Ηλεκτρικό ρεύμα: Η ένταση στη διεθνή σκηνή, με φόντο τη νέα ένοπλη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τη διεθνή ανησυχία για την ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία, δημιουργεί ένα περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας για τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, όλο και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται σε τιμολόγια σταθερής χρέωσης ρεύματος – τα λεγόμενα «μπλε» – εγκαταλείποντας τα κυμαινόμενα «πράσινα» και «κίτρινα» πακέτα, σε αναζήτηση ενεργειακής σταθερότητας και οικονομικής προβλεψιμότητας.
Οι τιμές της ενέργειας αντανακλούν έντονα την αυξημένη γεωπολιτική ανασφάλεια. Με την έναρξη των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, το πετρέλαιο brent σημείωσε ενδοσυνεδριακή εκτίναξη έως και 13%, για να κλείσει τελικά στα 74,23 δολάρια ανά βαρέλι, αυξημένο κατά 7%.
Παρότι ακολούθησε προσωρινή διόρθωση, η τάση παραμένει ανοδική, με νέα άνοδο 2,14% στις αρχές της εβδομάδας. Αντίστοιχα, το φυσικό αέριο στο ολλανδικό TTF ακολουθεί ανοδική πορεία από τις 10 Ιουνίου – πριν ακόμη ξεσπάσει η κρίση – με τα συμβόλαια Ιουλίου να αγγίζουν τα 39 ευρώ ανά MWh και τα χειμερινά να υπερβαίνουν τα 40 ευρώ/MWh.
Η Ελλάδα δεν μένει ανεπηρέαστη. Η κυβέρνηση και οι φορείς της αγοράς ενέργειας παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς προδιαγράφεται νέο κύμα αυξήσεων που ενδέχεται να τροφοδοτήσει εκ νέου τον πληθωρισμό και να επιβαρύνει σημαντικά τα νοικοκυριά.
Οι πρώτες ενδείξεις φάνηκαν ήδη στα πρατήρια καυσίμων, με την τιμή της αμόλυβδης να ανεβαίνει ελαφρώς, από τα 1,737 στα 1,741 ευρώ το λίτρο.
Περαιτέρω επιβάρυνση αναμένεται και στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, με φόντο την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης λόγω του καύσωνα αλλά και την άνοδο του κόστους του φυσικού αερίου.
Η κυβέρνηση εξετάζει σενάρια ενίσχυσης μέσω επιδότησης, ενώ οι πάροχοι ενέργειας – με αιχμή του δόρατος τη ΔΕΗ – εντείνουν τις επικοινωνιακές τους καμπάνιες υπέρ των σταθερών τιμολογίων.
Παράλληλα, καταργούνται σταδιακά τα «πράσινα» τιμολόγια, τα οποία πρόκειται να αποσυρθούν πλήρως έως το τέλος του έτους. Από την 1η Αυγούστου, μάλιστα, η ΔΕΗ μειώνει το όριο χαμηλής χρέωσης από τις 500 στις 200 kWh, αυξάνοντας περαιτέρω τις πιέσεις στους καταναλωτές να επιλέξουν σταθερά συμβόλαια.
Τα στοιχεία δείχνουν καθαρά τη μεταστροφή των καταναλωτών: περισσότεροι από 1 εκατομμύριο έχουν ήδη στραφεί στα «μπλε» συμβόλαια, με ρυθμό αύξησης που ξεπερνά τις 50.000 νέες συνδέσεις κάθε μήνα.
Οι οικιακοί χρήστες με σταθερό τιμολόγιο πενταπλασιάστηκαν σε σχέση με τον Ιανουάριο, φτάνοντας τους 800.265 από μόλις 161.461 στην αρχή του έτους. Πλέον, το 50% των νέων συμβολαίων αφορά σταθερές χρεώσεις.
