Διόδια: Μπορεί όλοι να περιμένουμε την μείωση των διοδίων ωστόσο φαίνεται πως το μέλλον θα μας διαψεύσει και μάλιστα πανηγυρικά!
Η αύξηση της χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των τεράστιων εσόδων που έχει σήμερα το Ελληνικό Δημόσιο από τους χρήστες αυτοκινήτων μέσω των φόρων στα καύσιμα κίνησης, τα τέλη ταξινόμησης και κυκλοφορίας και τα διόδια, επισημαίνει ο ΟΟΣΑ στην τελευταία του έκθεση.
Τα έσοδα του Δημοσίου από αυτές τις πηγές αντιστοιχούν σχεδόν στο 4% του ΑΕΠ, το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τη Σλοβενία.
Για να διατηρηθούν μέχρι το 2050 στα σημερινά επίπεδα κρατικών εσόδων, το Δημόσιο, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, πρέπει να αυξήσει τα διόδια και γενικά τις χρεώσεις με βάση τη χρήση των οδικών αξόνων και των άλλων δημόσιων υποδομών στις μεταφορές.
Με βάση τα μοντέλα κυκλοφορίας του οργανισμού και του International Transport Forum (ITF), για να διατηρηθούν τα έσοδα στο 4% του ΑΕΠ πρέπει από το 2025 να επιβάλλεται μια πρόσθετη χρέωση στα διόδια, που θα ξεκινήσει από τα 0,003 ευρώ ανά χιλιόμετρο και θα φτάσει τα 0,021 ευρώ ανά χιλιόμετρο το 2050.
Σήμερα η χρέωση σε όσους κινούνται στους οδικούς άξονες με διόδια προσεγγίζει τα 0,06 ευρώ ανά χιλιόμετρο.
Αυτές οι επιβαρύνσεις στα διόδια θα έρθουν να καλύψουν τη μείωση (που θα προσεγγίζει το 20%) που προβλέπεται πως θα έχει το Ελληνικό Δημόσιο λόγω της «πράσινης» μετάβασης (ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.λπ.) στις μεταφορές.
Η μείωση εσόδων λόγω της αύξησης στη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα είναι σημαντικότερη στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, επειδή τα συμβατικά καύσιμα κίνησης επιβαρύνονται με πολύ μεγάλους φόρους.
Η χώρα μας διαθέτει σήμερα τον παλαιότερο στόλο οχημάτων στην ΕΕ, με 8 στα 10 να είναι ηλικίας άνω των 10 ετών, ενώ καταγράφονται πολύ χαμηλοί ρυθμοί ανανέωσης.
Η κυβέρνηση μέσω πρωτοβουλιών όπως το πρόγραμμα «Πράσινα Ταξί», που ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα, επιχειρεί την ανανέωση του στόλου οχημάτων.
Αντίστοιχα προγράμματα ζητούν και οι ιδιοκτήτες φορτηγών, καθώς η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια παλαιότητας και στα βαριά οχήματα.
«Μια σταθερή βάση φορολογικών εσόδων σε ένα σύστημα μεταφορών που θα εξαρτάται λιγότερο από τα συμβατικά αυτοκίνητα μπορεί να επιτευχθεί με μετατόπιση από επιβαρύνσεις που συνδέονται με τα καύσιμα σε επιβαρύνσεις που συνδέονται με την απόσταση (σ.σ.: που διανύει ο κάτοχος του αυτοκινήτου)», επισημαίνει ο ΟΟΣΑ. Προσθέτει δε πως «το μοντέλο του ITF δείχνει πως η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει τα φορολογικά έσοδα, ενώ παράλληλα αλλάζει το σύστημα μεταφορών με χρέωση περίπου 0,003 ευρώ ανά χιλιόμετρο το 2025, που θα αυξηθεί σταδιακά στα 0,021 ευρώ το 2050. Τα έσοδα που θα αντληθούν θα αντιστοιχούν σε περίπου 86 ευρώ ανά ενήλικα κάτοικο ετησίως κατά μέσο όρο και θα ισοσταθμίζουν τη μείωση εσόδων από τέλη και φόρους που συνδέονται με τις οδικές μεταφορές».
