Καιρός: Για δύο διαδοχικά διήμερα με αρκετές βροχές και καταιγίδες προειδοποιεί ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς στη νέα του πρόγνωση που ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως εξηγεί, αυτή την εβδομάδα η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με δύο κύματα κακοκαιρίας, τα οποία αναμένεται να επηρεάσουν μεγάλο μέρος της επικράτειας — ακόμη και την Αττική.
Το πρώτο κύμα αναμένεται να φτάσει την Πέμπτη και να διαρκέσει έως την Παρασκευή, με τα πιο έντονα φαινόμενα να εντοπίζονται στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια τμήματα της χώρας. Ο Κολυδάς επισημαίνει πως δεν θα επηρεαστούν όλες οι περιοχές, ενώ ο καιρός θα παρουσιάσει πρόσκαιρη βελτίωση το Σάββατο.
Ωστόσο, από την Κυριακή προς τη Δευτέρα αναμένεται νέο σύστημα κακοκαιρίας που θα φέρει εκ νέου βροχές και τοπικές καταιγίδες, αυτή τη φορά και στην Αθήνα.
Στην ανάρτησή του, ο Θοδωρής Κολυδάς αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Τις επόμενες ημέρες αναμένουμε δύο βασικές διαταραχές να μας επηρεάσουν. Η πρώτη, από Πέμπτη προς Παρασκευή, θα δώσει βροχές και καταιγίδες στα δυτικά, τα κεντρικά και τα βόρεια — όχι όμως παντού. Η δεύτερη, από Κυριακή προς Δευτέρα, θα φέρει βροχές και στην Αθήνα, πιθανότατα πιο αξιόλογες».
Καιρός: Οι επιστήμονες ανησυχούν και για την Ελλάδα – Σχηματίστηκε νέα La Nina
Η NOAA επιβεβαίωσε αυτό που οι μετεωρολόγοι περίμεναν εβδομάδες: μια νέα La Niña έχει πλέον σχηματιστεί στον τροπικό Ειρηνικό, αλλάζοντας τα δεδομένα του φετινού χειμώνα.
Με τις θάλασσες να ψύχονται και τα ατμοσφαιρικά ρεύματα να αναδιατάσσονται, ο κόσμος μπαίνει σε μια φάση που θα φέρει έντονα καιρικά φαινόμενα, πολικό ψύχος και ανατροπές, όχι μόνο στη Βόρεια Αμερική, αλλά και στην Ευρώπη — και πιθανότατα και στην Ελλάδα.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μέσα στο 2026 το φαινόμενο αυτό θα κάνει θεαματική αναστροφή, με τη La Niña να δίνει τη θέση της σε έναν νέο El Niño, ικανό να προκαλέσει ακραίες βροχοπτώσεις, θερμά κύματα και μεγάλες μεταβολές στο κλίμα του πλανήτη.
Τι είναι η La Niña και γιατί μας αφορά στην Ελλάδα
Η La Niña είναι η «ψυχρή» φάση του φαινομένου ENSO, που σημαίνει ότι τα νερά του Ειρηνικού Ωκεανού ψύχονται ασυνήθιστα, επηρεάζοντας τη ροή των αερίων μαζών και τη θέση του πολικού ρεύματος.
Αν και ο Ειρηνικός φαίνεται μακριά, οι επιπτώσεις του είναι παγκόσμιες: μεταβάλλει την κατανομή πιέσεων, τις καταιγίδες, τις βροχές και τελικά τον καιρό στη Μεσόγειο.
Στην Ευρώπη, η La Niña συνδέεται με ψυχρότερους και πιο ασταθείς χειμώνες, ιδιαίτερα προς το τέλος της σεζόν, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έχει φέρει έντονες ψυχρές εισβολές από τη βόρεια Ευρώπη προς τα Βαλκάνια.
