Καιρός: Ένα κρίσιμο ωκεάνιο ρεύμα που κρατά μετριοπαθείς τις θερμοκρασίες σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική απειλείται με πλήρη κατάρρευση μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Ερευνητές από την Ολλανδία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποιούν ότι το Ρεύμα του Ατλαντικού, που μεταφέρει ζεστό νερό από τους τροπικούς στον βόρειο Ατλαντικό και επηρεάζει τον καιρό παγκοσμίως, μπορεί να σταματήσει μετά το 2100, αν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου παραμείνουν υψηλές.
Το ρεύμα λειτουργεί σαν γιγάντιος ωκεάνιος «ιμάντας μεταφοράς», μεταφέροντας ζεστό νερό κατά μήκος της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ και προς την Ευρώπη. Χάρη σε αυτό, περιοχές όπως η βορειοδυτική Ευρώπη και η βορειοανατολική Αμερική έχουν ήπιους χειμώνες και σταθερές καιρικές συνθήκες.
Αν το Ρεύμα του Ατλαντικού σταματήσει, οι συνέπειες θα είναι σοβαρές: ψυχρότεροι χειμώνες και ξηρότερα καλοκαίρια στη βορειοανατολική Αμερική, ταχύτερη αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά μήκος της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ, αλλαγές στις τροχιές των τυφώνων και προβλήματα στην αλιεία.
Η υπερθέρμανση εμποδίζει την ανάμειξη των βαθιών ωκεάνιων υδάτων στις βόρειες θάλασσες, καθιστώντας τα επιφανειακά νερά θερμότερα και λιγότερο αλμυρά. Αυτό αδυνατίζει το ρεύμα, μειώνοντας τη μεταφορά θερμότητας βόρεια και επιταχύνοντας την εξασθένιση του.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατάρρευση θα ξεκινήσει γύρω στο 2050, όταν τα βαριά, ψυχρά και αλμυρά νερά δεν θα βυθίζονται σωστά, και θα ολοκληρωθεί μέσα σε 50 έως 100 χρόνια. Το αποτέλεσμα θα είναι η μείωση της θερμότητας που μεταφέρεται βόρεια κατά 20–40%, με περιοχές όπως Καναδάς, Σκανδιναβία και βορειοανατολικές ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν έντονη ψύχρα.
Ο Στέφαν Ράχμστορφ από το Πανεπιστήμιο του Πότσδαμ τόνισε ότι το σημείο καμπής στις βόρειες θάλασσες μπορεί να έρθει μέσα στις επόμενες δεκαετίες, ενώ ο Σίμπρεν Ντράιφχουτ από το Βασιλικό Ολλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο επισήμανε ότι το ρεύμα επιβραδύνεται δραστικά μέχρι το 2100 και σταματά πλήρως σε όλα τα σενάρια υψηλών εκπομπών, ακόμα και σε κάποια μεσαία και χαμηλά σενάρια.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η πρόσφατη τήξη των παγετώνων δεν έχει υπολογιστεί πλήρως στα μοντέλα, γεγονός που μπορεί να επισπεύσει την κατάρρευση. Ο Ράχμστορφ υπογράμμισε ότι «είναι κρίσιμο να μειωθούν γρήγορα οι εκπομπές, γιατί η εισροή γλυκού νερού από τη Γροιλανδία θα μπορούσε να επιταχύνει την κατάρρευση».
Καιρός: Τα Jet Streams απειλούν με σκληρό χειμώνα το 2026
Η κλιματική αλλαγή φέρνει παράδοξα φαινόμενα: ενώ η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά περίπου 1,2°C από την προβιομηχανική εποχή, κάποιες περιοχές του πλανήτη αντιμετωπίζουν παρατεταμένη ξηρασία και ήπιους χειμώνες, ενώ γειτονικές περιοχές πλήττονται από πλημμύρες και έντονες χιονοπτώσεις.
Στην Ελλάδα, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ιστορικός χιονιάς του Μαρτίου 1987. Για 15-20 ημέρες συνεχόμενων χιονοπτώσεων, η χώρα βρέθηκε αποκλεισμένη: τα σχολεία παρέμειναν κλειστά, τα καταστήματα μπροστά από τα οποία είχαν σχηματιστεί τεράστια χιονισμένα «βουνά» σταμάτησαν τη λειτουργία τους, ενώ οι πολίτες αντιμετώπισαν σοβαρές δυσκολίες στην καθημερινότητά τους.
