Εμβόλιο ή απόλυση; Η πρώτη δίκη στην Ελλάδα για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Στις δικαστικές αίθουσες ξεκινά το ξεκαθάρισμα για τις απολύσεις και την υποχρεωτικότητα εμβολιασμού καθώς ξεκινά η πρώτη δίκη για απόλυση εργαζομένου λόγω άρνησης.

Καθώς η απόλυση μισθωτού με σύμβαση αορίστου χρόνου είναι επί της ουσίας αναιτιολόγητη, η τύχη των απολύσεων που πραγματοποιούνται τώρα με φόντο τον εμβολιασμό του προσωπικού θα κριθεί σταδιακά στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, σημειώνονται ήδη απολύσεις με αφορμή την αποχή εργαζόμενων από τον εμβολιασμό. Όπως εξηγούν ειδικοί – εργατολόγοι το επόμενο διάστημα και κυρίως από το φθινόπωρο, όταν οι οικονομικές δραστηριότητες θα συγκεντρώνονται σε εσωτερικούς χώρους, το δίλλημα εμβολιασμός ή απόλυση θα γίνεται ολοένα και πιο αμείλικτο στον ιδιωτικό τομέα.

Καθώς το ζήτημα είναι τόσο μείζον όσο και πρωτόγνωρο, τα δικαστήρια θα κληθούν τελικά να διαμορφώσουν νομολογία, ανάλογα και με τις σχετικές νομικές ρυθμίσεις που θα έχουν μέχρι τότε προωθηθεί.

Η νομολογία που θα διαμορφωθεί στην πρώτη δίκη θα συνιστά πιλότο για όλες τις υπόλοιπες υποθέσεις.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Η πρώτη περίπτωση απόλυσης

Τον ερχόμενο Μάρτιο στο Πρωτοδικείο Ηρακλείου θα διεξαχθεί η συζήτηση της πρώτης υπόθεσης απολυμένης γυναίκας, σε δομή φιλοξενίας και φροντίδας ηλικιωμένων.

Η συγκεκριμένη εργαζόμενη κατά την πρώτη περίοδο μη υποχρεωτικού εμβολιασμού, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2021, δίστασε να εμβολιαστεί και απολύθηκε από τη Διοίκηση της Δομής.

Η υπόθεση θεωρείται κομβική από νομικούς. Κι αυτό επειδή η εργαζόμενη μπορεί να απολύθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε νομοθετική υποχρέωση για τον εμβολιασμό της, ωστόσο ήταν εργαζόμενη σε δομή φιλοξενίας και φροντίδας ηλικιωμένων.

Ανήκε δηλαδή στην ομάδα εκείνη των εργαζόμενων που θα μπουν πρώτοι στο φάσμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού, με νομοθετική ρύθμιση που έρχεται στη Βουλή αύριο ή μεθαύριο.

Η εργαζόμενη προσέφυγε στο Δικαστήριο υποστηρίζοντας ότι:

• Η απόλυση είναι παράνομη και καταχρηστική επειδή ο εμβολιασμός δεν ήταν υποχρεωτικός,
• Δεν της δόθηκε επαρκής χρόνος να αποφασίσει, τη στιγμή μάλιστα, που στην Κρήτη είχαν προκύψει σοβαρές παρενέργειες σε εμβολιασμένους κατοίκους,
• Δεν της προτάθηκε να απασχοληθεί σε διαφορετικά καθήκοντα μη επαφής με τους τροφίμους και το κοινό, αν και υπήρχε σχετική δυνατότητα.

Η δίκη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς είναι η πρώτη που αφορά απολυμένη για το λόγο αυτό.

Είναι σημαντικό ότι η εργαζόμενη, στην αγωγή της υποστηρίζει ότι ως έσχατο και αποτελεσματικό μέτρο αντί της απόλυσης, θα ήταν η θέση της σε αναστολή της σύμβασης εργασίας, δηλαδή η επιλογή μέτρου, που η κυβέρνηση έξι μήνες μετά, θα νομοθετήσει σχετικώς.