Ο φετινός χειμώνας: Ψύχος στον Βορρά, κακοκαιρίες στη Μεσόγειο
Τα τελευταία στοιχεία από τα μοντέλα της NOAA και του ECMWF δείχνουν ότι η La Niña του 2025-2026 θα είναι μέτριας έντασης, αλλά αρκετή για να αλλάξει τη ροή των ανέμων και να επηρεάσει την Ευρώπη.
Για τη βόρεια και δυτική Ευρώπη προβλέπονται χαμηλότερες θερμοκρασίες και αυξημένες χιονοπτώσεις, ενώ στη Μεσόγειο, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, οι ατμοσφαιρικές διαταραχές θα “κατεβαίνουν” νοτιότερα, φέρνοντας πιο ψυχρές εισβολές, περισσότερες βροχές και πιθανές χιονοπτώσεις ακόμη και σε χαμηλότερα υψόμετρα.
Ταυτόχρονα, δεν αποκλείεται να δούμε ισχυρά μελτέμια και πολικές αέριες μάζες να φτάνουν ως το Αιγαίο προς τα τέλη Ιανουαρίου, δημιουργώντας σύντομες αλλά έντονες ψυχρές περιόδους. Οι κλασικές «παγωνιές» του Φεβρουαρίου ίσως φέτος επιστρέψουν δριμύτερες.
Το 2026 φέρνει El Niño και… ανατροπή στον πλανήτη
Όσο ο χειμώνας προχωρά, οι επιστήμονες βλέπουν ήδη σημάδια ότι η La Niña θα εξασθενήσει γρήγορα την άνοιξη του 2026, δίνοντας τη θέση της σε έναν ισχυρό El Niño.
Αυτό σημαίνει ότι η ψύχρα θα δώσει τη θέση της στη θερμότητα και την αστάθεια. Ένα τέτοιο πέρασμα, από ψυχρό σε θερμό Ειρηνικό, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλαγές στα κλιματικά μοτίβα: περισσότερες καταιγίδες στην Ευρώπη, παρατεταμένα κύματα ζέστης το καλοκαίρι, και αυξημένο κίνδυνο για ακραία φαινόμενα και πυρκαγιές στα νότια της Μεσογείου.
Οι ειδικοί δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ενός “Super El Niño” μέσα στο 2026-2027 — ενός φαινομένου που έχει τη δύναμη να ανατρέψει πλήρως τον παγκόσμιο καιρό, όπως συνέβη το 1998 και το 2016.
Ο καιρός γυρίζει σελίδα – και η Ελλάδα στη δίνη των αλλαγών
Αν όλα επιβεβαιωθούν, η Ελλάδα μπαίνει σε έναν χειμώνα πιο “βόρειο” από ό,τι έχουμε συνηθίσει: με ψύχος, κακοκαιρίες και πιθανές εκπλήξεις στα χιόνια. Όμως η επόμενη χρονιά, με την επικράτηση του El Niño, μπορεί να μας βρει με θερμό καλοκαίρι, ξηρασία και ακραία φαινόμενα.
Οι ωκεανοί στέλνουν ήδη τα πρώτα σήματα. Και όσο ο πλανήτης αλλάζει, το μόνο σίγουρο είναι πως ο καιρός —και μαζί του η καθημερινότητά μας— δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος.
Καιρός: Προειδοποίηση των Ιταλών μετεωρολόγων – «Ο διάδρομος του Ατλαντικού άνοιξε»
Η παρατεταμένη περίοδος ατμοσφαιρικής σταθερότητας που χαρακτήρισε σχεδόν ολόκληρο τον Οκτώβριο φαίνεται πως πλησιάζει στο τέλος της.
Τα βλέμματα των μετεωρολόγων στρέφονται πλέον προς τον Ατλαντικό, όπου το λεγόμενο «Atlantic Gateway» —το πέρασμα που επιτρέπει στα καιρικά συστήματα να κινηθούν προς τη Μεσόγειο— δείχνει έτοιμο να ανοίξει μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο του μήνα.
