Καιρός: Οι τρεις τελευταίοι μήνες που ζήσαμε είναι οι θερμότεροι εδώ και 120.000 χρόνια. Κύματα καύσωνα, ξηρασίας, πλημμύρες και πυρκαγιές έπληξαν την Ασία, την Ευρώπη, την Βόρεια Αμερική κατά την περίοδο αυτή σε δραματικές ή πρωτοφανείς διαστάσεις, με υψηλό τίμημα σε ζωές και ζημίες για τις οικονομίες και το περιβάλλον. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Το καλοκαίρι (Ιούνιος-Ιούλιος-Αύγουστος) γνώρισε τις υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες που έχουν ποτέ καταγραφεί, ανακοίνωσε το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus που θεωρεί ότι το 2023 θα είναι πιθανότατα η θερμότερη χρονιά στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Κύματα καύσωνα, ξηρασίας, πλημμύρες και πυρκαγιές έπληξαν την Ασία, την Ευρώπη, την Βόρεια Αμερική κατά την περίοδο αυτή σε δραματικές ή πρωτοφανείς διαστάσεις, με υψηλό τίμημα σε ζωές και ζημίες για τις οικονομίες και το περιβάλλον.
Καιρός: Η κατάρρευση έχει ξεκινήσει
Στο νότιο ημισφαίριο καταρρίφθηκαν επίσης διαδοχικά ρεκόρ ζέστης εν μέσω χειμώνα.
«Η περίοδος Ιουνίου-Ιουλίου-Αυγούστου», που αντιστοιχεί στο θέρος στο βόρειο ημισφαίριο, όπου κατοικεί και το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, «ήταν μακράν η θερμότερη που έχει ποτέ καταγραφεί στον κόσμο, με μέση παγκόσμια θερμοκρασίας 16,77°C», ανακοίνωσε το παρατηρητήριο Copernicus.
Αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 0,66°C σε σχέση με τις μέσες θερμοκρασίες της περιόδου 1991-2020, η οποία χαρακτηρίσθηκε από την άνοδο των μέσων θερμοκρασιών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι θερμοκρασίες ήταν πολύ υψηλότερες -κατά δύο τρίτα- σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ του 2019.
«Η κλιματική κατάρρευση έχει ξεκινήσει», δηλώνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο Ιούλιος ήταν ο θερμότερος μήνας που έχει ποτέ καταγραφεί, ο Αύγουστος 2023 είναι ο δεύτερος θερμότερος, διευκρινίζει το παρατηρητήριο Copernicus.
Και στο επίπεδο των οκτώ πρώτων μηνών του έτους, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι μόνο κατά 0,01°C κάτω του 2016, της θερμότερης χρονιάς που έχει ποτέ καταγραφεί.
Αλλά το ρεκόρ αυτό δεν κρέμεται πια παρά από μία κλωστή, με δεδομένες τις προγνώσεις και την δυναμική επιστροφή στον Ειρηνικό Ωκεανό του κλιματικού φαινομένου El Niño, που αποτελεί συνώνυμο της επιπλέον υπερθέρμανσης.
Και «με δεδομένη την υπερβολική άνοδο της θερμοκρασίας της επιφάνειας των ωκεανών, είναι πιθανόν ότι το 2023 θα γίνει η θερμότερη χρονιά που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα», δήλωσε η Σαμάνθα Μπέρτζες, η υποδιευθύντρια της υπηρεσίας για την κλιματική αλλαγή του Copernicus.
Η βάση δεδομένων του Copernicus ανατρέχει μέχρι το 1940, αλλά υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης με το κλίμα των περασμένων χιλιετιών στον πλανήτη, όπως έχει καταγραφεί με βάση την εποχιακή κυκλική ανάπτυξη του κορμού των δένδρων και τα δείγματα (καρότα) πάγου (ice core) που εξάγονται από τους παγετώνες για να αποτυπωθεί η κλιματική εξέλιξη πριν από την έναρξη των μετρήσεων.
Αυτή η συνθετική εικόνα παρουσιάσθηκε στην τελευταία έκθεση των ειδικών του ΟΗΕ για το Κλίμα (Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, IPCC, Giec).
