Ηλιακός θερμοσίφωνας: Εκατομμύρια νοικοκυριά αναμένουν πότε επιτέλους θα ανοίξουν οι αιτήσεις για την επιδότηση που καλύπτει αγορά μέχρι και 1.000 ευρώ. Πριν μπείτε όμως σε αυτή τη διαδικασία, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε.
Ένα ακόμα πρόγραμμα επιδότησης πάει πιο πίσω. Το «Αλλάζω συσκευή» καθυστέρησε περίπου έξι μήνες από τη στιγμή που ανακοινώθηκε, ενώ η επιδότηση για ηλιακό θερμοσίφωνα φαίνεται ότι θα έχει ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση.
Στις αρχές του Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, διαβεβαίωνε ότι το πρόγραμμα θα αρχίσει να «τρέχει» με το που πάρει ευρωπαϊκή έγκριση. Με το που έγινε αυτό, όμως, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι τελικά θα πάρει μερικούς μήνες ακόμα για να βγει ο οδηγός και να ανοίξει η πλατφόρμα, γιατί «αυτές οι δουλειές γίνονται συνήθως την Άνοιξη».
Στο μεταξύ ωστόσο, τα 3,5 εκατομμύρια νοικοκυριά που έχουν ηλεκτρικό θερμοσίφωνα ευελπιστούσαν πως θα μπορέσουν να εξοικονομήσουν κάποιο από το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας τον φετινό δύσκολο χειμώνα.
Μέχρι, όμως να ανακοινωθεί το πρόγραμμα, καλό θα είναι να μάθετε περισσότερα πράγματα, προτού μπείτε στη διαδικασία αιτήσεων.
Ηλιακός θερμοσίφωνας: Τι πρέπει να ξέρετε πριν αγοράσετε
Χωρητικότητα Δεξαμενής
Η επιλογή πρέπει να γίνει με βάση τα άτομα που θα καταναλώνουν ζεστό νερό. Η διεθνής πρακτική συνιστά 40 λίτρα ανά άτομο.
Τεχνολογία Συλλέκτη
Η επιλογή πρέπει να γίνει με κλιματολογικά κριτήρια αλλά και βάση της θερμοκρασίας που επιθυμούμε στο ζεστό νερό. Οι βασικές κατηγορίες είναι τρεις. Μαύρος συλλέκτης, επιλεκτικός συλλέκτης και συλλέκτης σωλήνων κενού. Όσο πιο κρύο και χαμηλής ακτινοβολίας είναι το κλίμα όπου διαμένουμε ή/και όσο πιο ζεστό θέλουμε το νερό που παράγει ο ηλιακός μας τότε προτιμότερο είναι αν επιλέγουμε είτε τεχνολογία επιλεκτικού συλλέκτη είτε ακόμα καλύτερα τεχνολογία σωλήνων κενού.
Αναλογία Δεξαμενής – Συλλέκτη
Ανάλογα με την τεχνολογία του συλλέκτη και ανάλογα με αν το ζητούμενο είναι η υψηλή θερμοκρασία του νερού ή η αποδοτικότητα του συστήματος επιλέγουμε το μέγεθος την αναλογία των λίτρων της δεξαμενής με τα τ.μ. της επιφάνειας του συλλέκτη. Για τους μαύρους συλλέκτες μια ισορροπημένη αναλογία είναι τα 50 λίτρα (καθαρής χωρητικότητας) προς 1 τετραγωνικό μέτρο καθαρής απορροφητικής επιφάνειας συλλέκτη. Αν η αναλογία αυτή είναι μικρότερη από 50 λίτρα τότε το σύστημα ανεβάζει μεγαλύτερες θερμοκρασίες στο νερό χρήσης. Αν είναι μεγαλύτερη τότε το σύστημα δουλεύει αποδοτικότερα. Τα αντίστοιχα σημεία ισορροπίας για επιλεκτικούς συλλέκτες είναι 65 λίτρα/τ.μ. και για τους συλλέκτες σωλήνων κενού είναι 75 λίτρα/τ.μ.
Αντισκωριακή Προστασία Δεξαμενής
Η πιο ενδεδειγμένη και υγιεινή μέθοδος για την μακροχρόνια αντισκωριακή προστασία το εσωτερικού της δεξαμενής είναι η επισμάλτωση (εμαγιέ).Υπάρχουν τέσσερις κύριες τεχνικές επισμάλτωσης που διαφέρουν πολύ σε ποιότητα.
Σύνδεση του Συλλέκτη με τη Δεξαμενή
Οι σωλήνες που συνδέουν τον (τους) συλλέκτη (ες) με τον θερμικό εναλλάκτη της δεξαμενής (jacket) πρέπει να είναι από υλικό που αντέχει τις υψηλές θερμοκρασίες, να έχουν μεγάλη διατομή και να είναι καλά μονωμένοι. Οι δύο πιο ενδεδειγμένες λύσεις είναι οι πολυστρωματικοί σωλήνες και οι εύκαμπτοι (flexib) ανοξείδωτοι σωλήνες. Ο χαλκοσωλήνας είναι επίσης μια καλή επιλογή αλλά λόγω του υψηλότερου κόστους αλλά και λόγω της μεγάλης τριβώδους ροής που προκαλούν δεν είναι η βέλτιστη λύση.
