Φορολογικές δηλώσεις 2023: Υπάρχουν τρόποι να καλύψετε τα τεκμήρια διαβίωσης και να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις στο εκκαθαριστικό σας.
Δεν είναι λίγοι οι φορολογούμενοι που, κάθε χρόνο, εγκλωβίζονται στην «παγίδα» των τεκμηρίων και φορολογούνται για εισόδημα που στην πραγματικότητα δεν έχουν. Υπάρχουν όμως -όχι και λίγοι- τρόποι για να αποφύγουν τυχόν εκπλήξεις στο εκκαθαριστικό.
Υπενθυμίζεται πως για δεύτερη χρονιά η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα ανοίξει μέσα στον Μάρτιο. Η προθεσμία για να υποβάλλεται τη φορολογική σας δήλωση εκπνέει τυπικά στις 30 Ιουνίου, όμως δεν αποκλείεται να δοθεί παράταση και φέτος.
Η πληρωμή της πρώτης δόσης θα πρέπει να γίνει μέχρι τις 31 Ιουλίου 2023 και ο συνολικός φόρος που θα προκύψει μπορεί να εξοφληθεί σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις μέχρι και τον επόμενο Φεβρουάριο.
Τέλος, σημειώνεται πως όσοι φορολογούμενοι πληρώσουν εφάπαξ τον φόρο που αναλογεί έως και την 31η Ιουλίου, θα έχουν έκπτωση 3% επί του συνολικού ποσού.
Φορολογικές δηλώσεις 2023: Οι 8 κινήσεις που καλύπτουν τα τεκμήρια
Αναλυτικά οι κινήσεις που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα:
- Πραγματικά εισοδήματα που απέκτησε το 2022 ο φορολογούμενος, όπως αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες κ.λπ.
- Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2022 από τον φορολογούμενο, όπως για το εφάπαξ που έλαβε ως συνταξιούχος, η αποζημίωση από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
- Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών, η μέθοδος της «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Με αυτή ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα που είχαν δηλωθεί ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια.
- Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2022 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
- Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2022, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.
- Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2022 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.
- Ποσά που εισέπραξε το 2022 ο φορολογούμενος από δωρεές ή από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2022 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του σχετικό πιστοποιητικό από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2022.
- Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο, θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρεία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.
Τα 10 «κλειδιά» της φορολογικής δήλωσης 2023
1. Δηλώσεις συζύγων
Στις κοινές δηλώσεις συζύγων διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού φόρου, μία για κάθε σύζυγο. Προσοχή χρειάζεται στις χωριστές δηλώσεις συζύγων, καθώς οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή δήλωση εφόσον το έχουν δηλώσει (στην ειδική πλατφόρμα έως το τέλος του Φεβρουαρίου). Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης μπορούν, αν επιθυμούν, να υποβάλλουν κοινή δήλωση, αρκεί να το έχουν δηλώσει. Υποχρεωτικά οι χωριστές δηλώσεις υποβάλλονται στις περιπτώσεις που έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Προσοχή, στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων, το εισόδημα του κάθε ανήλικου εξαρτώμενου τέκνου που προέρχεται από τον κοινό γάμο και δεν έχει υποχρέωση υποβολής δικής του δήλωσης προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.
2. Μείωση φόρου
Αν ο φορολογούμενος εμπίπτει σε κάποια από τις περιπτώσεις μείωσης φόρου λόγω αναπηρίας, του ιδίου ή των εξαρτώμενων μελών, θα πρέπει να δηλωθεί, διαφορετικά χάνεται η έκπτωση.
3. Το βασικό εισόδημα.
Τα ποσά για το ετήσιο εισόδημα από μισθούς και συντάξεις είναι προσυμπληρωμένα στη δήλωση. Θα πρέπει να ελέγξετε τα ποσά που έχουν προσυμπληρωθεί από την ΑΑΔΕ στον πίνακα 4Α. «Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις – παρακρατηθέντες φόροι και μειώσεις» με βάση τη βεβαίωση αποδοχών που έχετε από τον εργοδότη σας ή, αν είστε συνταξιούχος, με βάση τη βεβαίωση του ασφαλιστικού σας φορέα. Σε περίπτωση που διαπιστώσετε διαφορές, δεν μπορείτε να επέμβετε και θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον εργοδότη σας ή τον φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτείστε. Εάν έχετε αναδρομικά εισοδήματα, πρέπει να τα δηλώσετε με ηλεκτρονική υποβολή τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στο έτος που αφορούν. Για να δηλώσετε αναδρομικά εισοδήματα πριν από το φορολογικό έτος 2015, θα πρέπει να υποβάλετε τροποποιητικές δηλώσεις χειρόγραφα στη ΔΟΥ.
4. Εισόδημα από άλλες πηγές
Α. Εάν εισπράττετε εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα ή λαμβάνετε κάποια επιδότηση, θα πρέπει πρώτα να συμπληρώσετε το έντυπο Ε3: «Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα». Τα ποσά μεταφέρονται αυτόματα στο έντυπο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Β. Εάν έχετε τόκους καταθέσεων, θα βρείτε τα ποσά στον πίνακα 4Δ1: «Μερίσματα, Τόκοι, Δικαιώματα». Πρέπει να ελέγξετε εάν συμφωνείτε, πριν τα μεταφέρετε στη δήλωση. Γ. Εάν αποκτάτε εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων, μακροχρόνια ή βραχυχρόνια, θα πρέπει πρώτα να υποβάλετε την Αναλυτική Κατάσταση για τα Μισθώματα Ακίνητης Περιουσίας (έντυπο Ε2) για κάθε υπόχρεο χωριστά. Προσοχή να μην ξεχάσετε να συμπληρώσετε τον αριθμό παροχής της ΔΕΗ για κάθε ακίνητο.
