Στεγαστικά δάνεια: Νέες εξελίξεις αναμένονται με την τραπεζική «θηλιά» μετά τη ραγδαία αύξηση των επιτοκίων. Έρχεται επιδότηση με όρους.
Μόνο με επιδοτήσεις φαίνεται πως καλύπτονται πλέον τα μεγάλα βάρη των νοικοκυριών, με την αδιανόητη ακρίβεια που έχει φέρει η ενεργειακή κρίση. Μετά το επίδομα τροφίμων, το επίδομα ρεύματος και βενζίνης, έρχεται το επίδομα για το στεγαστικό δάνειο και τη μηνιαία δόση αλλά, φυσικά, με συγκεκριμένα αυστηρά κριτήρια που δεν τους καλύπτουν όλους οριζόντια.
Η άνοδος των επιτοκίων αυξάνει κατά μέσον όρο τη μηνιαία δόση ενός στεγαστικού κατά περίπου 20%, καθιστώντας πολύ δύσκολο για τον δανειλήπτη να μπορέσει να ανταπεξέλθει εν μέσω αυτής της κατάστασης. Έτσι, κυβέρνηση και τράπεζες κάθισαν στο τραπέζι των συζητήσεων, για να προταθεί πακέτο μέτρων για την εξυπηρέτηση των οφειλών.
Το «καμπανάκι» ήρθε από τις αρχές Νοεμβρίου, από τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος. Ο Γιάννης Στουρνάρας είχε κάνει τότε την εκτίμηση ότι τα «κόκκινα δάνεια» αναμένεται να αυξηθούν εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων της ΕΚΤ. Με πιο απλά λόγια, οι αυξήσεις στα επιτόκια αφορούν στα «πράσινα»-εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν ρυθμιστεί, όμως οι αυξήσεις είναι τόσο υψηλές που μέχρι και αυτά κοντεύουν να «κοκκινίσουν».
Ποια δάνεια θα αφορά η επιδότηση στεγαστικού δανείου
Θα αφορά στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια με την προϋπόθεση όμως πως θα έχει υποθήκη την 1η κατοικία.
Το σχέδιο επιδότησης αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2023 με διάρκεια ενός έτους.
Απευθύνεται στα ευάλωτα νοικοκυριά και θα έχει εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια σαν «κόφτες». Ωστόσο, οι δικηγόροι τονίζουν, πως ναι μεν τα ευάλωτα νοικοκυριά είναι η Νο1 κοινωνική κατηγορία που θέλει στήριξη, αλλά πρέπει να «ανοίξει» η «βεντάλια» για περισσότερους δικαιούχους.
Οι τράπεζες τελικά έβαλαν στο τραπέζι ένα πλάνο που μοιάζει με το σχέδιο «Γέφυρα»: Κάλυψη μέρους της επιβάρυνσης της δόσης των στεγαστικών δανείων για ευάλωτα νοικοκυριά που θα φορά 20.000 έως 25.000. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέβασαν τον αριθμό στις 30.000. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση είναι μικρός.
Στο σχέδιο αυτό, που θα σταλεί για έγκριση στην ΕΚΤ, το κόστος θα επωμίζονται οι τράπεζες, όπως λένε πηγές των τραπεζικών ιδρυμάτων. Άλλα, όμως, λένε από το υπουργείο Οικονομικών: Ότι προτάθηκε από τις τράπεζες να επωμιστούν το κόστος 50 -50 με το δημόσιο.
Τα κριτήρια υπαγωγής σε αυτή την ομπρέλα προστασίας, σύμφωνα με τις προτάσεις των τραπεζών, είναι εκείνα του μοντέλου «Δεύτερης Ευκαιρίας». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Εισοδηματικά όρια από 7.500 ευρώ ατομικού εισοδήματος με προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε έξτρα μέλος του νοικοκυριού και μάξιμουμ εισόδημα 21.000 ευρώ για τις οικογένειες.
Τι συζήτησαν κυβέρνηση και τραπεζίτες για τα στεγαστικά δάνεια
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν τα ακόλουθα:
- Κατάθεση πρότασης των τραπεζών για πρόγραμμα στήριξης ενήμερων ευάλωτων δανειοληπτών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους ευρωπαϊκούς εποπτικούς κανόνες, χωρίς δημοσιονομικό κόστος. Η Κυβέρνηση ζητά αυτή να κατατεθεί τις επόμενες δύο εβδομάδες.
- Κατάθεση προτάσεων των τραπεζών με σκοπό την αύξηση της εγκρισιμότητας των αιτήσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού που αφορούν τους ενήμερους δανειολήπτες τους. Οι σχετικές προτάσεις εκτιμάται ότι θα υποβληθούν μέχρι τέλους του έτους.
- Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και μείωση των αυξημένων επιτοκίων χορηγήσεων ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Τα πιστωτικά ιδρύματα αναμένεται να κινηθούν, διακριτά και ανεξάρτητα, προς αυτή την κατεύθυνση το προσεχές διάστημα. Η Ελληνική Κυβέρνηση ζητά αυτό να γίνει άμεσα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τη μεγάλη αύξηση του επιτοκιακού περιθωρίου των τραπεζών το τελευταίο διάστημα.