Ύστερα από εβδομάδες κυριαρχίας των υψηλών πιέσεων, που λειτούργησαν σαν «ασπίδα» εμποδίζοντας τα κύματα κακοκαιρίας, τα σημάδια μιας μεγάλης αλλαγής στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία πληθαίνουν. Το φθινόπωρο φαίνεται αποφασισμένο να δείξει επιτέλους το πιο αυθεντικό, βροχερό και δυναμικό του πρόσωπο.
Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό προγνωστικό μοντέλο ECMWF, γύρω στις 20 Οκτωβρίου αναμένεται η είσοδος μιας βαθιάς και έντονης ατλαντικής διαταραχής στη Μεσόγειο. Με βάση τα τωρινά στοιχεία, το σύστημα αυτό φαίνεται να κινείται γρήγορα προς τις κεντρικές και νότιες περιοχές, επηρεάζοντας αρχικά τις δυτικές ακτές και τα Τυρρηνικά παράλια της Ιταλίας.
Η εξέλιξη αυτή προμηνύει ραγδαία επιδείνωση του καιρού, με βροχές, καταιγίδες και κατά τόπους έντονα φαινόμενα. Η έντονη ενεργειακή δυναμική της διαταραχής, σε συνδυασμό με τις ακόμη υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τα φαινόμενα.
Κι αν αυτή η πρώτη «έφοδος» του φθινοπώρου μοιάζει εντυπωσιακή, δεν θα είναι και η τελευταία. Η είσοδος του πρώτου ατλαντικού συστήματος φαίνεται πως θα ανοίξει τον δρόμο για μια σειρά νέων διαταραχών, που θα ακολουθήσουν η μία την άλλη μέσα στις επόμενες ημέρες.
Από τη στιγμή που θα «ξεκλειδώσει» ο ατλαντικός διάδρομος, η ροή υγρού και ασταθούς αέρα από τον ωκεανό αναμένεται να εδραιωθεί, οδηγώντας σε ένα φινάλε Οκτωβρίου πιο κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή χαρακτηριστικά.
Αν και το ευρωπαϊκό μοντέλο θεωρείται ιδιαίτερα αξιόπιστο, τέτοιου είδους μακροπρόθεσμες προβλέψεις συνοδεύονται πάντα από ένα ποσοστό αβεβαιότητας. Το αμερικανικό μοντέλο GFS, για παράδειγμα, προβλέπει κι εκείνο ατλαντικές διαταραχές την ίδια περίπου περίοδο, αλλά με πιο έντονη επίδραση στις κεντρικές και βόρειες περιοχές της Ευρώπης.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το σκηνικό αλλάζει. Η «πύλη» του Ατλαντικού ετοιμάζεται να ανοίξει διάπλατα και το φθινόπωρο δείχνει έτοιμο να πάρει τα ηνία. Το ερώτημα είναι αν η πρώτη σοβαρή κακοκαιρία θα χτυπήσει αρχικά τον νότο ή αν η επιδείνωση θα είναι γενικευμένη από την αρχή.
Καιρός: Πολύ δυσάρεστα νέα για τον Νοέμβριο – Η πρόβλεψη των Ιταλών
Ο Νοέμβριος πλησιάζει και, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων, το σκηνικό του καιρού αναμένεται κάθε άλλο παρά ήρεμο.
Η ανάλυση του Ιταλού μετεωρολόγου Ματία Γκουσόνι για το Il Meteo δείχνει ότι ο φετινός μήνας θα συνδυάζει ισχυρές βροχοπτώσεις, ατμοσφαιρική αστάθεια και περιόδους ασυνήθιστης ζέστης.
Οι προγνωστικοί χάρτες του Ευρωπαϊκού Κέντρου αποτυπώνουν μια εμφανή ανωμαλία στην ατμοσφαιρική πίεση, μια «ρωγμή» που εκτείνεται από τη βόρεια Ευρώπη έως τη Μεσόγειο. Μέσα από αυτό το κανάλι θα κινούνται ψυχρά μέτωπα και διαταραχές, ικανά να προκαλέσουν νέα κύματα κακοκαιρίας.
