Κατώτατος μισθός 2021: Τι και αν η κυβέρνηση κατάφερε να «παγώσει» τους εργαζόμενους με την εξαγγελία της αύξησης κατά 2% των μισθών; Υπάρχει η πιθανότητα (και μάλιστα σοβαρή) να φτάσει μέσα στο 2022 τα 700 ευρώ!
Σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός, ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί κατά 2% με το νέο έτος και θα ανέλθει στα 663 ευρώ (από 1/1/2022) από τα 650 ευρώ που είναι σήμερα. Ένα μέτρο που αγγίζει περισσότερους από 450.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έχουν ακουστεί το τελευταίο διάστημα, έπειτα από την πρώτη αύξηση αναμένεται να εκκινήσει μια διαδικασία στην οποία οι κοινωνικοί εταίροι θα καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις και η κυβέρνηση θα κληθεί να πάρει την απόφαση που θα μπορούσε να αυξήσει ως και 5,5% τον κατώτατο μισθό, γεγονός που θα σήμαινε μηνιαίες απολαβές κοντά στα 700 ευρώ.
Όμως, υπάρχουν και πιο αισιόδοξα σενάρια, που κάνουν λόγο για αύξηση ακόμα και 10% επί του κατώτατου μισθού εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των επενδυτικών οίκων που τοποθετούν το ποσοστό της ανάπτυξης στο 8%, κάτι που θα έκανε τον κατώτατο μισθό να φτάσει στα 730 ευρώ.
Αξίζει να τονιστεί ότι πριν από λίγα 24ωρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε απευθύνει ένα μήνυμα προς τους επιχειρηματίες, επισημαίνοντας ότι ήρθε η ώρα να στηριχθεί ο κόσμος της εργασίας με την επιστροφή ενός «μερίσματος ανάπτυξης». «Έχει έρθει», δήλωσε ο πρωθυπουργός, «και η ώρα της επιχειρηματικότητας, στα πλαίσια της προάσπισης της ανταγωνιστικότητας να δει ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πραγματική στήριξη του κόσμου της εργασίας, ως προς το εισόδημα, ως προς γενικότερες παροχές. Διότι αυτό θα είναι μια ευκαιρία να επιστραφεί ένα μέρισμα ανάπτυξης και να δημιουργηθούν και οι συνθήκες εκείνες για έναν καινούργιο, ευρύτερο κοινωνικό διάλογο με άλλα κριτήρια».
Όμως, μήνυμα υπέρ νέας αύξησης του κατώτατου μισθού έστειλε και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σε πρόσφατη συνέντευξή του όπου μεταξύ άλλων είχε τονίσει ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σε συνεννόηση με το υπουργείο Εργασίας. Σημείωσε ωστόσο πως οι έως τώρα δημοσιονομικές εξελίξεις, καθώς και η εξέλιξη των ρυθμών ανάπτυξης αφήνουν ένα παράθυρο ανοιχτό «για νέες παρεμβάσεις στο θέμα του κατώτατου μισθού».
Κατώτατος μισθός 2021: Πώς διαμορφώνεται πλέον
Στην Ελλάδα ο νομοθετημένος από 1/2/2019 κατώτατος μηνιαίος μισθός για τους υπαλλήλους ανέρχεται στα 650 ευρώ και το ημερομίσθιο για εργατοτεχνίτες στα 29,04 ευρώ. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα καταβάλλονται 14 μισθοί, αυτό αντιστοιχεί σε 758 ευρώ/μήνα. Με την εγκύκλιο 7613/395-18-02-2019 του υπουργείου Εργασίας ορίστηκε ότι τα ποσά αυτά προσαυξάνονται μέχρι και 30% ανάλογα με τα έτη προϋπηρεσίας που έχει συμπληρώσει ο/η εργαζόμενος/η προ του 2012. Συνεπώς ο κατώτατος μισθός μπορεί να είναι έως και 195 ευρώ υψηλότερος (βλ. πίνακα).
Αντίστοιχα από 1-1-2022 ο κατώτατος μισθός διαμορφώνεται στα 663 ευρώ τον μήνα (ή 773,5 ευρώ με αναγωγή των 14 μισθών), ενώ με τις τριετίες φθάνει έως και 198,9 ευρώ υψηλότερα. Το κατώτατο ημερομίσθιο από 1-1-2022 διαμορφώνεται σε 29,62 ευρώ.