5. Τεκμήρια διαβίωσης, απόκτησης περιουσιακών στοιχείων
Χρειάζεται προσοχή στη σωστή συμπλήρωση καθώς μπορεί να πληρώσετε αυξημένο φόρο. Είναι σημαντικό να δηλώσετε το ακίνητο που διαμένετε καθώς και τις δευτερεύουσες κατοικίες σας. Να αναγράψετε τον ταχυδρομικό κώδικα της κύριας κατοικίας, ενώ διευκρινίζεται ότι όσοι φιλοξενούνται δεν συμπληρώνουν αυτόν τον πίνακα. Αν δεν είστε ο κάτοχος των ακινήτων που διαμένετε, πρέπει να συμπληρώσετε αν η κατοικία είναι μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη. Σχετικά με το αυτοκίνητο, ελέγξτε αν εμφανίζονται σωστά τα στοιχεία, διαφορετικά θα πρέπει να απευθυνθείτε στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να μην ξεχάσετε να δηλώσετε τα ποσά που έχετε καταβάλει για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία. Μην παραλείψετε να δηλώσετε τυχόν ποσά που δαπανήσατε για: αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση οχημάτων, αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών, αποπληρωμή δανείων, αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση κινητών πραγμάτων αξίας πάνω από 10.000 ευρώ, δωρεές άνω των 300 ευρώ εκτός από τις δωρεές προς Δημόσιο, ΟΤΑ, ΑΕΙ κ.λπ.
6. Ποσά που απαλλάσσονται από τον φόρο.
Θα πρέπει να δηλώσετε όλα τα εισοδήματά σας, ανεξάρτητα από το αν αυτά δεν φορολογούνται, όπως: πώληση περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα, αυτοκίνητα κ.λπ.), δάνεια, δωρεές, εφάπαξ συνταξιοδότησης, επίδομα ανεργίας, επίδομα παιδιού, κοινωνικό μέρισμα κ.λπ.
7. Φιλοξενία.
Θα δηλώσετε το ενοίκιο που πληρώσατε για κατοικία της οικογένειάς σας, καθώς και αν είστε φιλοξενούμενος ή διαμένετε σε δωρεάν παραχωρημένη κατοικία. Θα πρέπει να συμπληρώσετε τα στοιχεία του ιδιοκτήτη καθώς και το μίσθωμα που καταβάλατε στην περίπτωση 13 του πίνακα 6: «Πρόσθετα ποσά εισοδήματος και λοιπά πληροφοριακά στοιχεία». Εάν είστε φιλοξενούμενος ή κατοικείτε σε δωρεάν παραχωρημένη κατοικία, θα πρέπει να συμπληρώσετε τα στοιχεία του ιδιοκτήτη και την ένδειξη της φιλοξενίας. Η φιλοξενία θα πρέπει να δηλωθεί από τον φορολογούμενο που την παρέχει, καθώς και από τον φορολογούμενο που φιλοξενείται. Αν είστε έγγαμος και με αίτημά σας υποβάλλετε χωριστή δήλωση, προσέξτε, αν δεν έχετε κανένα εμπράγματο δικαίωμα στην κύρια κατοικία σας είτε είναι ιδιόκτητη, μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη, πρέπει να συμπληρώσετε τον ΑΦΜ του συζύγου, καθώς και τον σχετικό κωδικό που αφορά τη φιλοξενία. Εάν πληρώσατε ενοίκιο για κατοικία των παιδιών σας που σπουδάζουν, τότε καταχωρίστε τα στοιχεία του ιδιοκτήτη καθώς και το μίσθωμα που καταβάλατε.
8. Πώς χτίζεται το αφορολόγητο.
Πρόσθετο φόρο 22% κινδυνεύουν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι οι οποίοι πιθανόν δεν θα καταφέρουν, το 2022, να καλύψουν το 30% του ετήσιου πραγματικού τους εισοδήματος με δαπάνες οι οποίες θα πραγματοποιηθούν με «πλαστικό χρήμα». Το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 20% για φορολογούμενους που έχουν δαπανήσει πάνω από το 60% του πραγματικού τους εισοδήματος σε τόκους δανείων, ενοίκια και φόρους.
9. Κάτοικοι εξωτερικού.
Σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μετέφερε την κατοικία του στο εξωτερικό εντός του 2022, η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και το αργότερο έως τις 31/12/2023.
10. Ανήλικο τέκνο.
Στην περίπτωση που ανήλικο άγαμο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση και παράλληλα αποκτά και εισοδήματα άλλης κατηγορίας, όπως για παράδειγμα εισόδημα από ακίνητη περιουσία, αυτά αναγράφονται στη δήλωση του υπόχρεου γονέα, όπως ορίζουν οι διατάξεις της ίδιας παραγράφου.