Τα τιμολόγια σταθερής χρέωσης κινούνται μεταξύ 0,088 και 0,142 ευρώ ανά κιλοβατώρα. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΡΑΑΕΥ, καταναλωτής που «κλείδωσε» τιμή στα 0,12 ευρώ/kWh τον Ιανουάριο πλήρωσε 396 ευρώ για ετήσια κατανάλωση 300 kWh τον μήνα, έναντι 545 ευρώ με «πράσινο» τιμολόγιο και 533 ευρώ με «κίτρινο» – χωρίς να συνυπολογίζονται οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Στο τοπίο των νέων ενεργειακών προϊόντων ξεχωρίζει το «Protergia Picasso» – μια καινοτόμα πρόταση σταθερής τιμής που καλύπτει όχι μόνο την προμήθεια ρεύματος αλλά και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Ο καταναλωτής επιλέγει ένα από τα τρία πακέτα (Small, Medium, Large), ανάλογα με την ετήσια κατανάλωση, και καταβάλλει ένα σταθερό ποσό κάθε μήνα για 12 μήνες.
Καθώς η αβεβαιότητα κυριαρχεί στις παγκόσμιες αγορές και η εγχώρια αγορά προσαρμόζεται στις πιέσεις των διεθνών εξελίξεων, η τάση προς ταθερότητα και προβλεψιμότητα στην ενέργεια φαίνεται πως θα ενισχυθεί περαιτέρω, διαμορφώνοντας ένα νέο τοπίο επιλογών για τον καταναλωτή.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Μεγάλο καπέλο για όλους ανεξάρτητα από τον πάροχο – Τι έχει συμβεί
Όπως είχαμε γράψει πριν από λίγες εβδομάδες, η απόφαση της Ρυθμιστικής αρχής Ενέργειας για αύξηση των συντελεστών στις ρευματοκλοπές είχε πάρει ΦΕΚ και σε αυτό καθορίζονται οι χρεώσεις που θα ισχύσουν για όλους τους καταναλωτές ρεύματος ανεξαρτήτως παρόχου.
Όπως εξηγεί η ΡΑΑΕΥ κατά τη μεταφορά ηλεκτρικής ισχύος προς τελική κατανάλωση μέσω των δικτύων διανομής ηλεκτρισμού, μέρος αυτής χάνεται μετατρεπόμενο σε θερμότητα στις γραμμές και τα καλώδια (απώλειες χαλκού) και για τη δημιουργία ηλεκτρομαγνητικού πεδίου στους μετασχηματιστές του δικτύου (απώλειες σιδήρου).
Επιπλέον, η ενέργεια που καταναλώνεται για τη λειτουργία εξοπλισμού του δικτύου, κυρίως σε υποσταθμούς τροφοδότησης του Δικτύου από το Σύστημα, συνήθως δεν μετράται.
Τέλος, οι ποσότητες ενέργειας που καταναλώνονται αλλά δεν μετρούνται λόγω σφαλμάτων μέτρησης, ρευματοκλοπής ή για άλλους λόγους, προσμετρώνται επίσης στις απώλειες ενέργειας του δικτύου.
Για τις απώλειες ενέργειας που σχετίζονται με τα εγγενή χαρακτηριστικά των ηλεκτρικών δικτύων (απώλειες χαλκού και σιδήρου) έχει επικρατήσει ο όρος «τεχνικές απώλειες». Για τις λοιπές απώλειες ενέργειας, χρησιμοποιείται ο όρος «μη τεχνικές απώλειες».
Οι τεχνικές απώλειες ενέργειας εξαρτώνται από πλήθος παραμέτρων που σχετίζονται κυρίως με το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του δικτύου (μήκη γραμμών, πλήθος μετασχηματιστών, πυκνότητα φορτίου, διεσπαρμένη παραγωγή), τα χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές αποδοτικότητας του εξοπλισμού και των στοιχείων του δικτύου και το επίπεδο φόρτισης σε σχέση με τη μέγιστη δυναμικότητά τους.
Οι μη τεχνικές απώλειες συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό με φαινόμενα ρευματοκλοπής.
Οι απώλειες ενέργειας στα δίκτυα διανομής αποτελούν σημαντική συνιστώσα του συνολικού κόστους ενέργειας για τον τελικό καταναλωτή.
Σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό της αγοράς, οι προμηθευτές υφίστανται το κόστος προμήθειας αυτής της ενέργειας από την αγορά και το ενσωματώνουν στα τιμολόγια λιανικής.