Η χαμηλή πίεση θα ευνοήσει τις λεγόμενες μεσημβρινές κινήσεις, δηλαδή την έντονη ανταλλαγή αερίων μαζών: ο ψυχρός αέρας θα κατεβαίνει από τη βόρεια Ευρώπη και τον Ατλαντικό, ενώ ο θερμός αφρικανικός αέρας θα ανεβαίνει προς τα βόρεια. Το αποτέλεσμα αυτής της αλληλεπίδρασης θα είναι έντονη αστάθεια, με αυξημένες πιθανότητες για καταιγίδες, ισχυρούς ανέμους και παρατεταμένες βροχοπτώσεις.
Οι προγνώσεις δείχνουν περίσσεια βροχών σε μεγάλο μέρος της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, ενώ η Ιταλία και η υπόλοιπη Μεσόγειος θα κινηθούν κοντά στα μέσες τιμές του φθινοπώρου. Ο Νοέμβριος είναι εξάλλου ο πιο βροχερός μήνας του έτους στη νότια Ευρώπη, και φέτος αναμένεται να το επιβεβαιώσει.
Οι υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας στη Μεσόγειο διατηρούν ζωντανή την πιθανότητα σχηματισμού μεσογειακών κυκλώνων (Medicanes). Αυτά τα συστήματα, όταν συναντούν θερμότερες αέριες μάζες, μπορούν να προκαλέσουν σφοδρές καταιγίδες, βροχές άνω των 200–300 χιλιοστών σε λίγες ώρες και έντονο κυματισμό στις παράκτιες περιοχές.
Θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά επίπεδα
Παρά την αυξημένη βροχόπτωση, οι θερμοκρασίες του Νοεμβρίου θα κινηθούν πάνω από τον μέσο όρο, κατά περίπου +1 έως +3 βαθμούς Κελσίου στις περισσότερες περιοχές της νότιας Ευρώπης — κυρίως στην Ιταλία και την Ελλάδα.
Ο λόγος είναι οι συχνές εξάρσεις του αφρικανικού αντικυκλώνα και οι νότιοι άνεμοι Σιρόκο που προηγούνται των συστημάτων κακοκαιρίας.
Για το πρώτο μισό του μήνα, πάντως, δεν προβλέπονται ιδιαίτερα ψυχρές εισβολές.
Ο φετινός Νοέμβριος φαίνεται πως θα επιβεβαιώσει τον μεταβατικό χαρακτήρα του φθινοπώρου, με συνεχείς εναλλαγές ανάμεσα σε ήπιες, ηλιόλουστες ημέρες και περιόδους έντονης κακοκαιρίας.
Οι βαρομετρικές ανωμαλίες που θα εκτείνονται από τον βορρά έως τη Μεσόγειο ίσως οδηγήσουν σε νέα επεισόδια καταιγίδων και πλημμυρών, κυρίως στα κεντρικά και βόρεια της Ευρώπης.
Ωστόσο, τα διαλείμματα καλοκαιρίας ανάμεσα στις διαταραχές θα εξακολουθήσουν να δίνουν την εντύπωση μιας παρατεταμένης φθινοπωρινής «άνοιξης», φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια τείνει να γίνει ο κανόνας στη Μεσόγειο.
Καιρός: Έρχεται βαρύς χειμώνας στην Ελλάδα – Ο μήνας που θα… ασπρίσει η χώρα
Η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά στον κατάλογο των χωρών που αναμένεται να δεχθούν ισχυρές μεσογειακές κακοκαιρίες με πλημμυρικά επεισόδια, έντονες βροχοπτώσεις, χιονοθύελλες στα ορεινά και διαδοχικά κύματα ψύχους από τα μέσα Ιανουαρίου και μετά.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται θυμίζει «χειμώνα δύο πράξεων»: καταιγίδες και ήπιο κλίμα στον Δεκέμβριο, πολικές εισβολές και χιόνια τον Φεβρουάριο, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα προγνώσεων mkweather.com.