Υποστηρίζει δε, ότι η αναστολή της σύμβασης εργασίας είναι ηπιότερο μέτρο από εκείνο της απόλυσης, διότι αν εφαρμοζόταν θα διέσωζε τη σχέση εργασίας της και συνάμα θα της έδινε τον απαιτούμενο εύλογο χρόνο προκειμένου να σταθμίσει τον κίνδυνο και τα οφέλη αναφορικά με τη διενέργεια του εμβολίου.

Η δίκη αυτή, θα αποτελέσει δίκη – σταθμό για το δικαίωμα του εργοδότη, να απολύει το προσωπικό που δεν εμβολιάζεται (κυρίως στον ιδιωτικό τομέα) και όχι μόνο στους κλάδους όπου το εμβόλιο θα γίνει υποχρεωτικό.

Σε κάθε περίπτωση το σκεπτικό του δικαστηρίου θα δείξει έναν δρόμο για όλο το φάσμα του ιδιωτικού τομέα, καθώς οι απολύσεις ήδη συμβαίνουν και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν όχι μόνο σε επιχειρήσεις που θα καλύπτονται από τις ρυθμίσεις της υποχρεωτικότητας.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Τέλος τα ένσημα στους αρνητές!

Την ίδια ώρα, σφίγγει τα… λουριά η κυβέρνηση στο θέμα των εμβολιασμών καθώς είναι έτοιμη να αρχίσει να μην αναγνωρίζει ένσημα αρνητών!

Ο χρόνος της άδειας άνευ αποδοχών είναι σήμερα κενός ασφαλιστικός χρόνος και έτσι αναμένεται να παραμείνει για τους μισθωτούς που θα αρνούνται το υποχρεωτικό εμβόλιο.

Όπως επισημαίνουν ειδικοί εργατολόγοι στην «Ημερησία», η παρεχόμενη εργασία ασφαλίζεται και καθώς στην άδεια άνευ αποδοχών δεν παρέχεται εργασία ούτε καταβάλλεται μισθός δεν υπάρχει και ασφαλιστέος χρόνος.

Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του μισθού που καταβάλλεται, οπότε εφόσον δεν υπάρχει μισθός για την συγκεκριμένη περίοδο δεν υπάρχουν και εισφορές.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Η» το βασικό σενάριο που βρίσκεται στο τραπέζι αυτή την στιγμή είναι το καθεστώς να παραμείνει ως έχει για τους εργαζόμενους που θα αρνούνται το εμβόλιο ενώ ο εμβολιασμός έχει καταστεί γι αυτούς υποχρεωτικός.

Όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές στην «Η» θα ήταν μάλλον παράξενο το κράτος να σπεύσει να αναλάβει το κόστος για τις ασφαλιστικές εισφορές του χρονικού διαστήματος της αναστολής σύμβασης και της άδειας άνευ αποδοχών – όπως συνέβη στην περίοδο των προηγούμενων lockdown όταν το κράτος πλήρωνε και αποζημίωση ειδικού σκοπού 534 ευρώ για τους εργαζόμενους σε αναστολή σύμβασης και το 100% των εισφορών τους – καθώς μια τέτοια κίνηση θα μείωνε σημαντικά την ισχύ του αντικινήτρου που θεσπίζεται μέσω του υποχρεωτικού εμβολιασμού ακριβώς για να οδηγήσει στο εμβόλιο όσους αρνούνται ή όσους φοβούνται.

Συνεπώς ο εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα και ο δημόσιος υπάλληλος που θα βγαίνουν σε άδεια άνευ αποδοχών – π.χ. εργαζόμενοι σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και υγειονομικοί – θα χάνουν και ασφαλιστικό χρόνο δηλαδή ένσημα για όσο διάστημα επιμένουν να αρνούνται το εμβόλιο ενώ έχει καταστεί γι αυτούς υποχρεωτικό.

