Ρεύμα: Έρχεται το νέο «λαϊκό» τιμολόγιο ρεύματος με διεύρυνση των δικαιούχων του Κοινωνικού Τιμολογίου. Τι φέρνει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις το τέλος των επιδοτήσεων. Όλες οι εξελίξεις στο xristika.gr.
Το νέο τοπίο στην αγορά ενέργειας που θα φέρει το τέλος των οριζόντιων επιδοτήσεων στο ρεύμα στα τέλη του έτους, μελετά η κυβέρνηση με στόχο η επιστροφή στην κανονικότητα να μην ενεργοποιήσει αυξήσεις που δεν θα μπορούν να πληρώσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Η άσκηση της νέας τιμολογιακής πολιτικής έχει ξεκινήσει σχεδόν αμέσως μετά τις εκλογές καθώς η χώρα προετοιμάζεται για ένα νέο διαφορετικό μοντέλο στήριξης από εκείνο που εφαρμόστηκε την διετία της ενεργειακής κρίσης, το οποίο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης έχει επικεντρώσει στους ευάλωτους καταναλωτές με εισοδηματικά κυρίως κριτήρια αλλά και στους ενεργειακά ευάλωτους.
Όσους δηλαδή καταναλώνουν μεγάλο κομμάτι από το εισόδημά τους για να θερμανθούν και οι οποίοι πιέζονται ακόμη και αν διαθέτουν ένα μέσο εισόδημα, κάτι που μεταφράζεται σε διεύρυνση των κριτηρίων με την δημιουργία ενός πιο «λαϊκού» τιμολογίου που θα μπορεί να εντάξει στον ομπρέλα των δικαιούχων στήριξης περισσότερους καταναλωτές.
Ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στην ΔΕΘ μίλησε για ένα μηχανισμό στην αγορά ηλεκτρισμού παρόμοιο με το επίδομα θέρμανσης με βάση τις βαθμοημέρες κάτι που σημαίνει ότι στο νέο πακέτο στήριξης θα υπάρξουν και γεωγραφικά κριτήρια καθώς όσο πιο βόρεια είναι μια κατοικία τόσο περισσότερα χρήματα χρειάζεται να δαπανήσει για να θερμανθεί.
Οι πληροφορίες μιλούν για διεύρυνση του Κοινωνικού Τιμολογίου (ΚΟΤ) με την δημιουργία μιας νέας τρίτης κατηγορίας ΚΟΤ (σήμερα υπάρχει το ΚΟΤ 1 και ΚΟΤ2, τα οποία χορηγούνται με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια).
Το τελικό πακέτο των μέτρων δεν έχει οριστικοποιηθεί ωστόσο στο υπουργείο γίνονται διαδοχικές συσκέψεις με την συμμετοχή και της διοίκησης της ΔΕΗ, η οποία λόγω του ισχυρού μεριδίου εκπροσώπησης καταναλωτών, καλείται να φρενάρει τις ανατιμήσεις στο ρεύμα και με τις προτάσεις της να υπηρετήσει την νέα τιμολογιακή πολιτική, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από τις αρχές του 2024.
Χθες η Επιχείρηση ανακοίνωσε σταθερό τιμολόγιο στα 15,5 λεπτά για τον Οκτώβριο μέχρι τις 500 κιλοβατώρες ενώ ελαφρώς προς τα πάνω κινήθηκαν τα τιμολόγια των άλλων παρόχων που διαμορφώθηκαν σε ένα εύρος τιμών από 8,80 λεπτά έως 19,8 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Ο υπουργός έχει δηλώσει ότι οι επιδοτήσεις θα είναι συνάρτηση του περιβάλλοντος των διεθνών τιμών, οι οποίες έχουν υποχωρήσει σε μηνιαία βάση περίπου στα 20 εκ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν ως τα τέλη του έτους.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποίησε αυτές τις μέρες το ευρωβαρόμετρο ενέργειας 2023 της Euroelectric, στην οποία Αντιπρόεδρος είναι ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, ο κλάδος της ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασε φέτος θετικές τάσεις.
Όπως αναφέρει, ο φορέας των ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας ύστερα από τις άνευ προηγουμένου αυξήσεις των τιμών και τις πολιτικές παρεμβάσεις το 2022, η κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 19% και εκατομμύρια καταναλωτές στράφηκαν στα ηλεκτρικά συστήματα θέρμανσης.
Οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας σταθεροποιήθηκαν, παρουσιάζοντας μείωση από 227 ευρώ ανά μεγαβατώρα κατά μέσο όρο το 2022 σε 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα φέτος, με τις τιμές λιανικής να ακολουθούν την τάση.
Όπως αναφέρεται οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας το 2023 μειώθηκαν κατά 34% σε σχέση με πέρσι ωστόσο υπολείπονται σχεδόν 60% από το 2021.
Ρεύμα: Οι επιδοτήσεις του Σεπτεμβρίου
Οριζόντιες επιδοτήσεις σε νοικοκυριά, αγρότες και ευάλωτους θα συνεχίσουν να καταβάλλονται με στόχο η τιμή της κιλοβατώρας να κινείται πέριξ των 0,15-0,19 λεπτών ανά κιλοβατώρα.
Στο τέλος του χρόνου τελειώνει ο έκτακτος μηχανισμός λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος και επανέρχεται μια νέα κανονικότητα που θα επιφέρει και αλλαγές στους λογαριασμούς με ερωτηματικό ακόμη τι θα γίνει με τη ρήτρα αναπροσαρμογής και αν θα επιστρέψει σε κάποια μορφή.
