Κορονοϊός: Μεγάλο προβληματισμό έχει φέρει η μετάλλαξη Δέλτα η οποία δεν έχει επικρατήσει απλά αλλά έχει γίνει νέο κεφάλαιο της πανδημίας του κορονοϊού!
Η μετάλλαξη Δέλτα, η οποία έχει επικρατήσει σε μεγάλο βαθμό πλέον και στη χώρα μας, φαίνεται ότι διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες μεταλλάξεις ως προς την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Η καταγραφή των νέων συμπτωμάτων που χαρακτηρίζουν τη μετάλλαξη «Δέλτα» από τους κλινικούς γιατρούς και τους ερευνητές γίνεται σε πραγματικές συνθήκες, δηλαδή όταν οι ασθενείς (είτε εμβολιασμένοι, είτε ανεμβολίαστοι) αναζητούν ιατρική βοήθεια.
Τα συχνότερα συμπτώματα που «φωτογραφίζουν» τη μετάλλαξη «Δέλτα» είναι:
- Ρινική καταρροή
- Επίμονος βήχας
- Πονόλαιμος
- Πονοκέφαλος
- Πυρετός/Δέκατα.
«Ο πονοκέφαλος, ο πονόλαιμος, η ρινική καταρροή και ο πυρετός εντοπίζονται σύμφωνα με στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο σε πάνω από το 90% των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τη μετάλλαξη Δέλτα», αναφέρει μεταξύ άλλων η Δρ. Inci Yildirim Παιδίατρος Λοιμωξιολόγος από το Σύστημα Υγείας του Πανεπιστημίου Γέιλ.
Από την άλλη, η ανοσμία είναι λιγότερο συχνά αναφερόμενη, ενώ η ανοσμία και η αγευσία χαρακτήριζαν τόσο το αρχικό στέλεχος της Ουχάν όσο και το «Άλφα».
Η ένταση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την μετάλλαξη «Δέλτα» εξαρτάται από το ατομικό ιατρικό ιστορικό του καθενός αλλά και από το αν έχει εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού.
Στα πλήρως εμβολιασμένα άτομα, τα συμπτώματα είναι ηπιότερα και διαρκούν λιγότερο.
Κορονοϊός: Και στο… βάθος η μετάλλαξη Έψιλον
Την ώρα που η μετάλλαξη Δέλτα δείχνει να επικρατεί σε όλο τον πλανήτη ο φόβος για ξέσπασμα της μετάλλαξης Έψιλον είναι μεγάλος καθώς τα μέχρι τώρα εμβόλια δεν την… αγγίζουν!
Ειδικότερα, η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε αρχές Ιουλίου 2021 από Αμερικάνους και Ελβετούς επιστήμονες και ρίχνει φως στον μηχανισμό με τον οποίο μεταλλάξεις του ιού SARS-COV-2 μπορούν να αποφεύγουν τα υπάρχοντα εμβόλια.
Ο Καθηγητής Οργανικής Χημείας-Φαρμακοχημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Κόκοτος, αναφέρει ότι αποκαλύπτεται ένας πρωτοφανής μηχανισμός σε μοριακό επίπεδο με τον οποίο ο ιός μπορεί να διαφεύγει των υπαρχόντων εμβολίων και ο οποίος σχετίζεται με μεταλλάξεις αμινοξέων της πρωτεΐνης ακίδας (spike protein) του ιού. Οι μεταλλάξεις αυτές ανακαλύφθηκαν σε στέλεχος του ιού που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Καλιφόρνια, και ονομάζεται μετάλλαξη έψιλον.
Η πρωτεΐνη ακίδα παίζει σημαντικότατο ρόλο για την πρόσδεση του ιού στα ανθρώπινα κύτταρα και την έναρξη της λοίμωξης. Στη μετάλλαξη έψιλον τρία αμινοξέα της πρωτεΐνης ακίδας αντικαθίστανται από διαφορετικά αμινοξέα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή της δομής της πρωτεΐνης στον χώρο, γεγονός που εμποδίζει πλέον τα αντισώματα να αναγνωρίσουν την πρωτεΐνη.
Τελική συνέπεια είναι να μετριάζεται η εξουδετερωτική ισχύς που έχουν τα αντισώματα που έχουν προέλθει είτε από τον εμβολιασμό είτε από προηγούμενη λοίμωξη με τον ιό. Τέτοιες μεταλλάξεις έχουν τη δυνατότητα να αποφεύγουν και ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα που χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη ως θεραπευτικά μέσα.
Η αλλαγή της δομής της πρωτεΐνης ακίδας στη μετάλλαξη έψιλον διαπιστώθηκε με ηλεκτρονική κρυομικροσκοπία και επιβεβαιώθηκε ο σχηματισμός ενός νέου δισουλφιδικού δεσμού με φασματομετρία μάζας.
Η μετάλλαξη έψιλον χαρακτηρίζεται ως μετάλλαξη ανησυχίας. Εντοπίστηκε πρώτη φορά στην Καλιφόρνια από τα τέλη του 2020 (σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου 46.000 κρούσματα στις ΗΠΑ) και έχει εξαπλωθεί σε 34 άλλες χώρες (σε μικρό αριθμό κρουσμάτων μέχρι στιγμής).