Προσοχή, ο μισθωτός δεν θα χάνει την ασφαλιστική του ικανότητα, δηλαδή την πρόσβαση του σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς αρκούν 50 ένσημα το χρόνο για να έχει πλήρη πρόσβαση ο ασφαλισμένος σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ειδικά για φέτος και μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022 με ειδική διάταξη αρκούν και λιγότερα από 50 ένσημα.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Μπορούν να μας απολύσουν αν αρνηθούμε;

Παράλληλα, σε μείζον θέμα έχει εξελιχθεί το κατά πόσο κάποιος πολίτης είναι υποχρεωμένος να εμβολιαστεί ή όχι. Διαβάστε στο xristika.gr όλη την αλήθεια…

Bήμα – βήμα θα προχωρήσει η διαδικασία του υποχρεωτικού εμβολιασμού και των κυρώσεων για τους ανεμβολίαστους σε συγκεκριμένες ομάδες εργαζόμενων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ο νομικός κόσμος, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο όπως φυσικά και οι εργαζόμενοι βρίσκονται μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, η οποία καθορίζεται ήδη και θα συνεχίσει να καθορίζεται από τις νέες εξάρσεις της πανδημίας ελέω μεταλλάξεων αλλά και από τον ρυθμό εμβολιασμού του πληθυσμού με στόχο το τείχος ανόσιας.

Σε αυτό το πρωτόγνωρο πλαίσιο υπάρχουν δεδομένα για τα οποία οι νομικοί και οι εργατολόγοι συμφωνούν και άλλα για τα οποία διαφωνούν.

Κατά αρχήν δυο δείχνουν να είναι τα βασικά σημεία – πυλώνες της διαδικασίας:

• Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι οριζόντιος, να αφορά δηλαδή όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, καθώς κάτι τέτοιο προσκρούει – σύμφωνα με τους ειδικούς – σε ζητήματα συνταγματικότητας. Επίσης δεν μπορεί να ισχύει επ άπειρον. Αντίθετα μπορεί να θεσμοθετηθεί υποχρεωτικός εμβολιασμός με κλαδικά, τοπικά ή άλλα ειδικά χαρακτηριστικά και σε κάθε περίπτωση με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, για παράδειγμα σε σύνδεση με την πορεία της πανδημίας. Μπορεί να αφορά, δηλαδή, κατά περίπτωση συγκεκριμένες ομάδες εργαζόμενων με ειδικά χαρακτηριστικά (έρχονται σε επαφή με πολύ κόσμο ή με ειδικές ομάδες πληθυσμού κ.α.).
• Ο εμβολιασμός δεν μπορεί βεβαίως να είναι υποχρεωτικός με την μορφή του φυσικού εξαναγκασμού, αλλά μπορεί να είναι έμμεσος μέσω προβλέψεων κυρώσεων για τους ανεμβολίαστους. Οι κυρώσεις όμως που θα προβλεφθούν σε αυτή την περίπτωση – όπως εξηγούν, ειδικοί συνταγματολόγοι – πρέπει να είναι συμβατές με την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, δηλαδή δεν μπορεί να είναι υπέρμετρες, όπως για παράδειγμα η απόλυση του εργαζόμενου που δεν εμβολιάζεται.

Σε αυτό το πλαίσιο το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού των εργαζόμενων στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων με την κύρωση της αναστολής σύμβασης εργασίας και την στέρηση μισθού σε όσους αρνούνται το εμβόλιο κρίνεται κατ αρχήν εντός συνταγματικών ορίων από τους ειδικούς.

Σημαντικός κρίκος της αλυσίδας είναι το αν θα προβλεφθεί συγκεκριμένο χρονικό όριο στην αναστολή εργασίας, αν για παράδειγμα θα συνδεθεί με την πορεία της πανδημίας ή όχι.

Επίσης ζητούμενο είναι αν ο εργαζόμενος κατά την διάρκεια της αναστολής θα μπορεί να απασχοληθεί αλλού – όπου ενδεχομένως δεν υπάρχει υποχρέωση εμβολιασμού – ή αυτό θα απαγορεύεται.