Διόδια: Αυτό είναι ντροπή! Δείτε πόσο αυξάνονται στην Αθηνών – Λαμίας
Αυξήσεις στις τιμές των διοδίων και μάλιστα υπέρογκες ετοιμάζουν οι παραχωρησιούχοι. Ακόμα και δύο ευρώ πιο ακριβά θα είναι τα διόδια σε ορισμένους σταθμούς από την Αθήνα μέχρι τα Τρίκαλα. Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Aυξημένα έως και σχεδόν 50 λεπτά θα είναι τα διόδια που θα πληρώσουν από τις αρχές του νέου έτους οι οδηγοί Ι.Χ. χρησιμοποιώντας τους αυτοκινητόδρομους της Νέας και Κεντρικής Οδού.
Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, όπως προκύπτει από τις νέες τιμές, τα οχήματα κατηγορίας 4 θα καταβάλλουν μέχρι και περίπου επιπλέον 2 ευρώ, αφού για παράδειγμα στον Μετωπικό Σταθμό Θήβας η τρέχουσα τιμή είναι στα 13,65 ευρώ και από 1ης/1/2023 θα ανέρχεται στα 15,30 ευρώ.
Αντίστοιχα, στον Μετωπικό Σταθμό Αφιδνών η τρέχουσα τιμή για την ίδια κατηγορία είναι στα 11,65 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 13,05 ευρώ.
Όπως προκύπτει από τον σχετικό πίνακα που έχει στη διάθεσή του ο «Ελεύθερος Τύπος», οι αυξήσεις στις τιμές των διοδίων αφορούν και τις 4 κατηγορίες οχημάτων, με πιο τσουχτερές εκείνες των μεγάλων.
Ωστόσο, αρκετά… «τσιμπημένες» είναι και οι τιμές για τους υπόλοιπους οδηγούς.
Διόδια: Οι νέες τιμές
Όσον αφορά στην κατηγορία 2, δηλαδή τα Ι.Χ., στο τμήμα ΑΘΕ (Σκάρφεια – Ράχες) οι αυξήσεις ξεκινούν από 0,5 λεπτά και φτάνουν τα 40 λεπτά.
Για το τμήμα ΑΘΕ (Μεταμόρφωση Αττικής – Σκάρφεια Φθιώτιδας), που καταγράφονται επίσης… αυξήσεις, εκκινούν από τα 10 λεπτά και φτάνουν τα 45 λεπτά.
Στον Μετωπικό Σταθμό Θήβας, η τιμή σήμερα είναι 3,90 ευρώ, ενώ από 1ης.1.2023 ανεβαίνει κατά 45 λεπτά και διαμορφώνεται στα 4,35 ευρώ. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Μετωπικός Σταθμός Αγγελοκάστρου, που με τη νέα χρονιά θα είναι στα 4 ευρώ, από 3,55 ευρώ που είναι τώρα.
Στα 40 λεπτά είναι η αύξηση, για παράδειγμα, στον Μετωπικό Σταθμό Αφιδνών, δεδομένου ότι από τις αρχές του νέου έτους θα είναι στα 3,70 ευρώ, όταν τώρα οι οδηγοί καταβάλλουν 3,30 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αντίτιμο των διοδίων είναι συνδεδεμένο με τον πληθωρισμό, όπως ρητά αναφέρεται στις συμβάσεις παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού (Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος), της Νέας Οδού (Ιόνια Οδός και τμήμα Μεταμόρφωση – Σκάρφεια του ΠΑΘΕ), της Κεντρικής Οδού (Αξονας Κεντρικής Ελλάδας), του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου (τμήμα Μαλιακός – Κλειδί), του Μορέα (Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα) και της Γέφυρας (Ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου).