Μετά από έναν θυελλώδη Δεκέμβριο για τη δυτική Ευρώπη, τα προγνωστικά μοντέλα δείχνουν πως από τα μέσα του χειμώνα το πολικό ψύχος θα κατέβει νοτιότερα, συναντώντας τις θερμές και υγρές αέριες μάζες του Αιγαίου και της Αδριατικής.
Αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για μεσογειακές κακοκαιρίες που θα φέρουν πλημμυρικά επεισόδια, έντονη κακοκαιρία σε πεδινές περιοχές και πυκνές χιονοπτώσεις στα ορεινά της Ελλάδας και των Βαλκανίων.
Η έναρξη του χειμώνα θα επηρεαστεί από το φαινόμενο La Niña που ενισχύει τον ατλαντικό υετό και τις καταιγίδες.
Η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιβηρική αναμένεται να βιώσουν έναν εξαιρετικά υγρό και θυελλώδη Δεκέμβριο με πλημμύρες και ισχυρούς ανέμους.
Για την Ελλάδα το διάστημα αυτό θα κυριαρχείται από ήπιες θερμοκρασίες και περισσότερες βροχές, χωρίς έντονο κρύο.
Οι κλιματικοί δείκτες NAO και AO, που ελέγχουν τη ροή των αέριων μαζών πάνω από την Ευρώπη, δείχνουν μεταβολή από θετική σε αρνητική φάση τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.
Αυτό σημαίνει υψηλές πιθανότητες για ισχυρές ψυχρές εισβολές από τη Σιβηρία και την Αρκτική προς την κεντρική και ανατολική Ευρώπη.
Το παραδοσιακά παγωμένο Σιβηρικό αντικυκλωνικό σύστημα έχει ήδη ενισχυθεί λόγω αυξημένου χιονοσκεπούς στην Ασία, στοιχείο που προμηνύει επίμονες ψυχρές μάζες.
Η αποδυνάμωση του πολικού στροβίλου και η πιθανότητα ξαφνικής στρατοσφαιρικής θέρμανσης τον Ιανουάριο ενδέχεται να ανατρέψουν δραματικά τις καιρικές συνθήκες.
Σε τέτοια περίπτωση, τα μπλοκαρίσματα υψηλών πιέσεων πάνω από τη Γροιλανδία και τη Σκανδιναβία θα κατευθύνουν παγωμένο αέρα προς τα νότια, φέρνοντας ιστορικές ψυχρές εισβολές και πολυήμερες χιονοπτώσεις στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη.
- Βόρεια Ευρώπη: Πολύ κρύος και χιονισμένος χειμώνας από τον Ιανουάριο και μετά.
- Δυτική Ευρώπη: Θυελλώδης και υγρός Δεκέμβριος, αλλά με πιθανές χιονοπτώσεις αργότερα.
- Κεντρική Ευρώπη: Ήπιος και βροχερός Δεκέμβριος, αλλά με αυξημένο κίνδυνο πολικών εισβολών και χιονοθύελλων τον Φεβρουάριο.
- Ανατολική Ευρώπη: Προβλέπεται η πιο παγωμένη περιοχή της ηπείρου, με διαρκές χιόνι και ακραίες θερμοκρασίες στα τέλη του χειμώνα.
- Μεσόγειος – Ελλάδα: Περισσότερες βροχές και καταιγίδες, αυξημένος κίνδυνος πλημμυρών, χιόνια στα ορεινά και πιθανές ψυχρές εισβολές προς το τέλος του χειμώνα.
Ο χειμώνας 2025/2026 αναμένεται να γραφτεί στην ιστορία για τις έντονες αντιθέσεις του: από τις θυελλώδεις καταιγίδες του Δεκεμβρίου σε πολικές εισβολές και χιονοθύελλες τον Φεβρουάριο. Οι ειδικοί προειδοποιούν για αυξημένους κινδύνους πλημμυρών, έντονης χιονόπτωσης, προβλήματα στις μεταφορές και πιέσεις στην ενέργεια λόγω ξαφνικών ψυχρών επεισοδίων.
