Ελληνικό γιαούρτι: Ο πόλεμος για το ελληνικό γιαούρτι. Κερδίσαμε το όνομα, χάνουμε τις αγορές. Τα λάθη που έγιναν και ο εκνευρισμός για τις πρακτικές των «γειτόνων». Όλες οι λεπτομέρειες στο xristika.gr.
Γιαούρτι στη συσκευασία του οποίου αναγράφεται ότι είναι βουλγαρικού τύπου, αλλά παρήχθη στις ΗΠΑ, εντοπίστηκε στην αγορά της Νότιας Κορέας.
Στη συσκευασία του αναγράφεται η ακόλουθη φράση: «Αστε τους Ελληνες να έχουν τους φιλοσόφους τους, αφήστε το γιαούρτι σε εμάς»!
Θα μπορούσε να είναι ανέκδοτο, ίσως για την παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αλλά είναι πραγματικότητα με την οποία αποκαλύπτεται το μοναδικό φαινόμενο σε μια αγορά που ονομάζεται αγορά ελληνικού γιαουρτιού, με συνολική αξία περί τα 8,5 δισ. ευρώ, το πραγματικό ελληνικό γιαούρτι, αυτό δηλαδή που έχει παραχθεί στην Ελλάδα, να αποτελεί λιγότερο από το 5% αυτής ή περίπου 420 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων στην εγχώρια αγορά.
Ακόμη δε και όταν δεν ονομάζεται ελληνικό, αλλά βουλγαρικό, δέχεται «πόλεμο» ακριβώς λόγω της δημοφιλίας του, όπως προκύπτει από το παραπάνω γεγονός.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), το προϊόν που εντοπίστηκε στην αγορά της Νότιας Κορέας και έφερε την επίμαχη φράση στη συσκευασία του παράγεται από την εταιρεία Trimona Foods.
Η εν λόγω εταιρεία εδρεύει στο Τζέφερσον της Νέας Υόρκης, το γιαούρτι παρήχθη στην Πενσιλβάνια, ενώ η Trimona Foods ιδρύθηκε το 1991 από τον βουλγαρικής καταγωγής Ατάνας Βάλεβ.
Ο «πόλεμος» στο ελληνικό γιαούρτι δεν περιορίζεται στη συσκευασία, αλλά συνεχίζεται και στην ιστοσελίδα της εταιρείας:
«Το βουλγαρικό γιαούρτι δεν είναι στραγγιστό, ενώ όλα τα ελληνικά γιαούρτια είναι. Γιατί να σας νοιάζει αυτό; ∆ιότι στραγγίζοντας το γιαούρτι αφαιρείς κάποια από τα πιο ωφέλιμα συστατικά, την πρωτεΐνη ορού γάλακτος».
«Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα καπήλευσης της ταυτότητας εθνικών μας προϊόντων, αλλά πρόσφατα υπέπεσε στην αντίληψή μας ένα προϊόν που έχει κατά πολύ ξεπεράσει το επίπεδο της δυσφήμησης και έχει αγγίξει αυτό της εθνικής προσβολής», αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΓΑΠ, ο οποίος με επιστολή του προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ζητήσει την παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης.
Επιπλέον, προχωράει στην αποστολή σχετικών επιστολών και στις πρεσβείες των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας, ενώ σχετική ενημέρωση έχει γίνει και στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ετσι, μετά τις «ελληνοπρεπείς» επωνυμίες σε στραγγιστά γιαούρτια που παράγονται εκτός Ελλάδας και χαρακτηρίζονται ως «ελληνικό γιαούρτι» ή «γιαούρτι ελληνικού τύπου», γιαούρτια που επίσης συχνά τοποθετούνται σε συσκευασίες με εικόνες από ελληνικά νησιά και κίονες, έρχεται να προστεθεί μια άλλη μορφή «πολέμου» στο ελληνικό γιαούρτι.
Βασική αιτία πίσω από όλα αυτά είναι η απουσία οποιασδήποτε αντίδρασης όταν το ελληνικό γιαούρτι, ως στραγγιστό προϊόν εξαγόμενο από την Ελλάδα, άρχισε να γίνεται πολύ γνωστό σε Ευρώπη και Αμερική και στη συνέχεια αντικείμενο ευρύτατης μίμησης.