Ως προς τις επιδοτήσεις, όπως έχει πει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, λίγο ως πολύ το ίδιο καθεστώς θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.
Χωρίς να έχει ανοίξει τα χαρτιά του για το πώς ακριβώς θα είναι το νέο σχήμα επιδοτήσεων το 2024 εφόσον χρειαστεί είναι βέβαιο πώς η οριζόντια στήριξη θα λάβει τέλος. Σύμφωνα με πηγές, αν και εφόσον προκύψει ανάγκη για επιδοτήσεις, τότε οι παρεμβάσεις που θα γίνουν θα είναι πιο στοχευμένες και η εφαρμογή δεν θα είναι στη λογική της οριζόντιας επιδότησης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εισοδηματικά κριτήρια αλλά και επιδοτήσεις μόνο της πρώτης κατοικίας και όχι δευτερευουσών, δηλαδή των εξοχικών κατοικιών, είναι κάποιες από τις παραμέτρους που θα διαφοροποιήσουν το καθεστώς.
Σήμερα επιδοτείται το 90% των νοικοκυριών. Οι ενισχύσεις για την ηλεκτρική ενέργεια αφορούν σε οικιακά τιμολόγια και για όλες τις παροχές κύριας και μη κύριας κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ανεξαρτήτως παρόχου. Υπάρχει μόνο η κλιμακωτή διαβάθμιση στην επιδότηση ανάλογα με τις καταναλώσεις. Ενισχύονται επίσης κάθε μήνα οι αγρότες, ανεξαρτήτως ισχύος παροχής και επιπέδου τάσης και όσα νοικοκυριά είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο.
Ρεύμα: Αναστολή ρήτρας αναπροσαρμογής έως τα τέλη του χρόνου
Η παράταση αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, σύμφωνα με το υπουργείο, έχει ως σκοπό να διευκολύνει τους καταναλωτές αλλά και τις εταιρείες προμήθειας για την ομαλή μετάβαση στον νέο τρόπο τιμολόγησης τους επόμενους μήνες.
Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έκρινε ότι η χρονική παράταση θα δώσει τα περιθώρια στους προμηθευτές να διαμορφώσουν το κατάλληλο πλαίσιο και θα διασφαλίσει την απαιτούμενη περίοδο ενημέρωσης για τους καταναλωτές, υπό την τήρηση των κανόνων διαφάνειας και ευκολότερης σύγκρισης των τελικών τιμών.
«Όπως έχουμε αποδείξει από την αρχή της ενεργειακής κρίσης, στηρίζουμε, εμπράκτως, τους καταναλωτές και τους ενισχύουμε με κάθε δυνατό τρόπο, μέσω του πλέγματος μέτρων που έχουμε θεσπίσει, ενώ με την παράταση των δύο επιτυχημένων μηχανισμών στη χονδρική και λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, διασφαλίζουμε την ομαλότερη μετάβαση των καταναλωτών στις νέες συνθήκες λειτουργίας των αγορών, με γνώμονα τη διατήρηση προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας», αναφέρουν σε κοινή δήλωσή τους ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης και η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου.
Οι δύο μηχανισμοί (στη χονδρική και λιανική αγορά) είχαν θεσπιστεί τον περασμένο Ιούλιο με διάρκεια ζωής, έπειτα από έγκριση της Κομισιόν, ενός έτους και λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές του Μαΐου είχαν παραταθεί με υπουργική απόφαση μέχρι και τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να δοθεί χρόνος στη νέα κυβέρνηση για να αποφασίσει.
Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί από πλευράς του ΥΠΕΝ είναι εάν με την παράταση της αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής θα παραταθούν αντίστοιχα χρονικά και οι οριζόντιες επιδοτήσεις, το τέλος των οποίων προανήγγειλε με δηλώσεις του προ διημέρου ο κ. Σκυλακάκης. Ο υπουργός μίλησε για ένα νέο πακέτο επιδοτήσεων στοχευμένο στους «ενεργειακά ευάλωτους» καταναλωτές, που θα ανακοινωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.
Ρεύμα: Οι τιμές ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα και στην ΕΕ
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το δεύτερο εξάμηνο του 2022 η ηλεκτρική ενέργεια για οικιακή χρήση στην Ελλάδα κόστιζε κατά μέσο όρο 24% περισσότερο από ό,τι το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021.
Σε άλλες χώρες, το ρεύμα ακρίβυνε ακόμη περισσότερο: στη γειτονική Ιταλία, κατά 54%.
Από την άλλη, στη Γερμανία και στην Αυστρία η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά ήταν μόλις 4%.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι στην Ολλανδία το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν 7% φθηνότερο στα τέλη του 2022 από ό,τι ένα έτος νωρίτερα. Όπως σημειώνει το Δελτίο Τύπου της Eurostat, η αιτία για αυτό ήταν οι γενναίες εισοδηματικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις τιμών.
Εξαιτίας των κρατικών ενισχύσεων, η μέση τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για οικιακή χρήση στην Ολλανδία ήταν η χαμηλότερη στην Ευρώπη (τιμή καταναλωτή 0,10 ευρώ ανά κιλοβατώρα), ενώ η τιμή παραγωγού ήταν υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (0,33 έναντι 0,24 ευρώ ανά κιλοβατώρα).