Καιρός: «Καμπανάκι» από Ιταλούς μετεωρολόγους – Έρχεται ψύχος στην Ελλάδα
Οι τελευταίες μετεωρολογικές προβλέψεις από την Ιταλία προειδοποιούν για μια σημαντική ψυχρή εισβολή που θα επηρεάσει μεγάλο μέρος της Ευρώπης, με χαρακτηριστικά βαθιού χειμώνα να κάνουν την εμφάνισή τους ήδη από τα μέσα Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με το ιταλικό δίκτυο MeteoWeb, αναμένεται δραματική πτώση θερμοκρασιών και πιθανότητα παγετού σε αρκετές περιοχές, κυρίως στη Νότια Ευρώπη και την Ελλάδα.
Καθοριστική για την εξέλιξη του καιρού θα είναι η θέση του Αντικυκλώνα των Αζορών, ο οποίος προβλέπεται να μετακινηθεί προς τον βόρειο Ατλαντικό. Αυτή η κίνηση θα μπλοκάρει τις ωκεάνιες διαταραχές, επιτρέποντας σε ψυχρές αέριες μάζες πολικής προέλευσης να κατευθυνθούν προς την Κεντρική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Η μεταφορά αυτών των ψυχρών μαζών αναμένεται να προκαλέσει σημαντική πτώση των θερμοκρασιών, με ιδιαίτερη ένταση στη Νότια Ευρώπη.
Ήδη αυτή την εβδομάδα, οι θερμοκρασίες στην Ιταλία καταγράφονται χαμηλότερα από τα συνηθισμένα για την εποχή επίπεδα.
Στη Νότια Ιταλία, περιοχές όπως η Καλαβρία, η Απουλία και η Βασιλικάτα βιώνουν μέγιστες θερμοκρασίες γύρω στους 19-20°C, ενώ στα ορεινά η θερμοκρασία πέφτει κοντά στους 15°C, συνοδευόμενη από βροχές και ισχυρούς ανέμους.
Παράλληλα, δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν την παρουσία ισχυρού κυκλώνα πάνω από τα Βαλκάνια και το Αιγαίο, ο οποίος επιφέρει αστάθεια και ψυχρό καιρό σε τμήματα της Νότιας Ιταλίας.
Στο βόρειο τμήμα της χώρας επικρατεί ηλιοφάνεια, αλλά με πολύ χαμηλές πρωινές θερμοκρασίες λόγω θερμοκρασιακής αναστροφής.
Οι μετεωρολογικές ενδείξεις συγκλίνουν σε μια ισχυρή ψυχρή εισβολή που αναμένεται γύρω στις 15-16 Οκτωβρίου, με θερμοκρασίες να υποχωρούν έως και 10 βαθμούς κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης.
Αν οι προβλέψεις επαληθευτούν, ο φετινός Οκτώβριος θα καταγραφεί ως ένας «εποχικός σταθμός» στην ιστορία των μετεωρολογικών δεδομένων, με τους Ιταλούς μετεωρολόγους να τον χαρακτηρίζουν «επικό» μήνα.
Οι επόμενες 48 ώρες θα είναι κρίσιμες για την επιβεβαίωση των προγνωστικών μοντέλων και οι μετεωρολόγοι αναμένουν νεότερα στοιχεία μέσα από τα επικείμενα δελτία καιρού.
Η πορεία του Αντικυκλώνα των Αζορών και η δυναμική των ατμοσφαιρικών συστημάτων στον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο θα καθορίσουν την ένταση και την έκταση της ψυχρής εισβολής, καθώς και τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Καιρός: Νέος συναγερμός για «εποχή παγετώνα» στην Ευρώπη – Καταρρέει το ρεύμα του Ατλαντικού
Ένα από τα βασικότερα ωκεάνια ρεύματα στον Βόρειο Ατλαντικό φαίνεται να εξασθενεί επικίνδυνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και, σύμφωνα με νέα μελέτη, πλησιάζει σε σημείο πλήρους κατάρρευσης – εξέλιξη που προκαλεί έντονη ανησυχία στους επιστήμονες διεθνώς.