Για τις ανάγκες λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι αναμενόμενες απώλειες ενέργειας στα δίκτυα διανομής προσεγγίζονται μέσω συντελεστών απωλειών, οι οποίοι υπολογίζονται από τους Διαχειριστές Δικτύου και εγκρίνονται από τη ΡΑΕ.
Οι νέοι συντελεστές 1.1619 στη Χαμηλή Τάση σημαίνει με απλά λόγια ότι για κάθε 100kwh που καταναλώνεις θα πληρώνεις άλλες 16kwh extra χωρίς να τις έχεις κάψει.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Με ποιο χρώμα θα πληρώσετε τα λιγότερα χρήματα
«Ψυχραιμία» και… μετακίνηση στο μπλε ή στο κίτρινο τιμολόγιο συνεχίζουν να τονίζουν αρμόδιες πηγές της αγοράς ενέργειας σχολιάζοντας τις πτωτικές εξελίξεις στο πράσινο τιμολόγιο για τον Απρίλιο του 2025. Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι η παραμονή στο πράσινο τιμολόγιο δεν είναι προς το συμφέρον των καταναλωτών, καθώς συνεχίζουν να είναι ακριβότερη επιλογή, ενώ οι τιμές διαμορφώνονται κάθε μήνα και οι εξελίξεις του Απριλίου δεν προδικάζουν τους επόμενους μήνες.
Μάλιστα όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα οι τιμές στο πράσινο τιμολόγιο κινούνταν ανοδικά και οι περισσότεροι πάροχοι (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων που κράτησαν σταθερές τιμές) ανέβασαν τις τιμές.
Σε κάθε περίπτωση είναι ξεκάθαρο ότι ακόμη και μετά τις μειώσεις στο πράσινο τιμολόγιο Απριλίου, το μπλε σταθερό τιμολόγιο παραμένει φθηνότερο, ενώ το ίδιο ισχύει και για το κίτρινο τιμολόγιο.
Ειδικά δε με την ανακοίνωση των διζωνικών τιμολογίων, υπάρχουν σταθερά μπλε τιμολόγια που είναι σημαντικά φθηνότερα από τα πράσινα και κυρίως σταθερά για 12 μήνες ή περισσότερο.
Ανάλογη είναι η εικόνα της αγοράς στα κίτρινα τιμολόγια, τα οποία είναι μόνιμα πιο φτηνά από τα πράσινα.
Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικές αλλαγές στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος των καταναλωτών προτείνει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Κάποιες από αυτές αφορούν μεταξύ άλλων τις εκπτώσεις, την ενεργοποίηση του μηχανισμού διακύμανσης για τα κυμαινόμενα τιμολόγια αλλά και την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος. Αναλυτικά, οι αλλαγές αυτές αφορούν:
Για να επιλέξει κάποιος τα μεικτά τιμολόγια θα πρέπει να έχει έναν εγκατεστημένο έξυπνο μετρητή μέσω του οποίου θα παρακολουθεί την κατανάλωσή του ρεύματος. Μάλιστα ο Προμηθευτής δεν θα μπορεί να αναφέρεται μόνο στο ένα σκέλος της τιμής προμήθειας χωρίς να γίνεται αναφορά στο άλλο.