Με εξαίρεση τον δικαστικό αγώνα που έκανε η ΦΑΓΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο εναντίον της Chobani και πέτυχε να πωλείται στη χώρα ως «Greek Yogurt» (ελληνικό γιαούρτι) στραγγιστό γιαούρτι που έχει παραχθεί στην Ελλάδα, καμία άλλη προσπάθεια για τη μη καταχρηστική χρήση του όρου (που στην πραγματικότητα δηλώνει προέλευση και όχι συνταγή) δεν έγινε.
Ετσι, αν και η κατηγορία γιγαντώθηκε και πλέον υπολογίζεται παγκοσμίως ότι η αξία της προσεγγίζει τα 8,5 δισ. δολάρια, οι ελληνικές εξαγωγές ανέρχονται σε αξία σε 324,91 εκατ. ευρώ (στοιχεία 2023), ενώ η εγχώρια αγορά είναι της τάξεως των 90-100 εκατ. ευρώ.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και το ελληνικό γιαούρτι έγινε γνωστό από τη ΦΑΓΕ, το μεγαλύτερο μερίδιο (σε όγκο) στην κατηγορία του γιαουρτιού ελληνικού τύπου, μετά τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (43,3%), έχει η αγγλική Yeo Valley Organic (10,2%) και ακολουθεί η ΦΑΓΕ (7%).
Στις ΗΠΑ το μερίδιο αγοράς της ΦΑΓΕ (που επίσης παρασκευάζει στις ΗΠΑ τα γιαούρτια της για την εκεί αγορά) είναι 29,9% στην κατηγορία του στραγγιστού γιαουρτιού.
Στην Ιταλία, η οποία αποτελεί τον κυριότερο προορισμό για τις εξαγωγές γιαουρτιού που έχει παραχθεί στην Ελλάδα, τα μεγαλύτερα μερίδια έχουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ πολύ υψηλά μερίδια στην κατηγορία του στραγγιστού γιαουρτιού έχουν η ιταλική Latteria Sociale Vipiteno και η γερμανική Müller.
Εχει κανένα νόημα πλέον να διεκδικήσει η Ελλάδα κατοχύρωση του ελληνικού γιαουρτιού ως προϊόντος προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενης γεωργικής ένδειξης (ΠΓΕ);
«∆εν υπάρχει ένα συγκεκριμένο προϊόν (ή συνταγή) που να λέγεται ελληνικό γιαούρτι. Το “ελληνικό γιαούρτι” είναι μια μεγάλη κατηγορία γιαουρτιών και δηλώνει απλώς και μόνο την καταγωγή», υποστηρίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ Χρήστος Αποστολόπουλος.
Ο ίδιος εκτιμά, εξάλλου, ότι ένα τέτοιο αίτημα θα συναντούσε σφοδρή αντίδραση στις Βρυξέλλες και δεν θα γινόταν αποδεκτό.
Θα πρέπει, τέλος, να σημειώσουμε ότι ειδικά εάν ετίθετο ζήτημα προέλευσης της πρώτης ύλης, μάλλον θα αποκλείονταν ακόμη και κορυφαίες ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες, καθώς κάποιες, ακόμη και κατά δήλωσή τους, δεν χρησιμοποιούν ελληνικό αγελαδινό γάλα.
Ελληνικό γιαούρτι… made in Korea
Λίγοι κίονες, μαίανδροι και κυκλαδίτικα τοπία και ορίστε το…ελληνικό γιαούρτι! Δυστυχώς σε μια ακόμη αγορά, αυτή της Νότιας Κορέας, κυκλοφορούν πολλά προϊόντα γιαουρτιού που παρουσιάζονται ως «Greek yogurt», δηλαδή «ελληνικό γιαούρτι ή γιαούρτι ελληνικού τύπου», αλλά έχουν παραχθεί από κορεάτικες και αμερικάνικες γαλακτοβιομηχανίες ή ακόμη και από βιομηχανίες της Νέας Ζηλανδίας. Κι αυτό διότι το γιαούρτι ελληνικού τύπου δεν προστατεύεται ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε πολύ περισσότερο σε τρίτες χώρες.