Η Υποπολική Δίνη του Βορείου Ατλαντικού, το τεράστιο σύστημα περιστρεφόμενων ρευμάτων νότια της Γροιλανδίας, φαίνεται να χάνει σταθερότητα ήδη από τη δεκαετία του ’50 και να βρίσκεται κοντά σε ένα «σημείο καμπής», όπως προειδοποιούν οι ερευνητές. Μια πιθανή κατάρρευσή της θα μπορούσε να προκαλέσει ξαφνικές και σοβαρές αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα.
Το ρεύμα αυτό παίζει καθοριστικό ρόλο στη μεταφορά θερμότητας από τους τροπικούς προς τον Βόρειο Ατλαντικό, συμβάλλοντας στη διατήρηση ήπιων θερμοκρασιών στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Αν εξασθενήσει περαιτέρω, η Ευρώπη κινδυνεύει να βιώσει συνθήκες που θυμίζουν τη «Μικρή Εποχή Παγετώνων» (1300-1850), όταν οι θερμοκρασίες είχαν υποχωρήσει κατά περίπου 2°C, ποτάμια πάγωναν και οι καλλιέργειες καταστρέφονταν.
Η επικεφαλής της μελέτης, δρ Μπεατρίζ Αρεγιάνο Νάβα, λέκτορας φυσικής ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «ιδιαίτερα ανησυχητικά». «Ο Βόρειος Ατλαντικός έχει χάσει τη σταθερότητά του, κάτι που δείχνει πως πλησιάζουμε σε ένα επικίνδυνο όριο, αν και δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα το ξεπεράσουμε», υπογράμμισε.
Η Υποπολική Δίνη αποτελεί μέρος του Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), ενός γιγαντιαίου δικτύου θαλάσσιων ρευμάτων που διανέμει θερμότητα και μεταφέρει θρεπτικά συστατικά αλλά και διοξείδιο του άνθρακα στα βαθύτερα στρώματα των ωκεανών. Η κατάρρευσή του θα μπορούσε να φέρει ακραία χειμερινά φαινόμενα και έντονους παγετούς σε μεγάλο τμήμα του βόρειου ημισφαιρίου.
Για τη μελέτη, οι επιστήμονες ανέλυσαν όστρακα από μακρόβιες αχιβάδες του Βόρειου Ατλαντικού, όπως οι ocean quahog και dog cockle, τα οποία λειτουργούν σαν «φυσικά αρχεία» των περιβαλλοντικών συνθηκών, παρόμοια με τους ετήσιους δακτυλίους των δέντρων. Η ανάλυση των ισοτόπων οξυγόνου και άνθρακα στα κελύφη τους αποκάλυψε δύο φάσεις αποσταθεροποίησης του ρεύματος τα τελευταία 150 χρόνια: μία πριν από το 1920 και μία εντονότερη που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 και συνεχίζεται έως σήμερα.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η τάση αυτή θυμίζει την έναρξη της Μικρής Εποχής Παγετώνων και μπορεί να οδηγήσει σε συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, πιο ψυχρούς χειμώνες στην Ευρώπη και σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Αν και το ρεύμα δεν αναμένεται να σταματήσει πλήρως, η μείωση της έντασής του περιορίζει τη μεταφορά θερμότητας προς βορρά, δημιουργώντας αλυσιδωτές κλιματικές συνέπειες.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances, τονίζει ότι η τήξη των πολικών πάγων λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι καθοριστικός παράγοντας για την εξασθένηση του ρεύματος και την προσέγγιση του ορίου κατάρρευσης. «Η ταχεία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέσο για να αποτραπεί η πλήρης κατάρρευση των θαλάσσιων ρευμάτων του Ατλαντικού», υπογράμμισε η δρ Νάβα.