2.Τα κυμαινόμενα τιμολόγια 12 μήνες είναι η ελάχιστη διάρκεια των συμβάσεων. Διευκρινίζεται πως η τροποποίηση των ορών συμβάσεων θα γίνεται μόνο για κάποιο σημαντικό λόγο. Αυτό γίνεται κατόπιν παρέλευσης 6 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης και κατόπιν έγγραφης και ατομικής ενημέρωσης του καταναλωτή, η οποία πραγματοποιείται τουλάχιστον για 2 μήνες πριν από την έναρξη ισχύος της προτεινόμενης τροποποίησης. Επίσης είναι αναγκαίο να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός διακύμανσης. Αυτός θα προκύπτει ως εξαιρετική περίπτωση μέσω της διαμόρφωσης ενός πιο κατάλληλου εύρους τιμών . Την ίδια στιγμή στα Κυμαινόμενα Τιμολόγια δεν θα υπάρχει χρέωση ρήτρας πρόωρης αποχώρησης του πελάτη από τη σύμβαση του. Ο πελάτης θα κρατάει τα όποια δώρα πήρε κατά την υπογραφή της σύμβασης και δεν θα τα επιστρέψει. Επιπλέον θα μπορούν να προσφέρονται σταθερές εκπτώσεις κατά τη διάρκεια της σύμβασης του πελάτη. Αυτό δεν θα ισχύει εάν αυτές αλλάζουν προς όφελος του καταναλωτή. Πριν συναφθεί η Σύμβαση Προμήθειας κυμαινόμενης τιμολόγησης δίνεται στους τελικούς πελάτες η «Περίληψη της Σύμβασης». Πρόκειται για το έγγραφο το οποίο θα περιλαμβάνει τους βασικούς συμβατικούς όρους αλλά και τις προϋποθέσεις με εμφανή τρόπο και με σαφή και περιεκτική διατύπωση.
3.Τα πορτοκαλί τιμολόγια Δεν τροποποιούνται μονομερώς από τους προμηθευτές οι όροι των συμβάσεων προμήθειας για την δυναμική τιμολόγηση. Στα δυναμικά τιμολόγια μπορούν να προσφέρονται σταθερές εκπτώσεις κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Πριν συναφθεί η Σύμβαση Προμήθειας δυναμική τιμολόγησης δίνεται στους τελικούς πελάτες η «Περίληψη της Σύμβασης». Πρόκειται για το έγγραφο το οποίο περιλαμβάνει τους βασικούς συμβατικούς όρους και τις προϋποθέσεις με εμφανή τρόπο και με σαφή και περιεκτική διατύπωση. Η διενέργεια της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται αφού προηγουμένως έχει συναφθεί σύμβαση προμήθειας μεταξύ του Προμηθευτή και του Τελικού Πελάτη και καταρτιστεί μόνο εγγράφως σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή. Διευκρινίζεται πως οι συμβάσεις που έχουν καταρτιστεί προφορικά δεν είναι έγκυρες.
4.Τα σταθερά τιμολόγια Τα σταθερά τιμολόγια έχουν διάρκεια τουλάχιστον 12 μηνών και αποτελούνται από μία πάγια χρέωση και μία τιμή προμήθειας. Αυτές δεν αλλάζουν σύμφωνα με την κατανάλωση του πελάτη ή οποιασδήποτε άλλης συνθήκης.
Πάντως εάν ο Πελάτης αποχωρήσει πρόωρα από τη σύμβαση του εν λόγω τιμολογίου, τότε η ρήτρα πρόωρης αποχώρησης είναι αναλογική του κόστους που προκαλεί στον προμηθευτή σε μηνιαία βάση. Στα σταθερά τιμολόγια μπορούν να προσφέρονται σταθερές εκπτώσεις κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Πριν συναφθεί η σύμβαση προμήθειας ορισμένου χρόνου και σταθερής τιμολόγησης δίνεται στους τελικούς πελάτες η «Περίληψη της Σύμβασης». Σε περίπτωση που ο πελάτης δεν επιλέξει κάποιο τιμολόγιο μετά τη λήξη της σύμβασης, τότε θα “περάσει” αυτομάτως είτε σε συγκεκριμένο κυμαινόμενο τιμολόγιο, είτε σε σταθερό τιμολόγιο χωρίς ωστόσο την πρόβλεψη δυνατότητας χρέωσης ρήτρας πρόωρης αποχώρησης. Tα μεικτά προϊόντα Απαγορεύεται η αναφορά των μεικτών προϊόντων σε οποιοδήποτε άλλο χρώμα πέραν της κίτρινης χρωματικής σήμανσης στο πλαίσιο προώθησής τους. Εάν η τιμή αφορά στην τιμή ύστερα από έκπτωση με προϋπόθεση (π.χ. τιμή μετά από εφαρμογή έκπτωσης συνέπειας) τότε θα πρέπει να αναφέρεται προφορικά και γραπτώς ότι η τελική τιμή προκύπτει μετά την εφαρμογή έκπτωσης με προϋπόθεση.