Η αιτία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ήταν το μπλοκάρισμα του Jet Stream, ενός ρεύματος αέρα που μεταφέρει τις κακοκαιρίες από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Το φαινόμενο αυτό σταμάτησε την κίνηση της κακοκαιρίας πάνω από τη χώρα, παρατείνοντας τις χιονοπτώσεις για μέρες.
Η κλιματική αλλαγή φαίνεται να επηρεάζει τα Jet Streams, κάνοντάς τα πιο αργά ή και στατικά σε ορισμένες περιοχές. Όταν μπλοκάρει ένα ψυχρό μέτωπο, η περιοχή που επηρεάζεται βιώνει παρατεταμένες χιονοπτώσεις αντί για βροχές. Με άλλα λόγια, η διάρκεια μιας κακοκαιρίας εξαρτάται από τα Jet Streams, ενώ η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την κινητικότητά τους.
Όσον αφορά τον χειμώνα του 2026, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, παρόλο που τέτοιες παρατεταμένες κακοκαιρίες είναι σπάνιες, δεν αποκλείεται η Ελλάδα να βιώσει ένα φαινόμενο ανάλογο του 1987. Οι ακριβείς συνέπειες θα φανούν στην πράξη, ανάλογα με τη συμπεριφορά των Jet Streams.
Η κλιματική αλλαγή, λοιπόν, δεν σημαίνει απαραίτητα μόνο ήπιους χειμώνες και αύξηση θερμοκρασίας. Μπορεί να φέρει ακραία καιρικά φαινόμενα, από έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες μέχρι παρατεταμένες χιονοπτώσεις, ανάλογα με την περιοχή και την κινητικότητα των Jet Streams.
Καιρός: Έτσι θα κυλήσει ο Σεπτέμβριος – Τι λένε οι Ιταλοί μετεωρολόγοι
Οι μετεωρολόγοι του IL Meteo μεταφέρουν τις τελευταίες εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (ECMWF) και προειδοποιούν για έντονη ατμοσφαιρική αστάθεια στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι Ιταλοί ειδικοί, η Ελλάδα θα παραμείνει εκτός της βαριάς κακοκαιρίας και θα απολαύσει υψηλές θερμοκρασίες και ηλιοφάνεια.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, ενώ η βόρεια Ιταλία θα δεχθεί διαδοχικά βαρομετρικά χαμηλά που θα φέρουν καταιγίδες, έντονες βροχοπτώσεις και πτώση της θερμοκρασίας, η Ελλάδα θα βρίσκεται στο θερμό μέτωπο. Αυτό σημαίνει ότι τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου θα επικρατήσει ζέστη και σχετικά σταθερός καιρός, με διαστήματα ηλιοφάνειας και μόνο μικρές πιθανότητες για σύντομες βροχές.
Οι Ιταλοί μετεωρολόγοι εξηγούν ότι ο «δίαυλος κακοκαιρίας», που ξεκινά από τη βόρεια Ευρώπη και εκτείνεται έως τη Μεσόγειο, θα περιορίσει τα επεισόδια βροχών πάνω από την Ελλάδα. Αντίθετα, η χώρα μας θα επηρεαστεί θετικά από τις υψηλές πιέσεις που προστατεύουν τον καιρό, ενώ οι θερμοκρασίες αναμένεται να παραμείνουν πάνω από τον μέσο όρο για την εποχή, δίνοντας μια αίσθηση «συνέχειας του καλοκαιριού».
Οι Ιταλοί επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι οι διαδοχικές κακοκαιρίες στην Ιταλία θα φρενάρουν πάνω από τη χώρα τους, αφήνοντας την Ελλάδα σε μια «ζώνη άνετου καιρού». Έτσι, οι Έλληνες πολίτες θα απολαύσουν ηλιόλουστες μέρες, ιδανικές για δραστηριότητες στην ύπαιθρο και παραλίες, ενώ οι γείτονες θα αντιμετωπίζουν έντονες βροχοπτώσεις, πτώση θερμοκρασιών και καταιγίδες.
Παράλληλα, οι Ιταλοί μετεωρολόγοι δεν αποκλείουν ότι μετά την περίοδο αστάθειας στην Ιταλία, η επιστροφή του αφρικανικού αντικυκλώνα θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη ζέστη και την ηλιοφάνεια στην Ελλάδα, χωρίς όμως υπερβολές, κυρίως στις βόρειες περιοχές. Αυτή η εξέλιξη θυμίζει τη λεγόμενη «Σεπτεμβριάτικη Καλοκαιρία», την παραδοσιακή περίοδο ευχάριστου καιρού που εμφανίζεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στο καλοκαίρι και το φθινόπωρο.