Η κατανόηση του μηχανισμού με τον οποίο μεταλλάξεις έχουν τη δυνατότητα να μετριάζουν λίγο ή πολύ την προστατευτική δράση των αντισωμάτων προβάλλει και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα αφενός της συνεχούς εγρήγορσης για την νόσο COVID-19 και αφετέρου της ανάπτυξης φαρμάκου που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη νόσο σκοτώνοντας τον ιό στο αρχικό του στάδιο.
Κορονοϊός: Ποιο εμβόλιο αντιμετωπίζει την μετάλλαξη Δέλτα αποτελεσματικότερα
Την ίδια ώρα εντείνεται η παγκόσμια ανησυχία από την εξάπλωση της ινδικής μετάλλαξης.
Οι πολίτες σε όλο τον πλανήτη σπεύδουν να εμβολιαστούν, όμως πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι μεταλλάξεις μπορεί να χτυπήσουν και τους εμβολιασμένους. Ποιο εμβόλιο όμως προστατεύει καλύτερα από την μετάλλαξη Δέλτα;
Τα εγκεκριμένα εμβόλια έναντι του ιού SARS-CoV-2 έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικά στον έλεγχο της πανδημίας, αλλά έχουν σχεδιαστεί στις αρχές της πανδημίας πριν εμφανιστούν τα νεότερα στελέχη. Κάποια από τα στελέχη αυτά έχουν τη δυνατότητα να ξεπερνούν την ανοσία που παρέχουν τα εμβόλια.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα.
Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό Lancet (E.C.Wall και συνεργάτες, AZD1222-induced neutralising antibody activity against SARS-CoV-2 Delta VOC, DOI:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)01462-8) εκτιμήθηκε η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της εταιρείας AstraZeneca ενάντια στο νέο στέλεχος Δέλτα.
Όσον αφορά στην παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό με δύο δόσεις ASTRA ZENECA (AZD1222), σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες (55/63, 87%) είχαν ανιχνεύσιμα εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι των στελεχών D614G (αρχικό στέλεχος) και Β.1.1.7 (στέλεχος άλφα, Ηνωμένο Βασίλειο), ενώ σημαντικά λιγότεροι εμβολιασμένοι είχαν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του Β.1.351 (στέλεχος Βήτα, Νότια Αφρική) (38/63, 60%) και του Β.1.617.2 (στέλεχος Δέλτα, Ινδία) (39/63, 62%).
Αντίθετα, άνω του 95% από τους εμβολιασμένους με τις δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer (BNT162b2) ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι των στελεχών Βήτα και Δέλτα.Ακόμη ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης έγκειται στο ότι οι συμμετέχοντες με προηγούμενη λοίμωξη COVID-19 είχαν σημαντικά υψηλότερα εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι σε όλα τα στελέχη μετά από μία μόνο δόση του εμβολίου ASTRA ZENECA (AZD1222) συγκριτικά με όσους δεν είχαν νοσήσει. Συμπερασματικά, οι ερευνητές της μελέτης σημειώνουν ότι οι εμβολιασθέντες με το ASTRA ZENECA έχουν υποδεέστερη αντισωματική απάντηση έναντι του SARS-CoV-2 συγκριτικά με το Pfizer, το οποίο συνάδει τόσο με τα δεδομένα των κλινικών μελετών όσο και με τα προσφάτως δημοσιευμένα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων ενάντια στο στέλεχος B.1.617.2 (60% ASTRA ZENECA έναντι 79% BNT162b2) και στο στέλεχος Β.1.1.7 (73% AZD1222 έναντι 92% Pfizer) (Lancet. 2021; 397: 2461-2462; MedRxiv https://doi.org/10.1101/2021.05.22.21257658).
Πρόσφατη προδημοσίευση των A.Choi και συνεργατών (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.06.28.449914v1) ανέλυσε την ικανότητα εξουδετέρωσης στελεχών του SARS-CoV-2. Οι ερευνητές συλλέξανε ορούς εμβολιασμένων με δύο δόσεις του εμβολίου Moderna μία εβδομάδα μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου και έλεγξαν την ικανότητα εξουδετέρωσης στο εργαστήριο. Ο πλήρης εμβολιασμός οδήγησε σε παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων απέναντι σε όλα τα στελέχη, όπως το στέλεχος Βήτα (B.1.351, Νότιας Αφρικής), το στέλεχος Β.1.617 (Ινδίας), το στέλεχος Κάππα (Β.1.617.1), το στέλεχος Δέλτα (Β.1.617.2), το στέλεχος Ητα (Β.1.525, Νιγηρίας), το στέλεχος Α.23.1 (Ουγκάντα) και το στέλεχος Α.VOI.V2 (Αγκόλα).
Συμπερασματικά, τα ανωτέρω δεδομένα δείχνουν ότι αφενός είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί το πλήρες εμβολιαστικό πρόγραμμα και με τις δύο δόσεις των εμβολίων AstraZeneca, Pfizer και Moderna καθώς προσφέρουν προστασία ενάντια και στα νεότερα στελέχη του SARS-CoV-2. Μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα περίπου το 50% των Ελλήνων έχει λάβει τουλάχιστον την 1η δόση του εμβολίου και στο 36% ο εμβολιασμός έχει ολοκληρωθεί. Αφετέρου αξίζει να αξιολογηθεί η πιθανή χορήγηση αναμνηστικών δόσεων ειδικά για όσους έχουν χαμηλή αντισωματική απάντηση.