Σε αυτήν την βάση, οι τρεις τελευταίοι μήνες που ζήσαμε είναι οι θερμότεροι εδώ και 120.000 χρόνια, δηλαδή από τις απαρχές της ιστορίας της ανθρωπότητας», δηλώνει η Σαμάνθα Μπέρτζες.
Καιρός: Η υπερθέρμανση των ωκεανών
Παρά τις τρεις διαδοχικές χρονιές του φαινομένου La Niña (του αντίστροφου του El Niño), που έκρυψε μερικώς την υπερθέρμανση του πλανήτη, οι χρονιές 2015-2022 ήταν ήδη οι θερμότερες που είχαν ποτέ καταγραφεί.
Η υπερθέρμανση των θαλασσών του πλανήτη, που συνεχίζουν να απορροφούν το 90% της υπερβάλλουσας θερμότητας που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα από την έναρξη της βιομηχανικής εποχής, παίζει σημαντικό ρόλο στο φαινόμενο.
Από τον Απρίλιο, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας των θαλασσών εξελίσσεται σε πρωτοφανή επίπεδα υψηλών θερμοκρασιών.
«Από τις 31 Ιουλίου μέχρι τις 31 Αυγούστου», ξεπερνούσε κάθε μέρα το προηγούμενο ρεκόρ του Μαρτίου 2016», σημειώνει το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο, φθάνοντας το συμβολικό όριο των 21°C, σημαντικά υψηλότερο όλων των καταγραφών που έχουν γίνει ποτέ.
«Η υπερθέρμανση των ωκεανών προκαλεί την υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας και αύξηση της υγρασίας, πράγμα που προκαλεί εντονότερες βροχοπτώσεις και αύξηση της διαθέσιμης ενέργειας για τους τροπικούς κυκλώνες», επισημαίνει η Σαμάνθα Μπέρτζες.
Η υπερθέρμανση επηρεάζει επίσης την βιοποικιλότητα: «μειώνει τις θρεπτικές ουσίες και το οξυγόνο στους ωκεανούς», πράγμα που απειλεί την ζωή της πανίδας και της χλωρίδας, λέει η επιστήμονας του Copernicus, που αναφέρεται στην λεύκανση των κοραλλιών, τον πολλαπλασιασμό των επιζήμιων αλγών ή την εν δυνάμει κατάρρευση των κύκλων αναπαραγωγής των ειδών.
«Οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται όσο δεν κλείνουμε την βρύση των εκπομπών» που προέρχονται από την καύση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, υπενθυμίζει η Σαμάνθα Μπέρτζες τρεις μήνες πριν από την COP28 στο Ντουμπάι.
Στόχος της διάσκεψης αυτής των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα είναι να επιστρέψει η ανθρωπότητα στην τροχιά της συμφωνίας του Παρισιού: περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω των +2°C και, ει δυνατόν, στον + 1,5°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Μία σφοδρή μάχη για το τέλος των ορυκτών καυσίμων αναμένεται να εκτυλιχθεί στο Ντουμπάι.
Καιρός: Συστάσεις προς τους πολίτες
Συστάσεις απηύθυνε εκ νέου η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας προς τους πολίτες ,προκειμένου να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.
Ειδικότερα, σε περιοχές όπου προβλέπεται η εκδήλωση έντονων βροχοπτώσεων, καταιγίδων ή θυελλωδών ανέμων η ΓΓΠΠ συστήνει στους πολίτες:
Να ασφαλίσουν αντικείμενα τα οποία αν παρασυρθούν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα ενδέχεται να προκαλέσουν καταστροφές ή τραυματισμούς.
Να βεβαιωθούν ότι τα λούκια και οι υδρορροές των κατοικιών δεν είναι φραγμένα και λειτουργούν κανονικά.
Να αποφεύγουν να διασχίζουν χειμάρρους και ρέματα, πεζή ή με όχημα, κατά τη διάρκεια καταιγίδων και βροχοπτώσεων, αλλά και για αρκετές ώρες μετά το τέλος της εκδήλωσής τους.
Να αποφεύγουν τις εργασίες υπαίθρου και δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές κατά τη διάρκεια εκδήλωσης των έντονων καιρικών φαινομένων (κίνδυνος από πτώσεις κεραυνών).