Συνολικά, σύμφωνα με τους Ιταλούς μετεωρολόγους, ενώ η Ιταλία θα ζήσει ένα δυναμικό ξεκίνημα του Σεπτεμβρίου με βροχές και καταιγίδες, η Ελλάδα θα παραμείνει σε ζεστά και ήπια καιρικά πλαίσια, προσφέροντας στους κατοίκους την ευκαιρία να απολαύσουν τις πρώτες μέρες του μήνα σε συνθήκες σχετικής καλοκαιρίας.
Καιρός: Η πρόβλεψη των βοσκών για τον φετινό χειμώνα
Οι παλιοί βοσκοί της Κρήτης είχαν μάθει να παρατηρούν και να ερμηνεύουν τα σημάδια της φύσης για να προστατεύσουν τα κοπάδια και την επιβίωσή τους.
Αυτή η γνώση, που περνάει από γενιά σε γενιά, φαίνεται πως παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα και πολλοί Κρητικοί αγρότες συνεχίζουν να προβλέπουν τον χειμώνα μέσα από τις ενδείξεις του περιβάλλοντος.
Όπως λένε, δεν πρόκειται για μαντεία αλλά για μια πρακτική που διαμορφώθηκε αιώνες πριν, όταν η επιβίωση εξαρτιόταν απόλυτα από το αν θα ήξεραν τι καιρό θα κάνει.
Σύμφωνα με τις φετινές προβλέψεις των βοσκών, ο χειμώνας του 2026 θα έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ο Δεκέμβριος αναμένεται ιδιαίτερα βροχερός, με έντονα καιρικά φαινόμενα και πλημμύρες, όμως χωρίς χιονοπτώσεις – ούτε καν στα ημιορεινά. Το χιόνι θα περιοριστεί μόνο στα πολύ ορεινά τμήματα της Κρήτης.
Αντίθετα, από τα μέσα Ιανουαρίου τα πράγματα αλλάζουν. Οι βοσκοί μιλούν για «βαρύ χειμώνα» με εκτεταμένες χιονοπτώσεις, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και σε μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ελλάδας. Όπως τονίζουν, δεν γίνεται να χιονίζει στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές της χώρας να επικρατούν θερμοκρασίες άνοιξης.
Για τον Φεβρουάριο, οι ενδείξεις δείχνουν πως η πιο ισχυρή κακοκαιρία θα εμφανιστεί αμέσως μετά τη γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους (10 Φεβρουαρίου). Οι βοσκοί περιγράφουν ένα «κλείσιμο» της Κρήτης από το χιόνι, κάτι που, αν επαληθευτεί, σημαίνει σοβαρές χιονοπτώσεις και σε πανελλαδικό επίπεδο. Στη συνέχεια του μήνα δεν φαίνεται να υπάρχουν νέες χιονοπτώσεις, αλλά αρκετές βροχές.
Ο Μάρτιος, και συγκεκριμένα το πρώτο εικοσαήμερο, προμηνύεται πλούσιος σε βροχοπτώσεις, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμο για την υγρασία της γης και τις καλλιέργειες.
Συνοψίζοντας, οι Κρητικοί βοσκοί «βλέπουν» έναν χειμώνα με έντονα νερά τον Δεκέμβριο, βαριές χιονοπτώσεις τον Ιανουάριο και ένα ισχυρό κύμα κακοκαιρίας τον Φεβρουάριο, μετά τον Άγιο Χαράλαμπο. Πρόκειται για προβλέψεις που, όπως λένε οι ίδιοι, βασίζονται σε πάνω από 20 φυσικά σημάδια, από τα φυτά μέχρι τη συμπεριφορά των ζώων.
Μερομήνια 2026: Η γενική εικόνα του χειμώνα 2025-2026
Η συνολική εικόνα που σκιαγραφούν τα Μερομήνια για τον φετινό χειμώνα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα: θερμοκρασίες σε φυσιολογικά επίπεδα, χωρίς έντονα ψυχρά κύματα που θα διαρκέσουν πολύ, αλλά με πολύ υψηλά ποσοστά βροχοπτώσεων.