- Επαναξιολόγηση του κόστους προμηθειών των τραπεζών στις απλές τραπεζικές συναλλαγές. Η Ελληνική Κυβέρνηση παρουσίασε λίστα σχετικών προμηθειών, η οποία θα αξιολογηθεί από το κάθε τραπεζικό ίδρυμα, διακριτά και ανεξάρτητα.
Ποιες είναι οι προμήθειες που σας χρεώνουν οι τράπεζες
Μονόδρομος είναι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, ειδικά μετά την πανδημία, και όλες οι τράπεζες οδηγούν τους πελάτες τους στο να χρησιμοποιούν το e-banking για να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, η πρακτική αυτή δεν είναι δωρεάν, αφού χρεώνουν υψηλά αυτές τις υπηρεσίες, για τις οποίες τις περισσότερες φορές η εναλλακτική είναι από δύσκολη έως αδύνατη.
Για παράδειγμα, οι ταμίες στα υποκαταστήματα των τραπεζών οι οποίοι άλλοτε ολοκλήρωναν όλες αυτές τις συναλλαγές είναι υπό εξαφάνιση, ενώ και τα ΑΤΜ για την ανάληψη μετρητών, λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας τους αρχίζουν σιγά-σιγά να είναι δύσκολο να τα εντοπίσει κανείς. Έτσι, δεν είναι λίγες οι φορές, που αναγκάζονται οι πολίτες να τραβήξουν χρήματα από άλλη τράπεζα γιατί απλά δεν έχουν την επιλογή σε κοντινή απόσταση.
Ενδεικτικά, οι χρεώσεις, για παράδειγμα, για την ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας είναι κοντά στα 2,5 ευρώ, ενώ η πληρωμή λογαριασμών ενέργειας ή τηλεφωνίας επιβαρύνεται με περίπου 30 ή 40 λεπτά του ευρώ. Για να ανανεώσει κανείς τη χρεωστική του κάρτα όταν λήγει έχει ένα κόστος 5 ή 6 ευρώ, ενώ η συνδρομή της πιστωτικής κάρτας ξεκινά από τα 25 ευρώ και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 100 ευρώ, για όσους όμως έχουν αυξημένα προνόμια.
Ο κατάλογος με τις προμήθειες των τραπεζών που επιβαρύνουν τους πολίτες αναλυτικά:
- Προμήθεια εισερχόμενου εμβάσματος.
- Προμήθεια εξερχόμενου εμβάσματος (χρέωση για μεταφορά χρημάτων από τον λογαριασμό μίας τράπεζας σε λογαριασμό άλλης τράπεζας εσωτερικού).
- Προμήθεια αποστολής χρημάτων (έμβασμα) σε τράπεζες εκτός ευρωζώνης.
- Προμήθεια ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας.
- Συνδρομή πιστωτικής κάρτας.
- Προμήθεια επανέκδοσης χρεωστικής/πιστωτικής κάρτας λόγω λήξης και λόγω κλοπής, απώλειας ή φθοράς.
- Προμήθεια για πληρωμή λογαριασμών (ΔΕΚΟ, κινητής τηλεφωνίας κ.λπ.).
- Προμήθεια έκδοσης αντιγράφων κίνησης λογαριασμών/δανείων/πιστωτικών καρτών.
- Έξοδα αξιολόγησης αιτημάτων δανείων.
- Έξοδα νομικού και τεχνικού ελέγχου αιτημάτων δανείων.
- Έξοδα συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες στο εξωτερικό (επιβάρυνση για τη μετατροπή συναλλαγών εξωτερικού σε ευρώ).
- Προμήθεια για αγορά χρεογράφων του Ελληνικού Δημοσίου.
Όχι τραπεζιτών στο «ισπανικό μοντέλο»
Κατά τις ίδιες πηγές, η πλευρά των τραπεζών απέρριψε με κατηγορηματικότητα την υιοθέτηση του λεγόμενου «ισπανικού μοντέλου» λόγω του μεγάλου οικονομικού κόστους που συνεπάγεται.
Ο κ. Σταϊκούρας ζήτησε να προχωρήσουν οι τράπεζες σε αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων κατά 0,5%, όπως και σε μείωση των σημαντικών επιβαρύνσεων στις τραπεζικές συναλλαγές. Η πλευρά των τραπεζών, ωστόσο, δεν δεσμεύτηκε ούτε σε αυτό.
Η ηγεσία του ΥΠΟΚ και οι εκπρόσωποι των τραπεζών ανανέωσαν το ραντεβού τους για την επόμενη Πέμπτη, αλλά ουδείς τρέφει αισιοδοξία ότι το κλίμα θα βελτιωθεί σημαντικά.
Τί σημαίνουν όλα αυτά; Ότι πλην των περίπου 30.000 ευάλωτων, πλην ενήμερων πολιτών, η μεγάλη πλειονότητα των δανειοληπτών που μέχρι σήμερα, αν και με δυσκολία, καταφέρνει να εξυπηρετεί το δάνειό της, θα δεχθεί ένα ακόμα ισχυρότατο πλήγμα στον ήδη πληγωμένο από την ακρίβεια στα τρόφιμα, την ενέργεια, τα καύσιμα και τις υπηρεσίες, οικογενειακό προϋπολογισμό του.
Πρόκειται κυρίως για μεσαία εισοδήματα από τον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, του ιδιωτικού τομέα κα, σημαντικό ποσοστό εκ των οποίων, είναι πολιτικά προσκείμενα στην κυβερνητική παράταξη.