει τόσο με τα δεδομένα των κλινικών μελετών όσο και με τα προσφάτως δημοσιευμένα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων ενάντια στο στέλεχος B.1.617.2 (60% ASTRA ZENECA έναντι 79% BNT162b2) και στο στέλεχος Β.1.1.7 (73% AZD1222 έναντι 92% Pfizer) (Lancet. 2021; 397: 2461-2462; MedRxiv https://doi.org/10.1101/2021.05.22.21257658).

Πρόσφατη προδημοσίευση των A.Choi και συνεργατών (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.06.28.449914v1) ανέλυσε την ικανότητα εξουδετέρωσης στελεχών του SARS-CoV-2. Οι ερευνητές συλλέξανε ορούς εμβολιασμένων με δύο δόσεις του εμβολίου Moderna μία εβδομάδα μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου και έλεγξαν την ικανότητα εξουδετέρωσης στο εργαστήριο. Ο πλήρης εμβολιασμός οδήγησε σε παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων απέναντι σε όλα τα στελέχη, όπως το στέλεχος Βήτα (B.1.351, Νότιας Αφρικής), το στέλεχος Β.1.617 (Ινδίας), το στέλεχος Κάππα (Β.1.617.1), το στέλεχος Δέλτα (Β.1.617.2), το στέλεχος Ητα (Β.1.525, Νιγηρίας), το στέλεχος Α.23.1 (Ουγκάντα) και το στέλεχος Α.VOI.V2 (Αγκόλα).

Συμπερασματικά, τα ανωτέρω δεδομένα δείχνουν ότι αφενός είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί το πλήρες εμβολιαστικό πρόγραμμα και με τις δύο δόσεις των εμβολίων AstraZeneca, Pfizer και Moderna καθώς προσφέρουν προστασία ενάντια και στα νεότερα στελέχη του SARS-CoV-2. Μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα περίπου το 50% των Ελλήνων έχει λάβει τουλάχιστον την 1η δόση του εμβολίου και στο 36% ο εμβολιασμός έχει ολοκληρωθεί. Αφετέρου αξίζει να αξιολογηθεί η πιθανή χορήγηση αναμνηστικών δόσεων ειδικά για όσους έχουν χαμηλή αντισωματική απάντηση.