Ο χειμώνας χαρακτηρίζεται από τον ίδιο ως «ένας από τους πιο υετοφόρους των τελευταίων ετών», κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρξει άφθονη βροχή, ιδιαίτερα χρήσιμη για τη γεωργία και την αναπλήρωση των υδάτινων πόρων.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα σημειωθούν αξιόλογες χιονοπτώσεις, όχι μόνο στα ορεινά αλλά και σε πεδινές περιοχές, ενώ σε ορισμένα βουνά αναμένονται χιόνια μεγάλης διάρκειας, τα οποία θα διατηρηθούν όλο τον χειμώνα.
Μερομήνια 2026: Αναλυτικά οι προβλέψεις μήνα – μήνα
Σεπτέμβριος 2025: Ο μήνας θα κυλήσει με θερμοκρασίες φυσιολογικές στα νότια τμήματα της χώρας, ενώ στη βόρεια και την κεντρική Ελλάδα θα είναι ελαφρώς χαμηλότερες από τα κανονικά επίπεδα. Το πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου θα έχει αρκετές ημέρες ηλιοφάνειας, αλλά δεν θα λείψουν και τα διαστήματα με βροχές, που θα επηρεάσουν μεγάλο μέρος της επικράτειας.
Οκτώβριος 2025: Αναμένεται σχετικά φυσιολογικός, με σημαντική επιδείνωση του καιρού μετά τις 12 του μήνα. Το κύμα κακοκαιρίας θα επηρεάσει κυρίως το Ιόνιο, την Κρήτη και την Πελοπόννησο, με έντονες βροχές και καταιγίδες. Ωστόσο, στο τελευταίο δεκαήμερο του μήνα προβλέπεται αισθητή άνοδος της θερμοκρασίας, ιδιαίτερα στη νότια ηπειρωτική χώρα και την Κρήτη, δίνοντας ένα πιο καλοκαιρινό «φινάλε» στον μήνα.
Νοέμβριος 2025: Ο μήνας θα παρουσιάσει κανονικές θερμοκρασίες και θα συνδυάζει περιόδους ηλιοφάνειας με διαστήματα βροχών. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι από τις 8 έως τις 13 Νοεμβρίου προβλέπονται οι πρώτες χιονοπτώσεις ακόμη και σε χαμηλά υψόμετρα, σε περιοχές της Μακεδονίας και πιθανόν σε Ήπειρο και Θεσσαλία. Πρόκειται για ένα στοιχείο που δείχνει πως ο χειμώνας θα μπει νωρίς φέτος. Στα τέλη του μήνα αναμένεται αισθητή πτώση θερμοκρασίας κυρίως σε Μακεδονία και Θράκη, ανοίγοντας τον δρόμο για τον πιο ψυχρό Δεκέμβριο.
Δεκέμβριος 2025: Το ξεκίνημα του μήνα φέρνει ψυχρές αέριες μάζες και χαμηλές θερμοκρασίες. Η πιθανότητα για «λευκά Χριστούγεννα» σε αρκετές περιοχές είναι υπαρκτή, καθώς οι χιονοπτώσεις δεν θα περιοριστούν στα ορεινά αλλά θα κατέβουν ακόμη και σε πεδινά της Στερεάς, της Αττικής, της Εύβοιας, της Θεσσαλίας και της Ηπείρου. Ο μήνας θα έχει, επομένως, έντονα χειμερινά χαρακτηριστικά. Στο τελευταίο δεκαήμερο, ωστόσο, ο καιρός θα παρουσιάσει σχετική βελτίωση, με ηπιότερες θερμοκρασίες, αλλά οι βροχές θα επιμείνουν.
Ιανουάριος 2026: Το πρώτο μισό θα είναι πιο ήπιο, με θερμοκρασίες λίγο πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα κυρίως στα νότια τμήματα. Όμως από τα τέλη του μήνα θα σημειωθεί σημαντική κακοκαιρία από τα βορειοανατολικά, που θα φέρει χιονοπτώσεις ακόμη και σε χαμηλά υψόμετρα της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής χώρας. Παράλληλα, αρκετές ημέρες θα κυλήσουν με λιακάδα και πάχνη, δίνοντας μια πιο «καθαρή» εικόνα χειμωνιάτικου τοπίου.
Φεβρουάριος 2026: Μπαίνει με καλοκαιρία και πιθανές ομίχλες, αλλά στη συνέχεια θα παρουσιάσει έντονη εναλλαγή. Περάσματα με ισχυρά φαινόμενα –βροχές, καταιγίδες και χιονοπτώσεις– θα επηρεάσουν αρκετές περιοχές, με έμφαση στη βορειοανατολική Πελοπόννησο, την ανατολική Στερεά, την Αττική, την Εύβοια, τη νότια Θεσσαλία και την Κρήτη. Ο μήνας αυτός θα είναι ιδιαίτερα απαιτητικός για όσους κινούνται σε ορεινούς όγκους και για τους αγρότες, καθώς οι συνθήκες θα είναι ασταθείς.