Να προφυλαχθούν αμέσως κατά τη διάρκεια μιας χαλαζόπτωσης. Να καταφύγουν σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο και να μην εγκαταλείπουν τον ασφαλή χώρο, παρά μόνο όταν βεβαιωθούν ότι η καταιγίδα πέρασε. Η χαλαζόπτωση μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη και για τα ζώα.
Να αποφύγουν τη διέλευση κάτω από μεγάλα δέντρα, κάτω από αναρτημένες πινακίδες και γενικά από περιοχές όπου ελαφρά αντικείμενα (π.χ. γλάστρες, σπασμένα τζάμια κ.λπ.) μπορεί να αποκολληθούν και να πέσουν στο έδαφος (π.χ. κάτω από μπαλκόνια).
Να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρμόδιων φορέων, όπως Τροχαία κ.λπ. Σε περιοχές όπου εκδηλώνεται έντονη κεραυνική δραστηριότητα:
Αν βρίσκεστε στο σπίτι:
Μην κρατάτε ηλεκτρικές συσκευές ή το τηλέφωνο, διότι ο κεραυνός μπορεί να περάσει μέσα από τα καλώδια. Αποσυνδέστε τις συσκευές τηλεόρασης από την κεραία και την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Αποφύγετε να αγγίξετε τις σωληνώσεις των υδραυλικών (κουζίνα, μπάνιο), καθώς συνιστούν καλούς αγωγούς του ηλεκτρισμού.
Αν βρίσκεστε στο αυτοκίνητο:
Ακινητοποιήστε το στην άκρη του δρόμου και μακριά από δέντρα που ενδέχεται να πέσουν πάνω του.
Μείνετε μέσα και ανάψτε τα προειδοποιητικά φώτα στάσης (φώτα έκτακτης ανάγκης) μέχρι να κοπάσει η καταιγίδα.
Κλείστε τα τζάμια και μην ακουμπάτε σε μεταλλικά αντικείμενα.
Αποφύγετε τους πλημμυρισμένους δρόμους. Αν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο, καταφύγετε σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο, διαφορετικά καθίστε αμέσως στο έδαφος χωρίς να ξαπλώσετε.
Προστατευτείτε κάτω από συμπαγή κλαδιά χαμηλών δέντρων στην περίπτωση που είστε μέσα σε δάσος.
Μην καταφύγετε ποτέ κάτω από ένα ψηλό δέντρο σε ανοιχτό χώρο.
Αποφύγετε τα χαμηλά εδάφη για τον κίνδυνο πλημμύρας.
Μη στέκεστε πλάι σε πυλώνες, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεφωνικές γραμμές και φράκτες.
Μην πλησιάζετε μεταλλικά αντικείμενα (π.χ. αυτοκίνητα, ποδήλατα, σύνεργα κατασκήνωσης κ.λπ.).
Απομακρυνθείτε από ποτάμια, λίμνες ή άλλες μάζες νερού.
Αν είστε μέσα στη θάλασσα βγείτε αμέσως έξω.
Αν βρίσκεστε απομονωμένοι σε μια επίπεδη έκταση και νιώσετε να σηκώνονται τα μαλλιά σας (γεγονός που δηλώνει ότι σύντομα θα εκδηλωθεί κεραυνός), κάντε βαθύ κάθισμα με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια (ώστε να ελαχιστοποιήσετε την επιφάνεια του σώματός σας και την επαφή σας με το έδαφος) πετώντας τα μεταλλικά αντικείμενα που έχετε επάνω σας.
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr) του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τις επιπτώσεις από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ) που εκδόθηκε σήμερα από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ):
Η κακοκαιρία που προκαλεί ισχυρές βροχές και καταιγίδες, οι οποίες συνοδεύονται από χαλαζοπτώσεις, μεγάλη συχνότητα κεραυνών, ενισχυμένους ανέμους στο Αιγαίο και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας, θα προκαλέσει μεγάλα ύψη βροχής στη Θεσσαλία, στις Σποράδες, στην κεντρική και ανατολική Στερεά, στη βόρεια Εύβοια και στην ανατολική και νότια Πελοπόννησο.