Σύνδεση της Δεξαμενής με τον Λέβητα
Όταν, κατά τους μήνες του χειμώνα, η ηλιακή ακτινοβολία δεν επαρκεί για να φέρει το νερό στην επιθυμητή θερμοκρασία τότε θέτουμε σε λειτουργία την ηλεκτρική αντίσταση που περιλαμβάνεται σε όλες τις δεξαμενές των ηλιακών θερμοσιφώνων. Εναλλακτικά, μπορούμε να συνδέσουμε την δεξαμενή του ηλιακού με τον λέβητα ή την αντλία θερμότητας (εφόσον υπάρχει). Για να είναι δυνατή αυτή η σύνδεση πρέπει να επιλέξουμε ένα μοντέλο ηλιακού τριπλή ενέργειας (Trien) η δεξαμενή του οποίου είναι εξοπλισμένη με ένα επιπλέον εναλλάκτη θερμότητας.
Εγκατάσταση
Η εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα είναι μια εξειδικευμένη εργασία που έχει πολύ μεγάλη σημασία. Ακόμα και ο καλύτερος ηλιακός θερμοσίφωνας αν εγκατασταθεί πρόχειρα δεν θα αποδώσει τα προσδοκώμενα.
Συντήρηση
Όπως σε όλες τις συσκευές, έτσι και στην περίπτωση του ηλιακού θερμοσίφωνα η περιοδική συντήρησή του θα συμβάλει σημαντικά στην διατήρηση της καλής του απόδοσης και στη μακροζωία του. Ένα επαρκές πρόγραμμα συντήρησης περιλαμβάνει την αντικατάσταση της ράβδος μαγνησίου (καθοδική προστασία) κάθε δύο χρόνια και συμπλήρωση του ειδικού υγρού του κλειστού κυκλώματος κάθε χρόνο, μετά το καλοκαίρι (ιδίως στα επιλεκτικά μοντέλα και τα μοντέλα με σωλήνες κενού που ανεβάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες). Επίσης, πρέπει να ελέγχεται μια φορά το χρόνο η καλή λειτουργία της αντεπίστροφης βαλβίδας (στην είσοδο του νερού από το δίκτυο) και της βαλβίδας ασφαλείας (του κλειστού κυκλώματος της δεξαμενής) ώστε να αλλαχθούν εγκαίρως σε περίπτωση κακής λειτουργίας τους.
Εγγύηση
Ελλείψεις ικανού θεσμικού πλαισίου, οι εγγυήσεις που συνοδεύουν τους ηλιακούς θερμοσίφωνες είναι ποικίλες και μερικές φορές παραπλανητικές. Όταν επιλέγουμε ένα ηλιακό θερμοσίφωνα πρέπει να διαβάσουμε καλά τους όρους και τις προϋποθέσεις της εγγύησης προτού κρίνουμε την αξία του.
Πιστοποιήσεις και Σήματα Ποιότητας
Το πλέον αναγνωρισμένο σήμα ποιότητας για ηλιακά θερμικά συστήματα στην Ευρώπη είναι το Solar Keymark. To Soral-Keymark πιστοποιεί τόσο την μέθοδο παραγωγής και την ποιότητα του προϊόντος όσο και την απόδοσή του. Πολλά άλλα σήματα που χρησιμοποιούνται από κατασκευαστές ηλιακών θερμοσιφώνων, που συνήθως αφορούν εργαστήρια ανεπίσημων δοκιμών, μάλλον αποπροσανατολίζουν παρά πιστοποιούν κάποιες ιδιότητες.
Επιδότηση ηλιακού θερμοσίφωνα – Οι δικαιούχοι
Η επιδότηση θα είναι από 800 μέχρι 1.000 ευρώ και η ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα ανοίξει μέσω του gov.gr θα είναι στο μοντέλο του «Αλλάζω συσκευή». Οι δικαιούχοι θα πρέπει να κάνουν αίτηση χρησιμοποιώντας τους κωδικούς τους Taxisnet.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα αναμένεται να «τρέξει» με οδηγό το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα επιδοτήσει την αντικατάσταση θερμοσιφώνων ρεύματος με ηλιακούς, με το μέσο κόστος αγοράς τους να κυμαίνεται στα 800 με 1000 ευρώ.
Εάν και εφόσον, επιβεβαιωθεί το σενάριο ότι το πρόγραμμα θα «τρέξει» με συγκεκριμένα κριτήρια -εισοδηματικά και κοινωνικά- ξανά, όπως και εκείνο της επιδότησης ηλεκτρικών συσκευών, τότε, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να μπουν στη διαδικασία αίτησης σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του gov.gr.
Υπενθυμίζεται ότι στο πρόγραμμα επιδότησης ηλεκτρικών συσκευών, δικαιούχοι ήταν τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα μετά το 2005, με ΑΦΜ και κωδικούς Taxisnet, ενώ θα πρέπει να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση για το 2021.
Κάθε ενδιαφερόμενος υπέβαλε μία αίτηση για μία και μόνο κατοικία, η οποία είτε είναι η κύρια είτε η δευτερεύουσα (ιδιόκτητη, ενοικιασμένη ή παραχωρημένη) και με ενεργή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
Ηλιακός θερμοσίφωνας: Τα κριτήρια για επιδότηση
- 1η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας κάτω των 5.000 ευρώ – Θα λάβουν το 50% της αξίας της συσκευής
- 2η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα 5.000 έως 10.000 ευρώ – Θα λάβουν το 45% της αξίας
- 3η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ – Θα λάβουν κουπόνι 35%
- 4η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ – Θα λάβουν το 30%