Μάρτιος 2026: Ο πρώτος μήνας της άνοιξης δεν θα μοιάζει ακριβώς ανοιξιάτικος, καθώς θα φέρει έντονα περάσματα καταιγίδων, κυρίως σε δυτικά, νότια και ανατολικά ηπειρωτικά. Στη Μακεδονία και τη Θράκη τα φαινόμενα θα είναι πιο ήπια, όμως στα ορεινά προβλέπονται πυκνές χιονοπτώσεις. Οι θερμοκρασίες θα παρουσιάσουν μια αντίθεση: πιο ήπιες στα νότια, αλλά χαμηλότερες από το φυσιολογικό στα βόρεια και δυτικά.
Καιρός: Η λαϊκή σοφία πίσω από τα Μερομήνια
Τα Μερομήνια δεν είναι μια τυχαία πρακτική, αλλά μια πανάρχαια μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για αιώνες στον ελληνικό χώρο. Στην ύπαιθρο, οι άνθρωποι έπρεπε να ξέρουν πότε θα σπείρουν, πότε θα θερίσουν, πότε θα μαζέψουν τις ελιές ή πότε να προφυλάξουν τα ζώα τους.
Για τον λόγο αυτόν, η μελέτη του καιρού ήταν ζωτικής σημασίας. Παρατηρώντας τον ουρανό, τα σύννεφα, την κίνηση των ανέμων, αλλά και τις συμπεριφορές ζώων και φυτών, οι παλαιότεροι ανέπτυξαν μια δική τους «επιστήμη» πρόγνωσης. Ο Αύγουστος θεωρείτο πάντα ο μήνας-κλειδί, γιατί συμβόλιζε την αρχή του χειμώνα και την αφετηρία του ετήσιου κύκλου.
Η λογική είναι απλή: ό,τι καιρό κάνει την πρώτη μέρα παρατήρησης, αυτόν τον καιρό θα κάνει και τον πρώτο μήνα που ακολουθεί (συνήθως Σεπτέμβριος). Η δεύτερη μέρα αντιστοιχεί στον Οκτώβριο, η τρίτη στον Νοέμβριο και ούτω καθεξής. Άλλοι ξεκινούν τις παρατηρήσεις από την 1η Αυγούστου, άλλοι από την 3η, αλλά πάντα μετρούν 12 ημέρες, όσους και οι μήνες του χρόνου. Σε ορισμένες περιοχές, οι παρατηρητές κοιτούν τα σημάδια όχι μόνο τη μέρα αλλά και τη νύχτα, παρατηρώντας τα αστέρια και τις κινήσεις τους, κάτι που εμπλουτίζει ακόμη περισσότερο τη διαδικασία.
Αν και η σύγχρονη μετεωρολογία έχει σαφώς πιο ακριβή εργαλεία, τα Μερομήνια εξακολουθούν να έχουν αξία για πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές. Αγρότες και κτηνοτρόφοι βασίζονται σε αυτά για να προγραμματίσουν εργασίες και καλλιέργειες, ενώ δεν είναι λίγοι και εκείνοι που τα ακολουθούν από παράδοση και σεβασμό προς τη σοφία των προγόνων τους. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που οι εκτιμήσεις των Μερομηνίων έχουν επιβεβαιωθεί εντυπωσιακά, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η φύση πάντα στέλνει σημάδια σε όσους ξέρουν να τα ερμηνεύσουν.
Ο χειμώνας 2025-2026, σύμφωνα με τα Μερομήνια, αναμένεται πλούσιος σε φαινόμενα, με κανονικές θερμοκρασίες αλλά πολύ υψηλές βροχοπτώσεις και συχνές χιονοπτώσεις. Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις, θα πρόκειται για μια χρονιά που θα δοκιμάσει την υπομονή όσων κινούνται καθημερινά στην ύπαιθρο αλλά θα ωφελήσει σημαντικά τη γεωργία και το περιβάλλον, δίνοντας πολύτιμο νερό σε καλλιέργειες και ταμιευτήρες. Για τους φίλους του χιονιού, ο φετινός χειμώνας ίσως αποδειχθεί από τους πιο εντυπωσιακούς.