Για το λόγο αυτό, τα προηγούμενα χρόνια τα διόδια μεταβάλλονταν κάθε Πρωτοχρονιά με μικρές αυξήσεις, δεδομένου του χαμηλού πληθωρισμού, ενώ λίγες χρονιές είχαν καταγραφεί και μικρές μειώσεις της τάξης των λίγων ευρωλεπτών.
Παράλληλα, ο υπουργός, αναφέρθηκε στη λελογισμένη μείωση των διοδίων στην Αττική Οδό, η οποία θα εφαρμοστεί από το 2024.
Επεσήμανε ότι καθώς πρόκειται για περιφερειακό δρόμο δεν μπορεί να υπάρξει αναλογική χρέωση.
Διόδια: Κόντρα κυβέρνησης – παραχωρησιούχων
Σε σύγκρουση για τις ετήσιες αυξήσεις στις τιμές των διοδίων οδηγούνται το υπουργείο Υποδομών και οι παραχωρησιούχοι των οδικών αξόνων, λόγω της μεγάλης αύξησης 12% που θα έπρεπε να δοθεί εφέτος, λόγω της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.
Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι προειδοποιούν ότι δεν μπορούν να ανατραπούν μονομερώς οι υπογεγραμμένες συμβάσεις και ότι ενδέχεται να τεθεί ζήτημα καταγγελίας των δανειακών τους συμβάσεων, ενώ ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής ξεκαθαρίζει ότι αυξήσεις δεν πρόκειται να επιτραπούν.
Βάσει των συμβάσεων παραχώρησης των οδικών αξόνων, οι παραχωρησιούχοι (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Ολυμπία Οδός, Μορέας, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Γέφυρα Α.Ε.) αναπροσαρμόζουν ετησίως τις τιμές των διοδίων με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή (Σεπτεμβρίου) της χρονιάς που πέρασε. Συνήθως οι αυξήσεις αυτές είναι μικρές, μάλιστα κάποιες χρονιές (λ.χ. το 2020) υπήρξε και μείωση, πάντα βάσει του ίδιου τρόπου υπολογισμού.
Εφέτος όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τον εφετινό δείκτη τιμών καταναλωτή του Σεπτεμβρίου, η αύξηση από το 2023 θα έπρεπε να είναι 12%.
Οι έξι παραχωρησιούχοι υπέβαλαν εδώ και δύο μήνες τις προτεινόμενες τιμές στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Υποδομών για να προχωρήσουν σε αναπροσαρμογή των τιμών, καθώς δεν απαιτείται άλλη έγκριση από το Δημόσιο. Όμως, το υπουργείο τους ζήτησε να μην το κάνουν.
Να σημειωθεί ότι η Αττική Οδός έχει αποφασίσει να μην προχωράει σε τιμαριθμικές αυξήσεις, ενώ στην Εγνατία Οδό το ύψος των διοδίων είναι καθορισμένο από το υπουργείο Υποδομών και σταθερό.
Η εντολή μη αύξησης των διοδίων έχει δοθεί από το Μαξίμου και γι’ αυτό το υπουργείο Υποδομών είναι αμετακίνητο. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξε συνάντηση στελεχών των έξι παραχωρησιούχων με τον υφυπουργό Γιώργο Καραγιάννη.
Από την πλευρά τους οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν κατ’ αρχάς ότι η ετήσια αναπροσαρμογή των διοδίων είναι στοιχείο των συμβάσεων παραχώρησης και προφανώς αυτό δεν μπορεί να μεταβληθεί μονομερώς (δηλαδή μόνο με τη θέληση του υπουργείου).
Επομένως είναι νομικά κατοχυρωμένοι. Περαιτέρω, οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν ότι αν δεν γίνει η ετήσια αναπροσαρμογή, οι δανείστριες τράπεζες έχουν δικαίωμα να καταγγείλουν τις δανειακές συμβάσεις, προκαλώντας «ξαφνικό θάνατο» στις κοινοπραξίες.