«Kirkland Signature Greek Yogurt» από την…Αριζόνα, Hudis Greek Yogurt της IldongHudis από τη Σεούλ, EasiYo Greek Yogurt από τη Νέα Ζηλανδία είναι μερικές από τις μάρκες που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ της Κορέας. Το θετικό, πάντως, είναι ότι στην κορεατική αγορά έχουν εισέλθει και πραγματικά ελληνικά γιαούρτια των εταιρειών ΦΑΓΕ και ΔΕΛΤΑ, τα οποία πωλούνται σε υψηλότερη τιμή από όλα τα άλλα, ενώ η διάθεσή τους γίνεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.
Ελληνικό γιαούρτι: Ρεκόρ – εξαγωγών
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020, την πρώτη χρονιά της ζωής μας με την πανδημία, οι εξαγωγές γιαουρτιού στην Κορέα από την Ελλάδα σημείωσαν ρεκόρ φτάνοντας τα 524.000 δολάρια.
Με βάση μάλιστα την αξία των εισαγωγών γιαουρτιού στην Κορέα, η Ελλάδα κατείχε μερίδιο 10,1%, αποτελώντας τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή της ασιατικής αυτής χώρας σε γιαούρτι. Κυριότερος προμηθευτής είναι οι ΗΠΑ (με μερίδιο 63,1%) και ακολουθεί η Γαλλία με μερίδιο 12,5%.
Το αυθεντικό ελληνικό γιαούρτι είναι ένα αρκετά νέο προϊόν στην κορεατική αγορά, καθώς οι πρώτες μας εξαγωγές (μόλις 2 χιλ. δολ. ΗΠΑ) καταγράφηκαν το 2013.
Λόγω όμως της αναμφισβήτητης ποιότητας του προϊόντος και της φήμης που απολαμβάνει ως πλούσιο σε προβιοτικά και ευεργετικό για την υγεία, οι εξαγωγές μας σημείωσαν σταδιακή αλλά σταθερή αύξηση, φτάνοντας το ιστορικό υψηλό των 524.000 δολαρίων κατά το 2020.
Μάλιστα το 2013 είχαν εξαχθεί 0,15 τόνοι ενώ το 2020 η ποσότητα γιαουρτιού που εξήχθη από την Ελλάδα στην Κορέα έφτασε τους 54,36 τόνους.
Το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, από όπου και προέρχονται τα παραπάνω στοιχεία, έχει επανειλημμένα απευθύνει διαβήματα στις αρμόδιες κορεατικές αρχές και, πιο συγκεκριμένα, στο Τμήμα Ασφάλειας Ετικετών Τροφίμων (Food Safety Labelling Division) του MFDS και στο Κορεατικό Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Korean Intellectual Property Office – KIPO), επικαλούμενο παραβίαση των όρων υγιούς ανταγωνισμού όπως περιγράφονται στην Συνθήκη των Παρισίων και στην Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών Ε.Ε. – Νοτίου Κορέας και ζητώντας:
- Απαγόρευση της χρήσεως του όρου «Greek Yogurt» στις συσκευασίες προϊόντων που δεν παράγονται στην Ελλάδα,
- Σε διαφορετική περίπτωση, θεσμοθέτηση σαφούς κανονιστικού πλαισίου για το τι συνιστά Greek Yogurt και τι όχι, προκειμένου να προστατευτεί ο καταναλωτής από απόπειρες αποπροσανατολισμού,
- Την απαγόρευση χρήσης σαφών οπτικών αναφορών που παραπέμπουν στην Ελλάδα (ιδίως της ελληνικής σημαίας), και
- Άμεση απαγόρευση κυκλοφορίας προϊόντων «ελληνικού γιαουρτιού σε σκόνη».
Οι διοικητικές διαδικασίες εξέτασης των ελληνικών αιτιάσεων βρίσκονται σε εξέλιξη.