Οι ισχύοντες και οι νέοι μισθοί για άγαμους και έγγαμους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες με τις τριετίες παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
Κατώτατος μισθός και ημερομίσθιο στην Ελλάδα – Σημερινό καθεστώς και διαμόρφωση από 1-1-2022
Από τον Φεβρουάριο του 2019, η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού έχει αυξηθεί, αφενός εξαιτίας των αποπληθωριστικών πιέσεων (-1,3% το 2020), αφετέρου λόγω της μείωσης κατά 1,63% των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλουν οι εργαζόμενοι (από 15,75% σε 14,12%). Για έναν μισθωτό πλήρους απασχόλησης που λαμβάνει τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ, το συνολικό όφελος από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ανέρχεται σε 10,6 ευρώ/μήνα ή 148,3 ευρώ/έτος (14 μισθοί).
Δηλαδή, συνολικά το πραγματικό ετήσιο διαθέσιμο των μισθωτών πλήρους απασχόλησης που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ έχει αυξηθεί κατά περίπου 250 ευρώ τον χρόνο, λόγω του αρνητικού πληθωρισμού και της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και θα αυξηθεί από 1-1-2022 επιπλέον κατά 182 ευρώ με την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Κατώτατος μισθός 2021: Αυξήσεις στην Ευρώπη!
Υπενθυμίζεται, ότι σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), παρότι οι συνέπειες της πανδημικής κρίσης ήταν οριζόντιες, 17 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αυξήσει τον κατώτατο μισθό από την 1/1/2021, τρία κράτη μέλη τον διατήρησαν σταθερό στο ύψος του 2020, ενώ μόνο στην Ελλάδα οι διαπραγματεύσεις αναβλήθηκαν την προηγούμενη χρονιά και ο κατώτατος μισθός εξακολουθεί να είναι στο ύψος του 2019.
Από τις 17 χώρες που αύξησαν τον κατώτατο μισθό το 2021, οι 14 τον είχαν αυξήσει και το 2020 σε σχέση με το 2019. Παράλληλα, ανάμεσα στις χώρες που διατήρησαν την 1η Ιανουαρίου του 2021 τον κατώτατο μισθό σταθερό σε σχέση με την 1η Ιανουαρίου του 2020, η Εσθονία και η Ισπανία, είχαν ήδη αυξήσει τον ωριαίο κατώτατο μισθό σε σχέση με το 2019 κατά 8,15% και 5,55%. Για το 2021, υψηλότερη ήταν η αύξηση του ωριαίου κατώτατου μισθού στη Λετονία (16,3%) και χαμηλότερη στη Γαλλία και στη Μάλτα (1%).
Σύμφωνα με τη μελέτη, η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα είναι η 5η χαμηλότερη σε όλη την ΕΕ, πάνω μόνο από την Ουγγαρία, την Λετονία, την Εσθονία και την Βουλγαρία. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος-μέλος το οποίο υπέστη απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού σε σχέση με το επίπεδο του 2010 (-9,45%), όταν στα υπόλοιπα κράτη-μέλη υπήρξε πολύ μεγάλη αύξηση.
Η χώρα μας με λιγότερα από 4,5 ευρώ ίδιας αγοραστικής δύναμης έχει πλέον χαμηλότερη πραγματική αγοραστική δύναμη από ορισμένα κράτη-μέλη της ανατολικής Ευρώπης, καθώς το κόστος διαβίωσης στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερο. Παρατηρείται λοιπόν απόκλιση του κατώτατου μισθού της Ελλάδας από τον μισθό αξιοπρεπούς διαβίωσης και επιδείνωση της πραγματικής αγοραστικής δύναμής του στην ΕΕ.
Κατώτατος μισθός 2021: Επηρεάζονται οι μισοί εργαζόμενοι!
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μια αύξηση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα στο 60% του διάμεσου μισθού θα επηρεάσει το 34% των απασχολουμένων, που είναι το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό είναι αυτό της Πολωνίας (26%), το οποίο είναι αρκετά χαμηλότερο από της Ελλάδας, ενώ το χαμηλότερο ποσοστό απασχολουμένων που θα επηρεαστούν από τη μεταβολή του κατώτατου μισθού είναι του Βελγίου (μόλις 3%). Το εύρημα αυτό είναι ενδεικτικό των συνθηκών που δημιούργησε η εφαρμογή εισοδηματικής λιτότητας την περασμένη δεκαετία, εδραιώνοντας ένα παραγωγικό πρότυπο το οποίο στηρίζεται σε χαμηλά αμειβόμενη εργασία.
Στη χώρα μας ο κατώτατος μισθός βρίσκεται κάτω από το όριο της απόλυτης και της σχετικής φτώχειας. Είναι υπερβολικά χαμηλός για να εξασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Ένα μεγάλο ποσοστό μισθωτών λαμβάνει τον κατώτατο μισθό, επομένως ο κίνδυνος φτώχειας για τους απασχολουμένους (in-work poverty) και ειδικότερα για τις γυναίκες είναι αρκετά υψηλός, και γίνεται ακόμη μεγαλύτερος αν συμπεριλάβουμε εκείνους που αμείβονται χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό.